γράφει η Κωνσταντίνα Ρουσσίδη
Το παρόν κείμενο σκοπό έχει να αποτελέσει ένα σχόλιο της σύγχρονης πραγματικότητας και της εξελιξιμότητάς της ή ένα ερώτημα προς την τελευταία. Ειδικότερα, πόσο εύκολο είναι άραγε να καθοδηγήσει κανείς το συναίσθημα, τη συνείδηση και τις πράξεις των ανθρώπων, ιδίως όταν εκπέμπει μαζικά; Όταν εφαρμόζει επίκληση στο συναίσθημα κι ακολούθως οι άνθρωποι βγάζουν «ήχους» που δεν έχουν κανένα υπόβαθρο μέσα τους, αλλά είναι τα επιτηδευμένα λόγια κάποιου άλλου; Πόσο εύκολα γεννιέται και πεθαίνει μία αξία μέσα στο εύπλαστο νεανικό μυαλό μα και με πόση επιτυχία η «επικαιρότητα» πλάθει κατ’εικόνα και ομοίωσή της την αυριανή είδηση;
Μετά από την θεωρία λοιπόν έρχεται η πράξη. Πώς ένα έθνος και κατ’επέκταση μία Ένωση προχωράει άραγε όταν η υπεκφυγή και η έλλειψη ουσιώδους ενημέρωσης κυβερνά τον κυβερνοχώρο; Πώς ένα νεαρό μυαλό μπορεί να εξελιχθεί σε έναν υγιή ενήλικα όταν η κατανάλωση θανάτου, αίματος και βίας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς του ακόμα και στην ψυχαγωγία ή τη διασκέδαση; Πώς ενισχύονται οι σχέσεις ενός λαού και κατ’επέκταση ενός συλλογικού ανήκειν όταν ο καθένας λειτουργεί με ένα συγκεκριμένο τρόπο που σκοπό έχει να προσελκύσει χρήμα και επιβεβαίωση πατώντας επί πτωμάτων και επί κουμπιών παρεπιμπτόντως; Ο άνθρωπος βλέπει τον κόσμο μέσα από ένα φακό ο οποίος επεξεργάζεται και αλλοιώνει την πραγματικότητα φτιάχνοντάς την έτσι ακριβώς όπως πρέπει ώστε να φαίνεται αποδεχτή, εύπεπτη και πομπώδης. Και κάπου εδώ έρχεται αυτό που πλέον ονομάζεται διαδικτυακή παθολογία ή πιο σωστά Διαταραχή Εθισμού στο Διαδίκτυο – Internet Addiction Disorder (IAD)[1] και το οποίο αποτελεί ακόμα μία σύγχρονη πάθηση, διαψεύσιμη προς στιγμήν εφόσον είναι σε πολύ νεαρό στάδιο ανάλυσης και πειραματισμού.
Στο παρόν κείμενο θα γίνει μία σύντομη αναφορά στα βασικά έγκυρα (μετρήσιμα) επιχειρήματα του αναφερόμενου φαινομένου. Το πιο εμφανές στάδιο του φαινομένου αποτελεί η συνεχής χρήση του διαδικτύου, η αυτοανάγνωση μέσω αυτού, η συστηματική σκέψη του (facebook, instagram, linkedin και λοιπά) μέσα στη διάρκεια της ημέρας και η ανάλογη διαμόρφωση ταυτότητας μέσα από αυτό, με συγκεκριμένο στόχο και σκοπό την εντονότερη διάσταση κάποιας έμφυτης ή επίκτητης εμμονής του εκάστοτε ατόμου. Για παράδειγμα, το σεξ/ο τζόγος/το “shopping”, στη αρχή ίσως αποτελούν τάσεις, που με την εύκολη και συστηματική αναπαραγωγή τους γίνονται εμμονή και στοιχεία αυτοπραγμάτωσης, τα οποία ικανοποιούνται στο μέγιστο μέσα από το ρόλο πομπού-δέκτη, ειδικά όταν το παιχνίδι αυτό έχει να κάνει με την ίδια την «πραγματικότητα». Στη συνέχεια όμως παύει να είναι παιχνίδι όταν το άγχος της απώλειάς του κατακλύζει τον χρήστη, όταν τα επίπεδα αδρεναλίνης στον εγκέφαλό του φθάνουν στο μέγιστο με τον φόβο της αποχής από αυτό και όταν οι νευρολογικές, οι σωματικές και οι ψυχο-κοινωνικές διαταραχές αγγίζουν ανησυχητικά ποσοστά (μεταξύ 1,5 και 8,2 %[2]). Στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως (Βραζιλία, Νιγηρία) το φαινόμενο έχει πάρει διαστάσεις α-πίστευτες με τους χρήστες να περνούν ημέρες ολόκληρες διαρκώς «online» και το ποσοστό του 46% από τους ερωτηθέντες στην Βραζιλία[3], να απαντούν πως η κοινωνική τους δικτύωση πραγματοποιείται από το σπίτι όντας online. Το συγκεκριμένο ζήτημα εγείρει ποικίλα ερωτήματα και ζητήματα (αν)ουσιοκρατίας, απώλειας του εαυτού αλλά και της σύγχρονης εικονικής ταυτότητας η οποία εν τέλει μετατρέπεται στην μόνιμη «ταυτότητα» του ατόμου ή το μετατρέπει ανάλογα. Το φαινόμενο αυτό είναι ένα ζήτημα ουσιώδες, ένας πυρήνας γεγονότων που δήθεν μας σοκάρουν, και είναι πιο φλέγον από ποτέ. Το αν θα μείνει να συζητείται μόνο στους ακαδημαϊκούς κύκλους ή όχι είναι αμφιλεγόμενο, παίρνοντας όμως μία θέση παρατήρησης των ανθρώπων γύρω μας, όσοι ενδιαφερόμαστε για αυτούς, θα μας βοηθήσει όχι στην επίκρισή τους και επίκρισή μας, αλλά στην απαραίτητη συνειδητότητα.
ΠΗΓΕΣ
Αmerican Psychiatric Association, (2013), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition,DSM-5
Weinstein., A, Lejoyeux, M., (2010), Internet addiction or excessive Internet use, The American Journal of Drug and Alcohol Abuse
Α.Τ. Κearney News Website, (2014), The Global Geography of Internet Addiction
Internet Addiction Disorder – Eισαγωγική παρατήρηση
