Loading...
Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική Επικαιρότητα

Η Συμφωνία Ισραήλ – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και ο αντίκτυπός της στην Παλαιστινιακή οντότητα

Γράφει η Ελένη Κουτσανδρέα

Τον προηγούμενο μήνα, η ανακοίνωση της συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων αιφνιδίασε τη διεθνή κοινότητα. Οι δύο χώρες κατόρθωσαν να διατηρήσουν μυστικές τις συνομιλίες για τη σύναψη ειρήνης, καθιστώντας τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μόλις την τρίτη χώρα του αραβικού κόσμου που συνάπτει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ. Δεν προκαλεί εντύπωση πως η αναγγελία της είδησης έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στον αραβικό κόσμο και ιδίως στους Παλαιστίνιους, δεδομένου των πολλών δεκαετιών που το Ισραήλ αποτελούσε μισητό εχθρό, ο οποίος προσάρτησε βιαίως τα πατρογονικά εδάφη των Αράβων, καταδυναστεύοντάς τους. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή οδήγησαν το αραβικό κράτος στην προσέγγιση του αλλοτινού εχθρού τους.

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή του Κόλπου με την ισχυροποίηση του Ιράν και την τάση του να αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης στην περιοχή, οδήγησε τα γειτονικά κράτη να αναθεωρήσουν τις τακτικές τους και να αναπροσαρμόσουν τις συμμαχίες τους. Το Ιράν, υπό την “ομπρέλα” του θρησκευτικού φονταμενταλισμού και της εξάπλωσης του “πολιτικού Ισλάμ”, έχει αναπτύξει ισχυρές ένοπλες δυνάμεις έχοντας στρατιωτική παρουσία σε πολλές χώρες, όπως τη Συρία και την Υεμένη. Η έντονη στρατιωτική παρουσία του Ιράν, σε συνδυασμό με τις υποψίες για την ανάπτυξη πυρηνικού προγράμματος, κατέστησε το κράτος απειλή για την ασφάλεια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (αλλά όχι μόνο αυτών), ωθώντας τα στην εύρεση ενός τεχνολογικά και στρατιωτικά ισχυρού συμμάχου. Είναι πολύ πιθανό σύντομα κι άλλα αραβικά κράτη, όπως το Ομάν, το Μπαχρέιν και ίσως η Σαουδική Αραβία να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για την αντιμετώπιση του γειτονικού κινδύνου.

Η ανάγκη για διασφάλιση των συμφερόντων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, εξαιτίας της ανατροπής των ισορροπιών στη Μέση Ανατολή, αποτέλεσε “ταφόπλακα” για την επιθυμία των Παλαιστινίων να συγκροτήσουν ένα ξεχωριστό κράτος Αράβων. Η παράλειψη ενημέρωσης των Παλαιστινιακών αρχών από το Άμπου Ντάμπι για την επικείμενη συμφωνία και η απουσία διαβουλεύσεων κατέστησε σαφή την εγκατάλειψη των Παλαιστινίων από τους “αδελφούς Άραβες”, ανατρέποντας την ιδέα της αραβικής ενότητας μεταξύ των κρατών.  Μάλιστα, ο Πρόεδρος των Παλαιστινίων χαρακτήρισε τη συμφωνία ως “προδοσία” των παλαιστινιακών συμφερόντων. Επιπλέον, η αναβολή της προσάρτησης εδαφών στη Δυτική όχθη στα πλαίσια της συμφωνίας, δίχως πρόβλεψη για τα ήδη προσαρτημένα εδάφη, την κατοχή και την ομαλοποίηση της κατάστασης στα παλαιστινιακά εδάφη, φαίνεται να οδηγεί στη λύση ενός ενιαίου κράτους, δημιουργώντας ενδεχομένως μία νέα περίοδο συγκρούσεων μεταξύ των δύο οντοτήτων. Ακόμη, η συμφωνία των δύο κρατών επιβεβαίωσε την αδυναμία του παλαιστινιακού καθεστώτος να βρει όλο αυτό το διάστημα οριστική λύση στο ζήτημα, δηλαδή τη δημιουργία ενός ξεχωριστού κράτους. Δεν είναι βέβαιο πως το Ιράν και η Τουρκία, που έσπευσαν να καταδικάσουν τη συμφωνία και να ταχθούν στο πλευρό των Παλαιστινίων, δεν θα εκμεταλλευτούν την αδυναμία του καθεστώτος για την εξυπηρέτηση ίδιων συμφερόντων.

Αναμφίβολα, οι Παλαιστίνιοι βρίσκονται στη δυσμενέστερη θέση και απειλούνται από την αναπάντεχη συμφωνία. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα ωφεληθούν σημαντικά από τη συμφωνία σε όλους τους τομείς, αποκτώντας ταυτόχρονα έναν πολύτιμο σύμμαχο, ενώ οι ανησυχίες για την ανάπτυξη εχθρικών αισθημάτων από τα υπόλοιπα αραβικά κράτη και ξέσπασμα αναταραχών στο εσωτερικό του κράτους δεν ευσταθούν για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ωστόσο, η αναβολή κι όχι η ακύρωση της προσάρτησης των εδαφών της Δυτικής Όχθης, στη βάση της οποίας πραγματοποιήθηκε η συμφωνία, θα πρέπει να προβληματίσει τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για μια ενδεχόμενη αθέτηση από την πλευρά του Ισραήλ, η οποία θα διαλύσει τη συμφωνία. Τέλος, το Ισραήλ φαίνεται να αποκομίζει τα περισσότερα οφέλη από αυτή τη συμφωνία, κάνοντας άνοιγμα στον αραβικό κόσμο κι εξασφαλίζοντας τα συμφέροντά του στο εσωτερικό.

Η “ιστορική” συμφωνία, όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς, μεταξύ του εβραϊκού κράτους του Ισραήλ και των μουσουλμανικών Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ξάφνιασε το διεθνές σύστημα, έθεσε προ τετελεσμένων γεγονότων τους άμεσα επηρεαζόμενους Παλαιστινίους και δημιούργησε μια νέα τάση στις διεθνείς σχέσεις. Οι  συνθήκες που προέκυψαν στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου, με την ολοένα αυξανόμενη ισχύ του Ιράν, διαμόρφωσαν ένα νέο πλαίσιο συμμαχικών σχέσεων, ρεαλιστικών, προς το οποίο θα κινηθούν κι άλλα κράτη, πυροδοτώντας ίσως την αντίδραση του Ιράν και διαμορφώνοντας πολεμικό κλίμα στον Κόλπο. Η νέα γεωπολιτική τάξη έβαλε τέλος στις επιδιώξεις για ένα ανεξάρτητο Παλαιστινιακό κράτος, το οποίο ενδεχομένως να αποτελέσει το έναυσμα για μια νέα ιντιφάντα.

Πηγές:

Πηγή Εικόνας: Dawn.com, Israel-UAE deal draws varied international reactions as some call it ‘good news’, others slam it as ‘shameful’. Διαθέσιμο σε: https://www.dawn.com/news/1574219