Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στο Μεξικό

Γράφει η Αθηνά Μπίτσα

Εισαγωγή

Οι σημερινές κοινωνίες καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας για τα μέσα μεταφοράς, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και για τη λειτουργία των βιομηχανικών μονάδων, με αποτέλεσμα η ενεργειακή ζήτηση να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Στη σύγχρονη εποχή, το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που χρησιμοποιούμε προέρχεται από τις μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η βενζίνη, το πετρέλαιο και ο άνθρακας, οι οποίες είναι θέμα χρόνου να εξαντληθούν. Η παραγωγή και η χρήση της ενέργειας από τις μη ανανεώσιμες πήγες δημιουργούν οικολογικά προβλήματα, όπως είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η τρύπα του όζοντος, όπου έχουν καταστροφικές συνέπειες στο περιβάλλον. Από την άλλη πλευρά, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) θεωρούνται πρακτικά ανεξάντλητες διότι ανανεώνονται μέσα από το ίδιο το περιβάλλον και τη φύση. Ο ήλιος, ο άνεμος, τα ποτάμια, οι λίμνες, οι οργανικές ύλες όπως το ξύλο, ακόμη και τα οικιακά και γεωργικά απορρίμματα, αποτελούν πηγές ενέργειας.

Η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι συνδεδεμένη άρρηκτα με την προστασία του περιβάλλοντος, αφού ανανεώνονται μέσα από αυτό. Ακόμη, δίνουν τη δυνατότητα να μειωθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τις μη ανανεώσιμες πήγες, όπως τα ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, το κυριότερο πλεονέκτημα στις ΑΠΕ είναι ότι η πρώτη ύλη για την παραγωγή ενέργειας βρίσκεται διάχυτη στο περιβάλλον και οι εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται δεν επιβαρύνουν πρόσθετα την ιδία τη φύση. Έτσι, με τον κίνδυνο της κλιματικής αλλαγής να σφίγγει τον κλοιό στις κοινωνίες του σήμερα, κρίνεται περισσότερο αναγκαία η μείωση της κατανάλωσης των καυσίμων και η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούμε στις ανανεώσιμες πήγες ενεργείας που υπάρχουν στο Μεξικό.

Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στο Μεξικό

Το Μεξικό ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από το 2009 και έχει κάνει αρκετά βήματα με νέες επενδύσεις και χρηματοδοτήσεις, τα τελευταία χρόνια. Αποτελεί μία χώρα με πλούσιο υπόβαθρο σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αν και αυτές του είδους οι πήγες ενέργειας δεν έχουν αξιοποιηθεί πλήρως. Συγκεκριμένα, το δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο Μεξικό συνδέεται με την υδροηλεκτρική, την αιολική, την ηλιακή και τη γεωθερμική ενέργεια και με τη χρήση της βιομάζας, οι οποίες βοηθούν να μειωθούν και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Αν και η τρέχουσα παραγωγή ενέργειας από την ηλιακή τεχνολογία είναι αρκετά χαμηλή, έχει πολλές δυνατότητες επειδή το Μεξικό είναι από τις πρώτες χώρες, παγκοσμίως, που επενδύουν σε αυτή την ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.

Αναλυτικότερα, η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι η διαδικασία λήψης ενέργειας αποθηκεύοντας νερό σε φράγματα και από ρέοντα ποτάμια, μια πηγή ανανεώσιμης ενέργειας που υπερισχύει στο Μεξικό. Ακόμη, διαθέτει τη μεγαλύτερη εγκατεστημένη ισχύ εντός της χώρας (11.603 MW),  ενώ το Μεξικό συνεισφέρει με το 0,4% των ερευνητικών δημοσιεύσεων και κατέχει την 29^η θέση. Επιπλέον, η αιολική ενέργεια είναι η διαδικασία μετατροπής του φυσικού ανέμου σε ενέργεια, μέσω της χρήσης ανεμογεννητριών. Το δυναμικό της αιολικής ενέργειας συγκεντρώνεται σε πέντε διαφορετικές ζώνες, με την υψηλότερη συγκέντρωση να βρίσκεται κυρίως στην πολιτεία Oaxaca. Όσον αφορά την τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή αιολικής ενέργειας, το Μεξικό κατέχει την 34^η θέση με συνεισφορά 0,43%. Βέβαια, να σημειώσουμε ότι η αιολική ενέργεια είναι μια σχετικά νέα τεχνολογία στο Μεξικό και έδειξε μια αρκετά ικανοποιητική τάση έως το 2008. Από την άλλη πλευρά, η πιο κοινή μορφή ανανεώσιμης ενέργειας στο Μεξικό είναι η βιομάζα, καύσιμο το οποίο παράγεται από οργανικά υλικά. Λόγω του γεγονότος ότι αυτή είναι η πιο κοινή μορφή ανανεώσιμης ενέργειας στο Μεξικό, η περισσότερη προσπάθεια και χρόνος έχει επενδυθεί σε αυτήν, με το Μεξικό να κατέχει την 20^η θέση με συμβολή έρευνας 1,1% στον τομέα της βιομάζας.  Συγκεκριμένα, η  χρήση της βιομάζας ως πρωταρχικής πηγής βιοενέργειας έχει αυξηθεί στο Μεξικό από το 1965, όταν αποτελούσε το 15.3 % του συνολικού ενεργειακού εφοδιασμού. Η ενέργεια της βιομάζας είναι σε αρκετά υψηλό ποσοστό  (2635 έως 3771 PJ / έτος) και αποτελεί το αντικείμενο του υψηλότερου αριθμού ερευνητικών δημοσιεύσεων στη χώρα τα τελευταία 30 χρόνια.

Επιπρόσθετα, η γεωθερμική ενέργεια χρησιμοποιεί τη θερμότητα του πυρήνα της γης ως μορφή ενέργειας και μπορεί να παραχθεί από ζεστό νερό μέχρι τη λιωμένη πέτρα, μίλια κάτω από την επιφάνεια της γης. Η γεωθερμική είναι η δεύτερη πιο κοινή μορφή ανανεώσιμης ενέργειας που χρησιμοποιείται στο Μεξικό, συμβάλλοντας σχεδόν 958 MW στην παραγωγή ενέργειας του Μεξικού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Παράλληλα, η ηλιακή ενέργεια είναι μια μορφή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας η οποία παράγεται από τη θερμότητα του ήλιου, απορροφάται από ηλιακούς συλλέκτες και μεταφέρεται απευθείας σε ανανεώσιμη πράσινη ενέργεια. Το Μεξικό έχει μεγάλο προβάδισμα σε αυτή την ενέργεια, διότι βρίσκεται απευθείας στον παγκόσμιο ηλιακό ιμάντα, κατέχοντας την 27^η θέση με συνεισφορά 0,71% της έρευνας για την ηλιακή ενέργεια σε όλο τον κόσμο. Βέβαια, η ηλιακή ενέργεια έχει υψηλό δυναμικό λόγω της ιδανικής θέσης του Μεξικού στη λεγόμενη Solar Belt και θα μπορούσε να αυξηθεί καθώς το Μεξικό διαθέτει μεγάλη γη, το οποίο σημαίνει ότι θα μπορούσαν να κατασκευαστούν ηλιακοί συλλέκτες και να καλύπτουν πολλούς από τους ανοιχτούς χώρους.

Στόχοι για τις ΑΠΕ

Ο νόμος για τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει ήδη ενεργοποιηθεί, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια που δεν επιτρέπουν στην τεχνολογία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητές τους στο έπακρο. Σύμφωνα με τον Γενικό Νόμο για την Κλιματική Αλλαγή, το Μεξικό έχει βάλει σκοπό να παράγει το 35% των ενεργειακών του αναγκών μόνο από ανανεώσιμες πηγές έως το 2024, διότι αποτελεί μια χώρα η οποία διαθέτει μεγάλη και ποικίλη βάση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Μάλιστα, δεδομένου του σωστού συνδυασμού πολιτικών, η χώρα θα μπορούσε να προσελκύσει επενδύσεις μεγάλης κλίμακας για τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της, με τη δυνατότητα να αυξήσει το μερίδιο των σύγχρονων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη συνολική τελική κατανάλωση ενέργειας σε 21% έως το 2030, από 4,4% το 2010. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και θα οδηγούσε σε καθαρή εξοικονόμηση 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ ετησίως, στο κόστος του ενεργειακού συστήματος. Επιπλέον, το 2008, θεσπίστηκε και ο Νόμος για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μεταβατική χρηματοδότηση της ενέργειας (LAERFTE), βάσει του οποίου το Μεξικό εφάρμοσε την Estrategia Nacional de Energía 2013-2027, η οποία ορίζει ότι το 35% της ενέργειας θα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές έως το 2024.

Από την άλλη οπτική γωνία, το Μεξικό  κατατάσσεται στην ένατη θέση παγκοσμίως σε αποθέματα αργού πετρελαίου και στην τέταρτη θέση σε αποθέματα φυσικού αερίου, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βενεζουέλα και τον Καναδά, ενώ η Μεξικάνικη Πετρελαϊκή Εταιρεία (PEMEX) είναι η έβδομη μεγαλύτερη εταιρία  πετρελαίου παγκοσμίως για την παραγωγή αργού πετρελαίου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται μια σειρά από φημολογίες και προβλήματα, λόγω της χρήσης μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ωστόσο, το Μεξικό όντας ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο, είναι φυσιολογικό ο τομέας του πετρελαίου να αποτελεί ένα κρίσιμο στοιχείο της οικονομίας του Μεξικού, η οποία παρήγαγε περίπου το 16% των εσόδων από τις εξαγωγές το 2011. Όμως,  αυτό δεν σημαίνει πως το Μεξικό δεν στηρίζει τις ΑΠΕ και δεν κάνει τις απαραίτητες ενέργειες για έναν πράσινο πλανήτη. Ειδικότερα, η κυβέρνηση ανέφερε πως μόλις τα έσοδα από το πετρέλαιο εξασφαλίσουν ΑΕΠ 4,7%, τότε τα έσοδα αυτά θα διατεθούν σε μακροπρόθεσμο λογαριασμό για τη χρηματοδότηση έργων επιστήμης, τεχνολογίας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ακόμη, το Υπουργείο Ενέργειας στο Μεξικό δήλωσε πως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν συμπεριληφθεί και στις δημόσιες πολιτικές του Μεξικού για δεκαετίες και έχουν σημαντικό ρόλο στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης.

Την ίδια στιγμή, το Μέξικο έχει ψηφίσει τρία βασικά νομικά μέσα με στόχο να προωθήσουν την ανανεώσιμη ενέργεια: το ένα είναι η ενεργειακή μεταρρύθμιση που εγκρίθηκε από το Κογκρέσο της Ένωσης, το δεύτερο μέσο είναι ο Γενικός Νόμος για την Κλιματική Αλλαγή που εγκρίθηκε τον Μάιο του 2012 και ορίζει ότι ο στόχος του 35% της ενέργειας που παράγεται στη χώρα του Μεξικού θα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές έως το 2024 και τέλος, ο νόμος για τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η χρηματοδότηση αυτής της ενεργειακής μετάβασης, ώστε να μειωθεί η χρήση και η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Οι περισσότερες χώρες του πλανήτη θεωρούν πως οι ανανεώσιμες πηγές αποτελούν  καθοριστική εγχώρια πηγή ενέργειας με αρκετές δυνατότητες ανάπτυξης σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, διότι συνεισφέρουν στο ενεργειακό τους ισοζύγιο, ενώ παράλληλα, προστατεύουν το φυσικό περιβάλλον.

Επενδύσεις

Η χώρα του Μεξικού γνωρίζοντας τα πλεονεκτήματα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αντιλαμβανόμενη τη μεγάλη συνεισφορά τους σε ενεργειακό επίπεδο αλλά και ως προς την προστασία του περιβάλλοντος, έχει κάνει σημαντικές προσπάθειες και επενδύσεις για να εξασφαλίσει την παραγωγή των πηγών στην χώρα της. Κάποια παραδείγματα από αυτά είναι το αιολικό πάρκο Pier II, ισχύος 66MW, την κατασκευή του οποίου εξασφάλισε η Iberdrola, ένας σταθμός με 33 ανεμογεννήτριες τύπου G97, ισχύος 2 MW έκαστη, καθώς και μία νέα συμφωνία που εξασφάλισε η Vestas στο Μεξικό, όπου πρόκειται για το αιολικό πάρκο Energia Sierra Juarez 2, ισχύος 108 MW, με 26 ανεμογεννήτριες τύπου V150-4.2 MW, μερικών εκ των οποίων θα είναι ισχύος 4.0MW. Την ίδια στιγμή, για πρώτη φορά στο Μεξικό, έχουμε και την αρχή της λειτουργιάς του πρώτου ηλιακού πάρκου της EDF Renewables στο Μεξικό, ισχύος 120 MW, γεγονός που υποδεικνύει τη δυναμική του Μεξικού στο τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η οποία αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου.

Επίλογος

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, συμπεραίνουμε πως η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι απαραίτητο εργαλείο για την προστασία του περιβάλλοντος. Οι κοινωνίες, σήμερα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη φύση και γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να διασφαλίζουν την προάσπιση για έναν πράσινο πλανήτη, χωρίς να επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το περιβάλλον. Η εξοικονόμηση ενέργειας και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προσφέρουν επαρκείς λύσεις για όλο τον πλανήτη. Η μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι η μόνη επιλογή, ώστε να αποφευχθούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η περιβαλλοντικά σωστή ανάπτυξη των ΑΠΕ και η χρησιμοποίησή τους ως εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τη μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων, την ενεργειακή ασφάλεια και ανεξαρτησία, και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, θα αποφέρει πολλά πλεονεκτήματα τόσο στον πλανήτη όσο και στον επιχειρηματικό κλάδο.

Είναι γεγονός ότι τα πετρελαϊκά αποθέματα διαρκώς μειώνονται και αναμένεται να μειωθούν δραματικά έως το 2050, φέρνοντας την ανθρωπότητα ένα βήμα πιο κοντά σε μία πρόκληση για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και υιοθέτηση πολιτικών για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Έτσι και το Μεξικό, αν και αποτελεί έναν καθαρό εισαγωγέα άνθρακα και έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο, αντιλαμβάνεται τα πλεονεκτήματα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και έχοντας συνείδηση της περιβαλλοντικής κατάστασης, έχει κάνει σημαντικές προσπάθειες στον τομέα των ΑΠΕ. Βέβαια, υπάρχει ακόμη αρκετός δρόμος ώστε να βρεθούμε σε ένα ικανοποιητικό σημείο.

Πηγές:

Αιολικό πάρκο 66 MW εγκαινιάζει στο Μεξικό η Iberdrola, energypress.gr, Δεκέμβριος 1, 2015. Διαθέσιμο σε: https://energypress.gr/news/aioliko-parko-66-mw-egkainiazei-sto-mexiko-i-iberdrola?fbclid=IwAR2vvyM2wDW38vU018CwTAoNMy8-UGn_8vdOlDbJJsEAiDGvqWLUxlzIHGA

Renewable energy in Latin America: Mexico, Norton Rose Fulbright, Οκτώβριος, 2016. Διαθέσιμο σε: https://www.nortonrosefulbright.com/en/knowledge/publications/2186f590/renewable-energy-in-latin-america-mexico

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, allaboutenergy.gr. Διαθέσιμο σε: http://www.allaboutenergy.gr/Piges23.html

What Is a Renewable Energy Source? – Definition & Example, study.com. Διαθέσιμο σε: https://study.com/academy/lesson/what-is-a-renewable-energy-source-definition-example-quiz.html

Νέο αιολικό πάρκο 108 MW ανέλαβε η Vestas στο Μεξικό, energypress.gr, Φεβρουάριος 21, 2020. Διαθέσιμο σε: https://energypress.gr/news/neo-aioliko-parko-108-mw-anelave-i-vestas-sto-mexiko

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας. Διαθέσιμο σε: http://www.cres.gr/kape/energeia_politis/energeia_politis.htm

Renewable energy explained, U.S. Energy Information Administration, 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.eia.gov/energyexplained/renewable-sources/

Renewable energy research progress in Mexico: A review, ScienceDirect, Απρίλιος, 2014. Διαθέσιμο σε: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1364032114000148

Στροφή στις ανανεώσιμες πηγές μετά την καταστροφή στον κόλπο του Μεξικού, DW.COM, Ιούνιος 12, 2010. Διαθέσιμο σε : https://www.dw.com/el/%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CF%8E%CF%83%CE%B9%CE%BC%CE%B5%CF%82-%CF%80%CE%B7%CE%B3%CE%AD%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CF%8C%CE%BB%CF%80%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D/a-5677091

Πηγή Εικόνας: Κρόκος Βάιος, Fast track διαδικασίες για επενδύσεις σε ΑΠΕ, banks.com.gr, Νοέμβριος 4, 2019. Διαθέσιμο σε: https://banks.com.gr/fast-track-diadikasies-gia-ependyseis-ape/