Γράφει ο Κωνσταντίνος Παναγιώτης Βαγιανός
Ο Πρόεδρος Trump και ο Κινέζος ομόλογός του συμφώνησαν σε μια εμπορική συμφωνία “πρώτης φάσης”, μετά από 21 μήνες διαμάχης. Αυτό που είναι γνωστό είναι πως ο Trump συμφώνησε να μειώσει κάποιους δασμούς που είχε βάλει σε εισαγόμενα κινεζικά προϊόντα γεγονός που αποτελούσε κορυφαίο στόχο για την κινεζική κυβέρνηση και επευφημήθηκε στη Wall Street. Σε αντάλλαγμα, η Κίνα εγγυήθηκε αφενός την αγορά πολλών αμερικανικών αγροτικών προϊόντων, η οποία θα πραγματοποιούνταν ούτως ή άλλως, καθώς και την προμήθεια, αφετέρου, μεγάλων ποσοτήτων πετρελαίου και εν γένει ενεργειακών προϊόντων. Η αναδυόμενη συναίνεση είναι ότι αυτή η συμφωνία βοηθά τις προοπτικές του Trump η οποίες περιστρέφονται κυρίως γύρω από τις επερχόμενες προεδρικές αμερικανικές εκλογες του 2020. Βασικό στοιχείο στα όσα ειπώθηκαν ήταν, επίσης, ότι η Κίνα ενδέχεται να αγοράσει πάνω από 200 δισεκατομμύρια δολάρια περισσότερα αμερικανικά προϊόντα τα επόμενα δύο χρόνια, γεγονός που θα πρέπει να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα.
Ωστόσο, η συμφωνία δεν κάνει και πολλά για να επιτύχει τους μεγαλύτερους στόχους του Trump, όπως τη μείωση του αμερικανικού εξωτερικού ελλείμματος, γεγονός που είχε ξεκινήσει να αντιμετωπίζεται από τον ίδιο μέσω του εμπορικού πολέμου και την υιοθέτηση δασμών σε πολλά εισαγόμενα -όχι μόνο κινεζικά- προϊόντα. Οι Κινέζοι ηγέτες τονίζουν ότι θα κάνουν αλλαγές στην πνευματική ιδιοκτησία με το δικό τους ρυθμό και ότι δεν υπάρχει δέσμευση να μειωθούν οι επιδοτήσεις. Οι ΗΠΑ επιβεβαιώνουν την εμπορική συμφωνία, αλλά η έλλειψη λεπτομερειών αφήνει τις αγορές σε σύγχυση. Η Κίνα συμφώνησε να ανοίξει τελικά αμερικανικές τράπεζες και εταιρείες πιστωτικών καρτών, ώστε να μπορούν να δραστηριοποιηθούν στο εσωτερικό της Κίνας χωρίς να χρειαστεί να συνεργαστούν με μια τοπική επιχείρηση. Εντούτοις, είναι πιθανό η Κίνα να είναι έτοιμη να το κάνει αυτό τώρα που οι εγχώριες τράπεζες της είναι καλά εδραιωμένες και θέλουν περισσότερες ξένες επενδύσεις. Η πιο ουσιαστική νίκη για τον Λευκό Οίκο είναι ότι εάν η Κίνα δεν ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της, επιτρέπεται στις Ηνωμένες Πολιτείες να χτυπήσουν πίσω με περισσότερους δασμούς και άλλες ποινές.
Οι αγρότες, οι τραπεζίτες και η Apple κερδίζουν περισσότερο. Οι αγρότες και οι χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις βγαίνουν καλύτερες στη συμφωνία, αφού τα περισσότερα γεωργικά προϊόντα που η Κίνα αγόρασε ποτέ από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ένα μόνο χρόνο ήταν περίπου 26 δισεκατομμύρια δολάρια το 2012, ποσό το οποίο ενδέχεται να ξεπεράσει το επόμενο έτος.
Πέρα από την αλληλεπίδραση της Κίνας με τις ΗΠΑ στον τομέα του εμπορίου, τη χώρα έρχεται να ταλανίσει και ο κοροναϊός. Η επιδείνωση της επιδημίας του κοροναϊού έχει συνδυαστεί με αυξανόμενα σημάδια των επιπτώσεών της στην παγκόσμια οικονομία της Κίνας, αλλά και στην παγκόσμια οικονομία. Ειδικότερα, τα φορτηγά πλοία συσσωρεύονται έξω από λιμάνια γεμάτα από μη παραδιδόμενα εμπορεύματα, ενώ το πετρέλαιο και τα πετροχημικά διυλιστήρια κινδυνεύουν λόγω της μείωσης της ζήτησης για τα προϊόντα τους. Ταυτόχρονα, οι αεροπορικές μεταφορές, ένας βασικός δείκτης του παγκόσμιου εμπορίου, ακολούθησαν στην ανοδική πορεία μετά από ένα φτωχό 2019, μέχρι να καταρρεύσει πάλι τον Ιανουάριο, ένας πιθανός προάγγελος μιας ευρύτερης επιβράδυνσης των διασυνοριακών εμπορικών ροών.
Παράλληλα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας μόλις υπογράμμισε τη δραματική επίπτωση που έχει ο ιός: Για πρώτη φορά μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση πριν από μια δεκαετία, η ζήτηση στον κόσμο για το αργό πετρέλαιο θα μειωθεί κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, λόγω της ραγδαίας πτώσης της ζήτησης πετρελαίου στην Κίνα, τον μεγαλύτερο εισαγωγέα πετρελαίου παγκοσμίως. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας “phase one”, η Κίνα συμφώνησε να αγοράσει επιπλέον 18,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε ενεργειακά προϊόντα φέτος και 34 δισεκατομμύρια δολάρια το επόμενο έτος.
Συνεπώς, η συμφωνία υπογράφηκε με μεγάλες φιλοδοξίες για το μέλλον, αλλά τα νέα δεδομένα που πηγάζουν από την συγκλονιστική πραγματικότητα που έχει διαμορφώσει ο ιός αλλάζουν το κατά πόσο μπορεί να τηρηθεί και οι δύο πλευρές να επωφεληθούν τόσο όσο είχαν προβλέψει. Θα μπορέσει ο Αμερικανός Πρόεδρος να χρησιμοποιήσει επιτυχημένα την συμφωνία αυτή κατά τις επερχόμενες αμερικανικές εκλογές και να πείσει ότι, όχι μόνο έχει πετύχει μια καλή συμφωνία που προμηνύει εύφορο έδαφος, αλλά υπάρχει και μεγάλη πιθανότητα για “phase two”;
Πηγές:
5 big takeaways from Trump’s ‘phase one’ China trade deal, The Washington Post, December 13, 2019, by H available at:
https://www.washingtonpost.com/business/2019/12/13/big-takeaways-trumps-phase-one-china-trade-deal/
Coronavirus Threatens to Blow Up Trump’s Energy Trade Deal With China, Foreign Policy, February 13, 2020,by Keith Johnson, available at:
https://foreignpolicy.com/2020/02/13/coronavirus-trump-energy-trade-deal-china/
Trump hopes to ride U.S.-China deal to win reelection, Politico, February 14, 2020, by Doug Palmer, available at:
https://www.politico.com/news/2020/02/14/trump-hopes-to-ride-us-china-deal-to-win-reelection-115192