Loading...
Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο

Trafficking: Από τον πόλεμο στο εμπόριο λευκής σαρκός-Πότε θα έρθει η ελευθερία;

Γράφει η Νικολέτα Καστρινάκη

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο πέφτουν κάθε χρόνο θύματα trafficking. Ενός διεθνούς εγκλήματος, που αποτελεί κατάφωρη παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και υπόστασης και οδηγεί τα θύματα του σε μια σύγχρονη μορφή «δουλείας». Το trafficking ορίζεται ως «η παράνομη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων, με τη χρήση απειλών ή άλλου εξαναγκαστικού μέσου, με σκοπό την οικονομική τους εκμετάλλευση» (o ορισμός στο Πρωτόκολλο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών «για την Πρόληψη, Καταστολή και Τιμωρία της Διακίνησης Προσώπων, ιδιαίτερα γυναικών και παιδιών). Η σεξουαλική εκμετάλλευση δε γνωρίζει ηλικία, φύλο ή καταγωγή. Εκτιμάται, ότι τα θύματα trafficking είναι κατά πλειοψηφία γυναίκες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να είναι ακόμα και ανήλικα άτομα.

Σε περιφερειακό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μεριμνήσει σχετικά με την ύπαρξης μιας σειράς συμβάσεων και οδηγιών, που αφορούν το φαινόμενο αυτό. Για παράδειγμα, με βάση την Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της εμπορίας Ανθρώπων, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2018, δίνεται βαρύνουσα σημασία σε 4 σημεία: πρόληψη trafficking, προστασία θυμάτων trafficking, δίωξη των διακινητών και συντονισμό εθνικών δράσεων και διεθνούς συνεργασίας. Επιπλέον, η Σύμβαση ορίζει το φαινόμενο αυτό ως κατάφορη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Εξαιτίας της εν λόγω συμβάσεως συγκροτήθηκε η ομάδα GRETA (Groups of Experts against Trafficking in Human Beings), δηλαδή, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων, η οποία λειτουργεί ως μηχανισμός επίβλεψης και συντονισμού των σκοπών της σύμβασης. Αναφορά ,ωστόσο , θα πρέπει να γίνει και στην Οδηγία 2011/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2011 , για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της , με βάση την οποία προτείνεται στα κράτη-μέλη της ΕΕ η συνεργασία με την EUROPOL, την EUROJUSΤ και με ενδιαφερόμενες ΜΚΟ, με στόχο την δημιουργία πρωτοβουλιών και εκστρατειών για την διεξαγωγή σχετικής έρευνας και πληροφόρησης.

Το trafficking, ως γνωστόν, έχει προσλάβει παγκόσμιες διαστάσεις. Ο αριθμός των χωρών-καταγωγής των θυμάτων traffickingανέρχεται στις 127 και ο αριθμός των χωρών-προορισμού στις 137. Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί μία από αυτές .Ο λόγος είναι ότι ενόψει της προσφυγικής κρίσης θεωρείται κομβικό σημείο μεταναστευτικών ροών και έτσι,δημιουργεί το κατάλληλο έδαφος για ορισμένους «καλοθελητές» , οι οποίοι , εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη των προσφύγων για μία καλύτερη ζωή ,προτίθενται να τους προσφέρουν στέγη και εργασία .Στην πραγματικότητα, ο σκοπός τους δεν είναι άλλος από το να τους οδηγήσουν στην μαστροπεία και στην σεξουαλική εκμετάλλευση . Αποτέλεσμα είναι ότι η Ελλάδα έχει εξελιχθεί από διαμετακομιστικό έδαφος μεταφοράς προσφύγων στις δυτικές χώρες σε χώρα προορισμού των θυμάτων σωματεμπορίας. Πιο συγκεκριμένα ,με βάση έρευνες που διεξήχθησαν από την ελληνική αστυνομία ,κατά την περίοδο 2014-2018, σημειώθηκαν περίπου 150 περιστατικά σωματεμπορίας και σεξουαλικής εκμετάλλευσης,εκ των οποίων το 26% ήταν ανήλικοι και περίπου το 78% γυναίκες.Ακόμα και στις μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, όπως την Θεσσαλονίκη, έχουν καταγραφεί περίπου 570 περιπτώσεις άστεγων ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων ,εκτεθειμένων σε εργασιακή και σεξουαλική εκμετάλλευση ,εξαναγκαστικό γάμο και συνθήκες παραβατικότητας. Με στόχο τον εντοπισμό αυτών την παιδιών και των ενηλίκων θυμάτων trafficking, έχει τεθεί σε ισχύ το Πρόγραμμα «Υποστήριξη εν δυνάμει θυμάτων trafficking στη Θεσσαλονίκη» μέσω της λειτουργίας Κέντρου Υποδοχής Θυμάτων παράνομης εμπορίας ανθρώπων στην πόλη ,για την καλύτερη εφαρμογή του οποίου ιδρύθηκε το Κέντρο Υποδοχής Θυμάτων Εμπορίας Ανθρώπων (Drop-InCentre)με έδρα την Θεσσαλονίκη.

Είναι φανερό πως οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους και μαρτυρούν ,εν μέρει, την τραγικότητα της κατάστασης. Και χρησιμοποιώ τον όρο «εν μέρει» ,καθώς υπάρχουν ακόμα πολλές ανεπίσημες και μη-δηλωμένες στην αστυνομία περιπτώσεις θυμάτων trafficking. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των ελληνικών αρχών, πολλά κυκλώματα παράνομης σωματεμπορίας δεν έχουν ακόμα εξιχνιαστεί και πολλά θύματα φοβούνται να υψώσουν την «φωνή» τους στην «δουλεία» που βιώνουν ή ακόμα, η θέση τους και οι συνθήκες διαβίωσης τους δεν τους αφήνουν περιθώρια απελευθέρωσης. Τα ενθαρρυντικά νέα είναι ότι υπάρχουν πραγματικές δράσεις και ειδική μνεία πρέπει να γίνει σε ορισμένες οργανώσεις ,όπως την ΑΡΣΙΣ-Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, το Χαμόγελο του Παιδιού , την Α21 κ.α., το έργο των οποίων έχει συνδράμει καταλυτικά στην καταπολέμηση του trafficking. Τέλος, είναι απαραίτητη και η συνδρομή των πολιτών ενάντια στις περιπτώσεις trafficking ,όπως η καταγγελία στον αριθμό 1109( Γραμμή Πληροφόρησης για την Εμπορία Ανθρώπων) και η υποστήριξη απέναντι στα θύματα , ειδικά στους πρόσφυγες, οι οποίοι μπορεί να γλυτώνουν από τον σωματικό θάνατο στην Συρία ,αλλά όχι από τον ψυχικό «θάνατο» στην Ελλάδα.

Πηγές:

  1. HumanTrafficking: Παγκόσμια Μάστιγα Ενός Αόρατου Φαινομένου, διαθέσιμο στο : https://powerpolitics.eu/human-trafficking-%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B3%CE%B1-%CE%B5%CE%BD%CF%8C%CF%82-%CE%B1%CF%8C%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%86%CE%B1/
  2. Εκατομμύρια παιδιά θύματα trafficking με σκοπό την εξώθηση στην πορνεία ή τη μαύρη εργασία, διαθέσιμο στo: https://www.alphatv.gr/news/koinonia/article/16807/ekatommuria-paidia- thumata-trafficking-me-skopo-tin-exothisi-stin-porneia-i-ti-mauri-ergasia/
  3. ΚΜΟΠ ,διαθέσιμο στο: https://www.kmop.gr/el/%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%B1/%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC/47-%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%B1/%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC/179-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AD%CE%BC%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%85%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%BE%CE%B7-%CE%B5%CE%BD-%CE%B4%CF%85%CE%BD%CE%AC%CE%BC%CE%B5%CE%B9-%CE%B8%CF%85%CE%BC%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CF%89%CE%BD-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%87%CE%AE-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%AE%CE%BC%CE%BF%CF%85-%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7%CF%82-2
  4. Εμπορία ανθρώπων: Τα στοιχεία για την Ελλάδα, διαθέσιμο στο : https://www.athensvoice.gr/greece/567253_emporia-anthropon-ta-stoiheia-gia-tin-ellada
  5. Τα στατιστικά στοιχεία για την εμπορία ανθρώπων στην Ελλάδα απέχουν από την πραγματικότητα, διαθέσιμο στο: https://www.huffingtonpost.gr/entry/ta-statistika-stoicheia-yia-ten-emporia-anthropon-sten-ellada-apechoen-apo-ten-praymatikoteta_gr_5d402301e4b0db8affae30cd?utm_hp_ref=gr-emporia-anthropon