Γράφει ο Αναστάσιος Μπίρτσιος
Οι υπηρεσίες πληροφοριών, ιδιαίτερα στον σύγχρονο πολυπολικό κόσμο, διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Αυτό συμβαίνει διότι παρέχουν κρίσιμα δεδομένα και αναλύσεις που ενισχύουν την καλύτερη λήψη αποφάσεων και τη διαφύλαξη των εθνικών συμφερόντων. Η Τουρκία έχει αναγνωρίσει τη σημασία αυτών των υπηρεσιών, βελτιώνοντας σε όλους τους τομείς τη λειτουργία της Milli Istihbarat Teskilati (MIT), όπως είναι το πλήρες όνομα της τουρκικής εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών (Ηλιάδης, 2011, σελ. 145 – 147). Τα τελευταία χρόνια, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Τουρκία έχουν αξιοποιήσει την πληροφοριακή δραστηριότητα ως βασικό μέσο επιβολής ισχύος αλλά και επηρεασμού περιφερειακών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, τον Καύκασο και την Ανατολική Μεσόγειο (Γκασιάμης, 2024).
Η MIT, με την πάροδο των χρόνων, από την ίδρυσή της εξελίχθηκε σε μία ανεξάρτητη υπηρεσία πληροφοριών και σταδιακά μεταβλήθηκε σε έναν μηχανισμό ποδηγέτησης των κύριων εξουσιών του τουρκικού κράτους. Η εν λόγω υπηρεσία τελούσε πάντα υπό τον έλεγχο του στρατού, καθώς αυτός ήταν που της παρείχε τα απαραίτητα τεχνικά μέσα για την εκπλήρωση των αποστολών της. Στα πρώτα στάδια ο ρόλος της MIT ήταν εφάμιλλος με εκείνων των υπηρεσιών πληροφοριών σε αναπτυσσόμενες χώρες , και είχε στόχο τη σταθερότητα όσων βρίσκονταν στην εξουσία. (Πικραμένος, Καλεντερίδης, 2021, σελ. 52 -54). Έτσι, αντί για έναν οργανισμό συλλογής πληροφοριών, η MIT μετατράπηκε σε μία κατασταλτική ομάδα, παρόμοια με αυτές που υπήρχαν την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σ΄ αυτή την αρνητική εικόνα προστέθηκαν καταγγελίες για σχέσεις με το οργανωμένο έγκλημα, αλλά και διενέργεια εκτεταμένων βασανιστηρίων (Ηλιάδης, 2011, σελ. 237 -239).
Η στρατολόγηση και η χρησιμοποίηση κακοποιών και εγκληματικών στοιχείων από τις τουρκικές υπηρεσίες πληροφοριών αποτελεί διαχρονικό φαινόμενο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αποφυλάκιση βαρυποινιτών τη δεκαετία του 1910, με σκοπό την επάνδρωση ομάδων οι οποίες εξόντωσαν τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το ίδιο ακριβώς πλάνο εφάρμοσε το τουρκικό κράτος για να αντιμετωπίσει το Αρμένικο και το Κουρδικό κίνημα μέχρι και τα τελευταία χρόνια (Soοyler, 2017, σελ. 65 – 68). Επίσης, η MIT δεν διστάζει να συνεργαστεί από τις αρχές του 1980 έως και σήμερα, για την επίτευξη των στόχων της, με την μαφία, η οποία έχει ταυτιστεί έντονα με τις παρακρατικές και παραστρατιωτικές οργανώσεις των Γκρίζων Λύκων. Έτσι, αποτελεί συνήθη πρακτική μέλη του οργανωμένου εγκλήματος, διακινητές ναρκωτικών και Γκρίζοι Λύκοι να αναλαμβάνουν αποστολές της MIT κυρίως στο εξωτερικό (Ηλιάδης, 2011, σελ. 248 – 250, 268 – 269).
Την τελευταία δεκαετία αποτελεί γεγονός ότι υπό την ηγεσία του Χακάν Φιντάν, τόσο ως διοικητή, όσο και ως υπουργού εξωτερικών, λαμβάνει χώρα μία αναδιαμόρφωση της MIT στο πεδίο της συλλογής πληροφοριών και της κυβερνοασφάλειας. Η νέα δομή της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών επιχειρεί να καλύψει τα κενά του παρελθόντος και να θέσει τις βάσεις της νεοοθωμανικής Τουρκίας (Ates, 2020, σελ. 65 – 70). Πιο συγκεκριμένα, η άποψη του Φιντάν γύρω από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες αποτελείται από δύο κύρια στοιχεία. Από τη μία, η συλλογή πληροφοριών στο εξωτερικό θα πρέπει να διεξάγεται υπό τον συντονισμό μίας κεντρικής υπηρεσίας από την οποία θα προέρχονται οι αποφάσεις. Από την άλλη, η συλλογή πληροφοριών τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό θα πρέπει να αποτελούν αρμοδιότητα δύο διακριτών υπηρεσιών (Γκασιάμης, 2024). Παρόλα αυτά κάτι τέτοιο δεν πραγματοποιήθηκε λόγω του φόβου στο εσωτερικό της MIT ότι θα της αφαιρεθεί η αρμοδιότητα της αντικατασκοπείας και της δράσης στο εσωτερικό της χώρας (Πικραμένος και Καλεντερίδης, 2021, σελ. 65 – 68 ).
Από το 1923 που ιδρύθηκε το σύγχρονο τουρκικό κράτος, μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1940, η χώρα διοικούνταν απολυταρχικά από το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα το οποίο έλεγχε κράτος, υπηρεσίες πληροφοριών, παρακράτος και μαφία (Gingeras, 2010; Gunter, 2014, σελ. 35 – 40). Η είσοδος της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, παρά το θετικό της δημιουργίας νέων κομμάτων, έφερε τη δημιουργία μυστικών οργανώσεων, άλλων με τη βοήθεια της MIT και άλλων τις οποίες τις εκμεταλλεύτηκε στη συνέχεια. Οι οργανώσεις αυτές δημιουργήθηκαν με σκοπό την αντιμετώπιση της κομμουνιστικής απειλής αλλά στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν ως μέσα εξωτερικής πολιτικής (Plakoudas και Hatzadony, 2024 ; Fernandes και Ozden, 2001). Κυριότερο παράδειγμα αποτελεί η Υπηρεσία Επιθεωρήσεως Επιστρατεύσεως (ΥΕΕ) που έδρασε στην Κύπρο μέχρι και την εισβολή του 1974 (Πικραμένος, Καλεντερίδης, 2021, σελ. 87 – 90). Επιπρόσθετα, η εν λόγω οργάνωση πάντα υπό την καθοδήγηση της MIT οργάνωσε την υποτιθέμενη βομβιστική επίθεση στο σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια συντόνισε την μεταφορά εγκληματιών στην Κωνσταντινούπολη, όπου ακολούθησε η επίθεση κατά των Ελλήνων το 1955. Επιπλέον, η ίδια οργάνωση συνέβαλλε τα μέγιστα στον αφελληνισμό της Ίμβρου με τη μεταφορά φυλακισμένων οι οποίοι είχαν ως εντολή να λεηλατήσουν περιουσίες και να επιτεθούν σε ελληνικούς πληθυσμούς (Πικραμένος, Καλεντερίδης, 2021, σελ. 203 – 205).
Μία ακόμα μυστική οργάνωση που λειτουργεί παράλληλα με την MIT είναι η Διοίκηση Ειδικών Δυνάμεων (ΔΕΔ), η οποία αρχικά είχε καθαρά στρατιωτικό χαρακτήρα. Η κοινή τους δραστηριοποίηση ξεκίνησε μετά τον Α΄ Πόλεμο του Κόλπου, στο Νότιο Κουρδιστάν, το Κιρκούκ και τη Μοσούλη. Η de facto τότε δημιουργία του αυτόνομου κουρδικού κράτους αποτελεί μέχρι και σήμερα απειλή για την Τουρκία, καθώς εντός της επικράτειάς της υπάρχουν περίπου 20 εκατομμύρια Κούρδοι οι οποίοι επιθυμούν την αυτονόμηση (Καμπουρίδης, 2022). Έτσι, MIT και ΔΕΔ δρουν στην περιοχή με στόχο την υποβάθμιση της Αυτόνομης Διοίκησης του Κουρδιστάν και τη διεκδίκηση από πλευράς τουρκικού κράτους των πλούσιων κοιτασμάτων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Για να το πετύχει αυτό η Τουρκία, ενισχύει στρατιωτικά και πολιτικά τους Τουρκομάνους που κατοικούν εκεί. Η δράση της MIT στην εν λόγω περιοχή έχει επιφέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα, καθώς έχει επιστρατευτεί μία δύναμη περίπου 8.000 ανδρών σουνιτών Τουρκομάνων, δηλαδή, έναν στρατό υπό την διαταγές της (Ηλιάδης, 2011, σελ. 299 – 300).
Στο κομμάτι της μυστικής διπλωματίας, αξιοποιείται σε μεγάλο βαθμό από το τουρκικό κράτος η MIT. Αξίζει να αναφερθεί το συμβάν με την απελευθέρωση των ομήρων στο Προξενείο της Μοσούλης τον Σεπτέμβριο του 2014. Συγκεκριμένα, μετά την ομηρία του διπλωματικού προσωπικού της Τουρκίας, από το Ισλαμικό Κράτος, καταρτίστηκε άμεσα σχέδιο διάσωσης των ομήρων από επίλεκτη ομάδα. Ωστόσο, η τουρκική κυβέρνηση προχώρησε στην αναβολή της αποστολής, καθώς είχαν προηγηθεί συναντήσεις μεταξύ Islamic State of Irak and Syria (ISIS) και αξιωματικών της MIT (Καμπουρίδης, 2022). Εκεί, συμφωνήθηκε η απελευθέρωση μαχητών του ISIS που βρίσκονταν στις τουρκικές φυλακές με αντάλλαγμα την απελευθέρωση των ομήρων. Έτσι, χάρη στο διαμεσολαβητικό ρόλο που διαδραμάτισε η MIT, σώθηκαν οι 49 Τούρκοι πολίτες, με μία συμφωνία που αν και απρόθυμα αναγνωρίστηκε από τον Ερντογάν (Πικραμένος και Καλεντερίδης, 2021, σελ. 120 – 122).
Με το ξεκίνημα του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, προχώρησε η δημιουργία μιας ειδικής υπηρεσίας με σκοπό την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ και την αντικατάστασή του από μία ισλαμική κυβέρνηση των Αδελφών Μουσουλμάνων. Κάτι που έγινε πράξη πρόσφατα. Σε αυτή τη κατάσταση καθοριστικός ήταν ο ρόλος της MIT καθ΄ όλη τη διάρκεια. Συγκεκριμένα, η τουρκική υπηρεσία ήταν αυτή που μεσολάβησε, ώστε πρώην αστυνομικοί και μέλη των ενόπλων δυνάμεων που ήταν φυλακισμένοι να αφεθούν ελεύθεροι δημιουργώντας μία ακόμα φορά έναν ιδιότυπο στρατό (Καμπουρίδης, 2022). Την ίδια περίοδο, σουνίτες λιποτάκτες του Συριακού Αραβικού Στρατού (ΣΑΣ) έβρισκαν καταφύγιο στην Τουρκία και έτσι στα τέλη του 2011 δημιουργήθηκε ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός (ΕΣΣ). Όσο διήρκησε ο πόλεμος στη Συρία, ο ΕΣΣ τελούσε υπό τον πλήρη έλεγχο του τουρκικού κράτους όντας εξαρτημένος σε υλικοτεχνική και πληροφοριακή υποστήριξη από την MIT (Πικραμένος και Καλεντερίδης, 2021, σελ. 123 – 124).
Όσα έχουν αναλυθεί, αναδεικνύουν τον πολυδιάστατο ρόλο της MIT, πέρα από το πληροφοριακό επίπεδο. Μέσα από τη συνεργασία με παρακρατικά δίκτυα και με την διεξαγωγή επιχειρήσεων που ξεπερνούν σχεδόν πάντα τα όρια της νομιμότητας η MIT λειτουργεί ως κύριο εργαλείο υλοποίησης των τουρκικών πολιτικών και στρατηγικών επιδιώξεων. Η συνεχής βελτίωση και αναβάθμισή της αποτυπώνει την ανάγκη, από τουρκικής πλευράς, για επιβολή ισχύος σε Ανατολική Μεσόγειο, Βαλκάνια αλλά και Ευρώπη.
Το τουρκικό μοντέλο αξιοποίησης των μυστικών υπηρεσιών δεν περιορίζεται μόνο σε επιχειρήσεις κατασκοπείας και άσκηση μυστικής διπλωματίας. Συγκεκριμένα, προωθούν έντονα την διεξαγωγή ψυχολογικών επιχειρήσεων αλλά και την χρήση ήπιας ισχύος. Μέσα από την δράση τους σε Ελλάδα και Κύπρο διαφαίνεται ο συνεχώς αυξανόμενος ρόλος που επιχειρεί να διαδραματίσει η MIT στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Αυτή η διασύνδεση πληροφορίας, πολιτικής και στρατηγικών στόχων είναι κάτι για το οποίο θα γίνει ανάλυση στην παρούσα συνέχεια.
Η δράση της MIT εκτός της τουρκικής επικράτειας ποικίλει ανάλογα τη χώρα, αλλά κινείται σε δύο κύριους βασικούς άξονες. Δηλαδή, τη δράση σε χώρες όπου υπάρχουν μεγάλοι τουρκικοί πληθυσμοί είτε μεταναστευτικοί είτε μειονοτικοί. Μάλιστα, στην πρώτη περίπτωση η μέθοδος άντλησης και επεξεργασίας των πληροφοριών γίνεται σαν να συνέβαινε στο εσωτερικό της Τουρκίας. Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι η συλλογή πληροφοριών από αξιωματικούς της MIT, υπό διπλωματική κάλυψη, κατόπιν πιέσεων και πιθανών κυρώσεων σε περίπτωση μη συνεργασίας (Ηλιάδης, 2011, σελ. 283 -285). Σε δεύτερο επίπεδο συχνή είναι η χρήση του μεγάλου αριθμών οργανώσεων οποιασδήποτε μορφής, οι οποίοι θα αναφερθούν παρακάτω. Οι εν λόγω οργανώσεις στελεχώνονται σκιωδώς από ένα δίκτυο πρακτόρων και λειτουργούν υπό την καθοδήγηση αξιωματικών πληροφοριών της MIT οι οποίοι δρουν κεκαλυμμένα στις κατά τόπους πρεσβείες, κάτι που έχει έντονη δράση στις ψυχολογικές επιχειρήσεις ιδίως στην Ευρώπη (Ηλιάδης, 2011, σελ. 287 -288). Με τον όρο ψυχολογικές επιχειρήσεις δεν νοείται απλώς η άσκηση προπαγάνδας έναντι ενός άλλου κράτους. Το ψυχολογικό στοιχείο στον όρο προκύπτει από το γεγονός ότι σχετίζεται με την προσπάθεια σύγχυσης του συναισθήματος και της αντικειμενικής σκέψης του αντίπαλου ακροατηρίου στο κράτος-στόχο. Με το δεύτερο στοιχείο που είναι η λέξη «επιχειρήσεις», ορίζεται ως μία σειρά γεγονότων που έχουν ως σκοπό την επίτευξη συγκεκριμένου σκοπού (Ηλιάδης, 2011, σελ. 384 – 385).
Ο μεγάλος όγκος οργανώσεων που χρησιμοποιεί η MIT για τη δράση της στο εξωτερικό κατηγοριοποιούνται σε εθνικιστικές, σύλλογοι, θρησκευτικές οργανώσεις ακόμα και πολιτικές οργανώσεις ή κόμματα σε ξένες χώρες. Στο σύνολό τους οι οργανώσεις αποτελούν έναν οργανισμό ο οποίος προωθώντας τα τουρκικά συμφέροντα, ασκώντας πίεση σε ξένες κυβερνήσεις και στους λαούς αυτών, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την επιρροή στην εκάστοτε γερμανική ηγεσία.. Οι άκρως στενές σχέσεις του προαναφερθέντος μηχανισμού με τις τουρκικές υπηρεσίες πληροφοριών συντονίζονται πάντα από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (ΣΕΑ). Μία τέτοια οργάνωση, διεθνώς γνωστή, είναι οι Γκρίζοι Λύκοι. Αποτελούν τον θεμέλιο λίθο του εκάστοτε παρακρατικού μηχανισμού πλαισιώνοντας τους μηχανισμούς πληροφοριών της MIT και εμφανίζονται ως η νεολαία του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσεως. (Ηλιάδης, 2011, σελ. 267 -269).
Η αλήθεια είναι πως λειτουργούν ως τάγματα εφόδου τα οποία ενεργοποιούνται αναλόγως τις επιδιώξεις της MIT και της τουρκικής ηγεσίας. Όλο αυτό το υπόγειο δίκτυο συνεργασίας αποκαλύφθηκε μετά το δυστύχημα του Σουσουρλούκ, όπου επιβεβαιώθηκε ακόμη και ο εμπρησμός ελληνικών νησιών το 1994, διακίνησης ναρκωτικών από μέλη της οργάνωσης, αλλά και επιθέσεις κατά του Kurdistan Worker’s Party (PKK) με καθοδήγηση αξιωματικών της MIT. Η αποκάλυψη έγινε μετά από τροχαίο στην περιοχή Σουσουρλούκ, όπου αποκαλύφθηκε ότι ήταν συνεπιβαίνοντες ο τότε Υποδιευθυντής της Ασφάλειας Κωνσταντινούπολης Χουσείν Κοτσαντάγ με τον καταζητούμενο από την Ιντερπόλ και μέλος των Γκρίζων Λύκων με μυστική δράση στο εξωτερικό, υπό διπλωματική κάλυψη, Αμπντουλάχ Τσατλί. Οι Γκρίζοι Λύκοι διαθέτουν ένα δίκτυο οργανώσεων στο εξωτερικό σχεδόν σε όλη την Ευρώπη λειτουργώντας υπό διάφορες ονομασίες, όπως Τουρκικές Πολιτιστικές Εστίες και Τουρκο – Ισλαμικοί Πολιτιστικοί Σύλλογοι (Ηλιάδης, 2011, σελ. 272 -273).
Για τουλάχιστον μισό αιώνα η Κύπρος υπήρξε πεδίο έντονων δραστηριοτήτων των υπηρεσιών πληροφοριών διαφόρων χωρών με σκοπό τον έλεγχο των εξελίξεων σε Νότια και Ανατολική Μεσόγειο καθώς και στη Μέση Ανατολή. Ήδη από το 1960 και τη δημιουργία του Κυπριακού Κράτους, στον πόλεμο μεταξύ μυστικών υπηρεσιών προστέθηκαν και αυτές της Ελλάδας και της Τουρκίας. Οι ελληνικές υπηρεσίες σε συνεργασία με την Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ) είχαν την υπεροχή, κάτι που έφερε προκάλεσε τη δημιουργία της Τουρκικής Οργάνωσης Αντίστασης (Πικραμένος, Καλεντερίδης, 2021, σελ. 231 – 233). Στο πλαίσιο αυτό, η τουρκική υπηρεσία πληροφοριών MİT απέκτησε ενεργό ρόλο στην Κύπρο, τόσο σε επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών όσο και σε σχεδιασμούς που συνδέονται με κοινωνικοδημογραφικές παρεμβάσεις. Κάτι αντίστοιχο παρατηρήθηκε πρόσφατα με την MIT, να δρα με τρόπους που ξεπερνούν το πλαίσιο της κρατικής ασφάλειας, χρησιμοποιώντας μέσα όπως την εργαλειοποίηση της μετανάστευσης, ακόμα και την εισαγωγή προσώπων με εμπειρία σε ένοπλες συγκρούσεις, επιδιώκοντας να επηρεάσει τη σταθερότητα και την κοινωνική σύνθεση του νησιού (Πικραμένος, Καλεντερίδης, 2021, σελ. 226–233).
Κάτι που αξίζει να αναφερθεί είναι η απουσία κουλτούρας ασφαλείας από πλευράς Ελληνοκύπριων, κάτι που αξιοποιείται στο έπακρο από αξιωματικούς των τουρκικών υπηρεσιών πληροφοριών. Απόδειξη σε αυτό αποτελεί πως χάριν της διασκέδασης γίνονται όχι μόνο έρμαια της MIT αλλά και χρηματοδότες της, μέσω κυρίως των καζίνο στο κατεχόμενο μέρος του νησιού, όπου υπολογίζεται ότι δαπανούν έως είκοσι εκατομμύρια λίρες τον χρόνο. Εκεί, οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες εκβιάζουν αλλά και επιστρατεύουν κατασκόπους στους οποίους αναθέτουν επιχειρήσεις εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας (Ηλιάδης, 2011, σελ. 307 – 310). Επίσης, το άνοιγμα των οδοφραγμάτων εγκυμονεί κινδύνους τους οποίους σπεύδει να εκμεταλλευτεί η MIT, προωθώντας τη διοχέτευση ναρκωτικών και παρείσφρηση εγκληματιών από τα κατεχόμενα.
Με αυτόν τον τρόπο, οι κατοχικές αρχές επιδιώκουν να μετατρέψουν την Εθνοφρουρά αλλά και την κυπριακή νεολαία σε μάζα ναρκομανών (Ker – Lindsay, 2011, σελ. 175 – 180, Koktsidis, 2022). Χαρακτηριστικές είναι πολλές περιπτώσεις σκηνοθετημένων σκηνικών εναντίον στρατιωτών, συνήθως με υποτιθέμενες κλοπές στα κατεχόμενα, ώστε να αναγκαστούν να συνεργαστούν σε πληροφοριακό και ενδεχομένως σε στρατιωτικό επίπεδο, μέσω δολιοφθορών, με το τουρκικό σύστημα πληροφοριών. Όλη αυτή η κατάσταση αποτελεί ένα οργανωμένο τουρκικό σχέδιο με σκοπό τη διάβρωση της κυπριακής κοινωνικής συνοχής και αποδυνάμωσης της αμυντικής δύναμης της ελληνικής πλευράς (Πικραμένος και Καλεντερίδης, 2021, σελ. 234 – 237).
Όσον αφορά τη δράση των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών στην ελληνική επικράτεια, αυτή ποικίλει τόσο σε μεθόδους όσο και σε ένταση. Συνήθης πρακτική αποτελούν οι επιχειρήσεις τούρκων πρακτόρων σε καταυλισμούς και δομές προσφύγων κυρίως με στόχο τον εντοπισμό Γκιουλενιστών μετά το πραξικόπημα το 2016. Η διαδικασία που ακολουθείται από την MIT είναι η διείσδυση πρακτόρων σε κύκλους οπαδών του Γκιουλέν αναπτύσσοντας συνδέσμους με σκοπό τη συλλογή πληροφοριών αλλά και την απαγωγή αντικαθεστωτικών Τούρκων, όπως έχει συμβεί σε άλλες χώρες. Στον Έβρο και κυρίως στη Ροδόπη, η δράση και η απόκτηση πληροφοριών διενεργείται κυρίως μέσω της θρησκευτικής μειονότητας και των παράνομα εκλεγμένων μουφτήδων (Φαφούτης, 2016). Αυτό που ισχύει στην πραγματικότητα είναι πως οι διορισμένοι από το προξενείο θρησκευτικοί τοποτηρητές δημιουργώντας ένα σύστημα παραμουφτείας ελέγχουν ένα σύστημα ιμάμηδων σε τεμένη της περιοχής. Με αυτό τον τρόπο αποκτούν τη δυνατότητα να στρατολογούν άτομα του μειονοτικού πληθυσμού επηρεάζοντας τις εκλογικές αναμετρήσεις όλων των επιπέδων. Έτσι, η MIT και συνολικά το τουρκικό κράτος, εκμεταλλευόμενοι δίκτυο συλλόγων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ), χειραγωγούν τους μουσουλμάνους με σκοπό τη δημιουργία τετελεσμένων και την αποσταθεροποίηση της τόσο ζωτικής για τα ελληνικά συμφέροντα γεωγραφικής περιοχής (Καλαφάτης, 2020).
Η σύνδεση μεταξύ πολιτικής και προπαγάνδας είναι τόσο στενή ιδιαίτερα σήμερα, κάτι που αξιοποιεί η MIT στο πλαίσιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, με τη μέθοδο των ψυχολογικών επιχειρήσεων. Στη δομή οργάνωσης της MIT οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις διενεργούνται τόσο σε ειρήνη όσο και σε πόλεμο, με τέτοια ένταση ώστε τα όρια μεταξύ των δύο αυτών εννοιών να μην είναι ευδιάκριτα. Μάλιστα, είναι γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί παγκόσμιο παράδειγμα ήδη από το 1990 σχετικά με τον μεγάλο αριθμό ψυχολογικών επιχειρήσεων που έχει δεχθεί. Ειδικότερα, οι τουρκικές υπηρεσίες επιχειρούν να κλονίσουν κυρίως το ηθικό των Ελλήνων πολιτών αναφορικά με το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων, ώστε να δημιουργηθεί σύγχυση και κοινωνική αναταραχή (Καλαφάτης, 2020). Ακόμη, η συνεχής αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας μέσω αυτονομιστικών κινημάτων αποτέλεσε και αποτελεί στόχο ψυχολογικών τεχνασμάτων του συστήματος πρακτόρων της γείτονος χώρας. Όλα όσα προαναφέρθηκαν γίνονται πράξη μέσω ανώνυμων επιστολών σε εφημερίδες, όπως αυτήν η οποία μιλούσε για «ελληνική κατοχή της Κρήτης» (Ηλιάδης, 2011, σελ. 388 -389).
Από όλα τα παραπάνω εξάγεται το συμπέρασμα ότι τουρκική προπαγανδιστική δραστηριότητα, σε συνδυασμό με τις επιχειρησιακές πρακτικές της ΜΙΤ, δεν είναι αποσπασματική ούτε αμυντικού χαρακτήρα. Είναι, λοιπόν, αντιληπτή η ύπαρξη ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, από πλευράς MIT, ο οποίος ενσωματώνει κάθε μορφής επιρροή, στρατιωτική, πληροφοριακή, και ψυχολογική, με στόχο τη διαμόρφωση του εξωτερικού περιβάλλοντος σύμφωνα με τα τουρκικά συμφέροντα. Υποστηρίζεται από σύγχρονα δίκτυα κατασκοπείας, τεχνολογικές υποδομές και υψηλή χρηματοδότηση, και εκτελείται από συνδυασμό κρατικών και μη κρατικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων παρακρατικών δομών. Η κατανόηση της κουλτούρας και του τρόπου δράσης των τουρκικών υπηρεσιών πληροφοριών αποτελεί πρακτικό εργαλείο για τις χώρες που επιδιώκουν να αναλύσουν, να ερμηνεύσουν και εν τέλει να αντιμετωπίσουν τις υβριδικές απειλές από την τουρκική πλευρά στο ευρύτερο περιφερειακό σύστημα, όπως αυτή που έλαβε χώρα με τη μεταφορά μεταναστών προς τα σύνορα του Έβρου, το 2020.
Βιβλιογραφία στα ελληνικά :
Γκασιάμης Μ. (2024). Αλλαγές στη MIT που έφεραν «επανάσταση» στην Τουρκική Υπηρεσία Πληροφοριών. ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ. Διαθέσιμο σε: https://www.pentapostagma.gr/ethnika-themata/ellinotoyrkika/7217235_allages-stin-mit-poy-eferan-epanastasi-stin-toyrkiki
Ηλιάδης Μ. (2011). Οι Τουρκικές Μυστικές Υπηρεσίες και η MIT. Εκδόσεις Ινφογνώμων
Καλαφάτης Α. (2020). MIT- Leaks: Πώς η Τουρκία φυτεύει μυστικούς πράκτορες στις ελληνικές γειτονιές. ΕΘΝΟΣ. Διαθέσιμο σε: https://www.ethnos.gr/greece/article/102178/mitleaksposhtoyrkiafyteyeimystikoyspraktoresstisellhnikesgeitonies
Καμπουρίδης Λ. (2022). Πόσο επικίνδυνη είναι για τη Ελλάδα η τουρκική MIT. Army voice. Διαθέσιμο σε: https://armyvoice.gr/2022/11/poso-epikindyni-tin-ellada-toyriki/#goog_rewarded
Πικραμένος Κ. – Καλεντερίδης Σ. (2021). MIT: Η φωλιά του Τουρκικού Παρακράτους – Τρομοκρατία – Ναρκωτικά – Γκρίζοι Λύκοι. Εκδόσεις Ινφογνώμων
Φαφούτης Κ. (2016). Ο υποπρόξενος, οι γκιουλενιστές και ο ρόλος τους στη Θράκη. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Διαθέσιμο σε: https://www.kathimerini.gr/politics/870324/o-ypoproxenos-oi-gkioylenistes-kai-o-rolos-toys-sti-thraki/
Βιβλιογραφία στα αγγλικά:
Ates A. (2020). Understanding the Change in Intelligence Organizations: An Institutional Framework. ProQuest LLC. Διαθέσιμο σε:https://www.proquest.com/docview/2455589031?fromopenview=true&fromunauthdoc=true&pq-origsite=gscholar&sourcetype=Dissertations%20&%20Theses
Fernandes D. and Ozden I. (2001). United States and NATO inspired ‘psychological warfare operations’ against the ‘Kurdish communist threat’ in Turkey. Variant. Διαθέσιμο σε: https://variant.org.uk/pdfs/issue12/Fernandes.pdf
Gingeras R. (2010). “Beyond Istanbul’s ‘Laz Underworld’: Ottoman Paramilitarism and the Rise of Turkish Organised Crime, 1908–1950”. Cambridge University Press. Διαθέσιμο σε: https://sci-hub.st/10.1017/s0960777310000135
Ker-Lindsay J.. (2011). The Cyprus Problem: What Everyone Needs to Know. Oxford University Press
Koktsidis P. I. (2022). “Turkey’s ‘Soft Power Interventionism’ in the Turkish Cypriot Community: Agents, Objectives, and Implications”.Taylor & Francis.Διαθέσιμο σε: https://ispd.org.cy/wp-content/uploads/2023/12/koktsidis-soft-power-occupied-areas.pdf
Plakoudas S., Hatzadony J. 2024. Turkish Intelligence in the New Era: Transformation and Expansion of Clandestine Operations in Turkish Foreign Policy. Middle East Forum. Διαθέσιμο σε: https://www.meforum.org/middle-east-quarterly/turkish-intelligence-in-the-new-era-transformation-and-expansion-of-clandestine-operations-in-turkish-foreign-policy
Sooyler M. (2017). The Turkish Deep State, State Consolidation, Civil-Military Relations and Democracy. Routledge
Πηγή εικόνας:
MİT DOSYASI /// İstihbarat örgütlerinin denetlenebilirliği : Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) incelemesi. Διαθέσιμο σε: