γράφει η Κατερίνα Δίπλα
Η 1η Φεβρουαρίου 2019 αποτέλεσε ορόσημο στις σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ιαπωνίας, καθώς τέθηκε σε ισχύ η «Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης» (ΣΟΕΣ), συνιστώντας μια ανοιχτή εμπορική ζώνη που καλύπτει πάνω από 600 εκατομμύρια ανθρώπους και σχεδόν το ένα τρίτο του συνολικού παγκόσμιου ΑΕΠ. Πλέον, οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Ιαπωνία μπορούν να επωφεληθούν από τη μεγαλύτερη ζώνη ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών στον κόσμο.
Η Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης αποτελεί τη μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία που έχει συνάψει μέχρι σήμερα η Ε.Ε., όπου το 99% των δασμών που επιβάλλονται στις εξαγωγές της Ε.Ε. στην Ιαπωνία, θα καταργηθούν. Μια συμφωνία ύψιστης σημασίας, η οποία υπογράφτηκε στις 17 Ιουλίου 2018 κατά τη σύνοδο κορυφής Ε.Ε. – Ιαπωνίας στο Τόκιο, από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν ΚλοντΓιούνκερ, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και τον Πρωθυπουργό της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε και η οποία τέθηκε σε εφαρμογή σε προσωρινή βάσηαπό 1η Φεβρουαρίου.
Η εν λόγω συμφωνία καταργεί τη συντριπτική πλειονότητα των δασμών ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ που καταβάλλονται σε ετήσια βάση από τις εταιρείες της Ε.Ε. που πραγματοποιούν εξαγωγές στην Ιαπωνία, καθώς και μια σειρά χρόνιων κανονιστικών φραγμών, για παράδειγμα όσον αφορά τις εξαγωγές αυτοκινήτων. Θα άρει, επίσης, τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν βασικοί εξαγωγείς τροφίμων και ποτών της Ε.Ε. στην ιαπωνική αγορά των 127 εκατομμυρίων καταναλωτών και θα ενισχύσει τις εξαγωγικές ευκαιρίες σε διάφορους άλλους τομείς. Μόλις η συμφωνία εφαρμοστεί πλήρως, το ετήσιο εμπόριο μεταξύ της Ε.Ε. και της Ιαπωνίας θα μπορούσε να αυξηθεί κατά περίπου 36 δισεκατομμύρια ευρώ.
Επιπλέον, η συμφωνία θα ανοίξει τις αγορές υπηρεσιών (οικονομικές υπηρεσίες, ηλεκτρονικό εμπόριο, τηλεπικοινωνία και μεταφορά) και θα αυξήσει σε μεγάλο βαθμό την πρόσβαση των επιχειρήσεων της Ε.Ε. σε προσφορές για δημόσιες συμβάσεις. Η συμφωνία συνάδει με τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα σε θέματα εργασίας, περιβάλλοντος και προστασίας των καταναλωτών, περιέχει δε ειδικό κεφάλαιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Πρόκειται για την πρώτη εμπορική συμφωνία, εξ όσων έχει διαπραγματευτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία περιλαμβάνει συγκεκριμένη δέσμευση ως προς τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Εν ολίγοις, πρόκειται για μια συμφωνία ιστορική η οποία θα θέσει γερά θεμέλια στις σχέσεις της Ε.Ε. με την Ιαπωνία.
Όσον αφορά τον τομέα της προστασίας των δεδομένων, στις 23 Ιανουαρίου 2019, η Ε.Ε. και η Ιαπωνία ενέκριναν αποφάσεις που επιτρέπουν την ελεύθερη και ασφαλή ροή των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ των δύο εταίρων. Συμφώνησαν να αναγνωρίζουν αμοιβαία τα συστήματα προστασίας δεδομένωνως «ισοδύναμα», κάτι που θα επιτρέπει την ασφαλή ροή δεδομένων μεταξύ Ε.Ε. και Ιαπωνίας, δημιουργώντας κατ’ επέκταση τον μεγαλύτερο χώρο ασφαλούς ροής δεδομένων στον κόσμο.
Παράλληλα, από την 1η Φεβρουαρίου, εφαρμόζεται προσωρινά μεγάλο μέρος και μιας άλλης συμφωνίας, της «Συμφωνίας Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης» (ΣΣΕΣ)μεταξύ της Ε.Ε. και της Ιαπωνίας, η οποία υπογράφηκε πέρσι τον Ιούλιο μαζί με τη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης. Η συμφωνία αυτή, είναι η πρώτη διμερής συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ της Ε.Ε. και της Ιαπωνίας, η οποία ενισχύει τη συνολική εταιρική σχέση μέσω της διαμόρφωσης ενός γενικού πλαισίου ενισχυμένης πολιτικής και τομεακής συνεργασίας, και κοινών δράσεων για ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών και παγκόσμιων προκλήσεων. Αναδεικνύει τις κοινές αξίες και αρχές που αποτελούν τη βάση της στενής και μακρόχρονης συνεργασίας μεταξύ της Ε.Ε. και της Ιαπωνίας ως στρατηγικών εταίρων, όπως η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες. Η συμφωνία θα ενισχύσει τη συνεργασία σε τομείς όπως η διεθνής ειρήνη και ασφάλεια, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, η ενεργειακή ασφάλεια, ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής, η καινοτομία, η δικαστική συνεργασία και η συνεργασία για την επιβολή του νόμου.
Συνοψίζοντας, η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης έχει πλέον τεθεί σε ισχύ και ηεπιτροπή Ε.Ε. – Ιαπωνίας θα πραγματοποιήσει την πρώτη της συνεδρίαση τον Απρίλιο 2019 στις Βρυξέλλες για να προβεί σε απολογισμό των πρώτων μηνών εφαρμογής. Μια ιστορική συμφωνία η οποία ταυτόχρονα αποτελεί και μία δήλωση για το μέλλον του ελεύθερου και δίκαιου εμπορίου. Στον πυρήνα της βρίσκονται δικαιοσύνη και αξίες. Δεν υπάρχει προστασία στον προστατευτισμό και δεν υπάρχει ενότητα όπου υφίσταται μονομερής προσέγγιση.Άλλωστε όπως δήλωσε και ο Ζαν-ΚλόντΓιούνκερ «Πάνω απ’ όλα, η συμφωνία μας δείχνει ότι το εμπόριο δεν αφορά μόνο ποσοστώσεις και δασμούς ή εκατομμύρια και δισεκατομμύρια. Αφορά αξίες, αρχές και όρους δίκαιης μεταχείρισης. Εξασφαλίζει ότι οι αρχές μας σε τομείς όπως η εργασία, η ασφάλεια, το κλίμα και η προστασία των καταναλωτών αποτελούν τον χρυσό κανόνα παγκοσμίως. Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει μόνο όταν συνεργάζεσαι με τους πλέον φυσικούς εταίρους, με τους οποίους, ενώ σας χωρίζουν χιλιάδες χιλιόμετρα, παραμένετε ενωμένοι ως προς τη φιλία και τις αξίες.».
Πηγές:
EU – Japan trade agreement on track to enter into force in February 2019, European Commission, Press release, December 12, 2018. Διαθέσιμο σε http://europa.eu/rapid/press-release_IP-18-6749_en.htm
Σύνοδος κορυφής ΕΕ – Ιαπωνίας: μια ιστορική στιγμή για το εμπόριο και τη συνεργασία, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Δελτίο Τύπου, Ιούλιος 17, 2018. Διαθέσιμο σε http://europa.eu/rapid/press-release_IP-18-4504_el.htm
Τα βασικά στοιχεία της εμπορικής συμφωνίας Ε.Ε. – Ιαπωνίας, Newsbeast, Ιούλιος 17, 2018. Διαθέσιμο σε https://www.newsbeast.gr/financial/international-economy/arthro/3821366/ta-vasika-stoicheia-tis-emporikis-symfonias-e-e-iaponias
EU – Japan: Economic Partnership Agreement, European Commission. Διαθέσιμο σε http://ec.europa.eu/trade/policy/in-focus/eu-japan-economic-partnership-agreement/
Υπογράφηκε η νέα εμπορική συμφωνία ΕΕ -Ιαπωνίας – Τα βασικά στοιχεία και τα οφέλη για την Ελλάδα, Greecejapan.com, Ιούλιος 17, 2018. Διαθέσιμο σε https://www.greecejapan.com/ypografike-i-nea-emporiki-symfonia-ee-iaponias-ta-vasika-stoicheia-kai-ta-ofeli-gia-tin-ellada/
Η εμπορική συμφωνία ΕΕ – Ιαπωνίας θα αρχίσει να ισχύει την 1η Φεβρουαρίου 2019, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Δεκέμβριος 21, 2018. Διαθέσιμο σε https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2018/12/21/eu-japan-trade-agreement-will-enter-into-force-on-1-february-2019/
EU – Japan trade agreement enters into force, European Commission, January 31, 2018. Διαθέσιμο σε http://europa.eu/rapid/press-release_IP-19-785_en.htm
Key elements of the EU – Japan Economic Partnership Agreement, European Commission, December 12, 2018. Διαθέσιμο σε http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-18-6784_en.htm
EU – Japan Economic Partnership Agreement: texts of the agreement, European Commission, December 8, 2018. Διαθέσιμο σε http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=1684