Γράφει η Ελένη Ντώνη
Ο Νέλσον Μαντέλα θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς πολιτικούς της ιστορίας και υπέρμαχος των ανθρώπινών δικαιωμάτων. Οι μάχες που έχει δώσει κατά των ρατσιστικών διακρίσεων στη Νότια Αφρική, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, έχουν γραφτεί με ανεξίτηλα γράμματα στην κοινωνική συνείδηση.
Γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου του 1918, σε ένα χωριό της Νότιας Αφρικής.
Ήταν ο πρώτος στην οικογένεια του που έλαβε μόρφωση καθώς πήγε σε ιεραποστολικό σχολείο. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ρολιχλάχλα, που στη γλώσσα τους σημαίνει ”ταραχοποιός”, καθώς όμως κυριαρχούσαν τα βρετανικά πρότυπα, έλαβε το όνομα Νέλσον το οποίο και διατήρησε εφ’ όρου ζωής. Παρέμεινε εσώκλειστος στο οικοτροφείο Clakebury και στη συνέχεια φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Fort Hare, το οποίο ήταν το μοναδικό ίδρυμα δυτικού τύπου για τους μαύρους της Νότιας Αφρικής. Εκεί σπούδασε τη Νομική Επιστήμη, διαμορφώνοντας την πολιτική του ιδεολογία και την αφρικανική του κουλτούρα.
Ο αγώνας του ξεκινάει ήδη από τα φοιτητικά του έτη όπου και αγωνίστηκε για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα των αυτοχθόνων λαών στην Νότιο Αφρική.
Στόχος του Μαντέλα ήταν ο αντιαποικιακός αγώνας, ο μαρξισμός και η αντίσταση του καθεστώτος του Απαρτχάιντ το οποίο βασιζόταν στις διακρίσεις βάσει φυλής.
Το 1944, αφού εισήλθε στο «Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο» (ANC), υπήρξε συνιδρυτής της νεοσύστατης Νεολαίας του ΑΝC. Το 1952 άνοιξε το πρώτο δικηγορικό γραφείο στη Ν. Αφρική το οποίο αποτελούνταν από μαύρους νομικούς. Οι μάχες που έδωσε τα επόμενα χρόνια κατά των θεσμοθετημένων αντιλήψεων εκείνης της εποχής, αν και αρχικά είχαν ως αποτέλεσμα να του αποδοθούν κατηγορίες για εσχάτη προδοσία, τελικά κατέρρευσαν μετά από πολυετή δίκη. Το 1960, το Εθνικό Αφρικανικό Κογκρέσο κηρύχθηκε παράνομο, καθώς ο Μαντέλα συνεχίζοντας τις εκστρατείες κατά του όλο και πιο σκληρού καθεστώτος του Απαρτχάιντ πέρασε τελικά στην παρανομία. Έτσι, αφού συνελήφθη, κατηγορήθηκε για σαμποτάζ και απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης ενώ το 1964 καταδικάστηκε σε ισόβια και η ηγεσία του κηρύχθηκε εξόριστη.
Την ίδια
περίοδο, οι εξεγέρσεις συνεχίστηκαν σε διεθνές επίπεδο από τα μέλη του ANC και
τους υποστηρικτές του, αλλά καταστέλλονταν βίαια. Η διεθνής κατακραυγή οδήγησε
στην απελευθέρωση του Μαντέλα το 1990. Όντας ξανά
ηγέτης του ANC, υποστήριζε
μία ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία, όπου οι πολίτες της θα ένιωθαν ίσοι
απέναντι στο Νόμο, συμβιώνοντας αρμονικά μεταξύ τους. Τιμήθηκε, μαζί με τον τότε πρόεδρο της χώρας Φρέντερικ ντε
Κλερκ, με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1993. Το
Μάιο του επόμενου έτους, ο Μαντέλα κέρδισε τις εκλογές και ορκίστηκε ως
ο πρώτος μαύρος Πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής, ενώ η θητεία του τελείωσε το 1999.
Μετά το τέλος αυτής, υπήρξε ο κύριος διαμεσολαβητής σε διάφορες ειρηνευτικές
διαπραγματεύσεις στην Αφρική. Τα προβλήματα
υγείας που αντιμετώπισε τον οδήγησαν να αποσυρθεί τελικά από την πολιτική σκηνή
το 2004 περιορίζοντας αρκετά και τις δημόσιες εμφανίσεις του. Ο Νέλσον Μαντέλα
απεβίωσε στις 5 Δεκεμβρίου του 2013.
Τέλος, ο Μαντέλα έγινε Σύμβολο καταπολέμησης του ρατσισμού και της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η ισότητα και η δημοκρατία. Αξιοσημείωτο δε είναι και το κομμάτι της απολογίας κατά τη διάρκεια της δίκης του στο οποίο χαρακτηριστικά ανέφερε:
«Πάλεψα ενάντια στην κυριαρχία των λευκών, πάλεψα και ενάντια στην κυριαρχία των μαύρων. Αυτό που επιθυμώ είναι το ιδανικό μιας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας, όπου όλοι οι άνθρωποι συμβιώνουν αρμονικά και απολαμβάνουν ίσων ευκαιριών. Είναι ένα ιδανικό, το οποίο ελπίζω να ζήσω και να το πραγματοποιήσω. Αλλά αν χρειαστεί, είναι ένα ιδανικό για το οποίο είμαι προετοιμασμένος να πεθάνω».
Πηγές-Βιβλιογραφία:
- Παναγιώτης Βελισσάρης-Λυμπερίδης, ”Νέλσον Μαντέλα: Ο ηγέτης που νίκησε το ρατσισμό και άλλαξε τη Νότια Αφρική”, Newpost, 6 Δεκεμβρίου 2013. Διαθέσιμο στο: http://newpost.gr/politiki/301394/nelson-mantela-o-hgeths-poy-nikhse-to- ratsismo-kai-allakse-th-notia-afrikh
- Θεόδουλος Γεωργιάδης, ”Διεθνή Ημέρα Νέλσον Μαντέλα: Η ζωή και το έργο του.”, Pathfinder, 18 Ιουλίου 2015. Διαθέσιμο στο: http://www.pathfinder.gr/stories/3767227/diethnhs-hmera-nelson-mantela-h-zwh-kai-to-ergo-toy/
- ”Το ανεκπλήρωτο όραμα του Νέλσον Μαντέλα”, Καθημερινή, 18 Ιουλίου 2018. Διαθέσιμο στο: https://www.kathimerini.gr/975512/article/epikairothta/kosmos/to-anekplhrwto-orama-toy-nelson-mantela