-Η εμπειρία μας ως ΟΔΕΔ – Οι σκέψεις των εκπροσώπων του Ο.Δ.Ε.Θ-
Στις 9 Δεκεμβρίου 2021 στη συνέντευξη τύπου, που παραχώρησε ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, κ. Emmanuel Macron σε σχέση με τους βασικούς άξονες της Γαλλικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακοίνωσε ότι επιθυμεί να προωθήσει τον θεσμό της «Ευρωπαϊκής Θητείας του Ενεργού Πολίτη». Σύμφωνα με αυτό ενημερωθήκαμε για την πρώτη δράση των Le Collectif pour un Service Civique Européen, της Unis-Cité και της Ecogenia από τα μέλη του ΟΔΕΘ και αποφασίσαμε να λάβουμε μέρος στην εκδήλωση τους, που έλαβε χώρα στις 3 Μαρτίου στον χώρο του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα. Η πρώτη αυτή δια ζώσης εκδήλωση αφορούσε την προώθηση μιας πρακτικής άγνωστης ακόμα δυστυχώς στην Ελλάδα: της “Service Civique” ή αλλιώς κοινωνικής υπηρεσίας. Ένα υβριδικό είδος επιδοτούμενης προσφοράς προς το κοινωνικό σύνολο, η οποία τώρα κάνει τα πρώτα βήματα εμφάνισης της στην πατρίδα μας. Η εκδήλωση αποτελούνταν από δύο κύρια σκέλη:
Το πρώτο σκέλος της εκδήλωσης περιελάμβανε εργαστήρια – workshops, κατά την διάρκεια των οποίων οι συμμετέχοντες χωρισμένοι σε ομάδες, είχαν την δυνατότητα να εκφράσουν τις απόψεις τους αναφορικά με τα προβλήματα και κοινωνικά ζητήματα που τους απασχολούν, και έπειτα να προτείνουν βιώσιμες λύσεις, υπό τον συντονισμό των μελών των ομάδων της Le Collectif pour un Service Civique Européen, της Unis-Cité και της Ecogenia. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι λύσεις που βρίσκονταν υπό συζήτηση, έπρεπε να μπορούν να υλοποιηθούν μέσω τους θεσμού του ενεργού πολίτη. Για την εκπόνηση λοιπόν των τελικών λύσεων, οι ομάδες που είχαν δημιουργηθεί στα εργαστήρια ουσιαστικά προσπαθούσαν να προσαρμόσουν την θητεία του ενεργού πολίτη στο πλαίσιο της ελληνικής κοινωνίας και των επιμέρους αναγκών της. Κατά την διάρκεια των εργαστηρίων συζητήθηκε μια πληθώρα ζητημάτων, όπως η κλιματική αλλαγή, οι κοινωνικές ανισότητες, οι εξάρσεις φυλετικής και οπαδικής βίας μεταξύ άλλων, αλλά και προβλήματα όπως το χάσμα γενεών καθώς και το επίκαιρο ζήτημα αναφορικά με την έλλειψη θέσεων απασχόλησης και ταύτισης των δεξιοτήτων των νέων με την ελληνική αγορά εργασίας.
Μετά το πέρας της συνδιάσκεψης των εργαστηρίων, δόθηκε η δυνατότητα στους αντιπροσώπους μερικών ομάδων, να παρουσιάσουν στις υπόλοιπες ομάδες καθώς και στους αντιπροσώπους των γαλλικών Συλλόγων Le Collectif pour un Service Civique Européen και Unis-Cité, καθώς και τον ελληνικό οργανισμό Ecogenia, τα συμπεράσματα και τις ιδέες τους αναφορικά με την “Θητεία του Ενεργού Πολίτη” στην Ελλάδα. Τα workshops εν τέλη βοήθησαν καταλυτικά τους συμμετέχοντες στην καλύτερη κατανόηση του θεσμού, και αποτέλεσαν μια σημαντική προεργασία για την θεσμική συζήτηση που ακολούθησε.
Στη θεσμική συζήτηση η αίθουσα του γαλλικού ινστιτούτου πλημμύρισε από ενδιαφερόμενους και διακεκριμένους προσκεκλημένους – επισήμους, με σκοπό να ενημερωθούν για την προσπάθεια ως προς την προώθηση του θεσμού με τίτλο «Ευρωπαϊκή θητεία του Ενεργού Πολίτη». Πρόκειται για μια προσπάθεια, που ήδη αποτελεί έναν πανευρωπαϊκό θεσμό, δίνοντας σε νέους (εώς 25 ετών) της Ευρώπης τη δυνατότητα, να ταξιδέψουν για έξι μήνες στην Ευρώπη, με σκοπό τη «μαθητεία, πρακτική άσκηση ή δράση εθελοντικού χαρακτήρα». Την έναρξη της εκδήλωσης σηματοδότησε η ομιλία του Γάλλου Πρέσβη κ. Patrick Maisonnave, όπου τονίστηκε η σημασία του «Ευρωπαίου Πολίτη», όπως η αναγνώριση και προσπάθεια προώθησης του θεσμού εκ μέρους του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν. Σκοπός του προγράμματος είναι η ενίσχυση του αισθήματους του ανήκειν στην Ευρώπη. Με αυτόν τον τρόπο, ο ίδιος ο πρέσβης αναγνώρισε την προσπάθεια των τριών οργανωτών, προσκαλώντας τους ελληνικούς θεσμικούς παράγοντες σε συμμετοχή στη συλλογική προσπάθεια, που γίνεται ήδη στη Γαλλία, Γερμανία, τη Μάλτα αλλά και άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επισήμανε μάλιστα την ανάλογη επιτυχία του προγράμματος του ERASMUS, το οποίο τις τελευταίες δεκαετίες δίνει μια ανάλογη ευκαιρία σε νέους. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι χαιρετισμοί από τους δύο παρευρισκόμενους υπουργούς, τον κ. Χατζηδάκη (υπουργό εργασίας) και τον κ. Στυλιανίδη (υπουργό πολιτικής προστασίας), οι οποίοι αγκάλιασαν την προσπάθεια, επισημαίνοντας τη σημασία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος ανάμεσα στους πολίτες, ενθυμούμενοι τις στιγμές, που διετέλεσαν σε καθήκοντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ακολούθησε μια σύντομη συζήτηση 5 νέων, οι οποίοι είχαν συμμετάσχει στα προγράμματα, τονίζοντας τη σημασία του θεσμού. Οι νέοι τόνισαν όχι μόνο τις εμπειρίες και ευκαιρίες, τις οποίες αποκόμισαν από τα ανάλογα προγράμματα, αλλά και τη σημασία του ευρωπαϊκού πνεύματος στους νέους, που αποτελούν το μέλλον της Ευρώπης. Στη συζήτηση συμμετείχαν και δύο έλληνες νέοι, οι οποίοι έκαναν λόγο για τη σημασία της κοινής αποδοχής από την Ελλάδα, για μία ευρωπαϊκή Ελλάδα του μέλλοντος. Μετά το τέλος των ομιλιών και τη σύντομη παρουσίαση των εμπειριών, ακολούθησε η συζήτηση στρογγυλής τραπέζης – panel με εκπροσώπους των τριών Συλλόγων που συμμετείχαν στην εκδήλωση.
Τον συντονισμό της συζήτησης είχε αναλάβει η Βασιλική Γραμματικογιάννη, δημοσιογράφος Ευρωπαϊκών και Περιβαλλοντικών Θεμάτων. Στη συζήτηση συμμετείχαν συγκεκριμένα ο Benjamin Sibille, γενικός διευθυντής και ιδρυτής του Συλλόγου Le collectif pour un service civique européen, η Λία Παπάζογλου και η Έρικα Σπαγάκου, συνιδρύτριες της Ecogenia και η Marie Trellou- Kane, πρόεδρος και συνιδρύτρια του Συλλόγου Unis- Cite. Οι εκπρόσωποι, απαντώντας στις ερωτήσεις, μίλησαν για τους λόγους ίδρυσης των θεσμών, τους θεμητούς στόχους αυτών, αλλά και για την ιστορία του κάθε συλλόγου και την εώς τώρα επιτυχία, που είχαν ειδικά οι δύο προγενέστεροι γαλλικοί σύλλογοι, από την ίδρυση τους. Ένα δυνατό χειροκρότημα σήμανε το τέλος της εκδήλωσης.
Στο τέλος της ημέρας οι εμπειρίες και οι γνώσεις που αποκτήσαμε ήταν αρκετές και ενδιαφέρουσες σε σύγκριση με τον χρόνο που αφιερώσαμε. Οι καιροί που ζούμε επιτάσσουν ολοένα και περισσότερο την ανάγκη να δράσουμε για το κοινωνικό σύνολο. Εκφράσεις όπως η αλληλεγγύη, η θέληση για προσφορά και η συλλογικότητα καταλήγουν πολλές φορές να έχουν τον ρόλο αφηρημένων εννοιών χωρίς απτή χρησιμότητα. Οι ιδέες και η μέθοδος που παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση αυτή και που ήδη γίνονται πράξη σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια ευκαιρία για εμάς τους νέους που θέλουμε να βρούμε έναν χρήσιμο ρόλο σε έναν κόσμο γεμάτο προκλήσεις και κυρίως ανάγκες συνεισφοράς.
Εύη Μαλγαρινού
Νικόλας Γιάννου
Ευάγγελος Βέρνερ
