Loading...
Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική Επικαιρότητα

Αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ: Οι πρώτες αντιδράσεις

   

Στις 6 Δεκεμβρίου ο Αμερικάνος Πρόεδρος Donald Trump ανακοίνωσε την πρόθεση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και να μεταφέρουν την πρεσβεία τους εκεί άμεσα. Ο Αμερικανός Πρόεδρος βασίζει την απόφαση του αυτή σε ψήφισμα του Αμερικανικού Κογκρέσου ήδη από το 1995. Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί ο Αμερικάνος Πρόεδρος έκρινε πως τώρα είναι η κατάλληλη συγκυρία για κάτι τέτοιο;

    Σύμφωνα με τους αναλυτές, ο Trump, ο οποίος δεσμεύτηκε προεκλογικά για την συγκεκριμένη απόφαση, επιθυμεί να ικανοποιήσει τους φιλο-ισραηλινούς Ευαγγελιστές, οι οποίοι αποτελούν κομμάτι του σκληρού εκλογικού του πυρήνα και μεγάλο τμήμα της χρηματοδότησης της εκστρατείας του. Επιπλέον,  ο Αμερικάνος Πρόεδρος, ο οποίος ενθαρρύνθηκε για την απόφαση του αυτή τόσο από τον αντιπρόεδρο Pence όσο και από τον διευθυντή της CIA, επιθυμεί όπως και ο προκάτοχος του Barack Obama, να αποσύρει τις ΗΠΑ σταδιακά από το πεδίο της Μέσης Ανατολής, χωρίς να αφήσει πίσω του όμως ένα ισχυρό Ιράν, επενδύοντας στην λεγόμενη «ανίερη» συμμαχία μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, κατά του Ιράν.

    Στην Ιερουσαλήμ ζουν περίπου 500.000 Ισραηλινοί και 300.000 Παλαιστίνιοι. Για τους μεν, η πόλη είναι η αιώνια και αδιαίρετη πρωτεύουσα του εβραϊκού κόσμου, για τους δε η πόλη είναι η μελλοντική πρωτεύουσα του κράτους της Παλαιστίνης. Το θέμα της μεταφοράς της πρωτεύουσας του Ισραήλ εκεί χαρακτηρίζεται ως φλέγον και αποτελεί σημείο τριβής και έντασης στις σχέσεις του Ισραήλ με όλους τους γείτονες του στην περιοχή. Είναι σαφές πως σε οποιαδήποτε χρονική συγκυρία και αν ανακοινωνόταν μια τέτοια απόφαση, οι αντιδράσεις θα ήταν άμεσες και βίαιες. Οι Financial Times, χαρακτήρισαν ως πράξη «διπλωματικού βανδαλισμού» την απόφαση του Αμερικάνου Προέδρου, μια απόφαση που ακυρώνει τις αποφάσεις του ΟΗΕ αλλά και την προηγούμενη πολιτική όλων των Αμερικανών προέδρων. Αντιρρήσεις εκφράστηκαν και από το φιλελεύθερο τμήμα του ισραηλινού λόμπι στις ΗΠΑ καθώς και από την μεγαλύτερη θρησκευτική κοινότητα του Ιουδαϊσμού της χώρας.

    Οι περισσότερες αντιδράσεις προήλθαν από όλο τον κόσμο και φυσικά ήταν αναμενόμενες και άμεσες. Χιλιάδες μουσουλμάνοι διαδήλωσαν στις χώρες της Μέσης Ανατολής, από την Ιορδανία μέχρι και το Πακιστάν, αλλά και σε χώρες του δυτικού κόσμου, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις κατεστάλησαν βίαια ενώ χάθηκαν και ανθρώπινες ζωές. Μεγάλο μέρος των Ισραηλινών καταδίκασε ως επίφοβη για την ειρήνη στην περιοχή την απόφαση.  Δύο μέρες μετά την ανακοίνωση τουTrump , ο ΟΗΕ εξέφρασε την ανησυχία του  σχετικά με τον κίνδυνο βίαιης κλιμάκωσης των επεισοδίων, καθώς όπως ανακοίνωσε η απόφαση του Αμερικανού Προέδρου δεν συνάδει με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και δεν ευνοεί την προοπτική ειρήνευσης στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.  Την ίδια στιγμή και η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε πως δεν αναγνωρίζει  καμία αλλαγή στα σύνορα που είχαν συμφωνηθεί το 1967. Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μονγκερίνι σε συνάντηση της με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Νετανιάχου λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση στις Βρυξέλλες, καταδίκασε τις επιθέσεις κατά εβραϊκών στόχων παγκοσμίως και τόνισε τον σεβασμό όλων των Ευρωπαϊκών κρατών απέναντι στις διεθνείς αποφάσεις σχετικά με την Ιερουσαλήμ.

    Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός συναντήθηκε με τους υπουργούς εξωτερικών των ευρωπαϊκών κρατών στην Βρυξέλλες, όπου και επιδοκίμασε φυσικά την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ και δήλωσε πως αναμένει το ίδιο και από τους Ευρωπαίους ηγέτες, υπογραμμίζοντας την στενή συνεργασία ΕΕ και Ισραήλ σε θέματα ανταλλαγής πληροφοριών και αποτροπής τρομοκρατικών επιθέσεων.  Από τη ν άλλη πλευρά ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις συμφιλίωσης με την Hamas απάντησε σκληρά στις δηλώσεις Trump αν και η διεθνής παραδοχή υποστηρίζει πως βρίσκεται σε δύσκολη θέση απέναντι τόσο στους αντιπάλους του, όσο και στους υποστηρικτές του.

Αντί επιλόγου

    Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου έρχεται σε μια κομβική συγκυρία όσον αφορά την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, καθώς η ήττα του αποκαλούμενου  Ισλαμικού Κράτους διαφαίνεται στον ορίζοντα, όπως και η λήξη της Συριακής διαμάχης και όπως φαίνεται ο Αμερικάνος Πρόεδρος δεν επιθυμεί την ισχυροποίηση του Ιράν ούτε την ανάμειξη της Ρωσίας στο νέο «γίγνεσθαι» της περιοχής για αυτό επιχειρεί να ενδυναμώσει τον σύμμαχο του στην περιοχή. Αν η απόφαση σχετικά με την Ιερουσαλήμ συμβάλει θετικά προς αυτήν την κατεύθυνση, μένει να το δούμε τους επόμενους μήνες.

Πηγές

·       Νέα πρόκληση Νετανιάχου: Περιμένω και από άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Τράμπ, Η Καθημερινή, (11/12/2017), http://www.kathimerini.gr/938652/article/epikairothta/kosmos/netaniaxoy-perimenw-ki-apo-alles-xwres-na-akoloy8hsoyn-to-paradeigma-toy-tramp

·       Παπακωνσταντίνου Π., Ανάφλεξη για την Ιερουσαλήμ, Η Καθημερινή, (11/12/2017),  http://www.kathimerini.gr/938545/gallery/epikairothta/kosmos/anafle3h-gia-thn-ieroysalhm

·       Ghaith al-Omari, Πώς η ανακοίνωση Τραμπ για την Ιερουσαλήμ επηρεάζει την παλαιστινιακή πολιτική, www.foreignaffairs.gr, (7/12/2017), http://www.foreignaffairs.gr/articles/71548/ghaith-al-omari/pos-i-anakoinosi-tramp-gia-tin-ieroysalim-epireazei-tin-palaisti?page=show

·       ΟΗΕ: Απομονωμένες οι ΗΠΑ-Έντονες αντιδράσεις από την Ευρώπη, www.tvxs.gr, (9/12/2017)