Γράφει η Ιωάννα Ντίνη
Στις μέρες μας, οι συνθήκες της αγοράς είναι εξαιρετικά ευμετάβλητες απαιτώντας την συνεχή προσαρμογή τόσο των τραπεζών όσο και των λοιπών επιχειρηματικών κλάδων. Η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία αποτελούν όρους κλειδιά για όποιον παίκτη της αγοράς επιθυμεί να είναι ανταγωνιστικός. Οι τράπεζες χρειάζεται να είναι δίπλα στους πελάτες της όσο ποτέ άλλοτε και να μπορούν με ευελιξία να εξυπηρετήσουν χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες. Χρειάζεται, νομικά και ρυθμιστικά η κάθε τράπεζα να απλοποιεί τις διαδικασίες για την καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη. Ο τραπεζικός κλάδος έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές ως απάντηση στις αυξανόμενες τεχνολογικές εξελίξεις και τις αυξανόμενες απαιτήσεις των καταναλωτών.
Σημαντικές προκλήσεις στις μέρες μας μεταξύ άλλων είναι η άνοδος του Fintech. Οι εταιρείες Fintech χρησιμοποιούν τεχνολογία για να διαταράξουν τις παραδοσιακές τραπεζικές υπηρεσίες και να προσφέρουν νέους και καινοτόμους τρόπους πρόσβασης σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (Vives, X., 2000). Πολλές εταιρείες fintech παρέχουν στους καταναλωτές χαμηλότερες προμήθειες, καλύτερα επιτόκια και πιο εύκολη πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες από τις παραδοσιακές τράπεζες. Για να παραμείνουν ανταγωνιστικές, πολλές τράπεζες συνεργάζονται με εταιρείες fintech ή επενδύουν στις δικές τους ψηφιακές πλατφόρμες για να παρέχουν στους πελάτες πιο βολικές και ευέλικτες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
Ταυτόχρονα, σημαντική φαίνεται να είναι η εστίαση στην εμπειρία του πελάτη. Στην ψηφιακή εποχή, οι πελάτες αναμένουν να έχουν πρόσβαση στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες τους όποτε και όπου θέλουν. Ως αποτέλεσμα, οι τράπεζες επενδύουν περισσότερα στη δημιουργία μιας απρόσκοπτης εμπειρίας πελατών σε διάφορα κανάλια, από εφαρμογές mobile banking έως διαδικτυακές πύλες και πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι τράπεζες επενδύουν επίσης σε τεχνητή νοημοσύνη (AI) και chatbots για να παρέχουν στους πελάτες άμεση υποστήριξη και καλύτερες υπηρεσίες (OECD Economic Outlook, Interim Report March 2023).
Το Open Banking είναι μια άλλη σημαντική τάση που μεταμορφώνει τον τραπεζικό κλάδο. Το Open Banking αναφέρεται στην πρακτική του ανοίγματος οικονομικών δεδομένων πελατών σε τρίτους παρόχους, επιτρέποντας στους πελάτες να μοιράζονται τις τραπεζικές τους πληροφορίες και να λαμβάνουν πιο εξατομικευμένα προϊόντα και υπηρεσίες. Το Open Banking δημιουργεί ευκαιρίες για τις τράπεζες να συνεργάζονται με άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και εταιρείες τεχνολογίας για να παρέχουν στους πελάτες μια πιο ολοκληρωμένη γκάμα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών (H. Özlem Dursun-de Neef, 2023).
Επίσης, οι προκλήσεις κυβερνοασφάλειας είναι ακόμα ένα σημαντικό στοίχημα για τις τράπεζες. Καθώς περισσότερες τραπεζικές υπηρεσίες μετακινούνται στο διαδίκτυο, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο έχει γίνει σημαντική ανησυχία τόσο για τις τράπεζες όσο και για τους πελάτες. Οι τράπεζες επενδύουν πολλά χρήματα σε μέτρα κυβερνοασφάλειας, όπως βιομετρικός έλεγχος ταυτότητας, κρυπτογράφηση και ανίχνευση απάτης με τεχνητή νοημοσύνη για την προστασία των δεδομένων πελατών και εταιρειών από απειλές στον κυβερνοχώρο. Επιπλέον, οι αυξημένες απαιτήσεις κανονισμών και συμμόρφωσης επιβάλλουν πιο απαιτητικά πρότυπα κυβερνοασφάλειας στον κλάδο.
Ταυτόχρονα, η συμμόρφωση με τους κανονισμούς είναι μια σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός κλάδος. Οι τράπεζες πρέπει να συμμορφώνονται με διάφορους κανονισμούς, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AML), του νόμου περί τραπεζικού απορρήτου (BSA) και των κανονισμών Know Your Customer (KYC), οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί για την πρόληψη του οικονομικού εγκλήματος και την προστασία των καταναλωτών. Οι απαιτήσεις συμμόρφωσης μπορεί να είναι δαπανηρές, χρονοβόρες και με ένταση πόρων, γεγονός που μπορεί να περιορίσει την ικανότητα των τραπεζών να καινοτομούν και να ανταγωνίζονται (ECB Statistics Bulletin, 26/04/2023)
Ο τραπεζικός κλάδος αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις συνεχίζουν να διαμορφώνουν το οικονομικό τοπίο. Οι τράπεζες πρέπει να προσανατολιστούν στις μεταβαλλόμενες συμπεριφορές και προσδοκίες των πελατών, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης ζήτησης για ψηφιακές υπηρεσίες και της προτίμησης για εξατομικευμένες εμπειρίες. Επιπλέον, η πρόσφατη αύξηση των επιτοκίων έχει προστεθεί στις προκλήσεις του κλάδου, καθώς οι τράπεζες πρέπει να εξισορροπήσουν την ανάγκη προσέλκυσης και διατήρησης πελατών με την πίεση για διατήρηση της κερδοφορίας. Για να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις, οι τράπεζες πρέπει να επενδύσουν σε καινοτόμες τεχνολογίες και στρατηγικές για την παροχή πιο εξατομικευμένων και αποτελεσματικών υπηρεσιών, ενώ παράλληλα θα παραμείνουν σε επαγρύπνηση σχετικά με τον αντίκτυπο των μεταβολών των επιτοκίων στα επιχειρηματικά τους μοντέλα (Vives, X., 2000).
Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προχώρησε σε νέα αύξηση των επιτοκίων στοχεύοντας στην ισορροπία και την σταθερότητα των τιμών. Οι παρενέργειες των ιδιαίτερα υψηλών επιτοκίων δεν αφήνουν ανεπηρέαστες τις τράπεζες. Σε πρόσφατη συνάντηση του Υπουργού Οικονομικών της Ελλάδας αναδείχθηκαν οι ανάγκες που προκύπτουν για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης. Τόσο οι τράπεζες όσο και η κυβέρνηση έχουν να αντιμετωπίσουν συγκεκριμένους εμφανείς κινδύνους.
- Μείωση ρευστότητας από το τραπεζικό σύστημα.
- Αναμενόμενη μείωση των καταθέσεων στις τράπεζες
- Αύξηση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων
Παρακάτω απεικονίζεται ο δανεισμός των νοικοκυριών την τελευταία 25ετία. Ο μεγαλύτερος όγκος στεγαστικών δανείων παρατηρείται έως και το 2006. Στη συνέχεια, λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Αμερική όσο και τα Capital Controls στο εσωτερικό της χώρας οι τράπεζες κράτησαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα τις εκταμιεύσεις στεγαστικών.
Οι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν πλέον πιθανή τη διατήρηση των επιτοκίων σε επίπεδα άνω του 3,50% – 4% καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023 και ενδεχομένως και το 2024 (ECB Statistics Bulletin, 26/04/2023). Η αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας έφερε ανακούφιση τις αγορές, με τις προβλέψεις για ύφεση να δίνουν τη θέση τους στις εκτιμήσεις για οικονομική επιβράδυνση. Στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο, η μετακύλιση των επιτοκιακών αυξήσεων στους καταθέτες/δανειολήπτες και τις επιχειρήσεις πραγματοποιείται με πιο αργούς ρυθμούς σε σύγκριση με την Ευρωζώνη.
Συμπερασματικά, ο τραπεζικός κλάδος υφίσταται σημαντικές αλλαγές ως απάντηση στις τεχνολογικές εξελίξεις, τις προσδοκίες των πελατών και τις ρυθμιστικές απαιτήσεις. Για να παραμείνουν ανταγωνιστικές, οι τράπεζες πρέπει να επενδύσουν σε ψηφιακές τεχνολογίες, να επικεντρωθούν στη δημιουργία μιας απρόσκοπτης εμπειρίας πελατών, να αγκαλιάσουν την ανοιχτή τραπεζική, να προστατέψουν από απειλές στον κυβερνοχώρο και να πληρούν τις ρυθμιστικές απαιτήσεις. Συνολικά, αυτές οι αλλαγές προσφέρουν ευκαιρίες και προκλήσεις για τον κλάδο και οι τράπεζες πρέπει να συνεχίσουν να προσαρμόζονται και να εξελίσσονται για να παραμείνουν σχετικές στο μεταβαλλόμενο χρηματοοικονομικό τοπίο.
Βιβλιογραφία
Ξένη
– Vives, X. (2000), “Lessons from European Banking Liberalization and Integration”, in The Internationalization of Financial Services, S. Claessens and M. Jansen (eds.), London: Kluwer Law International, σσ. 177-198.
– H. Özlem Dursun-de Neef (2023), “Bank specialization, mortgage lending and house prices” Journal of Banking & Finance, Volume 151, June 2023, 106836
Σύνδεσμοι
- ECB Statistics Bulletin (26/04/2023), Διαθέσιμο σε: Statistics Bulletin (full report) – Statistics Bulletin – ECB Statistical Data Warehouse (europa.eu)
- OECD Economic Outlook, Interim Report March 2023, Διαθέσιμο σε: OECD iLibrary (oecd-ilibrary.org)
- Capital: Πώς βλέπουν την άνοδο των επιτοκίων οι ελληνικές τράπεζες | Capital
- Naftemporiki: Παγώνουν τα επιτόκια στα στεγαστικά δάνεια από τον Μάιο και για έναν χρόνο (naftemporiki.gr)
Πηγή Εικόνας: Bank Photos, Download The BEST Free Bank Stock Photos & HD Images (pexels.com)