Loading...
Πρόσφατες αναλύσεις
Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική Επικαιρότητα

Εκλογές 9ης Ιουνίου: Τα αποτελέσματα, η άνοδος της ακροδεξιάς και οι νέες προκλήσεις

Γράφει η Ντορίτα Βασιλειάδου

Εκλογές 9ης Ιουνίου 2024: Ημέρα ορόσημο για την χάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής της επόμενης πενταετίας, καθώς 360 εκατομμύρια πολίτες από τις 27 χώρες-μέλη της Ε.Ε κατέφυγαν στις κάλπες προκειμένου να αναδείξουν τους 720 ευρωβουλευτές που θα τους εκπροσωπούν, καθορίζοντας στο εξής τις τύχες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ωστόσο, παρά τα αυξημένα ποσοστά αποχής σε αρκετές χώρες της Ε.Ε και την σχεδόν δεδομένη «πρωτιά» του ΕΛΚ , οι κάλπες επιβεβαίωσαν τις ανησυχητικές προβλέψεις πολλών σχετικά με  την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων. Με τον Εμμανουέλ Μακρόν να κηρύσσει πρόωρα εθνικές εκλογές μετά την επικράτηση του ακροδεξιού κόμματος «Εθνική Συσπείρωση» της Μαρίν Λεπέν και την αντίστοιχη νίκη της Τζόρτζια Μελόνι, για την Ευρώπη ξεκινάει ένα νέο κεφάλαιο γεμάτο νέες προκλήσεις γύρω από μείζονος σημασίας θέματα για την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή.

Η εμφάνιση της ακροδεξιάς δεν είναι ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο για την Ευρώπη. Ως όρος πρωτοεμφανίστηκε στη διάρκεια του μεσοπολέμου, ενώ μεγαλύτερη διάσταση έλαβε το 1929, όταν η μεγάλη οικονομική κρίση έθεσε υπό αμφισβήτηση τους συνταγματικούς και κοινοβουλευτικούς θεσμούς, με αποτέλεσμα η έννοια του «ολοκληρωτικού κράτους» να κερδίζει διαρκώς έδαφος (Κολιόπουλος, 2001).  Με τους φασίστες του Μουσολίνι να βρίσκουν άξιους μιμητές στο ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ, εγκαινιάστηκε μία νέα πολιτική περίοδος για την Ευρώπη  κατά την οποία αμφισβητήθηκαν οι θεμελιώδεις αρχές του Διαφωτισμού και της Νεωτερικότητας, εντός των οποίων ανήκουν ο ορθολογισμός, η ισότητα και οι ατομικές ελευθερίες (Heywood, 2007). Μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έπειτα από μία μακροχρόνια περίοδο κοινοβουλευτισμού και δημοκρατίας, τα ακροδεξιά κόμματα επανεμφανίστηκαν στο πολιτικό προσκήνιο κατά τη δεκαετία του 1980-1990, όταν το «Εθνικό Μέτωπο» στη Γαλλία και το «Κόμμα της Ελευθερίας» στην Αυστρία άρχισαν να εκμεταλλεύονται, αφενός, την αυξανόμενη ανησυχία για μετανάστευση και, αφετέρου, την οικονομική ανασφάλεια της εποχής. Βέβαια, μία ευρύτερη στροφή προς τα ακροδεξιά κόμματα σημειώθηκε και το 2008, όταν οι Ευρωπαίοι άρχισαν λόγω της  οικονομικής κρίσης να αμφισβητούν τις αξίες, τους στόχους αλλά και τον ρόλο της Ε.Ε (Lazaridis, 2016).

Σήμερα, η ακροδεξιά συνεχίζει να διευρύνει την επιρροή της στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή με χαρακτηριστικά παραδείγματα τη Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, την Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία και το κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD). Η τάση των Ευρωπαίων πολιτών προς τις εν λόγω ακροδεξιές παρατάξεις οφείλεται σε έναν συνδυασμό κοινωνικών, πολιτιστικών και οικονομικών λόγων που οδηγούν από κοινού στην άνοδο του ευρωσκεπτικισμού , επιβεβαιώνοντας με αυτόν τον τρόπο το γενικότερο αίσθημα ανασφάλειας που πλήττει την γηραιά ήπειρο(Camus, 2017). Βέβαια, η προαναφερθείσα τάση αποτυπώθηκε πλήρως στις κάλπες της 9ης Ιουνίου, καθώς το συντηρητικό ECR κατέκτησε 83 έδρες σε σύγκριση με τις 74 έδρες του φιλελεύθερου RENEW, κατακτώντας την τρίτη θέση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ως εκ τούτου, το Κόμμα των Ευρωπαίων Συντηρητικών θα λαμβάνει στο εξής ενεργότερο ρόλο στη λήψη αποφάσεων και την διαμόρφωση των ευρωπαϊκής πολιτικής και στρατηγικής.

Γενικότερα, οι υποστηρικτές της πολιτικής παράταξης του ECR τάσσονται υπέρ των παραδοσιακών αξιών, δίνοντας παράλληλα έμφαση στην σημασία της εθνικής κυριαρχίας. Έχοντας ως κύριο στόχο την οικονομική ελευθερία, την κοινωνική αξιοπρέπεια, την διαφάνεια και την αποδοτικότητα, είναι λογικό να ασκούν κριτική στις αποφάσεις των έτερων πολιτικών παρατάξεων, επιζητώντας ουσιαστικές αλλαγές για το μέλλον της Ευρώπης (Legutko et Procaccini, 2019). Για παράδειγμα, όσον αφορά το μεταναστευτικό ζήτημα, η εν λόγω πολιτική ομάδα υποστηρίζει την αναδιαμόρφωση της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής, δεδομένου ότι κάθε κράτος μέλος της Ε.Ε πρέπει να είναι μοναδικός υπεύθυνος για την χάραξη της εθνικής πολιτικής του, στοχεύοντας στην εθνική ασφάλεια και στην προστασία των συνόρων (ECR Group, 2023). Ακόμη, για τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, το ECR υποστηρίζει την ενίσχυση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας λόγω της παραβίασης της εθνικής κυριαρχίας της Ουκρανίας, προωθώντας την οικονομική ενίσχυση της δεύτερης (ECR Group, 2024). Εστιάζοντας στον οικονομικό τομέα, το ECR αντιτίθεται σε πρωτοβουλίες που επιβάλλουν κεντρικές φορολογικές πολιτικές καθώς περιορίζουν τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών. Αποφεύγουν, λοιπόν, την υιοθέτηση μιας κοινής πολιτικής για τον φορολογικό έλεγχο των κρατών-μελών, στοχεύοντας στην προστασία της ανοικτής οικονομίας και των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων εντός της Ε.Ε (ECR Group, 2023). 

Έχοντας, λοιπόν, ως γνώμονα αυτές τις πολιτικές θέσεις και κατέχοντας πλέον περισσότερες έδρες από το φιλελεύθερο και προοδευτικό “Renew European”, είναι λογικό το ECR, με πρόεδρο την Τζόρτζια Μελόνι να διαδραματίζει ενεργό το ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και στην προώθηση των προαναφερθέντων πολιτικών στόχων. Διαφέροντας ριζικά από τις άλλες πολιτικές παρατάξεις σε σημαντικά ζητήματα για το μέλλον της Ευρώπης, η δύναμη που απέκτησαν οι εκπρόσωποι του κόμματος μετά τις εκλογές της 9ης Ιουνίου θα λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης προς τις άλλες πολιτικές ομάδες, με αποτέλεσμα ο συντηρητισμός ή ακόμη και ο ευρωσκεπτικισμός να διεισδύουν ολοένα και περισσότερο στην συνείδηση των Ευρωπαίων.  Επομένως, κρίνεται αναγκαίο τα άλλα κόμματα του Ευρωκοινοβουλίου να αναθεωρήσουν τις πολιτικές τους θέσεις προκειμένου να διασφαλίσουν την επιρροή, την αξιοπιστία αλλά και την εμπιστοσύνη που αποπνέουν στον Ευρωπαϊκό λαό, αποτρέποντας το συντηρητικό ECR να αυξήσει περισσότερο την επιρροή του «κερδίζοντας» στις επόμενες εκλογές ακόμη μεγαλύτερο έδαφος, καθώς πάντα θα υπάρχει ο φόβος αντικατάστασης του φιλελευθερισμού από τον συντηρητισμό, της δημοκρατίας από τον αυταρχισμό και του πνεύματος συνεργασίας από τον εθνικισμό. 

Βιβλιογραφία

  1. Κολιόπουλος, Ι. Σ. (2001). Νεώτερη Ευρωπαική Ιστορία. Εκδόσεις Βάνιας
  1. Camus, J.-Y., & Lebourg, N. (2017). Far-Right Politics in Europe. Harvard University Press. DOI: https://doi.org/10.4159/978067497846
  1. European Conservatives and Reformists Group. (n.d). Creating Jobs & Prosperity – Recovering from the COVID-19 pandemic. Διαθέσιμο σε: https://ecrgroup.eu/vision/creating_jobs_prosperity
  1. European Conservatives and Reformists Group. (2024). ECR Group backs increase in EU budget to support Ukraine. Διαθέσιμο σε: https://ecrgroup.eu/article/ecr_group_backs_increase_in_eu_budget_to_support_ukraine
  1. Heywood, A. (2007). Πολιτικές ιδεολογίες. Εκδόσεις Επίκεντρο
  1. Lazaridis, G., Campani, G., & Benveniste, A. (2016). The Rise of the Far Right in Europe: Populist Shifts and ‘Othering’. Palgrave Macmillan UK. DOI:10.1057/978-1-137-55679-0
  1. European Conservatives and Reformists Group. (n.d). Safeguarding Citizens & Borders. Διαθέσιμο σε: https://ecrgroup.eu/vision/safeguarding_citizens_borders

Πηγή εικόνας :

La Moncloa. (2024). European Parliament: what is it and what are its functions?. Διαθέσιμο σε: https://www.lamoncloa.gob.es/lang/en/gobierno/news/Paginas/2024/european-parliament.aspx