Loading...
Latest news
Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική Επικαιρότητα

Η Κοινωνία, η Αστυνομία και ο Ελέφαντας στο Δωμάτιο-Μέρος 2ο

Γράφει ο Αλέξανδρος Καρράς

Σε ένα δυστοπικό σύμπαν πιθανώς να ήταν αρεστή η βία στους δρόμους. Άγνωστες μαυροντυμένες φιγούρες να ρίπτουν βόμβες μολότοφ δεξιά κι αριστερά, με δακρυγόνα και κρότου-λάμψης ως απάντηση από την Αστυνομία, κάδοι να καίγονται, δημόσια και ιδιωτική περιουσία να βλάπτεται. Ομάδες ατόμων να έρχονται σε σύγκρουση με την αστυνομία. Θεατές να λαμβάνουν μέρος σε διαδικτυακές ανταλλαγές προσβολών για τα διάφορα μικρογεγονότα του «θεάματος» ή και την ουσία. Εταιρίες στοιχηματισμού να δίνουν αποδόσεις για το εύρος των ζημιών, τις προσαγωγές, τις συλλήψεις, τους τραυματισμούς ή και για οτιδήποτε άλλο μπορεί να συμβεί. Πάντως, σε αυτό που διαβιούμε, η βία στους δρόμους δεν είναι αρεστή, ή τουλάχιστον, θεωρώ πως δεν είναι. Και σαφώς στο δυστοπικό σύμπαν υπάρχουν και υπερβολές. 

Είναι δεδομένο πως και στην Ελληνική πραγματικότητα, η Αστυνομία ως σωματειακός φορέας δράσης(Μαντζαβίνος Χ., 2006) έχει επηρεαστεί από περιστατικά και γεγονότα καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της, αρχής γενομένης δημιουργίας του Οργανισμού από τη δεκαετία του 1910 (Georgios P., 2019). Αν και τα σύγχρονα θεμέλιά της Αστυνομίας τέθηκαν το 1984, η ιστορική της παρακαταθήκη περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και το στρατιωτικοποιημένο χαρακτήρα ανάπτυξης και διάρθρωσης (κάθετης και οριζόντιας) του οργανισμού (Georgios P., 2019). Στα σοβαρότερα αρνητικά σημεία αυτής της παρακαταθήκης συγκαταλέγονται τα γεγονότα της περιόδου του Εμφυλίου 1946-1949, τις περιόδου της Χούντας 1967-1974 και της δολοφονία του Α.Γρηγορόπουλου και αποτελούν τη προέλευση του κύριου όγκου αρνητικής θέασης της Ελληνικής Αστυνομίας από μερίδα της Κοινωνίας. Η αρνητική θέαση προάγεται όμως και από άλλα μικρό-γεγονότα, όπως περιστατικά υπερβάλλουσας άσκησης βίας, επίδειξη αδιαφορίας στα προβλήματα των πολιτών, αλλά και «ατυχήματα» όπως το περιστατικό της Νέας Σμύρνης όπου αστυνομικός άσκησε παράτυπη βία σε πολίτη.

Η αναγνώριση των «κακώς κειμένων» ενός Οργανισμού, είναι υποχρέωσή του, αφενός, κι αφετέρου της Κοινωνίας στην οποία δραστηριοποιείται (Giblin, M., 2017). Στις Η.Π.Α. έπειτα από τη δολοφονία του George Floyd την 25 Μαΐου του 2020 από τον πρώην αστυνομικό Derek Chauvin και την εκδήλωση πρωτοφανών διαδηλώσεων και αναταραχών επί εβδομάδες, οδήγησαν σε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Στις 29 Μαΐου του 2020 ο τότε αστυνομικός D.K., τέθηκε σε διαθεσιμότητα και του απαγγέλθηκαν κατηγορίες (The Economist, May 29th 2020). Ο Αρχηγός της Αστυνομίας της Μινεάπολης στις 24 Ιουνίου του 2020 δήλωσε πως «ο θάνατος του G.F. ήταν φόνος, κι όχι αποτέλεσμα έλλειψης εκπαίδευσης», αναγνωρίζοντάς πως ένας υπάλληλος του είχε προβεί σε παρατυπία (StarTribune.com, June 20th 2020). Τέλος ο  Πρόεδρος των Η.Π.Α. Joe Biden στον απόηχο της καταδικαστικής απόφασης του D.K κάλεσε το Κογκρέσο να υποστηρίξει το νομοσχέδιο «George Floyd Justice in Policing Act», το οποίο έχει περάσει ήδη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων (MarketWatch.com, April 20th 2021).

Στη περίπτωση της Ελλάδας, παρατηρούμε μια παρόμοια πορεία στο ατύχημα της Νέας Σμύρνης. Αστυνομικός παρατύπησε σε βάρος πολίτη την 7 Μαρτίου 2021 στην Πλατεία Νέας Σμύρνης και ακολούθησαν εκτεταμένες διαδηλώσεις και αναταραχές. Αποκορύφωμα αυτών ήταν ο σοβαρός τραυματισμός και άμεση αναστολή ενός αστυνομικού πλησίον της Νέας Σμύρνης το βράδυ της 9 Μαρτίου 2021. Ό Αστυνομικός της Νέας Σμύρνης τέθηκε σε διαθεσιμότητα την επομένη (Τα Νέα., Μάρτιος 10τη 2021). Και στις 19 Μαρτίου του 2021 Ο Υπ. Προ. Πολ. και ανέφερε σχετικά πως «Η άσκοπη βία που ασκήθηκε είναι απολύτως καταδικαστέα» ζητώντας «συγνώμη από όποιον έχει υποστεί οποιαδήποτε αυθαιρεσία» (Ναυτεμπορική. Μάρτιος 19η 2021). Ταυτόχρονα σχεδόν, μία μέρα νωρίτερα, χωρίς να σχετίζεται όμως με το συμβάν στη Ν.Σμύρνη ανακοινώθηκε και η Λευκή Βίβλος λειτουργίας της Αστυνομίας (Το Βήμα, Μάρτιος 18η 2021) που κινείται προς τη κατεύθυνση της αλλαγής φιλοσοφίας του Οργανισμού, σε επιτελικό επίπεδο.

Η Αστυνομία είναι και θα παραμείνει αναπόσπαστο κομμάτι των σύγχρονων Δημοκρατικών Κοινωνιών. Τουλάχιστον, μέχρις ότου να βρεθεί κάποιος άλλος τρόπος προσφοράς υπηρεσιών ασφαλείας στους πολίτες ή αλλιώς μέχρι να μην υφίσταται κοινωνική ζημία από το έγκλημα (Czabanski, J., 2008). Αυτό δεν σημαίνει πως είναι ένας τέλεια δομημένος Οργανισμός χωρίς λάθη στις διαδικασίες, στις πρακτικές και στους σκοπούς της ή ότι αποτελείται από τέλειους υπαλλήλους, άνευ προσωπικών παθών, που δεν κάνουν λάθη, δεν βάλλονται από ανθρώπινα συναισθήματα, δεν βιώνουν καθημερινά ότι και ο πολίτης. Τουναντίον, ο Οργανισμός, διακατέχεται από όλα όσα θα μπορούσαν να βαρύνουν έναν «γερασμένο» οργανωσιακά και δομικά οργανισμό με φιλοσοφία, οριακά ξεπερασμένη, και με το προσωπικό του να αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της κοινωνίας με μία δόση παραπάνω φιλότιμου (Giblin, M., 2017).

Η Κοινωνία δεν έχει να χωρίσει κάτι από την Αστυνομία, γιατί ο ίδιος ο διαχωρισμός είναι λογικά αδύνατος και οδηγούμαστε σε άτοπο. Η αστυνομία υπάρχει, επειδή η Κοινωνία υπάρχει (Novak, K. et al, 2017). Δεν είναι αντίπαλοι όπως κάποιες φωνές από διάφορες κατευθύνσεις θέλουν να υποδείξουν. Συνθήματα με τις γνωστές απρεπείς εκφράσεις και χαρακτηρισμούς, γεμάτα «αγάπη» και γενικεύσεις που ισοπεδώνουν, δεν βοηθούν σε καμία επίλυση. Αν ασχοληθεί κανείς σοβαρά, θα διαπιστώσει πως οι κοινωνίες αντιμετωπίζουν ζητήματα με επιμέρους λειτουργίες και πρακτικές της Αστυνομίας κι όχι με τον ίδιο το Θεσμό (The Economist, June 4th 2020).

Όταν κάτι δεν πάει καλά, όταν συμβαίνουν λάθη, ατυχήματα και γεγονότα που επηρεάζουν ή και αγγίζουν τη ζωή μας, όταν αυξάνεται το αίσθημα της ανομίας η λύση δεν είναι μια απλή γενίκευση, ένα σύνθημα και λίγος σαματάς κατά της Αστυνομίας. Μπορεί να έφταιξε κάποια διαδικασία, κάποια παράληψη στους κανονισμούς ή να ήταν λάθος ανθρώπινο ή λάθος που προήλθε από τεχνική δυσλειτουργία. Μπορεί να έφταιξαν οι συνθήκες και το περιβάλλον. Ακόμα μπορεί να ήταν ο ιδανικός συνδυασμός όλων των προαναφερθέντων (Giblin, M., 2017). Όπως και να έχει όμως δεν μπορεί να ισοπεδώνεται ένας Οργανισμός που είναι προς το συμφέρον της Κοινωνίας η ύπαρξή του. Δεν μπορεί ξαφνικά να ξεχνιούνται όλα όσα προσφέρει. Δεν είναι μετοχή του χρηματιστηρίου, σήμερα αγοράζω/την υποστηρίζω, αύριο πουλάω/την βρίζω, μεθαύριο κρατάω/την καλώ γιατί έχω ανάγκη.

Ο Ελέφαντας στο δωμάτιο, φοράει φούτερ με κουκούλα ή καπέλο ή κράνος μηχανής και είναι προαγωγός επεισοδίων, κοινωνικού κανιβαλισμού, ανώνυμος με τάσεις πυρομανίας. Είναι  και μέλος του Συνδέσμου Ισοπεδωτικής Γενίκευσης και Δεν Θέλω να Αλλάξει Τίποτα. Πιθανότατα τον έχεις ακροαστεί με τα γνωστά απρεπή άσματα μεταξύ των οποίων και  «ρατσιστές», «δεξιοί», «αριστεροί», «Κομμουνιστές». Οι «αγώνες» ή καλύτερα οι διαδηλώσεις σε μια Δημοκρατία είναι και απαραίτητες και θεσμικά κατοχυρωμένες. Η αλλαγή έρχεται με το «συνέρχεσθαι», με την επικοινωνία, με τις ομάδες πίεσης, με τις προτάσεις. Η αλλαγή έρχεται με το διάλογο. Όλοι οι υπόλοιποι τρόποι δεν είναι προς το συμφέρον της Κοινωνίας, αλλά μόνο των ατόμων που τους πραγματώνουν. Έχουμε μάθει να γενικεύουμε γιατί είναι το πιο εύκολο κι ας είναι το πιο επικίνδυνο, ενώ χρειάζεται να αναλύουμε τα δεδομένα του περιβάλλοντός μας.

Βιβλιογραφία 2ου Μέρους

Czabanski, J. (2008). ΄΄ Estimates of Cost of Crime: History, Methodologies, and Implications΄΄.  Berlin, Springer.

Georgios P. (2019). ΄΄Between Traditionalism and Modernization: Can Reform in the Hellenic Police Be Led from Within?΄΄in Ramshaw, P. Silvestri, M. and Simpson, M. (eds) Police Leadership: Changing Landscapes. Palgrave Macmillan, Cham.

Giblin, M. (2017). ΄΄Leadership and Management in Police Organizations΄΄. California, SAGE Publications

Novak, K., Gordner G., Smith, G. and Roberg, R. (2017). ΄΄Police and Society, 7th Edition΄΄. New York Oxford: Oxford University Press.

Μαντζαβίνος Χ. (2006). ΄΄Παράδοση και Εξέλιξη ως Προβληματική στη Θεωρία των Θεσμών΄΄. Αφιέρωμα: Η Ιστοριογραφία της Επιστήμης στην Περιφέρεια της Ευρώπης, Νεύσις Τέυχος 15, σελ 153-173.

Bjorhus, J. ΄΄Police chief: George Floyd’s death was a ‘murder,’ not about lack of training΄΄. StarTribune. June 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.startribune.com/police-chief-derek-chauvin-knew-what-he-was-doing/571443282/ (Ημ. επίσκεψης 22-04-21)

The Economist, United States. ΄΄Order above the law: How to fix American policing΄΄. June 2020. Διαθέσιμο σε:https://www.economist.com/united-states/2020/06/04/how-to-fix-american-policing (Ημ. επίσκεψης 22-04-21)

The Economist, United States. Qualified impunity:Why the prosecution of a Minneapolis police officer is such a rarity.  May 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.economist.com/united-states/2020/05/29/why-the-prosecution-of-a-minneapolis-police-officer-is-such-a-rarity (Ημ. επίσκεψης 22-04-21)

Schroeder, R. Capitol Report. April 2021. Διαθέσιμο σε: https://www.marketwatch.com/story/this-can-be-a-moment-of-significant-change-biden-harris-call-on-congress-to-act-on-police-reform-after-chauvin-verdict-11618962982 (Ημ. επίσκεψης 22-04-21)

Ναυτεμπορική. Πολιτική. Μάρτιος 2021. Διαθέσιμο σε: https://www.naftemporiki.gr/story/1704553/xrusoxoidis-gia-nea-smurni-i-askopi-bia-pou-askithike-einai-apolutos-katadikastea (Ημ. επίσκεψης 22-04-21)

Τα Νέα. Στα γεγονότα της Κυριακής. Μάρτιος 2021. Διαθέσιμο σε:

https://www.tanea.gr/2021/03/10/greece/se-diathesimotita-o-astynomikos-gia-ton-ksylodarmo-nearou-sti-nea-smyrni/ (Ημ. επίσκεψης 22-04-21)

Το Βήμα, Κοινωνία. Μάρτιος 2021. Διαθέσιμο σε: https://www.tovima.gr/2021/03/18/society/xrysoxoidis-parousiase-ti-leyki-vivlo-tis-astynomias-tha-allaksoun-ta-panta/ (Ημ. επίσκεψης 22-04-21)

Πηγές Μέσων:

Economist.com

thequint.com

tampabay.com

kitv.com