O πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης δυστυχώς παρουσιάζει αυξανόμενα ποσοστά
παχυσαρκίας, συγκεκριμένα, υπάρχουν περίπου 14 εκατομμύρια υπέρβαροι και τρία εκατομμύρια παχύσαρκοι νέοι στα 27 κράτη μέλη. Σε μερικές χώρες ο μισός πληθυσμός είναι υπέρβαρος και περίπου 20-30% των ενηλίκων οδεύουν προς την παχυσαρκία.
παχυσαρκίας, συγκεκριμένα, υπάρχουν περίπου 14 εκατομμύρια υπέρβαροι και τρία εκατομμύρια παχύσαρκοι νέοι στα 27 κράτη μέλη. Σε μερικές χώρες ο μισός πληθυσμός είναι υπέρβαρος και περίπου 20-30% των ενηλίκων οδεύουν προς την παχυσαρκία.
Σύμφωνα με πρόσφατη κοινοβουλευτική έκθεση, η παχυσαρκία έχει λάβει τη μορφή επιδημίας, η οποία παρουσιάζεται κυρίως σε παιδιά και εφήβους. Λύσεις σίγουρα αποτελούν η έγκαιρη ενημέρωση των καταναλωτών, η παιδική διατροφή, αλλά και η αθλητική δραστηριότητα.
Η παχυσαρκία και η στεφανιαία νόσος συγκαταλέγονται στα κυριότερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σήμερα. Οι αιτίες πολλές και γνώστες, υπερβολική διατροφή και ελαχίστη άσκηση. Οι συνέπειές επίσης γνωστές, καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, υπέρταση , εγκεφαλικά επεισόδια, και ορισμένοι τύποι καρκίνου.
Οι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής άλλαξαν και οι άνθρωποι δεν τρώνε πια μόνο για να επιβιώσουν. Οι περισσότεροι έχουν στραφεί στο γρήγορο φαγητό, ενώ η άσκηση απουσιάζει παντελώς από το πρόγραμμά τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την τεράστια αύξηση της παχυσαρκίας παγκοσμίως. Ασπίδα η μεσογειακή διατροφή, λένε οι επιστήμονες και τη συστήνουν ως το κατάλληλο διατροφικό μοντέλο.
Πώς επηρεάζουν οι διατροφικές συνήθειες την καλή εξέλιξη της υγείας μας;
Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή, αποτελεί προϋπόθεση για την υγεία μας, τόσο την σωματική, όσο και την πνευματική.
Πότε ένα άτομο ονομάζεται παχύσαρκο; Έχει να κάνει με τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ);
Ο όρος «παχυσαρκία» περιγράφει την υπερβολική αποθήκευση λίπους στο σώμα, ενώ «υπερβάλλον βάρος», ονομάζεται απλώς ένα πλεόνασμα σωματικού βάρους σε σχέση με το ύψος. Ο Δείκτης Μάζας Σώματός, είναι ένας παγκοσμίως αποδεκτός δείκτης για την κατηγοριοποίηση του σωματικού βάρους (kg) ανά τετραγωνικό μέτρο (m2) και χρησιμοποιείται ευρέως λόγω της εύκολης κατανόησης και του εύκολου υπολογισμού του. Όταν ο ΔΜΣ (Δείκτης.Μάζας.Σώματος) είναι μεταξύ 25-30, τότε το άτομο χαρακτηρίζεται υπέρβαρο, ενώ όταν είναι πάνω από 30, παχύσαρκο.
Τι κινδύνους για την υγεία του διατρέχει ένα παχύσαρκο άτομο;
Ένα παχύσαρκο άτομο κινδυνεύει να εμφανίσει συνοδές εκφυλιστικές παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ, η υπερλιπιδαιμία και η υπέρταση, καθώς και ασθένειες του αναπνευστικού, οστεοαρθρίτιδα, ορμονικές διαταραχές, αλλά και ορισμένους τύπους καρκίνου.
Είναι η Μεσογειακή διατροφή η κατάλληλη διατροφή για την πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας;
Η Μεσογειακή Η Μεσογειακή δίαιτα, είναι σήμερα γνωστή διεθνώς και αποτελεί ένα πολυσυζητημένο διατροφικό μοντέλο που προτείνεται από πολλούς ειδικούς για την πρόληψη των ασθενειών. Βιοχημικές, κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες των τελευταίων δεκαετιών, όπως για παράδειγμα η μελέτη στην Lyon της Γαλλίας, πρόσθεσαν νέα στοιχεία και επιβεβαίωσαν την προληπτική επίδραση της Μεσογειακής δίαιτας στα καρδιαγγειακά νοσήματα. H Μεσογειακή δίαιτα, συντελεί ακόμη στην πρόληψη ασθενειών όπως η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης και η παχυσαρκία. Τέλος, πολλές μελέτες, δείχνουν μάλιστα την ευθεία σχέση των φυτικών ινών με την ενεργειακή πρόσληψη και την απώλεια βάρους και η Μεσογειακή δίαιτα είναι πολύ πλούσια σε φυτικές ίνες.
Τέλος, το ελαιόλαδο, ως κύριο συστατικό της μεσογειακής διατροφής, πρέπει να αντικαθιστά τα άλλα λίπη και έλαια και σε τι ποσοστό;
Η αντικατάσταση κεκορεσμένου λίπους με μονοακόρεστο, στο πλαίσιο μιας υποθερμιδικής και ισορροπημένης σε θρεπτικά συστατικά δίαιτας, συντελεί στην μείωση του σωματικού βάρους. Ο βαθμός της οξείδωσης του λίπους, ποικίλει ανάλογα με το είδος του λίπους. Τα μονοακόρεστα λίπη, οξειδώνονται καλύτερα από τα κεκορεσμένα. Στην Μεσογειακή διατροφή καταναλώνεται αποκλειστικά το ελαιόλαδο, ενώ στο σύνολο των λιπών, η πρόσληψη πρέπει να είναι: 2 μονοακόρεστα προς 1 κορεσμένα και 1 πολυακόρεστα.
Μάστιγα η παχυσαρκία
Σε σύγχρονη μάστιγα εξελίσσεται η παχυσαρκία στη χώρα μας καθώς όλο και αυξάνεται ο αριθμός των παχύσαρκων.. «Ο παχύσαρκος είναι δυνητικά ασθενής, σύγχρονος ασθενής, προϊόν της σύγχρονης κοινωνίας» και η αντιμετώπιση των πολλών προβλημάτων που προκύπτουν από την ασθένειά του επιβάλλεται να γίνεται στη βάση ακαδημαϊκών κριτηρίων και θεσπισμένων κανόνων.
Στην Ελλάδα, διαφημίζονται δυστυχώς σε μεγάλο βαθμό επεμβάσεις παχυσαρκίας που υπόσχονται μόνιμες λύσεις, με απόλυτη ασφάλεια, τη στιγμή που καμία επέμβαση δεν εξασφαλίζει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Με αυτό τον τρόπο πολλοί πάσχοντες πέφτουν θύματα εξαπάτησης και γι’ αυτό η επιστημονική κοινότητα ζητά από την Πολιτεία τη θέσπιση Κέντρων Αριστείας, όπου οι πάσχοντες θα απευθύνονται και θα αντιμετωπίζονται με υπευθυνότητα και αξιοπρέπεια
Η παχυσαρκία αφορά όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από κοινωνικοοικονομικό στρώμα, αλλά ιδιαίτερα, ανέφερε ο επίκουρος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευάγγελος Μενενάκος, αφορά τις φτωχότερες τάξεις οι οποίες δεν προσέχουν τι τρώνε.
Η νοσογόνος παχυσαρκία σκοτώνει εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο παγκόσμια, ενώ στην Ευρώπη και την Ελλάδα είναι υπεύθυνη για το 10-13% των θανάτων.
Στην Ελλάδα η νόσος έχει πάρει πλέον ανεξέλεγκτες διαστάσεις και πλήττει αδιάκριτα γυναίκες και άνδρες σε όλες τις ηλικίες.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Συνεργασίας Ιατρικής και Κοινωνίας, επί 28.000 ατόμων προέκυψε ότι:
Tο 30% των Ελληνίδων γυναικών είναι παχύσαρκες (1η θέση στην Ευρώπη)
Tο 30% των Ελλήνων ανδρών είναι παχύσαρκοι (2η θέση στην Ευρώπη)
Tο 26% των αγοριών και το 19% των κοριτσιών ηλικίας 6-17 ετών είναι υπέρβαρα. H Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε ποσοστό παιδικής παχυσαρκίας.
Μετά το 2002, είπε ο κ. Μενενάκος, τα Ελληνόπουλα μαζί με τα παιδιά από τις ΗΠΑ είναι τα πιο παχύσαρκα παιδιά στον κόσμο.
Ο Έλληνας, τόνισε ο καθηγητής, κοινωνικοποιείται μέσω της εστίασης, εκφράσεις όπως «περάστε από το σπίτι για φαγητό, πού θα πάμε να φάμε κ.λπ.» δεν υπάρχουν πουθενά στον κόσμο με τη συχνότητα που τις βρίσκουμε στη χώρα μας.
Οι συνέπειες της νοσογόνου παχυσαρκίας στην υγεία είναι πολλαπλές και ιδιαιτέρως επικίνδυνες. Συγκεκριμένα προκαλεί:
Εμφάνιση σοβαρών μεταβολικών διαταραχών, όπως δυσλιπιδαιμίες (αύξηση της ολικής, της «κακής» χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, ελάττωση της «καλής» χοληστερόλης) και σακχαρώδη διαβήτη.
Επιβάρυνση του καρδιαγγειακού συστήματος (π.χ. εμφάνιση αρτηριακής υπέρτασης, στεφανιαία νόσος, καρδιακή ή και φλεβική ανεπάρκεια)
Υπογονιμότητα και στα δύο φύλα
Προβλήματα στο αναπνευστικό σύστημα (π.χ. εμφάνιση ή επιδείνωση του υπνοαπνοϊκού συνδρόμου)
Εκφυλιστική αρθροπάθεια, μια ιδιαιτέρως επώδυνη νοσολογική οντότητα
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ακράτεια ούρων, χολολιθίαση ή και επιρρέπεια σε δερματικές λοιμώξεις
Ποικίλες ψυχολογικές διαταραχές. Σύμφωνα με τον κ. Μενενάκο ο παχύσαρκος ασθενής είναι και ψυχικά ασθενής. «Τον παχύσαρκο στην καλύτερη περίπτωση τον βλέπουμε και στη χειρότερη δεν τον βλέπουμε, κρύβεται, απομονώνεται».
Επίσης, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες έρευνες αναδεικνύουν τη συσχέτιση της παχυσαρκίας με ορισμένες μορφές καρκίνου, κυρίως του μαστού, του παχέος εντέρου και του ενδομητρίου, αλλά και της ουροδόχου κύστεως, του τραχήλου της μήτρας, των ωοθηκών και του προστάτη.
Οι διαστάσεις του σοβαρού αυτού προβλήματος, που έχει μετατραπεί σε σύγχρονη μάστιγα, έγιναν ιδιαίτερα αισθητές τον περασμένο χειμώνα, είπαν οι ομιλητές. Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν, μεγάλος αριθμός των νεκρών από τη γρίπη Η1Ν1 ανήκει στην κατηγορία των πασχόντων από νοσογόνο παχυσαρκία. Επίσης, η πλειονότητα όσων νοσηλεύτηκαν στα νοσοκομεία είχε παχυσαρκία.
Η νοσογόνος παχυσαρκία, εκτός από τα εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, κοστίζει ακριβά και στην παγκόσμια οικονομία καθώς, όπως τονίστηκε, ως ιατρικό πρόβλημα απορροφά το 2-8% των δαπανών για την υγεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Η παχυσαρκία, τόνισε ο καθηγητής Γεώργιος Ζωγράφος, έχει λάβει πλέον κυριολεκτικά διαστάσεις επιδημίας. Σε συνδυασμό μάλιστα με την πλειάδα των σοβαρών νοσογόνων καταστάσεων με τις οποίες σχετίζεται, κατέστησε την αναζήτηση και θέσπιση ριζικότερων μέτρων, όπως η χειρουργική αντιμετώπιση, σχεδόν μοναδική λύση».
Η χειρουργική αντιμετώπιση διακρίνεται σε δύο κατηγορίες επεμβάσεων:
Α. Τις περιοριστικές επεμβάσεις (π.χ. γαστρικός δακτύλιος, επιμήκης γαστρεκτομή, γνωστή και ως γαστρικό «μανίκι»), οι οποίες αποσκοπούν στον περιορισμό της ποσότητας τροφής που μπορεί να λάβει ένα άτομο.
Β. Τις δυσαπορροφητικές επεμβάσεις (π.χ. χολοπαγκρεατική εκτροπή), οι οποίες δε στοχεύουν τόσο στον περιορισμό των ποσοτήτων της λαμβανόμενης τροφής όσο στην αποβολή («μη πρόσληψη») των επιπλέον συστατικών (θερμίδων) της τροφής που οδηγούν σε συσσώρευση λίπους και αύξηση του βάρους.
Για να υποβληθεί ένα ασθενής σε χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια (π.χ. ηλικία, σωματικό βάρος, συνύπαρξη νοσημάτων).
Όπως είπαν οι καθηγητές, από την εμπειρία των χειρουργών της νοσογόνου παχυσαρκίας έχει αποδεχθεί πως οι επεμβάσεις αυτές μπορούν, μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να αποβούν αποτελεσματικές τόσο άμεσα όσο και σε βάθος χρόνου. Γι’ αυτό θα πρέπει να εξατομικεύονται, να γίνονται μόνο σε Ειδικά Χειρουργικά Κέντρα και να τηρούνται με αυστηρότητα τα κριτήρια επιλογής του ασθενή,ο οποίος θα έχει προηγουμένως ενημερωθεί ενδελεχώς για την ασφάλεια των χειρουργείων καθώς και τις πιθανές επιπλοκές.
«Πρόκειται», κατέληξε ο κ. Ζωγράφος, «για επεμβάσεις με τεχνικές ιδιαιτερότητες και ενδεχομένως αυξημένη νοσηρότητα, για αυτό και απαιτείται χειρουργική εμπειρία, τόσο για την πραγματοποίησή τους όσο και για την αντιμετώπιση των πιθανών επιπλοκών τους».
Όσον αφορά το κόστος της επέμβασης, ο κ. Μενενάκος είπε ότι σήμερα «λόγω της οικονομικής κατάστασης, τα ασφαλιστικά ταμεία –σε αντίθεση με το παρελθόν που κάλυπταν ένα σημαντικό μέρος των εξόδων για τα χειρουργεία–, καλύπτουν πλέον σε μικρότερο ποσοστό μια επέμβαση για την αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας».