Γράφει ο Ιωάννης Σαμψών
Πέραν των όσων εξετάστηκαν στο πρώτο μέρος, κατασκευή του τείχους, απαγόρευση εισόδου στη χώρα και διαχωρισμός παιδιών από τις οικογένειές τους, παρακάτω αναλύεται η ύπαρξη πληθώρας πρωτοβουλιών που εντάσσονται στην ίδια προσέγγιση, όπως η υιοθέτηση σειράς αυστηρών μεταναστευτικών πολιτικών. Οι εν λόγω πολιτικές στοχεύουν στην απέλαση μεταναστών εν τη απουσία νόμιμου πλαισίου παραμονής στις ΗΠΑ, ανεξαρτήτως ιστορικού εγκληματικών πράξεων και διώξεων, οι οποίες πήραν «σάρκα και οστά» μέσω νέων πλαισίων, αρχής γενομένης από την υπογραφή εκτελεστικού διατάγματος ήδη από τον Ιανουάριο του 2017.
Επιπλέον, η κυβέρνηση Trump ανακοίνωσε τη λήξη του Temporary Protected Status (TPS) για 390.000 μετανάστες από χώρες όπως το Ελ Σαλβαδόρ, η Αϊτή, το Νεπάλ και το Σουδάν. Το TPS αφορούσε ξένους, οι οποίοι δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα εργασίας και νόμιμης οδήγησης. Έτσι, σχεδόν 273.000 παιδιά που γεννήθηκαν στις ΗΠΑ αναγκάστηκαν να χωριστούν από τους γονείς τους. Υπέγραψε φορολογικό νομοσχέδιο που στέρησε το Child Tax Credit από περίπου ένα εκατομμύριο παιδιά μεταναστών χαμηλού εισοδήματος, οι οποίοι δεν διέθεταν αριθμό κοινωνικής ασφάλισης (Trisi & Herrera, 2018:2).
Παράλληλα, προώθησε πολιτικές που περιόριζαν τη χορήγηση «πράσινων καρτών» σε μετανάστες των οποίων οι οικογένειες λάμβαναν κρατικά επιδόματα. Υποστήριξε σκληρά νομοσχέδια, όπως το RAISE Act (Reforming American Immigration for a Strong Economy), που περιόριζε την πρόσβαση οικογενειών νέων μεταναστών σε τροφή και ιατρική περίθαλψη, το No Sanctuary for Criminal Act, που απέκλειε τις πόλεις-καταφύγια (sanctuary cities) από ομοσπονδιακά κονδύλια, και τον Kate’s Law, που αύξανε τις ποινές για επανεισδοχή στις ΗΠΑ μετά από απέλαση. Παράλληλα, ενίσχυσε τον φόβο και τη δυσπιστία κατά των μεταναστών μέσω ρητορικής που συχνά τους παρουσίαζε ως εγκληματίες, συμβάλλοντας στην αύξηση των διακρίσεων και της ξενοφοβίας (Trisi & Herrera, 2018: 3).
Οι πόλεις-καταφύγια αποτελούν ξεχωριστό κομμάτι της βιβλιογραφίας, καθώς, ακόμα και αν δεν έχουν συγκεκριμένο ορισμό, συνδέθηκαν άμεσα με το φαινόμενο της «ένστολης» καταπίεσης και δημιουργίας τρόμου απέναντι σε μεταναστευτικούς πληθυσμούς, οι οποίοι ακόμα και αν δεν ήταν πλήρως νόμιμοι, δεν είχαν διαπράξει κάποιο έγκλημα, σε πολλές επαρχίες και πόλεις των ΗΠΑ. Σε γενικές ερμηνευτικές γραμμές, ο συγκεκριμένος όρος ανέδειξε την απροθυμία των τοπικών αρχών να αφιερώσουν πόρους, ώστε να συνεργαστούν με την προσπάθεια επιβολής έναντι των μεταναστών από τις ομοσπονδιακές δυνάμεις τήρησης της τάξης (Gleeson, 2018: 93). Βασικό συστατικό είναι η άρνηση χρήσης της τοπικής αστυνομίας και συνεργασίας με σώματα όπως η ICE (Immigration and Customs Enforcement – Υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων) (Kocher, 2017: 167). Παρά το γεγονός ότι το κίνημα ξεκίνησε ήδη από τη δεκαετία του 1980, εντάθηκε στον 21ο αιώνα μετά τις πολιτικές των George W. Bush και Barack Obama, φτάνοντας μέχρι και την πρώτη θητεία του Donald Trump, ο οποίος έδρασε σε θεσμικό επίπεδο, υπογράφοντας αρκετά νωρίτερα από το NSCA, το Εκτελεστικό Διάταγμα 13.768 (Enhancing Public Safety in the Interior of the United States).
Τα παραπάνω λειτούργησαν παράλληλα με τη διάθεση της κυβέρνησης Trump να ενισχύσει τον ρόλο της ICE, δίνοντας αυξημένες εξουσίες ώστε να συλλαμβάνει και να απελαύνει μετανάστες. Η ένταση τη διαδικασίας φάνηκε ακόμα και από το γεγονός ότι στοχοποιήθηκαν άτομα που προηγουμένως δεν ήταν υψηλού κινδύνου. Στην έντονη κινητικότητα της ICE προστέθηκε η επανενεργοποίηση και επέκταση του προγράμματος 287 (g), διάταξη του Νόμου Μεταρρύθμισης Μετανάστευσης του 1996 που επιτρέπει στις τοπικές και πολιτειακές αρχές να συνεργάζονται με την ICE (Armenta, 2017:17), ενώ η ίδια μπορεί να εξουσιοδοτεί τις τοπικές υπηρεσίες, ώστε να εκτελούν ομοσπονδιακούς νόμους περί μετανάστευσης (Greene, 2018:83). Το πρόγραμμα έχει επικριθεί, διότι οδηγεί σε αυθαίρετες συλλήψεις και δημιουργία φυλετικού προφίλ των μεταναστών, ενώ οι περιπτώσεις τοπικών αρχόντων όπως οι David Clarke και Joe Arpaio, σερίφηδες του Μιλγουόκι και της Αριζόνα αντίστοιχα, οι οποίοι «επένδυσαν» στην πρακτική των σκληρών πολιτικών σε τοπικό επίπεδο, με τον Arpaio να καταδικάζεται για παράνομη στόχευση μεταναστών, όμως να δέχεται προεδρική χάρη από τον Donald Trump, κίνηση που σηματοδότησε την αποδοχή τέτοιων προσεγγίσεων (Greene, 2018: 84-85).
Όπως αναφέρθηκε στην αρχή του πρώτου μέρους της ανάλυσης, ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ μερίμνησε άμεσα κατά τη λήψη των καθηκόντων της δεύτερης θητείας του, ώστε να συνεχίσει και να εντείνει τις παραπάνω πολιτικές, ακολουθώντας την ίδια προσέγγιση. Μέσω των Εκτελεστικών Διαταγμάτων «Protecting the American People Against Invasion» και «Guaranteeing the States Protection Against Invasion» τοποθετήθηκε έναντι των μεταναστών με τον πιο επίσημο τρόπο, χαρακτηρίζοντάς τους ως εξωγήινους, θέτοντας το πλαίσιο περιορισμού τους κατά την προσπάθεια εισόδου στις ΗΠΑ (Frelick, 2025). Αυτό αφορά τον περιορισμό του δικαιώματος εύρεσης ασύλου, αλλά και την παύση εισόδου σε όσα άτομα αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, χωρίς να αναλύεται περισσότερο ο συγκεκριμένος όρος (Guaranteeing the States Protection Against Invasion, 2025). Άλλο ένα σημείο αφορά την υποχρεωτική κράτηση των νεοεισελθέντων, τη στιγμή που για άλλη μία φορά ενισχύεται η τοπική αστυνομία, ώστε να προβαίνει σε καθήκοντα επιτήρησης βάσει της μεταναστευτικής πολιτικής, σε ένα χρονικό διάστημα όπου αναπτύσσεται ο ρόλος του στρατού στην προστασία των νότιων συνόρων της χώρας (Yousif, 2025).
Βασικό πυλώνα της μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης του Donald Trump συνεχίζει να αποτελεί το καθεστώς της ταχείας απομάκρυνσης. Η ταχεία απομάκρυνση θεσμοθετήθηκε με σκοπό να επιτρέπεται σε αξιωματικούς η δυνατότητα συλλογικής αφαίρεσης νεοεισαχθέντων στο αμερικανικό έδαφος, οι οποίοι δεν είχαν τα απαραίτητα έγγραφα, χωρίς ακρόαση ενώπιον δικαστή μετανάστευσης (Federal Register, 2025). Αν και το συγκεκριμένο μέτρο είχε περιορισμένο έδαφος λειτουργίας, από την 21η Ιανουαρίου του 2025 επεκτάθηκε σε όλες τις ΗΠΑ, αφορώντας πια τη σύλληψη ατόμων, τα οποία δεν μπορούν να υποστηρίξουν την παρουσία τους στη χώρα κατά τα τελευταία δύο χρόνια. Επέκταση πήρε επίσης το πρόγραμμα Remain in Mexico μέσω του Ε.Δ. «Securing Our Borders».
Πέραν των γενικότερων περιορισμών, τα εκτελεστικά διατάγματα έχουν και πιο στοχευμένους αποδέκτες. Το «Securing Our Borders» κάνει ειδική μνεία στην κατάργηση του προγράμματος αναστολής εισελθόντων από τις χώρες της Κεντρικής Αμερικής, με το TPS (Temporary Protected Status) να μπαίνει στον «πάγο», καθώς δεν ανανεώθηκε, κάνοντας αβέβαιο το μέλλον ατόμων από χώρες όπως το Καμερούν, η Σομαλία, το Νότιο Σουδάν, το Αφγανιστάν, η Μιανμάρ, το Νεπάλ, η Συρία, η Υεμένη, το Ελ Σαλβαδόρ, η Ονδούρα και η Νικαράγουα (Frelick, 2025). Επιπλέον, στον «πάγο» έχει μπει και το Πρόγραμμα Εισδοχής Προσφύγων, αφαιρώντας βασικά δικαιώματα από μία σειρά ανθρώπων οι οποίοι αναζητούν ασφάλεια στις ΗΠΑ.
Συμπερασματικά, αναγνωρίζεται το εύρος των μέτρων που έχει λάβει η μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ υπό τον Donald Trump, αλλά και η διάθεσή του ίδιου του Προέδρου να ασχοληθεί διεξοδικά με ένα από τα βασικά κομμάτια της προεκλογικής του ατζέντας ήδη από το 2016. Τα προαναφερθέντα μέτρα εμπεριέχουν κινήσεις, οι οποίες αγγίζουν όλο το φάσμα του ζητήματος, από την αυστηροποίηση των συνθηκών διαβίωσης όσων μεταναστών είναι ήδη στη χώρα, έως την παρεμπόδιση νέων ατόμων να εισέλθουν σε αυτή, γεγονός που ενισχύεται από την κατασκευή και επέκταση του τείχους, την άμεση απέλαση και τον εξαναγκασμό παραμονής στο Μεξικό έως ότου έρθει η ώρα εξέταση της εκάστοτε περίπτωσης. Εξαιρετικά σημαντική είναι η κίνηση αποκοπής γονέων και παιδιών, με τα δεύτερα να στοιβάζονται σε κέντρα, χωρίς να υπάρχει στη συνέχεια ειδική μέριμνα επανένωσης.
Ο Donald Trump έβαλε από την αρχή στο στόχαστρο και τους 11 εκατομμύρια παράνομους μετανάστες που βρίσκονται στις ΗΠΑ, ξεκινώντας από αρκετά νωρίς να θέτει ζητήματα εθνικής ασφάλειας, διακόπτοντας την απόδοση βίζας από μουσουλμανικές χώρες και χώρες της Λατινικής Αμερικής, κάνοντας πράξη τη ρητορική του. Μολονότι οι απελάσεις ήταν εν τέλει πολύ λιγότερες από τους προκατόχους του, 325.000 συνολικά, έναντι 1.000.653 του George W. Bush και 1.242.486 του Barack Obama για τις δύο οκταετίες των προηγούμενων Προέδρων των ΗΠΑ, ο Trump κατόρθωσε, εκμεταλλευόμενος και τη νέα πραγματικότητα του Covid-19, να περιορίσει σε ελάχιστες χιλιάδες τις εκδόσεις visas (Baxter & Nowrasteh, 2021: 20-23). Η νέα τετραετία δείχνει ότι το πλαίσιο επεκτείνεται και γίνεται πιο αυστηρό για όσους μετανάστες θέλουν να εισέλθουν στις ΗΠΑ σε ένα χρονικό σημείο, όπου ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος της χώρας επανεξετάζει τη γενικότερη οικονομική πολιτική αυτής.
Βιβλιογραφία
Βιβλία
Armenta, A. (2017), Protect, Serve, and Deport. University of California Press
Browning, R.X. (ed.) (2020), President Trump’s First Term. Purdue University Press
Επιστημονικά Άρθρα
Baxter, A.M & Nowrasteh, A. (2021). A Brief History of U.S. Immigration Policy from the Colonial Period to the Present. Cato Institute. 919, 1-31
Bell, C., Dustmannn, C. & Preston, I. (2020). The Labor Market Integration of Refugee Migrants in High-Income Countries. The Journal of Economic Perspectives. 34(1), 94-121
Cameron, M. (2017). Strangers in a Cruel Land: The wretched state of immigration enforcement. The Baffler. 34, 118-124
Campos, C.O. & Prevost, G. (2019). The Trump Administration in Latin America: Continuity and Change. International Journal of Cuban Studies. 11(1), 13-23
Gleeson S. & Sampat P. (2018). Immigrant Resistance in the Age of Trump. New Labor Forum. 27(1), 86-95
Greene, J. (2018). Confronting Immigration Enforcement under Trump. Social Justice. 45(1), 83-98
Immigration and Migration. (2021). The American Journal of International Law. 115(2), 340-347
International Crisis Group. (2018). Migration Dynamics and the Trump Presidency, at Mexico’s Southern Border: Security, Violence and Migration in the Trump Era. ICC. 11-17
Kocher, A. (2017). The New Resistance: Immigrant Rights Mobilization in an Era of Trump. Journal of Latin America Geography. 16(2), 165-171
Martin, P.L. (2017). Election of Donald Trump and Migration. Migration Letters. 14(1), 162-171
Romero, M. (2018). Trump’s Immigration Attacks, In Brief. Contexts. 17(1), 34-41
Sheller S. (2017). Nobody builds walls better than me —: US Policy towards Latin America under Donald Trump. Federal Academy for Security Policy. 1-5
Trisi, D. & Herrera, G. (2018). Administration Actions Against Immigrant Families Harming Children Through Increased Fear, Loss of Needed Assistance. Center on Budget and Policy Priorities. 1-11
Πρωτογενείς Πηγές
Federal Register (2025). Designating Aliens for Expedited Removal. Διαθέσιμο σε: https://www.federalregister.gov/documents/2025/01/24/2025-01720/designating-aliens-for-expedited-removal
The White House. (2025). Clarifying the Military’s Role in Protecting the Territorial Integrity of the United States. Διαθέσιμο σε: https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/2025/01/clarifying-the-militarys-role-in-protecting-the-territorial-integrity-of-the-united-states/
The White House. (2025). Declaring a National Emergency at the Southern Border of the United States. Διαθέσιμο σε: https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/2025/01/declaring-a-national-emergency-at-the-southern-border-of-the-united-states/
The White House. (2025). Guaranteeing the States Protection Against Invasion. Διαθέσιμο σε: https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/2025/01/guaranteeing-the-states-protection-against-invasion/
The White House. (2025). Protecting the American People Against Invasion. Διαθέσιμο σε: https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/2025/01/protecting-the-american-people-against-invasion/
The White House. (2025). Realigning The United States Refugee Admissions Program. Διαθέσιμο σε: https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/2025/01/realigning-the-united-states-refugee-admissions-program/
The White House. (2025). Reevaluating and Realigning United States Foreign Aid. Διαθέσιμο σε: https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/2025/01/reevaluating-and-realigning-united-states-foreign-aid/
The White House. (2025). Securing Our Borders. Διαθέσιμο σε: https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/2025/01/securing-our-borders/
Διαδικτυακά Άρθρα & Πηγές
Frelick, B. (2025). Ten Harmful Trump Administration Immigration and Refugee Policies. Διαθέσιμο σε: https://www.hrw.org/news/2025/02/20/ten-harmful-trump-administration-immigration-and-refugee-policies
Rosenberg, M. & Trevizo, P. (2025). Four Years in a Day. Διαθέσιμο σε: https://www.propublica.org/article/donald-trump-immigration-executive-orders
Yousif, N. (2025). Six big immigration changes under Trump – and their impact so far. BBC News. Διαθέσιμο σε: https://www.bbc.com/news/articles/clyn2p8x2eyo
Πηγή Εικόνας
Collins, M., Collins, E. & Berry, D.B. (2019). Government shutdown: What’s in the deal on border security and federal funding? Διαθέσιμο σε: https://eu.usatoday.com/story/news/politics/2019/02/12/government-shutdown-whats-tentative-border-security-deal/2846265002/