Γράφει η Ανθή Κονδυλάτου
Οι Διμερείς Συμβάσεις Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας (Power Purchase Agreements – PPAs) αποτελούν μια μακροπρόθεσμη συμφωνία προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (Α.Π.Ε.). Η συμφωνία αυτή πραγματοποιείται μεταξύ δύο μερών, συνήθως μεταξύ ενός παραγωγού ενέργειας και ενός πελάτη (καταναλωτής ή έμπορος ηλεκτρικής ενέργειας), μέσω της οποίας καθορίζονται οι όροι της, όπως η ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που θα παρασχεθεί, οι διαπραγματεύσιμες τιμές, κλπ. Ειδικότερα, ο πωλητής αναλαμβάνει να δημιουργήσει και λειτουργήσει μία ή περισσότερες μονάδες Α.Π.Ε. που μπορεί να βρίσκονται σε χώρο του αγοραστή ή όχι, με τον τελευταίο να λαμβάνει την παραγόμενη ενέργεια μέσω του δικτύου. Ο πωλητής αναλαμβάνει τους κινδύνους που έχουν σχέση με την ιδιοκτησία και την λειτουργία της μονάδας και ο αγοραστής συμφωνεί να αγοράσει το ρεύμα σε καθορισμένη τιμή σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που περιγράφονται στη σύμβαση. Η σύμβαση συνήθως είναι μακροχρόνια (10 – 20 έτη) χωρίς να αποκλείεται η σύναψη βραχυχρόνιας σύμβασης. Τα PPAs διακρίνονται σε τρεις (3) βασικές κατηγορίες:
Physical PPAs: Πρόκειται για συμβάσεις μεταξύ δύο μερών, στις οποίες ο πωλητής παραδίδει ηλεκτρική ενέργεια στον αγοραστή με φυσική παράδοση. Για να επιτευχθεί η απευθείας σύνδεση μεταξύ της παραγωγής και της κατανάλωσης, ο σταθμός Α.Π.Ε. θα πρέπει να βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τη μονάδα κατανάλωσης.
Sleeved PPAs: Πρόκειται για το πιο σύνηθες είδος PPA στην ευρωπαϊκή αγορά, στο οποίο εμπλέκεται μια ενδιάμεση εταιρεία προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία διαχειρίζεται τη μεταφορά ενέργειας από το σταθμό ΑΠΕ προς τον τελικό καταναλωτή.
Financial PPAs: Αφορά μια εικονική συμφωνία αγοράς ενέργειας μεταξύ ενός καταναλωτή και ενός παραγωγού, η οποία δεν εμπεριέχει φυσική παράδοση ενέργειας. Αυτό το είδος σύμβασης είναι καθαρά χρηματοοικονομικό και καταβάλλεται μια σταθερή τιμή για κάθε παραγόμενη μονάδα κατά τη διάρκεια της συμφωνίας. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα, συνήθως σε μηνιαία βάση, υπολογίζεται η διαφορά μεταξύ της χονδρεμπορικής τιμής αγοράς και της τιμής του PPA και ανάλογα εκκαθαρίζεται η διαφορά μεταξύ των μερών.
Γιατί όμως τα PPAs αποτελούν μία τόσο σημαντική εξέλιξη και ποια είναι η αλλαγή που πρόκειται να φέρουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας;
Τα κοινωνικά οφέλη που προκύπτουν από τη διάδοση των PPAs έχουν διττή σημασία, καθώς ενισχύουν την ενεργειακή μετάβαση και την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, ενώ ταυτόχρονα αντικαθιστούν την κρατική επιδότηση μέσω των γνωστών πλέον συμβολαίων Feed in Tariff (FiT) ή Feed in Premium (FiP). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, επιτρέπουν στις συμβαλλόμενες εταιρείες να υλοποιήσουν τις περιβαλλοντικές τους δεσμεύσεις για κλιματικά ουδέτερες δραστηριότητες. Για τους παραγωγούς ΑΠΕ, το κυριότερο όφελος συναντάται στο γεγονός ότι τα PPAs εξασφαλίζουν τραπεζική χρηματοδότηση για τα έργα τους καθώς μπορούν εύκολα να προβλεφθούν οι μελλοντικές ταμειακές ροές των έργων. Παράλληλα, τα PPAs φαίνεται πως είναι πλέον απαραίτητο εργαλείο και για την αντιστάθμιση κινδύνου των καταναλωτών, καθώς εγγυόνται μια σταθερή τιμή ηλεκτρικής ενέργειας που επιτρέπει τον κατάλληλο προγραμματισμό των λειτουργικών εξόδων μιας επιχείρησης.
Μέχρι πρότινος, δεν υπήρχε κάποια εθνική προοπτική για τη σύναψη PPAs, μολονότι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η πρακτική αυτή αποτελούσε τον κανόνα στο πλαίσιο των Συμβάσεων Αγοράς Ενέργειας. Η αρχή για τη χώρα μας έγινε με το «Project Delphini», το οποίο αποτελεί το πρώτο ηλιακό έργο στην Ελλάδα με Ιδιωτικό Συμφωνητικό Πώλησης της Παραγόμενης ενέργειας (Private PPA). Πρόκειται για ένα φωτοβολταϊκό έργο ισχύος 100 MW και βρίσκεται στην Προσοτσάνη Δράμας. Χάρη στο ιδιωτικό Συμφωνητικό Πώλησης της Παραγόμενης Ενέργειας παρέχει βεβαιότητα εσόδων χωρίς επιδότηση, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει στους τελικούς καταναλωτές άμεση πρόσβαση σε φθηνότερη, καθαρή ενέργεια. Το έργο αυτό εγκαινιάστηκε από την «Cero Generation» (θυγατρική του ομίλου «Macquarie») , η οποία αποτελεί κορυφαία εταιρεία προώθησης ηλιακής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη. Στο πλαίσιο των εγκαινίων, ο κ. Κώστας Σκρέκας, Υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος δήλωσε πως: «Η επένδυση της «Cero Generation» αποτελεί ακόμα μια ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα, ενώ συμβάλει παράλληλα στην περαιτέρω ανάπτυξη των Α.Π.Ε. στη χώρα μας».
Την τρέχουσα περίοδο της ενεργειακής κρίσης, έχει γίνει ευρέως αντιληπτή η ραγδαία αύξηση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και η όξυνση της μεταβλητότητάς τους, με αποτέλεσμα αφενός οι καταναλωτές να μην δύνανται να ανταπεξέλθουν στην εξόφληση των λογαριασμών τους, αφετέρου οι βιομηχανίες, οι βιοτεχνίες και οι εμπορικές επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα στον προγραμματισμό και τον προϋπολογισμό των οικονομικών τους δραστηριοτήτων. Μοναδική διέξοδος φαίνεται να είναι η σύναψη PPAs, τα οποία μπορούν να παρέχουν την ασφάλεια μιας σταθερής τιμής σε μακροπρόθεσμη βάση και να καταπολεμήσουν τη συνεχή μεταβλητότητα των τιμών της χρηματιστηριακής αγοράς. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η εφαρμογή των PPAs στην χώρα μας αναμένεται να απελευθερώσει για τους εταιρικούς καταναλωτές την πρόσβαση στο ενεργειακό αγαθό και μάλιστα σε επίπεδο χονδρεμπορικής αγοράς, κάτι που αναμένεται να δώσει νέα δυναμική για την αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας και χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ:
Θ. Κριαράκης, Ν. Μιχελής, (2021), Εν αναμονή των ενεργειακών PPAs, Διαθέσιμο σε: https://www.naftemporiki.gr/opinion/932107/en-anamoni-ton-energeiakon-ppas/
Energy Press, PPA contract prices driven lower by market imbalance (2022), Διαθέσιμο σε: https://energypress.eu/tag/ppas/
Amanda Niklaus (2022), What is a PPA? THE Guide to Power Purchase Agreement, Διαθέσιμο σε: https://pexapark.com/solar-power-purchase-agreement-ppa/?creative=604142894285&keyword=ppas&matchtype=e&network=g&device=c&utm_campaign=MLT_Deep_OS-PRA_QTE_DT_WARM_SRCH_CON_MC_ALL_CPC_ONG_ONG&gclid=Cj0KCQiAj4ecBhD3ARIsAM4Q_jFRMYpIdtyJUTPpjt_GvbL6IGE3NfjVJo36pJysgOu29Y5N0kfkTroaAtjMEALw_wcB
Κ. Ανδριοσόπουλου, Φ. Ιωαννίδη (2022), Ο ρόλος των PPAs στην εποχή της ενεργειακής κρίσης, διαθέσιμο σε: https://energypress.gr/news/o-rolos-ton-ppas-stin-epohi-tis-energeiakis-krisis
CNN, Project Delphini: Το πρώτο ηλιακό έργο στην Ελλάδα με ιδιωτικό PPA (2022), διαθέσιμο σε:https://www.cnn.gr/oikonomia/epixeiriseis/story/320424/project-delphini-to-proto-iliako-ergo-stin-ellada-me-idiotiko-ppa
Energy Press, Project Delfini: Η Cero, θυγατρική της Macquarie, παρουσίασε το πρώτο φωτοβολταϊκό 100 MW στην Ελλάδα με κλεισμένο διμερές συμβόλαιο (2022), Διαθέσιμο σε: https://energypress.gr/news/project-delfini-i-cero-thygatriki-tis-macquarie-paroysiase-proto-fotovoltaiko-100-mw-stin
Power Technology, Delfini Solar Project, Prosotsani, Greece (2022), Διαθέσιμο σε: https://www.power-technology.com/projects/delfini-solar-project-prosotsani-greece/