Γράφει η Προβάτου Χαμαϊδή
Η προσφυγική κρίση της τελευταίας δεκαετίας συνέβαλε καθοριστικά στην αναπροσαρμογή της μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής ΕΕ), οδηγώντας στη σταδιακή ψηφιοποίηση των σχετικών διαδικασιών μέσω της υιοθέτησης βιομετρικών συστημάτων, πλατφορμών διαχείρισης δεδομένων και προσφάτως, της τεχνητής νοημοσύνης (AI). Ωστόσο, η τεχνολογική αυτή μετάβαση δεν είναι ουδέτερη, ούτε απαλλαγμένη από προβληματισμούς. Η παρούσα ανάλυση σκιαγραφεί τους βασικούς μηχανισμούς ψηφιοποίησης που εφαρμόζονται ή σχεδιάζονται στην ΕΕ για τη διαχείριση της μετανάστευσης και του ασύλου, ενώ στη συνέχεια αναλύει τις προκλήσεις, τα διλήμματα και τους πιθανούς κινδύνους που δημιουργούνται από τη χρήση τεχνολογιών αιχμής σε πεδία που αφορούν ανθρώπινες ζωές και δικαιώματα.
Αρχικά, το Eurodac (Ευρωπαϊκή Βάση Δεδομένων Δακτυλικών Αποτυπωμάτων Αιτούντων Άσυλο), το πρώτο βιομετρικό σύστημα της ΕΕ, δημιουργήθηκε το 2003 στο πλαίσιο του Κανονισμού του Δουβλίνου για την αποτροπή της υποβολής πολλαπλών αιτήσεων ασύλου από το ίδιο πρόσωπο σε διαφορετικά κράτη μέλη (asylum shopping) (Oliveira Martins, Lidén, & Jumbert, 2022). Τα κράτη μέλη υποχρεώνονταν να συλλέγουν και να διαβιβάζουν στο σύστημα τα δακτυλικά αποτυπώματα αιτούντων άσυλο και παράτυπων μεταναστών άνω των δεκατεσσάρων ετών, ώστε να προσδιορίζεται η χώρα πρώτης εισόδου στην ΕΕ (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2024). Το 2015, ο Κανονισμός 603/2013 επέτρεψε την πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου και της Europol για σκοπούς καταπολέμησης της τρομοκρατίας (Vavoula, 2020, ECRE). Στο πλαίσιο του Νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, το σύστημα επεκτείνεται σε μία συνολική βάση δεδομένων για άσυλο και μετανάστευση, αποθηκεύοντας επιπλέον φωτογραφίες προσώπου και αλφαριθμητικά στοιχεία. Το ηλικιακό όριο συλλογής δεδομένων μειώνεται από τα δεκατέσσερα στα έξι έτη, ενώ η χρήση του συστήματος επεκτείνεται και σε άτομα υπό επιστροφή ή απέλαση. Συγχρόνως, τα στατιστικά στοιχεία του Eurodac θα χρησιμοποιούνται για την χάραξη πολιτικών. Οι προβλεπόμενες αλλαγές αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή το 2026 (Vavoula, 2025).
Με το Νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου η ΕΕ εισάγει επιπλέον έναν Κανονισμό Ελέγχου Διαλογής (Screening Regulation), ο οποίος θα εφαρμοστεί στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και εντός της επικράτειας των κρατών μελών. Ο Κανονισμός έχει ως στόχο την άμεση ταυτοποίηση των εισερχόμενων προσώπων, την αξιολόγηση ενδεχόμενων κινδύνων για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια και την ταχεία παραπομπή τους στην κατάλληλη διαδικασία (άσυλου ή επιστροφής) (Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2024). Αφορά τους υπηκόους τρίτων χωρών χωρίς άδεια, τους αιτούντες άσυλο, τους αποβιβασθέντες μετά από επιχείρηση έρευνας και διάσωσης, καθώς και άτομα εντός επικράτειας ΕΕ που αδυνατούν να αποδείξουν ότι έχουν ήδη υποβληθεί σε ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα. Η διαδικασία ελέγχου ταυτότητας και ασφάλειας επιτρέπει πρόσβαση σε συστήματα πληροφοριών όπως το SIS II, καθώς και σε εθνικές βάσεις δεδομένων, χρησιμοποιώντας βιομετρικά δεδομένα (Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants, 2024). Ο έλεγχος αυτός επιτρέπει την καταχώριση «σημαίας ασφαλείας» σε άτομα που, βάσει ταχείας αξιολόγησης, θεωρούνται ενδεχόμενη απειλή για την εσωτερική ασφάλεια του κράτους μέλους (European Council on Refugees and Exiles, 2021).
Το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS II) αφορά την άμεση και σε πραγματικό χρόνο ανταλλαγή πληροφοριών στην ζώνη Σένγκεν, για καταζητούμενα πρόσωπα, αγνοούμενα άτομα, ύποπτους για εγκληματική δράση ή τρομοκρατία, καθώς και για πρόσωπα που υπόκεινται σε απαγόρευση εισόδου ή διαμονής. Παράλληλα, περιλαμβάνει καταχωρίσεις για αντικείμενα όπως ταξιδιωτικά έγγραφα, οχήματα, πυροβόλα όπλα και πιστωτικές κάρτες που έχουν κλαπεί ή σχετίζονται με εγκληματικές ενέργειες (ECRE, 2021). Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το σύστημα αξιοποιεί βιομετρικά δεδομένα και, σε περιπτώσεις αγνοουμένων, δείγματα DNA, για την αξιόπιστη ταυτοποίηση προσώπων. Παράλληλα, ενισχύει την αντιτρομοκρατική δράση επιτρέποντας την ανταλλαγή στοχευμένων πληροφοριών και τη συνεργασία με την Europol (Ευρωπαϊκή Επιτροπή). Τέλος, ιδιαίτερη σημασία έχει η διασύνδεση του SIS II με τον Κανονισμό Ελέγχου Διαλογής και το Eurodac, καθώς η βάση δεδομένων του αξιοποιείται στη διαδικασία ελέγχου για να διασφαλιστεί ότι κάθε πρόσωπο δεν έχει καταχωρηθεί ως καταζητούμενο, αγνοούμενο ή υπό απαγόρευση εισόδου (PICUM, 2024). Εφόσον διαπιστωθεί αντίστοιχη καταχώριση, το πρόσωπο «μαρκάρεται» στο Eurodac με «σημαία ασφαλείας», υποδεικνύοντας την ανάγκη για ειδική διαχείριση.
Από την πλευρά του, το EUROSUR (Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης Συνόρων), από την ίδρυσή του το 2013, στοχεύει στην πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης, την αντιμετώπιση του διασυνοριακού εγκλήματος και την προστασία των ανθρώπινων ζωών στη θάλασσα (European Commission). Μέσω της αξιοποίησης προηγμένων τεχνολογιών, όπως δορυφόρων, ραντάρ, θερμικών καμερών, drones και περιπολικών πλοίων, συλλέγει και επεξεργάζεται πολυδιάστατα δεδομένα, δημιουργώντας μία ολοκληρωμένη «European situational picture» επί των εξωτερικών συνόρων. Η χρήση συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών (GIS) επιτρέπει τη μετατροπή αυτών των δεδομένων σε διαδραστικούς χάρτες που ιεραρχούν τα περιστατικά με βάση τον βαθμό επικινδυνότητας, υποστηρίζοντας την άμεση, συντονισμένη και αποτελεσματική ανταπόκριση σε κρίσιμες καταστάσεις (Ellebrecht, 2023).
Ενώ το Eurodac, ο Κανονισμός Διαλογής, το SIS II και το Eurosur επικεντρώνονται στον έλεγχο της ασφάλειας, του ασύλου και της παράτυπης μετανάστευσης, συστήματα όπως το VIS, ETIAS και EES έρχονται να συμπληρώσουν το ψηφιακό οικοδόμημα της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής διαχείρισης, εστιάζοντας στις νόμιμες ταξιδιωτικές ροές.
Πιο συγκεκριμένα, το VIS (Σύστημα Πληροφοριών Θεώρησης) είναι ένα μεγάλης κλίμακας πληροφοριακό σύστημα που επιτρέπει στα κράτη Σένγκεν να ανταλλάσσουν δεδομένα σχετικά με τις θεωρήσεις (βίζες). Αποτελείται από ένα κεντρικό σύστημα πληροφορικής και μία υποδομή επικοινωνίας που συνδέει αυτό το κεντρικό σύστημα με τα εθνικά συστήματα. Ειδικότερα, μέσω της χρήσης δαχτυλικών αποτυπωμάτων, επιτρέπει την ταυτοποίηση του κατόχου θεώρησης και συμβάλλει στην ανίχνευση περιπτώσεων κατάχρησης ή απάτης, όπως η κατάθεση πολλαπλών αιτήσεων μετά από απόρριψη ή η χρήση πλαστών εγγράφων (European Commission).
Το ETIAS (Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών και Αδειοδότησης Ταξιδιού) αποτελεί το νέο ψηφιακό σύστημα της ΕΕ για την προέγκριση εισόδου υπηκόων τρίτων χωρών που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης για σύντομες διαμονές σε 30 ευρωπαϊκά κράτη (Schengen Visum Info, 2023). Για παράδειγμα, οι ταξιδιώτες από χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να υποβάλλουν ηλεκτρονική αίτηση και να καταβάλουν τέλος 7 ευρώ πριν από το ταξίδι (UK ETA, 2025). Επιπλέον, στα πλαίσια της ενίσχυσης της ασφάλειας και τον εξορθολογισμό των συνοριακών ελέγχων, το ETIAS ελέγχει το ιστορικό του αιτούντος σε βάσεις δεδομένων ασφαλείας της ΕΕ, όπως το Eurodac (ECRE, 2021). Μολονότι το σύστημα αναμένεται να ξεκινήσει το 2026, η πλήρης εφαρμογή του θα πραγματοποιηθεί ενδεχομένως το 2027, καθώς η λειτουργία του συνδέεται άμεσα με την πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα του Συστήματος Εισόδου-Εξόδου (EES) (Ευρωπαϊκή Ένωση).
Το Σύστημα Εισόδου/Εξόδου (EES) αποτελεί ένα αυτοματοποιημένο σύστημα πληροφορικής της ΕΕ, σχεδιασμένο για την ηλεκτρονική καταγραφή των εισόδων και εξόδων υπηκόων τρίτων χωρών που ταξιδεύουν στον χώρο Σένγκεν για σύντομη διαμονή, ανεξαρτήτως υποχρέωσης θεώρησης. Το EES συλλέγει βιομετρικά δεδομένα, καθώς και πληροφορίες για τα ταξιδιωτικά έγγραφα, την ημερομηνία και τον τόπο εισόδου και εξόδου από την Ευρώπη (Schengen Visum Info, 2023). Μέσω αυτής της τεχνολογίας επιτυγχάνεται η αναβάθμιση της διαχείρισης των συνόρων, η ταχύτερη και ασφαλέστερη διεκπεραίωση των ελέγχων και ο εντοπισμός ατόμων που υπερβαίνουν το επιτρεπόμενο όριο παραμονής (European Union). Η σταδιακή έναρξη λειτουργίας του EES αναμένεται εντός του 2025, με πλήρη εφαρμογή έως το 2026 (UK ETA, 2025).
Τέλος, όλα τα παραπάνω συστήματα που σχετίζονται με το άσυλο, τη μετανάστευση, την εγκληματικότητα και τις ταξιδιωτικές ροές, όπως το Eurodac, ο Κανονισμός Διαλογής, το SIS II, το VIS, το ETIAS και το EES, βρίσκονται υπό τη διαχείριση της Eu-LISA, ενώ ο «φάρος επιτήρησης» των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, το Eurosur, τελεί υπό την εποπτεία της Frontex (eu-LISA). Στο σύνολό τους, τα συστήματα αυτά συγκροτούν το ολοκληρωμένο ψηφιακό οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείριση της μετανάστευσης και τον έλεγχο των συνόρων, ενώ παράλληλα εντάσσονται σε ένα διασυνδεδεμένο πλαίσιο πληροφοριακών συστημάτων όπου “επικοινωνούν” μεταξύ τους προκειμένου να αυξήσουν την αποδοτικότητα τους.
Πάρα τις φιλόδοξες επιδιώξεις της ΕΕ, τα παραπάνω συστήματα εγείρουν σοβαρές ανησυχίες και προβληματισμούς κατά την υλοποίηση τους. Συγκεκριμένα, η αυξανόμενη διεύρυνση των συστημάτων, ιδίως του Eurodac, συνδέει την μετανάστευση με τις αρχές επιβολής του νόμου, όπως η Europol, οδηγώντας σε μία ανησυχητική «συγχώνευση» της μετανάστευσης με την εγκληματικότητα και μετατρέποντας τους αιτούντες προστασία από δυνητικά ευάλωτα άτομα σε υπόπτους για εγκλήματα (Statewatch & European Digital Rights, 2023). Παράλληλα, το Eurodac έχει δεχτεί έντονη κριτική για την συλλογή βιομετρικών δεδομένων από παιδιά μόλις έξι ετών, καθώς ο Κανονισμός προβλέπει τη χρήση «αναλογικού βαθμού καταναγκασμού», θολώνοντας τα όρια μεταξύ καταναγκασμού και βίας σε μικρές ηλικίες (ECRE,2021). Επιπλέον, η δυνατότητα καταγραφής μιας «σημαίας ασφαλείας», βασιζόμενη σε ταχείες αξιολογήσειs, μπορεί να στιγματίσει άτομα χωρίς τεκμηριωμένα ευρήματα που δύσκολα θα ασκήσουν τα δικαιώματά πρόσβασης, διόρθωσης και διαγραφής των δεδομένων τους στο Eurodac. Ακόμη, η επέκταση της συλλογής βιομετρικών δεδομένων (φωτογραφίες προσώπου) και η διεύρυνση του Eurodac σε παράτυπους μετανάστες, εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την προστασία προσωπικών δεδομένων, ενώ μπορούν να αποτελέσουν άλλοθι αυστηροποίησης των μεταναστευτικών πολιτικών (ECRE, 2021).
Το SIS II, εξίσου κρίσιμο στην αρχιτεκτονική της ψηφιακής επιτήρησης, έχει κατηγορηθεί για την εισαγωγή ελλιπών, ανακριβών ή μεροληπτικών δεδομένων, τα οποία πολλές φορές οδηγούν σε ψευδώς θετικά (εσφαλμένη ταυτοποίηση ατόμων) ή ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα (ύποπτα άτομα δεν αναγνωρίζονται). Ερευνητές τονίζουν, πως ακόμη και ένα μικρό λάθος στην καταχώριση, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την ελευθερία του ατόμου (European Data Journalism Network, 2022).
Αντιστοίχως, το Eurosur έχει δεχθεί κριτική για την περιορισμένη ικανότητα του να διασώσει ανθρώπους σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τον ανώτερο αξιωματούχο της Frontex, Gil Arias-Fernández. Παρά την προσθήκη ανθρωπιστικών στόχων σε μεταγενέστερο στάδιο, το σύστημα παραμένει κατά βάση ένα εργαλείο επιτήρησης και ελέγχου (Delioglu, 2025).
Ο Κανονισμός Διαλογής εστιάζει μόνο στο άσυλο ή την επιστροφή ως αποτελέσματα της διαδικασίας, δυνητικά περιορίζοντας την πρόσβαση σε άλλες μορφές προστασίας και άδειες παραμονής για ανθρωπιστικούς, οικογενειακούς ή υγειονομικούς λόγους, παραβιάζοντας έτσι την αρχή της μη επαναπροώθησης (PICUM, 2024). Συγχρόνως, η εφαρμογή του ακόμη και σε άτομα που βρίσκονται ήδη στην επικράτεια της ΕΕ, ενδέχεται να ενισχύσει πρακτικές ελέγχου βάσει εθνοτικών ή πολιτισμικών χαρακτηριστικών, οδηγώντας σε διακρίσεις και φυλετική στοχοποίηση. Ακόμη, η διατήρηση ατόμων «στη διάθεση» των αρχών χωρίς επίσημη είσοδο στην επικράτεια, δημιουργεί ανησυχίες για de facto κρατήσεις, ακόμη και για παιδιά και ευάλωτες οικογένειες, χωρίς προβλεπόμενες εγγυήσεις (PICUM, 2023).
Επιπλέον, ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί η διασύνδεση των συστημάτων, καθώς αυξάνει σημαντικά την πρόσβαση σε ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και ενσωματώνει περισσότερο αυτοματοποιημένες διαδικασίες λήψης αποφάσεων, θέτοντας σε κίνδυνο τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων έχει δηλώσει ότι μία τέτοια εξέλιξη θα σηματοδοτούσε ένα σημείο χωρίς επιστροφή, με βαθιές επιπτώσεις στο δικαίωμα στην ιδιωτικότητα των ατόμων που εισέρχονται στην ΕΕ (European Data Journalism Network, 2022). Τέλος, το σύνολο των τεχνολογιών επιτήρησης σε συνδυασμό με τις μεγάλες βάσεις δεδομένων, δημιουργεί μία ιδέα «ψηφιακής οχύρωσης» της Ευρώπης, όπου η τεχνολογία χρησιμοποιείται για την αποτροπή της εισόδου μεταναστών (Delioglu, 2025). Μία τέτοιου είδους στρατηγική αντιμετωπίζει το «άτομο σε κίνηση» ως παράγοντα κινδύνου που πρέπει να αξιολογηθεί και να κατηγοριοποιηθεί με πρόσχημα την εθνική ασφάλεια (Global Centre for the Responsibility to Protect, 2023).
Οι ανησυχίες και τα διλήμματα εντείνονται περαιτέρω, με την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης. Αν και τα βασικά συστήματα δεν ενσωματώνουν ακόμα πλήρως τεχνητή νοημοσύνη, η ΕΕ έχει ήδη πειραματιστεί με τεχνολογίες AI στο πεδίο της μετανάστευσης, με το πιλοτικό πρόγραμμα iBorderCtrl, το οποίο τελικά λειτούργησε ως παράδειγμα προς αποφυγή, θέτοντας σαφή όρια στη χρήση τέτοιων τεχνολογιών σε ευαίσθητα πεδία.
Ειδικότερα, το πιλοτικό πρόγραμμα iBorderCtrl (Intelligent Portable Border Control System), ως μέρος του προγράμματος Horizon 2020, στόχευε στην επιτάχυνση των διαδικασιών συνοριακού ελέγχου, στη μείωση του κόστους και της ανθρώπινης εμπλοκής και στη βελτίωση της ακρίβειας μέσω AI (European Commission). Κεντρικό στοιχείο του έργου αποτέλεσε το Αυτοματοποιημένο Σύστημα Ανίχνευσης Απάτης (ADDS), γνωστό ως Silent Talker, ένας εικονικός συνοριοφύλακας για την ανίχνευση ψεύδους μέσω της ανάλυσης μικρό-εκφράσεων και στάσης σώματος κατά τη διάρκεια προ-εγγεγραμμένων ψηφιακών συνεντεύξεων. Με ποσοστό ακρίβειας μόλις 76%, το σύστημα κατηγοριοποιούσε τους ταξιδιώτες σε μεσαίου ή υψηλού κινδύνου, επηρεάζοντας τις αποφάσεις εισόδου στη χώρα (Gigli, 2019).
Παρά τις φιλοδοξίες του προγράμματος, δεν εφαρμόστηκε ποτέ πλήρως λόγω σοβαρών αντιδράσεων της επιστημονικής κοινότητας και της κοινωνίας των πολιτών, που το χαρακτήρισαν ψευδοεπιστημονικό, απάνθρωπο και βασισμένο σε επισφαλείς μεθόδους ανίχνευσης ψεύδους (Hemat, 2022). Η πρακτική χρήση του iBorderCtrl επικρίθηκε, καθώς θεωρήθηκε ότι στοχοποιεί δυσανάλογα τους μετανάστες, μετατρέποντάς τους σε πειραματόζωα για τεχνολογίες που λειτουργούν σε νομικά ασαφές περιβάλλον, όπου τα θεμελιώδη δικαιώματα αντιμετωπίζονται ως εμπόδιο. Επίσης, η έλλειψη διαφάνειας και η πολιτισμική μεροληψία ενίσχυσαν τους φόβους για συστημική διάκριση, οδηγώντας σε χαρακτηρισμό του ως τεχνολογίας υψηλού κινδύνου από την προτεινόμενη Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη της ΕΕ (Hemat, 2022). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Frontex ισχυρίστηκαν ότι ήταν απλώς ένα ερευνητικό έργο που δεν προέβλεπε την εφαρμογή του στην πράξη. Ωστόσο, αυτή η δήλωση αντιφάσκει με τον σαφή στόχο του έργου να επιταχύνει τους ενδελεχείς συνοριακούς ελέγχους και την επιθυμία της ΕΕ για καινοτομία και ανάπτυξη της AI για εφαρμογή.
Συνοψίζοντας, μολονότι η τεχνολογία προσφέρει τα εργαλεία για αποτελεσματικότερους ελέγχους στα σύνορα και καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης και του ασύλου, συχνά λειτουργεί εις βάρος των ίδιων των «προσώπων σε κίνηση», εγείροντας κοινωνικά, νομικά και ηθικά ερωτήματα. Η πρόκληση, επομένως, δεν έγκειται μόνο στη λειτουργική ενσωμάτωση των συστημάτων, αλλά κυρίως στην εφαρμογή τους με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη, αξίες που ανέκαθεν αποτελούσαν τον θεμέλιο λίθο του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
Βιβλιογραφία
Επίσημες Κυβερνητικές Πηγές
European Union. (2025). What is ETIAS. Διαθέσιμο σε https://travel-europe.europa.eu/etias/what-etias_en
eu‑LISA. SIS II: Schengen Information System II. Διαθέσιμο σε https://www.eulisa.europa.eu/sites/default/files/documents/SIS%20II_EN_web.pdf
eu‑LISA. Who we are. Διαθέσιμο σε https://www.eulisa.europa.eu/about-us/who-we-are
European Commission. (2013). MEMO/13/578: Memo on EUROSUR: new tools to save migrants’ lives at sea and fight cross-border crime. Διαθέσιμο σε https://ec.europa.eu/commission/presscorner/api/files/document/print/en/memo_13_578/MEMO_13_578_EN.pdf
European Commission. (2024). Eurodac: European system for the comparison of fingerprints of asylum applicants (until 2026) [Legislative summary]. EUR-Lex. Διαθέσιμο σε https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=legissum:230105_1
European Commission. Eurosur – European Border Surveillance System. Διαθέσιμο σε https://home-affairs.ec.europa.eu/policies/schengen/old-border-crossing/eurosur_en
European Commission. (2024). Intelligent Portable Border Control System. reporting. CORDIS. Διαθέσιμο σε https://cordis.europa.eu/project/id/700626
Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύστημα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS). Διαθέσιμο σε https://home-affairs.ec.europa.eu/policies/schengen/visa-information-system_en
Συμβούλιο της ΕΕ. Νέος κανονισμός για τον έλεγχο διαλογής. Διαθέσιμο σε https://www.consilium.europa.eu/el/policies/screening-regulation/
Ακαδημαϊκά Άρθρα
Ellebrecht, S. (2014). The European Border Surveillance System EUROSUR: The computerization, standardization, and virtualization of border management in Europe. In OSCE Yearbook 2013 (pp. 231–243). Institute for Peace Research and Security Policy at the University of Hamburg.
Hemat, L. E. (2022). ‘Just’ research: A case study of EU-funded research with experimental artificial intelligence technology for border control. Peace Research Institute Oslo at the University of Oslo.
Institutional Reports
Delioglu, F. (2025). Technology at the borders: Surveillance, control and resistance in EU migration governance (Balsillie Papers, Vol. 6). Balsillie School of International Affairs. Διαθέσιμο σε https://balsilliepapers.ca/bsia-paper/technology-at-the-borders-surveillance-control-and-resistance-in-eu-migration-governance/
European Union Agency for Fundamental Rights (FRA). (2018). How the EUROSUR Regulation affects fundamental rights. Διαθέσιμο σε https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2018-eurosur-regulation-fundamental-rights-impact_en.pdf
Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants (PICUM). (2024). Analysis of the Screening Regulation. Διαθέσιμο σε https://picum.org/wp-content/uploads/2024/11/Analysis-Screening-Regulation.pdf
Vavoula, N. (2021). Transforming Eurodac from 2016 to the new pact. European Council on Refugees and Exiles (ECRE). Διαθέσιμο σε https://ecre.org/wp-content/uploads/2021/01/ECRE-Working-Paper-Transforming-Eurodac-from-2016-to-the-New-Pact-January-2021.pdf
Νομοθεσία
European Commission. (2020). Amended proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on the establishment of ‘Eurodac’…. COM 2020 614 final. Διαθέσιμο σε https://www.statewatch.org/media/1357/eu-com-pact-eurodac-proposal-23-9-20.pdf
Ειδησεογραφικές Πηγές/Blog
European Data Journalism Network. (2022). Τα ψηφιακά τείχη της Ευρώπης Φρούριο (Μέρος 1): Το οικοσύστημα των ευρωπαϊκών βιομετρικών δεδομένων παρακολούθησης και επιτήρησης. Διαθέσιμο σε https://www.europeandatajournalism.eu/el/cp_data_news/
Gallagher, R., & Jona, L. (2019). We tested Europe’s new lie detector for travelers-and immediately triggered a false positive. The Intercept. Διαθέσιμο σε https://theintercept.com/2019/07/26/europe-border-control-ai-lie-detector/
Greek Council for Refugees. (2025). Europe’s (digital) borders must fall. Διαθέσιμο σε https://www.gcr.gr/el/news/item/2223-europe-s-digital-borders-must-fall/
Schengenvisum.info. (2023). Όποιος ταξιδεύει στην Ευρώπη θα πρέπει σύντομα να αντιμετωπίσει το ETIAS και το EES. Διαθέσιμο σε https://schengenvisum.info/el/
UK-ETA. (2025). Η νέα ταξιδιωτική απαίτηση ETIAS της ΕΕ για τους επισκέπτες χωρίς βίζα αναβάλλεται μέχρι τον Απρίλιο του 2027. Διαθέσιμο σε https://uk-eta.gr/
Vavoula, N. (2024). The transformation of Eurodac from an asylum tool into an immigration database. Post 21 of the series of the Odysseus blog on the Pact on Migration & Asylum. Διαθέσιμο σε https://eumigrationlawblog.eu/the-transformation-of-eurodac-from-an-asylum-tool-into-an-immigration-database/
World Tourism Forum Institute. (2025). EU’s Digital Border System: What It Means for Travelers. Διαθέσιμο σε https://live.worldtourismforum.net/news/Catch-up-the-latest-news-in-tourism-industry/EUs-Digital-Border-System-What-It-Means-for-Travelers
Εικόνα: Δημιουργήθηκε με AI