Γράφει ο Μάρκος Ρόκας
Το 2024 φαίνεται να εξελίσσεται ως η χρονιά των εκλογών λόγω των 60 εκλογικών αναμετρήσεων που θα λάβουν χώρα σε όλο τον κόσμο, όπως στη Ρωσία, στην Ινδία, στο Μεξικό, στη Βραζιλία κ.α., καθώς και των ευρωπαϊκών εκλογών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) δεν αποτέλεσαν εξαίρεση έχοντας ορίσει την 5η Νοεμβρίου 2024 ως ημέρα εκλογών, τέσσερα χρόνια μετά την εκλογή του προέδρου Joe Biden. Οι προηγούμενες αμερικανικές εκλογές είχαν στιγματιστεί από την ήττα του Trump που οδήγησε πολλούς από τους ψηφοφόρους του μέχρι και να εισβάλουν στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021. Στόχος τους να μην ολοκληρωθεί η επικύρωση των ψήφων για να ξεκινήσει η θητεία του εκλεγμένου προέδρου, πλήγμα στην αμερικανική δημοκρατία, με τις δικαστικές διαμάχες να συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Οι φετινές εκλογές είναι κομβικές, καθώς το αποτέλεσμα θα επηρεάσει την αμερικανική πολιτική σκηνή, αλλά και τη διεθνή σκακιέρα, σε μία περίοδο με τεταμένες διακρατικές σχέσεις, όπου οι ΗΠΑ θα έχουν καθοριστικό ρόλο.
Η παρούσα ανάλυση θα επιχειρήσει να προσεγγίσει τους υποψήφιους του ρεπουμπλικανικού κόμματος Donald Trump, Ron DeSantis, Nikki Haley, Vivek Ramaswamy, και Asa Hutchinson, παρατηρώντας την προεκλογική τους πορεία και τους στόχους που θέτουν ως εν δυνάμει πρόεδροι του ρεπουμπλικανικού κόμματος και, συνακόλουθα, εν δυνάμει πρόεδροι των ΗΠΑ.
O Donald Trump ανέλαβε το 2016 τη θέση του προέδρου των ΗΠΑ μετά από μια επιτυχημένη προεκλογική καμπάνια. H θητεία του διήρκησε μέχρι και την ήττα του από τον Joe Biden το 2020. Ο πρώην πρόεδρος έχει αρκετά κατηγορητήρια στο όνομά του, με το σημαντικότερο να αφορά τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021. Πιο συγκεκριμένα, ο Trump κατηγορείται για εκμετάλλευση του χάους στο Καπιτώλιο και ώθηση σε εισβολή στο κτήριο, για να καθυστερήσει ή και να αναβληθεί η επικύρωση της νίκης του Biden, καθώς και για άσκηση πίεσης στον τότε αντιπρόεδρο Mike Pence για να παραβιάσει τον νόμο. Μέχρι και σήμερα, ο Trump δεν έχει αποδεχτεί το αποτέλεσμα των εκλογών του 2020, καθώς πιστεύει ότι υπήρχε εκλογική διαφθορά από πλευράς των Δημοκρατικών. Στις 4 Μαρτίου 2024, έχει οριστεί το δικαστήριο για αρκετά από τα κατηγορητήρια, ενώ ο ίδιος δηλώνει αθώος.
Ως προγραμματικό του σχέδιο, ο Trump έχει θέσει μια αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική με απελάσεις παράνομων μεταναστών, τον περιορισμό του Obamacare, της κοινωνικής ασφάλειας, και αυστηρότερους δασμούς στο εμπόριο με την Κίνα. Ο Trump δήλωσε στις 10 Ιανουαρίου ότι ήδη έχει αποφασίσει για τον αντιπρόεδρο, με τον όποιο θα κατέβει στις εκλογές του Νοεμβρίου, χωρίς να ανακοινώνει ποιος είναι ακόμα.
Ο Ron DeSantis είναι ο τωρινός κυβερνήτης της Φλόριντα, καθώς και παλιός σύμμαχος και υποστηρικτής του Trump. Ως κυβερνήτης της Φλόριντα, ο DeSantis έχει προωθήσει τον περιορισμό της woke κουλτούρας. Πιο συγκεκριμένα, η woke ατζέντα αναφέρεται στην επαγρύπνηση ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις διακρίσεις και φυλετικές ή σεξουαλικού προσανατολισμού προκαταλήψεις. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι η Φλόριντα είναι η πολιτεία που η κουλτούρα “woke” θα παύει να υπάρχει. Αυτό προσπαθεί να το επιτύχει με την απαγόρευση βιβλίων με θέματα σχετικά με την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ ή με ζητήματα φυλετικά, την κατάργηση της πρόσβασης σε συστήματα υγείας σε άτομα τρανς, και την κατάργηση του δικαιώματος των αμβλώσεων. Με αυτό ως βάση ξεκίνησε την άνοιξη του 2023 την καμπάνια του για να γίνει ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος για τον Λευκό Οίκο με το σλόγκαν “Great American Comeback”. Στόχος του για τις ΗΠΑ ήταν να αποτρέψει την πτώση και την κατηφορική πορεία που, κατά τον ίδιο, έχει η Αμερική. Επίσης, στην περίοδο της πανδημίας, τάχθηκε κατά των εμβολίων, των μασκών και των λοιπών περιορισμών. Έτσι, η Φλόριντα ήταν από τις πρώτες πολιτείες που άνοιξαν τα σχολεία και κατήργησαν τους περιορισμούς και τις υποχρεωτικότητες. Βέβαια, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos τον Δεκέμβριο του 2023, ο DeSantis βρισκόταν στο 11%, έχοντας μια τεράστια διαφορά με τον Trump που απολάμβανε το 61% της υποστήριξης. Ωστόσο, μετά τις εκλογές της Αϊόβας, ο DeSantis ανακοίνωσε ότι σταματά την προεκλογική του καμπάνια, παρόλο που βγήκε δεύτερος, και πρότεινε στους ψηφοφόρους του να στηρίξουν τον Trump.
Η Nikki Haley είναι πρώην κυβερνήτρια της Νότιας Καρολίνας και πρεσβεύτρια των ΗΠΑ στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Ξεκίνησε την καμπάνια για την εκλογή της στο ρεπουμπλικανικό κόμμα τον Φεβρουάριο 2023, με στόχο την οικονομική ανάπτυξη μέσω της στήριξης επιχειρήσεων και της υπευθυνότητας, την εθνική και συνοριακή ασφάλεια, και την εντονότερη ασφάλιση του νοτίου συνόρου, δίνοντας όμως και έμφαση σε θέματα φυλετικά —η ίδια είναι απόγονη μεταναστών από την Ινδία. Λόγω και της προηγούμενης θέσης της ως πρεσβεύτριας στον ΟΗΕ, τα χρόνια της προεδρίας Trump, η Haley είχε δηλώσει υπερασπίστρια των αμερικανικών διεθνών συμφερόντων. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos βρίσκεται στο 12%. Ο Randy Condington, δημοσιογράφος από τη Νότια Καρολίνα, ανέφερε ότι είναι μια ισχυρή υποψηφιότητα για να ανατρέψει το καθεστώς Trump μέσα στο ρεπουμπλικανικό κόμμα.
Ένας ακόμα υποψήφιος για τη ρεπουμπλικανική ηγεσία που τίθεται εναντίον της «woke ατζεντας» είναι ο Vivek Ramaswamy. Επιχειρηματίας στον χώρο της τεχνολογίας, συγγραφέας του “Woke Inc” και του “Nation of Victims” και παιδί μεταναστών από την Ινδία. Η προεκλογική του καμπάνια, που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2023, στοχεύει στην αποκάλυψη της κρατικής διαφθοράς και είναι κατά κοινωνικών, περιβαλλοντικών και διακυβερνητικών πολιτικών. Για αυτό ίδρυσε το 2022 μια εταιρεία, με στόχο να πιέσει άλλες επιχειρήσεις να μην ακολουθούν περιβαλλοντικές και κοινωνικές πολιτικές. Επιπλέον, στόχος του είναι να τονώσει την αμερικανική εθνική ταυτότητα, να περιορίσει το εμπόριο με την Κίνα και να αυξήσει το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) τουλάχιστον κατά 5%. Αυτό είναι το όραμα του Ramaswamy στο πρόγραμμα του με σλόγκαν “America First 2.0”. Ο Ramaswamy είναι υποστηρικτής του Trump και αν επανεκλεγεί έχει δηλώσει ότι θα τον στηρίξει. Επιπρόσθετα στηρίζει και αρκετές συνομωσιακές θεωρίες όπως ότι τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021 δεν οφείλονται στον Trump, αλλά ήταν προσχεδιασμένα από τους ανθρώπους του Καπιτωλίου. Προς το παρόν, με βάση τη δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos τον Δεκέμβριο του 2023, η υποστήριξή του από ψηφοφόρους του κόμματος βρίσκεται στο 4%.
Ο πρώην κυβερνήτης της Αρκάνσας (2015-2023), Asa Hutchinson, ανακοίνωσε τον Απρίλιο του 2023 την υποψηφιότητα του για το ρεπουμπλικανικό κόμμα. Η καμπάνια του στηρίζεται σε μεγάλα “budget-cuts”, δηλαδή περιορισμούς κρατικών εξόδων, αυστηρότερους συνοριακούς ελέγχους και επέκταση του νότιου συνοριακού τείχους με το Μεξικό. Επιπλέον, πολιτικές για την επιβολή του νόμου και πολιτικές για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τον περιορισμό των θέσεων δημοσίων υπαλλήλων είναι προτεραιότητες για τον Hutchinson. Στηρίζει ένθερμα την Ουκρανία στον πόλεμο και αντιτίθεται στην απομόνωση της Αμερικής από διεθνή ζητήματα, όπως ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος, η ελευθερία της Ταϊβάν, ενώ δείχνει μηδενική ανοχή σε τρομοκρατικές ομάδες, όπως Χαμάς και Χεζμπολάχ. Είναι από τους λίγους Ρεπουμπλικάνους που δεν υποστηρίζουν τον πρώην πρόεδρο Trump, καθώς θεωρεί ότι παραβίασε το σύνταγμα με τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου και την εισβολή στο Καπιτώλιο. Υστερεί αρκετά ως προς τα ποσοστά υποστήριξης και το ίδιο παρατηρήθηκε στη δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos, με τον ίδιο να βρίσκεται κάτω του 1%.
Στην Αϊόβα έλαβε χώρα η πρώτη εσωκομματική ψηφοφορία για το ρεπουμπλικανικό κόμμα. Στις 15 Ιανουαρίου ψήφισαν οι υποστηρικτές του ρεπουμπλικανικού κόμματος, δίνοντας ένα μεγάλο προβάδισμα στον Trump, που συγκέντρωσε 56.260 ψήφους ξεπερνώντας το 51%. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε ο DeSantis με 23.420 ψήφους, δηλαδή 21,2%. Τρίτη βγήκε η Haley με 21.085 ψήφους. Με βάση τις τελευταίες εξελίξεις και την παραίτηση του DeSantis, στις επόμενες εσωκομματικές προκριματικές εκλογές, θα γίνει διεκδίκηση της δεύτερης θέσης από τη Haley, χωρίς να αποτελεί ιδιαίτερη απειλή για τον Trump και τους υποστηρικτές του. Στις εκλογές της Αϊόβας, τελευταίος βγήκε ο Hutchison με 191 ψήφους, έχοντας το 0.2%. Ο Ramaswami συγκέντρωσε το 7,7% (8.449 ψήφους). Ωστόσο, παραιτήθηκε από τον καμπάνια του δηλώνοντας την αμέριστη υποστήριξη του στον Trump. Πιθανόν να παρατηρηθούν μετακινήσεις των ψηφοφόρων του προς τον πρώην πρόεδρο ανεβάζοντας το ποσοστό του. Υπήρχαν και άλλοι υποψήφιοι, όπως ο Chris Christie, ένας από τους αντιπάλους του Trump και έντονος επικριτής του, άλλα παραιτήθηκαν ομοίως από τον προεκλογικό αγώνα λίγο πριν από τις εκλογές της Αϊόβας.
Εν κατακλείδι, στην παραπάνω ανάλυση γίνεται μια προσπάθεια να εξεταστεί το σκηνικό στο εσωτερικό του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων με τους υποψηφίους για τις εκλογές του Νοεμβρίου του 2024. Μέσα από τις προσωπικότητες των πολιτικών αυτών, φαίνεται και μια γενική κομματική γραμμή, όπως ο συνοριακός έλεγχος που βρίσκεται σε όλες τις ατζέντες των πολιτικών ή και η woke κουλτούρα, που αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι τη θεωρούν ως αίτιο της κατηφορικής πορείας των ΗΠΑ. Στο εσωτερικό της χώρας, παρατηρείται μια επίθεση προς τα σχολεία και γενικώς στα εκπαιδευτικά συστήματα, κυρίως ως τρόπος να νικήσουν τη “woke” κουλτούρα που προωθείται από τον DeSantis και τον Ramaswamy. Ως προς τα εξωτερικά θέματα, συμφωνούν σε ένα μεγάλο βαθμό οι υποψήφιοι μεταξύ τους για την εθνική ασφάλεια, τη στήριξη συμμάχων σε τεταμένες διακρατικές διαφορές και τη φύλαξη του νοτίου συνόρου.
Πηγές
CNN. (2024). 2024 Republican presidential candidates. Διαθέσιμο σε https://edition.cnn.com/election/2024/presidential-candidates
Reuters. (2024). US presidential election 2024: Who are the candidates? Διαθέσιμο σε https://www.reuters.com/world/us/who-are-candidates-running-2024-us-presidential-election-2023-09-19/
CNN. (2023). CNN to host two GOP presidential primary debates in 2024. Διαθέσιμο σε https://edition.cnn.com/2023/12/07/politics/cnn-gop-presidential-primary-debates-2024/index.html
O’Kruk, A., & Merrill, C. (2023). CNN. Tracking Donald Trump’s indictments. Διαθέσιμο σε https://edition.cnn.com/interactive/2023/07/politics/trump-indictments-criminal-cases/
Reid, T. (2023). Reuters. Trump: I won’t be a dictator if I become U.S. president again. Διαθέσιμο σε https://www.reuters.com/world/us/trump-i-wont-be-dictator-if-i-become-us-president-again-2023-12-06/
Hutzler, A. (2024). ABC News. Trump backs off 2024 campaign theme threatening political ‘retribution’. Διαθέσιμο σε https://abcnews.go.com/Politics/trump-backs-off-2024-campaign-theme-threatening-political/story?id=106294502
Leonard, K. (2024). Politico. Ron DeSantis limps into 2024 – POLITICO. Διαθέσιμο σε https://www.politico.com/newsletters/florida-playbook/2024/01/02/ron-desantis-limps-into-2024-00133405
Honderich, H. (2024). BBC. US election 2024: Can Nikki Haley really stop Donald Trump?. Διαθέσιμο σε https://www.bbc.com/news/world-us-canada-67948573
Vivek Ramaswamy. America First 2.0 – Vivek 2024. Διαθέσιμο σε https://www.vivek2024.com/america-first-2-0/
Asa for America! Policy Platform | Asa 2024. Διαθέσιμο σε https://www.asa2024.com/policy-platform
Πηγή εικόνας
BBC. (2023). How does the Republican Party pick its presidential nominee?. Διαθέσιμο σε: https://www.bbc.com/news/world-us-canada-66472537