Αναμφίβολα, η ένοπλη σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης, αποτελεί ζήτημα υψίστης σημασίας για την διεθνή κοινότητα γενικότερα, και για τη Μέση Ανατολή ειδικότερα. Η σύγκρουση μεταξύ τους, η τελευταία σημαντική εξέλιξη της οποίας χρονολογείται στις 7 Οκτωβρίου 2023, μετατράπηκε σε πόλεμο με καταστροφικές συνέπειες σε καίριους τομείς και συνεχίζει μέχρι την σημερινή ημέρα να ταλανίζει την ανθρωπότητα, όλο και περισσότερο. Προβληματισμό προκαλεί η στάση της Τουρκίας καθώς δεν είναι ξεκάθαρα τα κίνητρα πίσω από τις ενέργειες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά άγνωστες παραμένουν ακόμα και οι επιπτώσεις που δύναται να έχει η πολεμική αυτή σύγκρουση στις διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας.
Κεντρικός στόχος του Ισραήλ είναι να διατηρήσει την υποστήριξη της Δύσης προς τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις, τις οποίες και δικαιολογεί μέσω του δικαιώματος σε νόμιμη άμυνα. Απο την άλλη πλευρά, η Χαμάς προσπαθεί να καταστήσει τον πόλεμο κατά του Ισραήλ ζήτημα όλων των Μουσουλμάνων, και να απονομιμοποιήσει το δικαίωμα του Ισραήλ στη νόμιμη άμυνα, δικαιολογώντας τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου ως αντίδραση σε μια σειρά ιστορικών αδικιών και επιθέσεων του Ισραήλ, με τις οποίες έχουν έρθει αντιμέτωποι οι Παλαιστίνιοι, εδώ και δεκαετίες. Το Ισραήλ κατηγορείται από τον ΟΗΕ ότι παραβιάζει το Διεθνές δίκαιο, με συλλογική τιμωρία του πληθυσμού της Γάζας. Θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι η σύρραξη αυτή αποκτά όλο και μεγαλύτερη έκταση, καθώς εκτός από τους άμεσα εμπλεκόμενους δρώντες -Ισραήλ και Χαμάς-, αξιοσημείωτο ρόλο διαδραματίζουν και άλλοι βασικοί δρώντες, κυρίως οι ΗΠΑ, το Ιράν, και η Χεζμπολάχ, αλλά και -σε πιο επικοινωνιακό επίπεδο- η Ρωσία, το ISIS, και η Al Qaeda.
Το ενδιαφέρον βέβαια, έχει στραφεί στον πολυσήμαντο ρόλο της Τουρκίας, λόγω των δηλώσεων και της στάσης του Ερντογάν. Κάνοντας μια σύντομη αναδρομή, παρατηρείται ότι η Τουρκία ήταν η πρώτη μουσουλμανική χώρα που αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ, το 1949, καθώς και την ανακήρυξη του κράτους της Παλαιστίνης. Οι συγκρούσεις με το Ισραήλ δεν εξέλιπαν, παρά τις στενές οικονομικές και διπλωματικές τους σχέσεις. Για παράδειγμα, το 2002 το Ισραήλ κατηγορήθηκε για μη αναγνώριση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ καθώς και διάπραξη γενοκτονιών. Στο παρόν, υπήρχαν, στα πρώτα στάδια, συζητήσεις προκειμένου η Τουρκία να διαδραματίσει τον ρόλο του «διαμεσολαβητή», αλλά αυτό ήταν μάλλον ένα ουτοπικό σενάριο, καθώς ανέκαθεν βρισκόταν κοντά στη Χαμάς. Συγκεκριμένα, χαρακτήρισε τη Χαμάς ως «Απελευθερωτική ομάδα», υποστηρίζοντας ότι δεν πρόκειται για τρομοκρατική οργάνωση, αλλά για μία ομάδα απελευθερωτών, που μάχονται υπέρ της προστασίας των εδαφών και των πολιτών τους. Με τη δήλωση του αυτή, πυροδότησε τις έντονες αντιδράσεις του Δυτικού Κόσμου, οι οποίοι χαρακτηρίζουν τη Χαμάς, ξεκάθαρα τρομοκρατική οργάνωση.
Πριν όμως από την δημοσιοποίηση των δηλώσεων αυτών, ο Ερντογάν διατηρούσε πιο μετριοπαθή στάση, αφού καταδίκασε την απώλεια αμάχων, χωρίς να κατονομάσει ρητά την Χαμάς, και κάλεσε τα δύο αντιμαχόμενα μέρη για αυτοσυγκράτηση. Βέβαια, μετά τους βομβαρδισμούς του Ισραήλ στη Γάζα, ο Ερντογάν οδηγήθηκε προς την υποστήριξη της θέσης αυτής, να ταχθεί, δηλαδή υπέρ της Χαμάς. Έτσι, αντιπαρατίθετο όλο και περισσότερο στην πολιτική που χάρασσε το Ισραήλ. Επιπροσθέτως, αξίζει να διευκρινιστεί ότι την στάση αυτή δεν υιοθέτησε μόνο ο Ερντογάν, αλλά η πλειονότητα των πολιτικών κομμάτων της Τουρκίας. Ο Ερντογάν, με σαφείς δηλώσεις, διέδωσε ότι πάντα έβλεπε τη Χαμάς με ιδιαίτερα θετικό τρόπο και επομένως δεν θα ήταν δυνατό να στραφεί εναντίον της. Κρίνεται απαραίτητο να επισημανθεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε πλήρη διαφωνία σε σχέση με την υποστήριξη της Τουρκίας προς τη Χαμάς.
Όσον αφορά τις πιθανές επιπτώσεις του πολέμου για την Ελλάδα, είναι πιθανό να επηρεάσει τον ενεργειακό τομέα. Πιο συγκεκριμένα, αναφερόμαστε στον «Eurasia Interconnector», ο οποίος είναι ένας αγωγός διασύνδεσης μέσα από τον οποίο συνδέονται τα εθνικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας (Κρήτη), με την ηπειρωτική Ευρώπη. Λόγω του πολέμου, υπάρχει πιθανότητα το παραπάνω έργο να επιβραδυνθεί, επομένως πιθανώς η ένοπλη αυτή σύρραξη να έχει σοβαρές ενεργειακές επιπτώσεις για την Ελλάδα, ακόμα και με πιο έμμεσο τρόπο.
Εν κατακλείδι, ο πόλεμος τη δεδομένη στιγμή είναι σε πλήρη εξέλιξη με μαζικές επιθέσεις κάθε είδους, από αμφότερες τις πλευρές. Ο Ερντογάν υποστηρίζει, όπως προαναφέρθηκε, ότι διαθέτει διαφορετική οπτική από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσον αφορά τη σύγκρουση Ισραήλ και Παλαιστίνης. Ισχυρίστηκε ότι τόσο η Δύση όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα έπρεπε να ασκήσουν πίεση στο Ισραήλ προκειμένου να επιτευχθεί άμεση κατάπαυση του πυρός. Ωστόσο, δεν επιθυμεί διαπραγμάτευση με τον Τζο Μπάιντεν, αν αυτός δεν αναγνωρίσει τη Γάζα ως έδαφος του Παλαιστινιακού λαού.
Πηγές:
Adar S. (2023). Turkey’s response to the war in Gaza. War on the rocks. Διαθέσιμο σε: https://warontherocks.com/2023/11/turkeys-response-to-the-war-in-gaza/
Khalaf R (2023). Turkey clashes with EU over stance on Hamas. Financial Times. Διαθέσιμο σε: https://www.ft.com/content/8b6e72ae-b62e-4d5b-9322-2745024e9799
Αναστασοπούλου Μ. (2023). Η ακραία στήριξη του Ερντογάν στη Χαμάς και οι επιπτώσεις της. Liberal. Διαθέσιμο σε: https://www.liberal.gr/diethni-themata/i-akraia-stirixi-toy-erntogan-sti-hamas-kai-oi-epiptoseis-tis
Ιωακειμίδης Π.Κ. (2023). Δέκα (άβολες) αλήθειες για το Ισραήλ και τη Χαμάς. ΕΛΙΑΜΕΠ. Διαθέσιμο σε: https://bit.ly/3uJciou
Καλεντερίδης Σ. (2023). Πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς: Ο ρόλος της Τουρκίας και τι πρέπει να προσέξουν Ελλάδα και Κύπρος. Ναυτεμπορική. Διεθέσιμο σε: https://www.naftemporiki.gr/kosmos/1525916/polemos-israil-chamas-o-rolos-tis-toyrkias-kai-ti-prepei-na-prosexoyn-ellada-kai-kypros/
Καρατράντος Τ. (2023). Ο Πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς: η Διάσταση της Στρατηγικής Επικοινωνίας. ΕΛΙΑΜΕΠ. Διαθέσιμο σε: https://bit.ly/47HAXs9
CNN. (2023). Ερντογάν: Ζητά να ασκηθούν πιέσεις στις ΗΠΑ για να σταματήσει ο πόλεμος στη Γάζα. Διαθέσιμο σε: https://shorturl.at/buEKT
Πηγή είκονας: ΕxamRewards.com (2023). The Ongoing Conflict between Israel and Palestine: A Struggle for Peace. Διαθέσιμο σε: https://examrewards.com/the-ongoing-conflict-between-israel-and-palestine-a-struggle-for-peace