Γράφει η Ιωάννα Ντίνη
Η ελληνική αγορά ακινήτων έχει βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο για εγχώριους, όσο και για ξένους επενδυτές τα τελευταία χρόνια. Μετά από μία παρατεταμένη περίοδο ύφεσης και χαμηλών τιμών, που ακολούθησε την οικονομική κρίση, παρατηρείται μία σταθερή ανάκαμψη στον συγκεκριμένο κλάδο. Οι τιμές των ακινήτων έχουν αρχίσει να ανακάμπτουν, γεγονός που αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η αύξηση της ζήτησης, η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών και οι ευνοϊκές φορολογικές ρυθμίσεις για τους επενδυτές. Παράλληλα, ο τομέας του τουρισμού, ο οποίος αποτελεί κεντρικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, έχει δώσει ώθηση στην αγορά μέσω της αυξανόμενης ζήτησης για τουριστικά ακίνητα και καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Η αναβάθμιση της Ελλάδας ως τουριστικού προορισμού υψηλής ποιότητας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη νέων ξενοδοχειακών μονάδων και πολυτελών κατοικιών, έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερο ενδιαφέρον από διεθνείς επενδυτές. Επιπλέον, το πρόγραμμα “Golden Visa”, που προσφέρει διαμονή στην Ελλάδα σε επενδυτές από τρίτες χώρες με την αγορά ακινήτου αξίας τουλάχιστον 500.000 ευρώ, έχει ενισχύσει σημαντικά τη ζήτηση από χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (Τράπεζα της Ελλάδος, 2024). Το θεσμικό πλαίσιο γύρω από το πρόγραμμα αυτό παραμένει ελκυστικό, ενώ η δυνατότητα εύκολης πρόσβασης στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω της Ελλάδας αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα.
Το πρόγραμμα “Golden Visa” έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχημένο, με περισσότερες από 20.000 άδειες διαμονής να έχουν εκδοθεί από το 2013 έως σήμερα, συμβάλλοντας πάνω από 5 δισεκατομμύρια ευρώ στην ελληνική οικονομία. Όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα, οι επενδυτές προέρχονται κυρίως από την Κίνα (περίπου 60%), την Τουρκία, τον Λίβανο, τη Ρωσία και το Ιράν, ενώ παρατηρείται αυξημένο ενδιαφέρον για περιοχές εκτός των παραδοσιακών αστικών κέντρων, όπως οι Κυκλάδες και τα νησιά του Ιονίου (Enterprise Greece, 2024). Παρά τις πρόσφατες αλλαγές στο ελάχιστο όριο επένδυσης (500.000 ευρώ σε συγκεκριμένες περιοχές), η Golden Visa παραμένει σημαντικός μοχλός ανάπτυξης για την ελληνική αγορά ακινήτων, με τη ζήτηση να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες.
| Χώρα Αιτούντων |
Αριθμός Αιτήσεων (2023) |
Ποσοστό |
| Κίνα | 8.000 | 57,8% |
| Τουρκία | 1.200 | 8,7% |
| Ρωσία | 900 | 6,5% |
| Αίγυπτος | 600 | 4,3% |
| Λοιπές Χώρες | 3.119 | 22,7% |
Στις μεγάλες πόλεις, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, παρατηρείται έντονη δραστηριότητα στην αγορά κατοικιών, κυρίως στις περιοχές του κέντρου, όπου η ζήτηση έχει αυξηθεί λόγω της ανάπτυξης της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Οι επενδύσεις σε ακίνητα που προορίζονται για αυτή τη μορφή εκμετάλλευσης, όπως τα διαμερίσματα μικρής και μεσαίας επιφάνειας, εμφανίζουν υψηλές αποδόσεις (Enterprise Greece, 2024), ενώ οι γειτονιές που βρίσκονται κοντά σε μέσα μαζικής μεταφοράς και πολιτιστικά αξιοθέατα είναι ιδιαίτερα περιζήτητες. Παρόλο που η βραχυχρόνια μίσθωση προσφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, έχει προκαλέσει ορισμένα προβλήματα, όπως η αύξηση των ενοικίων για τους μόνιμους κατοίκους, δημιουργώντας ανησυχίες για την κοινωνική συνοχή.
Στον αντίποδα, οι επενδύσεις σε εμπορικά ακίνητα έχουν επίσης αρχίσει να αποκτούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον, ιδιαίτερα από θεσμικούς επενδυτές. Εμπορικά κέντρα, γραφεία υψηλών προδιαγραφών και βιομηχανικές εγκαταστάσεις βρίσκονται στο στόχαστρο, καθώς η οικονομία σταθεροποιείται και η επιχειρηματική δραστηριότητα αυξάνεται. Οι υποδομές logistics, λόγω της στρατηγικής θέσης της Ελλάδας στη νοτιοανατολική Ευρώπη, αποτελούν επίσης έναν πολλά υποσχόμενο τομέα (Savills World Research, 2024). Η αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου και η ανάγκη για σύγχρονες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις έχουν ενισχύσει τη ζήτηση σε αυτόν τον τομέα, ενώ παράλληλα, η αναβάθμιση του δικτύου μεταφορών και λιμένων, όπως το λιμάνι του Πειραιά, ενισχύει την ελκυστικότητα της χώρας για επενδύσεις αυτού του είδους.
Οι περιοχές εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων δεν μένουν πίσω, καθώς η ανάπτυξη τουριστικών ακινήτων σε νησιωτικές και παραθαλάσσιες περιοχές συνεχίζει να είναι ισχυρή. Η κατασκευή πολυτελών κατοικιών και ξενοδοχείων, σε συνδυασμό με τη ζήτηση για εξοχικές κατοικίες, συντηρεί το επενδυτικό ενδιαφέρον. Οι Κυκλάδες, η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα συγκαταλέγονται στις πιο δημοφιλείς περιοχές για επενδύσεις, με τις τιμές να παρουσιάζουν ανοδική τάση (ΕΛΣΤΑΤ, 2024). Παράλληλα, η ενίσχυση των υποδομών και οι βελτιώσεις στις μεταφορές προς και από τα νησιά παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ζήτησης.
Για το 2024, οι αγοραπωλησίες ακινήτων αναμένεται να κινηθούν περίπου στα επίπεδα του 2023 ή λίγο χαμηλότερα. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η έλλειψη πόρων που προσέφερε το πρόγραμμα “Σπίτι μου” το 2023 αποτελεί έναν από τους λόγους για την περιορισμένη αύξηση. Επιπλέον, ενώ η ζήτηση από το εξωτερικό παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα, δεν σημείωσε περαιτέρω άνοδο συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά. Κατά το πρώτο εννεάμηνο του 2024, καταγράφηκαν 33.171 μεταβιβάσεις ακινήτων, συνολικής αξίας 3,048 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ. Ωστόσο, το τελικό μέγεθος αναμένεται να είναι υψηλότερο μόλις ολοκληρωθεί η επεξεργασία όλων των δεδομένων (ΑΑΔΕ, 2023).
Παρά την ευνοϊκή εικόνα της ελληνικής αγοράς ακινήτων, δεν απουσιάζουν οι δυσκολίες. Η έλλειψη κατάλληλων ακινήτων σε ορισμένες περιοχές, η γραφειοκρατία και η ανάγκη για περαιτέρω εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου αποτελούν εμπόδια για την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της αγοράς. Επίσης, οι αυξημένες τιμές των υλικών κατασκευής και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα έχουν οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος για την ανάπτυξη νέων έργων (Global Property Guide, 2024), ενώ οι κλιματικές αλλαγές και η ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη επιβάλλουν νέες προδιαγραφές στις κατασκευές, αυξάνοντας την πίεση στους επενδυτές και τους κατασκευαστές.
Παρόλα αυτά, η συνολική τάση δείχνει ότι η ελληνική αγορά ακινήτων διαθέτει τις προϋποθέσεις για να συνεχίσει την αναπτυξιακή της πορεία. Οι διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία, οι επενδύσεις στις υποδομές και η αυξανόμενη διεθνής ζήτηση αποτελούν βασικούς μοχλούς ανάπτυξης. Η διατήρηση ενός σταθερού και ελκυστικού περιβάλλοντος για επενδύσεις είναι κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του κλάδου. Επιπλέον, η ενίσχυση της καινοτομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης μπορεί να ανοίξει νέες ευκαιρίες, κάνοντας την Ελλάδα πρωτοπόρο στις σύγχρονες πρακτικές του τομέα των ακινήτων. Το μέλλον προδιαγράφεται θετικό, υπό την προϋπόθεση ότι οι προκλήσεις θα αντιμετωπιστούν με στρατηγική και διορατικότητα.
Βιβλιογραφία
ΑΑΔΕ. (2023). Στοιχεία για τις μεταβιβάσεις ακινήτων: Ετήσιες και τριμηνιαίες εκθέσεις σχετικά με τις αξίες και τον αριθμό των μεταβιβάσεων. Διαθέσιμο σε: https://webapps.gsis.gr/dsae2/trxregistry/faces/pages/mainmenu/edit.xhtml;jsessionid=h1HKv45_DU0aRzp1vwlJcd1adKFjQedBxLpc93zxkEI3YU9m1VEX!-2012685265
ΕΛΣΤΑΤ. (2024). Δεδομένα για τις κατασκευές και τη δραστηριότητα στον κλάδο των ακινήτων. Διαθέσιμο σε: https://www.statistics.gr/statistics/eco
Τράπεζα της Ελλάδος. (2024). Εκθέσεις για την αγορά ακινήτων και τις τιμές κατοικιών. Διαθέσιμο σε: https://www.bankofgreece.gr/statistika/agora-akinhtwn
Enterprise Greece. (2024). Πληροφορίες για το πρόγραμμα Golden Visa και τις επενδύσεις. Διαθέσιμο σε: https://www.enterprisegreece.gov.gr/
Global Property Guide. (2024). Διεθνείς συγκρίσεις στις τάσεις των ακινήτων. Διαθέσιμο σε: https://www.globalpropertyguide.com/
Savills World Research. (2024). Επενδυτικές τάσεις στην ελληνική και διεθνή αγορά. Διαθέσιμο σε: https://www.savills.gr/insight-and-opinion/research.aspx?rc=Greece&p=&t=&f=date&q=&page=1
Πηγή εικόνας: https://www.pexels.com/el-gr/photo/12955837/