Γράφει ο Αναστάσιος Μπίρτσιος
Τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 2008, όπως η κατάρρευση της Lehman Brothers με την κρίση των στεγαστικών δανείων, σε συνδυασμό με το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, αποτέλεσαν τον προάγγελο για σαρωτικές αλλαγές σε όλους τους τομείς της κοινωνίας. Αποτέλεσαν, μάλιστα, το τελικό στάδιο μίας μακράς περιόδου κοινωνικής, ιδεολογικής και πολιτικής σταθερότητας. Έκτοτε, ο κόσμος βρίσκεται συνεχώς υπό διαμόρφωση. Όσα συνέβησαν, αλλά και όσα συνεχίζουν να συμβαίνουν από τότε στη διεθνή σκακιέρα, δεν δύνανται να εξηγηθούν επαρκώς υπό τις έννοιες της γεωπολιτικής και της γεω-οικονομίας. Επομένως, κρίνεται απαραίτητη η θέαση στο παρελθόν, απ’ όπου μπορούμε να διαπιστώσουμε την εμφάνιση μη κρατικών δρώντων σε περιόδους ιστορικών καμπών.
Θα δώσουμε τη προσοχή μας στους γεω-επιχειρηματίες. Έπειτα από διαδοχικές κρίσεις, οι κοινωνίες βιώνουν ένα ιδιόμορφο παρόν και κοιτούν προς ένα αβέβαιο μέλλον. Η ανάλυση των σύγχρονων γεω-επιχειρηματιών αποτελεί ίσως το ασφαλέστερο μονοπάτι για την ερμηνεία των μελλοντικών γεγονότων (Scholvin S., Wigell M., 2018). Οι γεω-επιχειρηματίες συνίστανται σε μεμονωμένους επιχειρηματίες ή εταιρείες, με τα χαρακτηριστικά τους να διαφοροποιούνται από τους συνηθισμένους μεγαλοεπιχειρηματίες ή τους ολιγάρχες. Έχουν σημαίνοντα ρόλο στη διεθνή πολιτική, και κινούνται πολλές φορές στην ίδια κατεύθυνση με τα κράτη, κάνοντας αισθητή την παρουσία τους κυρίως σε κομβικές στιγμές για τις κοινωνίες (Κοψαχείλης Β., 2024). Ως έννοια η γεω-επιχειρηματικότητα είναι περίπλοκη και παραγκωνισμένη στον χώρο μελέτης των Διεθνών Σχέσεων. Συγκεκριμένα, όσον αφορά το πρώτο συνθετικό «γεω-», χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει την πολιτική κυριαρχία στον χώρο και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις έννοιες της γεωπολιτικής και γεω-οικονομίας, που εμπίπτουν στον σκληρό πυρήνα της διεθνούς πολιτικής (Κοψαχείλης B., 2024, σ. 111).
Η λέξη επιχειρηματικότητα, που αποτελεί το δεύτερο συνθετικό, ενέχει δύο κύριες διαστάσεις. Η πρώτη αφορά το ανθρώπινο κεφάλαιο ως παράγοντα σύνθεσης σκέψεων και όχι ως εργατικό δυναμικό, δηλαδή το “Human Intelligence” (Queiró F., 2021, σ.2061). Η εν λόγω διάσταση δεν ήταν ευρέως γνωστή στον κλάδο της διεθνούς πολιτικής έως την έλευση της Τεχνητής Νοημοσύνης (Fontes C., 2023). Η δεύτερη δεν σχετίζεται, όπως πολλοί θα νόμιζαν, με ένα πλαίσιο επενδύσεων και αποκόμισης κερδών, αλλά συνοψίζεται στον όρο επιχειρηματίας (entrepreneur). Δηλαδή, ο τύπος ανθρώπου που συχνά διαθέτει ένα όραμα το οποίο επιθυμεί να κάνει πράξη, συναισθανόμενος ταυτόχρονα τις ανάγκες του πλανήτη και της κοινωνίας (Κοψαχείλης Β., 2024, σ.102).
Η έννοια της γεω-επιχειρηματικότητας είναι δύσκολο να αποδοθεί ακριβώς και να περιοριστεί σε ένα στενό εννοιολογικό πλαίσιο, διότι εξελίσσεται καθημερινά. Εκτός από το εμπορικό κέρδος, οι γεω-επιχειρηματίες επιζητούν την ανάδειξη του σχεδίου τους στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, συνήθως μέσω της ήπιας ισχύος, έχοντας, όμως, καίριο ρόλο στο πεδίο της σκληρής ισχύος (Κοψαχείλης Β., 2024, σ.115). Έτσι, υπάρχουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία θα αναλυθούν παρακάτω, που διαφοροποιούν τους γεω-επιχειρηματίες από τους υπόλοιπους επιχειρηματίες.
Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο των γεω-επιχειρηματιών, αυτό που τους διακρίνει από τις υπόλοιπες μορφές επιχειρηματικότητας, είναι το κίνητρο των ενεργειών τους, η πραγμάτωση μιας Μεγάλης Ιδέας. Επιδιώκουν, σχεδόν με μανία θα έλεγε κανείς, την εκπλήρωση αυτής της Ιδέας, πάντα στο πλαίσιο της παγκόσμιας πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ατζέντας. (Audretsch D. Β., 2018, σ. 637-650). Για την επίτευξη του στόχου τους, είτε προσεγγίζουν κρατικούς εταίρους, για να αποκτήσουν de jure νομιμοποίηση, είτε δημιουργούν από μόνοι τους τις ιδανικές συνθήκες ώστε να επιβληθούν de facto στην παγκόσμια πραγματικότητα (Charles L. C., 2023). Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της διάστασης των γεω-επιχειρηματιών αποτελεί η επέκταση της Ρωσίας από τους Στρογκάνοφ. Εκτός από γεωπολιτική και γεωοικονομική επέκταση, μετά την κατάρρευση του Βυζαντίου, υπήρχε η ανάγκη οικοδόμησης μιας νέας ισχυρής Ορθόδοξης Αυτοκρατορίας, έναντι στον Καθολικισμό και τον Προτεσταντισμό. Έτσι, από τη μία, η οικογένεια Στρογκάνοφ, ως ισχυροί έμποροι, προώθησαν την επέκταση του ρωσικού κράτους προς την Σιβηρία, αξιοποιώντας με αυτό τον τρόπο τους φυσικούς πόρους, τόσο για ιδιωτικό, όσο και για κρατικό οικονομικό όφελος. Από την άλλη, πίσω από την εν λόγω επέκταση ελλόχευε μια Μεγάλη Ιδέα με έντονο θρησκευτικό πρόσημο, δηλαδή, να καταστεί η Ρωσία κεντρικός άξονας της Ορθοδοξίας στην ευρωπαϊκή ήπειρο (Treverton G. F., Jones S. J., 2005, σ.99-110).
Ένα δεύτερο σημαντικό χαρακτηριστικό της γεω-επιχειρηματικότητας είναι αυτό του «χώρου». Ο χώρος, για έναν γεω-επιχειρηματία, μπορεί να ταυτιστεί με ολόκληρο το σύμπαν, με μια κρατική εξουσία ή και με τα εθνοκρατικά σύνορα. Ταυτόχρονα, χώρος είναι και η τοποθεσία σε σχέση με το κλίμα, οι γεωμορφολογικές συνθήκες ή η πληθυσμιακή σύνθεση μίας περιοχής. Επιπρόσθετα, οι υποδομές που προσδίδουν υπεραξία, όπως οδικά, σιδηροδρομικά και εμπορικά δίκτυα, διέρχονται στα πλαίσια του χώρου και ταυτόχρονα τον διευρύνουν (Stam E. et al, 2023). Γίνεται κατανοητό πως οι γεω-επιχειρηματίες αναζητούν την πολιτική και οικονομική κυριαρχία εντός υπαρχόντων χώρων ή προχωρούν στη δημιουργία νέων. Με αυτό τον τρόπο, διαμορφώνουν πεδίο για τους ίδιους και τη Μεγάλη Ιδέα τους μέσα σε δομές ισχύος και κυριαρχίας (Κοψαχείλης Β, 2024, σ.121).
Η ισχύς αποτελεί το τρίτο χαρακτηριστικό της γεω-επιχειρηματικότητας, καθώς οι εν λόγω δρώντες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό με τις πράξεις τους τη διεθνή πολιτική (Κοψαχείλης Β., 2024, σ.102). Γενικά η ισχύς, και ιδιαίτερα η πολιτική ισχύς, παραπέμπουν στη δυνατότητα καθορισμού του αποτελέσματος μιας κατάστασης. Όταν γίνεται λόγος για ισχύ, στα περιθώρια του διεθνούς συστήματος, το βασικό συστατικό είναι το έθνος-κράτος. (Morgenthau H.J., 1963, σελ.27-28). Πλέον, πιθανούς ανταγωνιστές στο διεθνές περιβάλλον δεν αποτελούν μόνο οι κρατικές οντότητες, αλλά κυρίως οι μη κρατικοί δρώντες, με την ισχύ τους να αυξάνεται συνεχώς από τις αρχές του 21ου αιώνα. Αυτοί οι δρώντες μπορεί να είναι τρομοκρατικές οργανώσεις, «βαρόνοι» ναρκωτικών, think tanks ή μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες. Η μεγάλη επιρροή που ασκούν επισημαίνεται από το γεγονός ότι δέκα από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο έχουν ετήσιο ΑΕΠ μεγαλύτερο των 150 από τα 185 κράτη-μέλη του ΟΗΕ (Κοψαχείλης Β., 2024, σ.123).
Το κυριότερο όπλο στη φαρέτρα των γεω-επιχειρηματιών είναι η οικονομική ισχύς που χρησιμοποιούν, ώστε να εξαγοράσουν την πολυπόθητη γι’ αυτούς διεθνοπολιτική ισχύ. Παρότι είναι δύσκολο να αποκτήσουν την ίδια νομική διάσταση, όπως αυτή των κρατών, επιχειρούν να νομιμοποιηθούν μέσω κάποιας ιδιαίτερα εξειδικευμένης γνώσης, ανακάλυψης ή καινοτομίας, χρήσιμης στους έχοντες την πολιτική εξουσία την εκάστοτε εποχή (Audretsch D.B., 2018). Σημαντικό παράδειγμα αποτελεί η οικογένεια των Νόμπελ. Με τη θέσπιση του ομώνυμου βραβείου πέτυχαν να επηρεάζουν τις σκέψεις και τις δράσεις των ανθρώπων που βραβεύονται και ταυτόχρονα αναβαθμίζουν την εικόνα των χωρών που εκπροσωπούνται. (Κοψαχείλης Β, 2024, σ.128).
Πέρα από την οικονομική κυριαρχία, οι ενέργειες των γεω-επιχειρηματιών έχουν ως στόχο τον πλήρη έλεγχο των στρατηγικών εργαλείων, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσα ισχύος. Με αυτόν τον τρόπο ελέγχουν κρίσιμες δομές και τομείς του κοινωνικού γίγνεσθαι, καθορίζοντας τις πρώτες ύλες, πόρους, πληροφορίες και, φυσικά, τις εξειδικευμένες τεχνολογίες. Λόγω όλων των παραπάνω, οι γεω-επιχειρηματίες συνήθως κυριαρχούν μέσω της επιστημονικής αυθεντίας, δηλαδή, της ένωση εξειδικευμένης-επιστημονικής γνώσης εφαρμογών με θεσμούς-δρώντες της αγοράς (Scholvin S., 2018). Ένα ακόμα στοιχείο που χαρακτηρίζει αυτού του είδους τους μη κρατικούς δρώντες είναι ότι οι αποφάσεις τους εμπεριέχουν υψηλό επίπεδο ρίσκου. Εν αντιθέσει με τους συνήθεις μεγάλους επιχειρηματίες που κινούνται πιο συνετά και με μεγαλύτερη μετριοπάθεια, οι γεω-επιχειρηματίες είναι παράτολμοι σε ό,τι αφορά τον οικονομικό και πολιτικό τομέα. Αυτό το ρίσκο είναι όμως που πολλές φορές τους φέρνει και τα αντίθετα αποτελέσματα (Hewson M., Sinclair T. J., 1999, σ.85-92).
Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό των γεω-επιχειρηματιών, είναι η έννοια της κυριαρχίας και, συγκεκριμένα, της διεθνοπολιτικής κυριαρχίας. Αυτό το επιτυγχάνουν με τον συνδυασμό των χαρακτηριστικών που προαναφέρθηκαν. Έχοντας ως στόχο την εκπλήρωση της Μεγάλης Ιδέας τους, φροντίζουν να διευρυνθεί ο χώρος ώστε να τεθούν πεδία δράσης στα οποία είναι οι ίδιοι κυρίαρχοι (Κοψαχείλης Β., 2024). Επιπρόσθετα, με τις κινήσεις τους επιδιώκουν να θέσουν σε πολλές περιπτώσεις κανόνες, ακόμα και στα ίδια τα κράτη. Για να γίνει ευκολότερα αντιληπτό αυτό, αρκεί κανείς να αναλογιστεί πως τον Δεκέμβριο του 2010, η διάδοση του ίντερνετ, η μηχανή αναζήτησης της Google, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η διάδοση βίντεο μέσω αυτών αποτέλεσαν την κύρια αιτία για τον μουσουλμανικό ξεσηκωμό στη Μέση Ανατολή (Wihbley J., 2013). Οι πολίτες των κρατών τις περιοχής ενημερώθηκαν μαζικά για την αυτοκτονία, λόγω αγανάκτησης, ενός νέου Τυνήσιου, κάτι που πυρπόλησε τον ισλαμικό εξτρεμισμό στην ευαίσθητη αυτή περιοχή (Κοψαχείλης Β., 2024).
Οι γεω-επιχειρηματίες καταλαμβάνουν την τρίτη θέση στους παράγοντες που επηρεάζουν τις διεθνείς σχέσεις, ως σημαντικοί πολιτικοί δρώντες. Λειτουργούν ως μεσάζοντες για τα κρατικά και ιδιωτικά συμφέροντα, κάτι που τους μετατρέπει σε χρήσιμα όπλα στα χέρια μεταξύ αντίπαλων κρατών (Κοψαχείλης Β., 2024, σ.102-110). Δηλαδή, αποτελεί την «συγκολλητική ουσία» μεταξύ της Μεγάλης Ιδέας και της δυνατότητας κάποιου να επηρεάζει τις καταστάσεις γύρω του προς όφελός του. Επί παραδείγματι, υπό γεωπολιτική και γεω-οικονομική σκοπιά, η Ταιβάν σε σύγκριση με την Κίνα κατέχει ένα αμελητέο μέγεθος, αν μπορούσε να ποσοτικοποιηθεί (Κοψαχείλης Β., 2024, σ.102-110). Ωστόσο, το μικρό αυτό κράτος πρωτοστατεί παγκοσμίως στην κατασκευή chip, με ποσοστό 60%, πράγμα που σημαίνει πως μία επίθεση εναντίον του θα δημιουργούσε τεράστιο πρόβλημα στις βιομηχανίες και οικονομίες του πλανήτη (Jones L. et al, 2024).
Στη σύγχρονη εποχή, όπου οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη, κάνουν την εμφάνισή τους προκλήσεις που θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον των γεω-επιχειρηματιών. Όσον αφορά τις Μεγάλες Ιδέες, φαίνεται να εντείνεται η σύγκρουση μεταξύ του λεγόμενου Επίπεδου Κόσμου, των Η.Π.Α., και του Συντηρητικού Κόσμου, που οικοδομούν η Κίνα και Ρωσία. Η σύγκρουση των δύο αυτών «κόσμων» δεν λαμβάνει χώρα μόνο στο έδαφος της Ουκρανίας, αλλά και στα μέσα μαζικής δικτύωσης, από το κατέβασμα λογαριασμών πολιτικών αξιωματούχων ή αποκλεισμό από τα κοινωνικά δίκτυα στα λογισμικά και στις εφαρμογές των ηλεκτρονικών συσκευών, έως την πρόσβαση στις αγορές και στον έλεγχο σε σπάνιες γαίες και πρώτες ύλες. (Κοψαχείλης Β., 2024, σ.145-151). Παραδείγματα αποτελούν η διαμάχη μεταξύ Δυτικών κρατών με την εταιρεία Huawei, ο έλεγχος δυτικών λιμανιών από την κινεζική Cosco, και ο αποκλεισμός κινέζων φοιτητών από πανεπιστημιακά ερευνητικά προγράμματα των αμερικανικών ανώτατων εκπαιδευτηρίων (Bateman J., 2022).
Η παραπάνω σύγκρουση οδηγεί στην αναζήτηση εναλλακτικών οδών για πρώτες ύλες. Έτσι, η έννοια του χώρου διευρύνεται προς το διάστημα, μία ολοένα και πιο προσβάσιμη περιοχή, που αναδεικνύεται ως το νέο πεδίο οικονομικών συμφερόντων και ανταγωνισμού ανάμεσα σε κρατικές οντότητες και γεω-επιχειρηματίες. Υπό το ίδιο πρίσμα, παρατηρείται και η ανέλιξη του κυβερνοχώρου, διότι έχει έντονο ρόλο ακόμα και σε ζητήματα του σκληρού πυρήνα των διεθνών σχέσεων. Παράδειγμα αποτελεί η εφαρμογή Google Maps, που χρησιμοποιείται κατά κόρον για την ακρίβεια χτυπημάτων από ρουκέτες στη Μέση Ανατολή (Κοψαχείλης Β., 2024, σ.159-162). Τέλος, στον αγώνα για την πολυπόθητη ισχύ, οι γεω-επιχειρηματίες φαίνεται να καθορίζουν τα δεδομένα σε δύο νευραλγικούς τομείς, τη διεξαγωγή ένοπλων συγκρούσεων και την υπεροχή στον οικονομικό έλεγχο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Έλον Μασκ, που δείχνει τον δρόμο μέσω της Starlink, έχοντας καθοριστικό ρόλο στη ρωσο-ουκρανική σύρραξη και τις σκέψεις του για εμπορική αξιοποίηση του διαστήματος (L. Maschmeyer, 2021).
Μέσα σε αυτόν τον άκρως περίπλοκο κόσμο, η Ελλάδα καλείται να βρει την ευνοϊκότερη θέση για την ίδια. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η διάθεση γεωστρατηγικών προσόντων, όπως η θέση της χώρας και οι φυσικοί πόροι του Αιγαίου, αντικειμενικά δεν είναι αρκετά για να κυριαρχήσει. Απαιτείται μία ολιστική στρατηγική, όπου τα προαναφερθέντα προνόμια θα είναι μόνο ένα μέρος του σχεδίου, μια στρατηγική που να περιλαμβάνει την ηγετική θέση στην Ανατολική Μεσόγειο ως σκοπό (Kopsaceilis V., 2016).
Εν κατακλείδι, είναι φανερή η σημασία των γεω-επιχειρηματιών στη σύγχρονη διεθνή σκηνή, οι οποίοι έχουν καίριο ρόλο στη διαμόρφωση της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομίας. Μάλιστα, προβάλλονται ως σημαντικοί δρώντες σε έναν κόσμο που συνεχώς ανακατατάσσεται, μέσω της υπερίσχυσής τους και της στρατηγικής τους για κυριαρχία σε όλους τους τομείς που αναλύθηκαν παραπάνω. Η θέση τους στην παγκόσμια σκηνή δεν περιορίζεται μόνο στην οικονομική ισχύ, αλλά επεκτείνεται και σε πολιτικές και στρατηγικές που επηρεάζουν τις διακρατικές σχέσεις και το διεθνές περιβάλλον. Τέλος, όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, χώρες όπως η Ελλάδα, οφείλουν να στρέψουν τη στρατηγική τους στην εκμετάλλευση των γεωπολιτικών και οικονομικών πόρων της, σε συνεργασία με τους γεω-επιχειρηματίες, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει το κλειδί για την ισχυρή θέση της στον 21ο αιώνα.
Βιβλιογραφία/Πηγές:
Κοψαχείλης Β. (2024). Γεω-επιχειρηματίες – Από τον Ιάσονα στον Έλον Μασκ. Εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Treverton G.F., Jones S.G. (2005). Measuring National Power. RAND corporation.
Morgenthau H.J. (1993). Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace. McGraw-Hill Publications.
Hewson M. – Timothy J.S. (1999). Global Governance: Critical concepts in Political Science. Routledge.
Queiró F. (2022). Entrepreneurial Human Capital and Firm Dynamics. The Review of Economic Studies, Pages 2061–2100, Oxford Academic. Διαθέσιμο σε: https://doi.org/10.1093/restud/rdab070
Fontes C. (2023). Governing AI during a pandemic crisis: Initiatives at the EU level, Technology in Society. Science Direct. Διαθέσιμο σε: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160791X2300009X?via%3Dihub
Audretsch D.B. (2018). Entrepreneurship, economic growth, and geography. Oxford Review of Economic Policy. Pages 637–651. Oxford Academic. https://doi.org/10.1093/oxrep/gry011
Charles L. C. (2018). De Facto and De Jure Recognition: Is There a Difference?. Oxford Academic. Διαθέσιμο σε: https://academic.oup.com/book/7799/chapter-abstract/152984682?redirectedFrom=ful%20ltext&login=false
Stam E. & Welter F. (2023). Geographical Contents of Entrepreneurship: Spaces, Places, and Entrepreneurial Agency. IFM BONN. Διαθέσιμο σε: https://www.ifm-bonn.org/fileadmin/data/redaktion/publikationen/workingpapers/dokumente/workingpaper_04_20.pdf
Jones L. & Krulikowski S. (2024). Taiwan—The Silicon Island. U.S. International Trade Commission. Διαθέσιμο σε: https://www.usitc.gov/publications/332/executive_briefings/ebot_silicon_island_taiwa n_semiconductor.pdf
Maschmeyer L. (2021). Digital Disinformation: Evidence from Ukraine. CSS ETH Zurich. Διαθέσιμο σε: https://css.ethz.ch/content/dam/ethz/special-interest/gess/cis/center-for-securities-studi es/pdfs/CSSAnalyse278-EN.pdf
Scholvin S., Wigell M. (2018). Geo-economics as Concept and Practice in International Relations: Surveying the State of Art. CSS ETH Zurich. Διαθέσιμο σε: https://css.ethz.ch/en/services/digital-library/articles/article.html/dd73604f-ffee-44e2- 8960-4ecd8927fa32/pdf
Wihbley J. (2013). The Arab Spring and the Internet: Research roundup. The Journalist’s Resource. Διαθέσιμο σε: https://journalistsresource.org/economics/research-arab-spring-internet-key-studies/
Bateman J. (2022). U.S.-China Technological “Decoupling”: A Strategy and Policy Framework. Carnegie Endownment. Διαθέσιμο σε: https://carnegie-production-assets.s3.amazonaws.com/static/files/Bateman_US-China_Decoupling_final.pdf
Kopsacheilis V. (2016). Mr. Vassilis Kopsacheilis, International relations expert – Geopolitical risk advisor, explains the term “geo-entepreneur”. The Diplomat. Διαθέσιμο σε: https://thediplomat.gr/%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CE%BA-%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%BF%CF%88%CE%B1%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BB%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BD/
Πηγή εικόνας:
Larsen J. (2024). Linking Geopolitics to the Macroeconomy. National Institue of Economic and Social Research. Διαθέσιμο σε: https://www.niesr.ac.uk/blog/linking-geopolitics-macroeconomy