Γράφει ο Γιώργος Βαρσάμης
Με τις αμερικανικές εκλογές να βρίσκονται προ των πυλών, οι εξελίξεις στις ΗΠΑ διαδέχονται η μία την άλλη. Μετά την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του τέως Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ στις 13 Ιουλίου 2024, ακολούθησε η ανακοίνωση της αποχώρησης του Προέδρου Μπάιντεν από την κούρσα των εκλογών και η ανάληψη του χρίσματος από την Αντιπρόεδρό του, Κάμαλα Χάρις. Μία αντίπαλο, την οποία σίγουρα ο δισεκατομμυριούχος και εκλεκτός του Ρεπουμπλικανικού κόμματος για την θέση του Προέδρου δεν περίμενε να αντιμετωπίσει με τόση δυσκολία.
Παρόλα αυτά, ο Τραμπ έχει καταφέρει να συσπειρώσει με το μέρος του ένα τεράστιο μέρος των υποστηρικτών του. Μάλιστα, η απήχηση που έχει, γίνεται εύκολα αντιληπτή από το γεγονός ότι οι υποστηρικτές του έχουν προβεί σε διάφορες ενέργειες, οι οποίες δικαίως χαρακτηρίζονται ως πράξεις φανατισμού. Τι είναι όμως αυτό που προσελκύει με το μέρος του όλους αυτούς τους υποστηρικτές; Για ποιον λόγο οι υποστηρικτές του φανατίζονται σε τέτοιο βαθμό με όσα λέει; Η πολιτική του στο θέμα αυτό είναι πολύ απλή. Είναι το «εμείς», εναντίον «όλων». Όποιος είναι αντίθετος στις απόψεις του «εμείς», τότε δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο παρά εχθρός. Βέβαια, όλα αυτά συνοψίζονται σύντομα σε μία μόνο λέξη: Τραμπισμός.
Ως Τραμπισμός ορίζεται το σύνολο των πολιτικών ιδεών και το είδος διακυβέρνησης που σχετίζονται με τον Ντόναλντ Τραμπ (Cambridge Dictionary). Οι πολιτικές αυτές εμφανίζουν χαρακτηριστικά αυταρχισμού, εγωκεντρισμού και ακραίων αποφάσεων και ιδεών (Τσούκας, 2020). Εξάλλου, δεν είναι λίγες οι φορές, που ακραίες πολιτικές αρχηγών άλλων κρατών παίρνουν την ονομασία «πολιτικές Τραμπισμού». Στο βιβλίο του ο Αμερικανός συγγραφέας Anthony R. DiMaggio θεωρεί τον Τραμπισμό ως νεοφασιστικό κίνημα, καθώς τα σχόλια, οι απόψεις και οι ιδέες του Τραμπ χαρακτηρίζονται ως ρατσιστικά, ξενοφοβικά, ακόμη και ομοφοβικά (DiMaggio, 2021).
Ο Τραμπ συγκεντρώνει στο πλευρό του οπαδούς από την μικρο-μεσαία κοινωνική τάξη, χρησιμοποιώντας τις ανησυχίες και τις ανασφάλειες τους προς όφελος του (Gounari, 2018). Πιο συγκεκριμένα, κατηγορεί την τωρινή κυβέρνηση πως επιτρέπει να συμβαίνουν όλα όσα φοβάται ο αμερικανικός λαός και μετά υπόσχεται πως θα τα σταματήσει ο ίδιος όταν αναλάβει την Προεδρία. Επιπρόσθετα, παρουσιάζει στους πολίτες μία εικόνα για τις εισροές μεταναστών ή οποιουδήποτε άλλου ζητήματος, το οποίο άπτεται της πολιτικής των ΗΠΑ, με τέτοιο τρόπο, που προκαλεί τρόμο στους πολίτες (Gounari, 2018). Φυσικά, αυτό συνεπάγεται με πόλωση του λαού, οδηγώντας σε αρκετές περιπτώσεις σε περιστατικά ρατσισμού.
Ο Τραμπ, τις περισσότερες φορές είναι απρόβλεπτος και ασταθής, όσον αφορά τις απόψεις του. Την μία μέρα υποστηρίζει μία άποψη, την επόμενη μέρα την αναιρεί και την τρίτη μέρα την υποστηρίζει ξανά. Θεωρεί πως έχει την δύναμη να σταματήσει πολέμους και να επιβληθεί στους πάντες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που τον χαρακτηρίζουν εγωκεντρικό, ναρκισσιστή, ενώ ταυτόχρονα κατηγορείται για το γεγονός ότι πολώνει τους πολίτες.
Οι υποστηρικτές του Τραμπ διακατέχονται από ένα πνεύμα ακραίου φανατισμού. Τέτοιου είδους πολώσεις μπορούν να επιφέρουν μόνο καταστροφικές συνέπειες για τις ΗΠΑ. Ο φανατισμός γύρω από το πρόσωπό του έχει διχάσει την χώρα από το 2016, που εξελέγη Πρόεδρος, και ο διχασμός αυτός συνεχίζει να αίρεται μέχρι και σήμερα. Πολίτες έρχονται στα χέρια ή επιτίθενται φραστικά ο ένας στον άλλον στους δρόμους των Ηνωμένων Πολιτειών, λόγω των διαφορετικών τους πολιτικών προτιμήσεων (OPEN BEYOND, 2021). Σε όλα αυτά, έχουν συμβάλλει αρκετά οι τοποθετήσεις του τέως Προέδρου, ο οποίος συχνά κατηγορεί την κυβέρνηση Μπάιντεν με ιδιαίτερα καυστικό και υποτιμητικό τρόπο.
Μία τρανταχτή απόδειξη του φανατισμού και των κατηγοριών του Τραμπ είναι η εισβολή των υποστηρικτών του στο Καπιτώλιο, τον Ιανουάριο του 2021, ύστερα από προτροπή του ίδιου. Σε μία ομιλία του, πριν την εισβολή, παρότρυνε τους εισβολείς να παλέψουν πιο σκληρά, διότι οι Δημοκρατικοί έκλεβαν, σύμφωνα με αυτόν, από τα χέρια των Ρεπουμπλικάνων μία δίκαιη νίκη (Savage, 2021). Επιπλέον, μετά την απόπειρα δολοφονίας του, οι υποστηρικτές του εμφανίστηκαν με μία γάζα στο αυτί τους, προκειμένου να εκφράσουν την υποστήριξη τους στον ίδιο. Επομένως, είναι φανερό πόσο μεγάλη επιρροή έχει ο Τραμπ στον Αμερικανικό λαό και πόσο μπορεί να επηρεάσει την μάζα με μία μόνο ανάρτηση στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ή απλά με μία δημόσια ομιλία του.
Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει πως είναι υπέρ του τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία, όντας στο πλευρό των Ουκρανών και κατηγορώντας ξανά την κυβέρνηση Μπάιντεν για χαλαρότητα σε ότι αφορά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Θεωρεί πως μόνο μέσω της αυστηρότερης επιβολής θα μπορέσουν οι ΗΠΑ να περιορίσουν τις επιθέσεις του Πούτιν. Πώς θα γίνει αυτή η επιβολή; Με οικονομικούς όρους. Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο επιβολής κυρώσεων στη Ρωσία, μέσω της απομόνωσής της από τους κύριους «χορηγούς» της αυτή την στιγμή. Για παράδειγμα, η Κίνα μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης, εάν αναγκαστεί να επιλέξει ανάμεσα στην αγορά των ΗΠΑ και της Ευρώπης ή την αγορά της Ρωσίας (Κωστούλας, 2024) .
Την ίδια τακτική ακολουθεί και στο ζήτημα της Μέσης Ανατολής. Όπως και με την Ρωσία, έτσι και με την Μέση Ανατολή, ο τέως Πρόεδρος κατηγορεί τον νυν ότι όλος αυτός ο αναβρασμός και η αναταραχή έχουν δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια της θητείας του. Ενώ, όσο ήταν Πρόεδρος ο ίδιος, κανένας δεν τολμούσε να κλιμακώσει την κατάσταση. Επομένως, βασική πολιτική του είναι οι απειλές και η άμεση επιβολή και προβολή της δύναμης των Ηνωμένων Πολιτειών (Κωστούλας, 2024).
Συμπερασματικά, ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας εγωκεντρικός πολιτικός, ο οποίος προσπαθεί να πετύχει τους σκοπούς του με διάφορα μέσα, είτε μέσω χλευασμού του αντιπάλου του, όπως για παράδειγμα υποβαθμίζοντας την συνυποψήφιά του στις εκλογές Κάμαλα Χάρις, είτε μέσω απειλών ή διαστρέβλωσης των γεγονότων. Αν και δεν είναι συνηθισμένο να υπάρχουν παρόμοιες προσωπικότητες στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, ο Τραμπ χαίρει μεγάλης υποστήριξης από τον αμερικανικό λαό. Είναι ένας ιδιαίτερος χαρακτήρας και σίγουρα στο μέλλον επιφυλάσσει πολλές νέες εκπλήξεις για όλο τον κόσμο είτε εκλεγεί, είτε όχι. Το σίγουρο είναι ότι όλη η υφήλιος παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις στις ΗΠΑ και αναμένει την απόφαση του αμερικανικού λαού, η οποία θα κρίνει το μέλλον τόσο της χώρας, όσο και ενός μέρους του υπόλοιπου κόσμου.
Βιβλιογραφία
Cambridge Dictionary. Trumpism. Επίσημος ιστότοπος Cambridge Dictionary. Διαθέσιμο σε: https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/trumpism
DiMaggio, A. R. (2021). The Base – Trumpism as a Neofascistic Political Movement. Εκδόσεις Routledge. Διαθέσιμο σε: https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9781003198390-5/base-trumpism-neofascistic-political-movement-anthony-dimaggio
Gounari, P. (2018). Critical Theory and Authoritorian Populism. University of Westminster Press (Eds.), Authoritarianism, Discourse and Social Media: Trump as the ‘American Agitator’, σελ. 207-228. Διαθέσιμο σε: https://www.jstor.org/stable/j.ctv9hvtcf.13?searchText=Trumpism&searchUri=%2Faction%2FdoBasicSearch%3FQuery%3DTrumpism%26so%3Drel&ab_segments=0%2Fbasic_search_gsv2%2Fcontrol&refreqid=fastly-default%3Ac183b0984a5a76608149e73d96b28b7e&seq=1
OPEN BEYOND (2021). Επεισόδια μεταξύ οπαδών Τραμπ με αστυνομικές δυνάμεις στην Ουάσιγκτον. Διαθέσιμο σε: https://www.tvopen.gr/watch/54105/epeisodiametaxyopadontrampmeastynomikesdynameissthnoyasigkton
Savage, C. (2021). Incitement to Riot? What Trump Told Supporters Before Mob Stormed Capitol. The New York Times. Διαθέσιμο σε: https://www.nytimes.com/2021/01/10/us/trump-speech-riot.html
Sopel, J. (2018). What is Trumpism? BBC. Διαθέσιμο σε: https://www.bbc.com/news/world-us-canada-42738881
Κωστούλας, Β. (2024), Η εξωτερική πολιτική του Τραμπ, αν επανεκλεγεί. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Διαθέσιμο σε: https://www.kathimerini.gr/world/563007658/i-exoteriki-politiki-toy-tramp-an-epaneklegei/
Τσούκας, Χ. Κ. (2020). Τραμπισμός, ανώτατο στάδιο του ναρκισσισμού. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Διαθέσιμο σε: https://www.kathimerini.gr/opinion/561112045/trampismos-anotato-stadio-toy-narkissismoy/