γράφει η Ελίνα Αναγνωστοπούλου
Ακόμα ένα Delphi Economic Forum περατώθηκε με απόλυτη επιτυχία. Το line up του τετραημέρου στον Ομφαλό της Γης ήταν, όπως κάθε χρόνο, εξαιρετικό, δεδομένου ότι είχα τη χαρά να παρευρεθώ κι άλλες χρονιές εκεί.
Κάθε χρόνο, όλο και περισσότεροι δίνουν το παρών, με διαφορετικές ιδιότητες. Οι ομιλητές προέρχονται από το χώρο του επιχειρείν, των χρηματοοικονομικών, της πολιτικής, της διπλωματίας και της δημοσιογραφίας. Όλες οι συζητήσεις γίνονται σε επίπεδο διακομματικής έκφρασης, γεγονός που το καθιστά πολύ πιο ενδιαφέρον, αφού σε διάφορα ζητήματα έχεις τη δυνατότητα να κρίνεις τις προτάσεις κάθε κόμματος ή επιχείρησης και να τις συγκρίνεις με μεγάλη ευκολία.
Η εμπειρία στο DEF είναι μοναδική για έναν βασικό λόγο, ο οποίος σχετίζεται με την τοποθεσία. Οι Δελφοί αποτελούν πέρα από μία ιστορική τοποθεσία με μεγάλο συμβολισμό, ένα περιβάλλον που είναι αγνό, γεμάτο πράσινο, μέσα στη φύση, με εγκαταστάσεις που το σέβονται και το υπηρετούν ευλαβικά. Φέτος, μετά από 4 χρόνια διοργάνωσης, υπήρχαν παραπάνω αίθουσες. Όλες τις ημέρες στο Φόρουμ έτρεχαν παράλληλα εκδηλώσεις σε όλες τις αίθουσες, με τη συμμετοχή των καλεσμένων να είναι ιδιαίτερα μαζική, ανεξαρτήτως θεματολογίας. Αυτές, ωστόσο, που έκαναν “sold out” ήταν η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη, του Αλέξη Τσίπρα και της Φώφης Γεννηματά.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν από το μεσημέρι της Πέμπτης με ένα υπέροχο πάνελ για την Ελλάδα 2020-2030, όπου πολιτικοί με διαφορετικές ιδεολογικές και πολιτικές καταβολές εξέφρασαν τις απόψεις τους σε πολιτισμένο κλίμα, υπό το συντονισμό του Παύλου Τσίμα. Εκεί οι καλεσμένοι προσπάθησαν να επεξηγήσουν διάφορους τρόπους που θα προχωρήσουν την Ελλάδα ένα βήμα μπροστά και θα την κάνουν καινοτόμα, τόσο στη δημόσια διοίκηση όσο και στον τρόπο αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις.
Παράλληλα, γίνονταν αρκετές ομιλίες, συνεντεύξεις και δρώμενα με διακεκριμένους ομιλητές, ενώ η πρώτη μέρα εργασιών έκλεισε με την ομιλία του Προκόπη Παυλόπουλου, η οποία κινήθηκε στα πλαίσια της τεχνολογικής επανάστασης, της ανεργίας που έχει προκύψει και των κοινωνικών αλλαγών που πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως κράτος.
Η δεύτερη μέρα του Φόρουμ ξεκίνησε από το πιο αγαπημένο μου Session, διεθνολογικού περιεχομένου, με συντονιστή τον εκδότη Ανδρέα Σιδέρη και ομιλητές ακαδημαϊκούς με αντικείμενο τις Διεθνείς Σχέσεις και με παρόντα ως ομιλητή και τον Πρέσβη επί τιμή Αλέξανδρο Μαλλιά. Όλοι αυτοί επισήμαναν την ανάγκη για ασφάλεια, σε σχέση με τα εθνικά μας ζητήματα, αναφέρθηκαν στο ζήτημα που αφορά την επικαιρότητα, τη Συμφωνία των Πρεσπών, το ζήτημα με την Τουρκία και τις επιθέσεις που εξαπολύονται από εκείνη, μη σεβόμενη το Διεθνές Δίκαιο, ενώ εν τέλει αναφέρθηκαν και στα ζητήματα που μπορεί να προκύψουν και με άλλα γειτονικά μας κράτη. Επεσήμαναν όλοι τους την ανάγκη για αύξηση της ασφάλειας στην περιοχή του Αιγαίου και την προσοχή μας απέναντι στο ελληνοτουρκικό το οποίο μονίμως βρίσκεται σε έξαρση, ενώ εκφράστηκαν αρκετές ανησυχίες για τις αξιώσεις που, ενδεχομένως, να προβάλλει η Αλβανία σε σχέση με το ζήτημα της Τσαμουριάς.
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν και η συζήτηση που έγινε σχετικά με τη Δυτική Μεσόγειο, που συντονίστηκε από τον Ακαδημαϊκό και Δημοσιογράφο Δημήτρη Καιρίδη, με ουσιαστικές παρεμβάσεις όλων των ομιλητών και με την πιο εξέχουσα αυτή του Καθηγητή Χαράλαμπου Παπασωτηρίου, Προέδρου του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, ο οποίος ανέλυσε τα γεωπολιτικά παιχνίδια που υπάρχουν σχετικά με την Ανατολική Μεσόγειο και την αντιμετώπιση των κρίσεων που υφίστανται μεταξύ του Ιράν και του Ιράκ, καθώς και τις ομάδες που δρουν εκεί, όπως η Χεζμπολάχ. Όλα αυτά ανακατεύουν το παιχνίδι των καρτών στην Ανατολική Μεσόγειο και δημιουργούν νέες συνθήκες στις οποίες καλείται να αντιδράσει και να επέμβει όλη η διεθνής κοινότητα, προκειμένου να διατηρηθούν οι ισορροπίες.
Η μέρα είχε στα highlights την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη, μία ομιλία που εν μέρει δεν μας έκανε σοφότερους, ωστόσο, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, τα λεγόμενα των αρχηγών των κοινοβουλευτικών κομμάτων έχουν πάντα έναν συμβολισμό. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε εκτενώς στα ζητήματα που προκύπτουν από τη Συμφωνία των Πρεσπών, ενώ οι προσωπικές αναφορές στον Αλέξη Τσίπρα έδειξαν για ακόμη μια φορά ότι η αντιπαράθεση της Νέας Δημοκρατίας με το ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει σε διχαστικό για την κοινωνία κλίμα.
Πολύ ενδιαφέρουσα, ωστόσο, ήταν η εκδήλωση που γινόταν «κεκλεισμένων των θυρών» στο Amalia Hotel, για τη βελτίωση της αποδοτικότητας του Δημοσίου, με συντονιστές τους Δημοσιογράφους Γιάννη Πολίτη και Μαρία Αναστασοπούλου. Ομιλητές από το ΣΥΡΙΖΑ, τη Νέα Δημοκρατία και το Κίνημα Αλλαγής, καθώς κι επιχειρηματίες που έχουν πρωτοπορήσει κι εκτός συνόρων στον τομέα τους, όπως ο Νίκος Κουτσιανάς, CEO Apivita, τοποθετήθηκαν σχετικά με τις παθογένειες που έχει η γραφειοκρατία στις μέρες μας για έναν επιχειρηματία ο οποίος επιθυμεί να ξεκινήσει την επιχείρησή του ή για έναν επιχειρηματία που επιθυμεί να επενδύσει στον τουρισμό, κάνοντας συγκρίσεις με άλλα ευρωπαϊκά κράτη στα οποία χρειάζεσαι μόνο λίγα λεπτά για να ανοίξεις και να λειτουργήσεις μία επιχείρηση, σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου σε λίγες ώρες μπορεί να έχεις τη δυνατότητα να ανοίξεις επιχείρηση, ωστόσο τα υπόλοιπα έγγραφα, όπως αυτά των ασφαλιστικών ταμείων ή της πυρασφάλειας καθυστερούν τη διαδικασία για πολλούς μήνες. Αυτά, σε συνδυασμό με την υπέρμετρη φορολογία, δημιουργούν δυσανάλογα δυσκολίες, καθιστώντας το εγχείρημα του επιχειρείν «σκληρό σπορ» στην Ελλάδα.
Βγαίνοντας από το session αυτό, είχα την τύχη να συναντήσω τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Ο ίδιος ήταν συνοδευόμενος από δεκάδες αυτοκίνητα, τα μέτρα προστασίας ήταν δρακόντεια, δημιουργώντας πολύλεπτο κυκλοφοριακό κομφούζιο σε όλην την περιοχή και ταλαιπωρία σε όλους τους παρευρισκομένους, όπου δεν μπορούσαν να μετακινηθούν για αρκετά λεπτά κι ήταν αποκλεισμένοι στην περιοχή. Ο ίδιος κατέφτασε δύο ώρες πριν από την ομιλία του στο ξενοδοχείο, ενώ στην ομιλία του αναφέρθηκε στην ευρύτερη Κεντροαριστερά και εξαπέλυσε, ως συνήθως, φραστική αντεπίθεση προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Η ομιλία του Πρωθυπουργού στο Delphi Economic Forum,αντί να έχει τη μορφή μίας πιο ακαδημαϊκής και τεχνοκρατικής ομιλίας, έπεσε χαμηλά σε επίπεδα πολιτικού οπαδισμού και δεν ανταποκρίθηκε στο περιβάλλον και το επίπεδο των παρευρισκομένων.
Η τρίτη ημέρα στο Φόρουμ ήταν αφιερωμένη στα οικονομικά. Υπήρξαν πολλά πάνελ με ομιλητές από το χώρο των Τραπεζών, Οικονομικοί Αναλυτές, συζητήσεις για το blockchain, ένας όρος που ξεκινά να γίνεται πιο γνωστός και στην Ελλάδα, καθώς και για το Real Estate και τις δυνατότητες που υπάρχουν στην ανάπτυξη αυτού στη χώρα μας. Σύμφωνα με τους ομιλητές, εάν είχαν αντί για 1 developer, 30, οι οποίοι θα μπορούσαν να παράγουν προϊόν εξαιρετικής ποιότητας, θα μπορούσε πολύ εύκολα μία εταιρία Real Estate να διπλασιαστεί μέσα σε ελάχιστα χρόνια. Το ζήτημα δεν είναι το από πού προέρχονται τα κεφάλαια και ποιες είναι οι σωστές τιμές πώλησης των ακινήτων, αυτό που μετράει είναι όποιο πακέτο ακινήτων βγαίνει προς πώληση να είναι διαχειρίσιμο. Αυτή τη στιγμή, το μέλημα στη χώρα είναι ένα και μοναδικό, είναι το να δημιουργηθεί σωστό προϊόν, σε σωστές βάσεις, με θεσμικά κριτήρια, με καλούς χρήστες, με πλάνο και με πράσινα κτίρια, προϊόν που να ενδιαφέρει τους τελικούς επενδυτές και που να απευθύνεται στους τελικούς χρήστες. Η αδυναμία σε όλην αυτήν την αλυσίδα είναι το πόσο ρηχή είναι σήμερα ακόμη η αγορά των χρηστών στη χώρα. Ωστόσο, όλα αυτά είναι ρευστά, καθώς εξαρτώνται από το πώς θα είναι η χώρα αυτή σε πέντε χρόνια κι ακόμα και στο επίπεδο Real Estate αυτό είναι κάτι που παίζει πρωταγωνιστικό χώρο.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον είχε κι η βραδινή συζήτηση για τις έξυπνες πόλεις με τον Δήμαρχο Τρικάλων να δίνει ιδέες για το know how και τους υπόλοιπους να επιθυμούν να ακολουθήσουν στο ρυθμό της νέας εποχής. Αναλύθηκαν κάποιοι τρόποι για τονεκσυγχρονισμό των πόλεων στην Ελλάδα, κάποια μέσα για πράσινη ανάπτυξη, για τεχνολογίες που βοηθούν την καθημερινότητα των πολιτών, για εφαρμογές που αυξάνουν την επικοινωνία των δημοτών με το Δήμο τους, για όλα όσα ο Δήμαρχος Τρικάλων έχει προσπαθήσει να κάνει με τη βοήθεια πακέτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπήρχε αρκετός χρόνος για τους καλεσμένους να επισκεφθούν τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών και να ξεναγηθούν και στο θεματικό Μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας Vagonetto, όπου όσοι είχαμε την τύχη να παρευρεθούμε, ζήσαμε την εμπειρία του να εργάζεσαι σε μεταλλείο, έστω και πλασματικά, με φόρμες εργασίας, ενώ μετά το πέρας της ξενάγησης μας δόθηκαν υπέροχα αναμνηστικά.
Την τέταρτη ημέρα υπήρχαν λιγότερες εργασίες, γιατί, όπως είπε κι ο Ιδρυτής του θεσμού Συμεών Τσομώκος, κάθε χρόνο προσπαθούν να δημιουργήσουν πρόγραμμα που να διαρκεί λιγότερο, αλλά να έχει την ίδια και καλύτερη συνοχή από αυτή των προηγούμενων ετών, παρ’ όλ’ αυτά ο θεσμός όχι μόνο δε μπορεί να διαρκέσει συνολικά λιγότερο, αλλά γιγαντώνεται, διότι χαρακτηριστικό αυτού είναι ότι φέτος λειτούργησαν δύο νέες αίθουσες πολύ μεγάλης χωρητικότητας για να φιλοξενήσουν τις ιδιαίτερες ανάγκες του θεσμού.
Στα καλύτερα της τελευταίας ημέρας ήταν η ομιλία της Φώφης Γεννηματά. Εκεί είδαμε την Πρόεδρο του Κινήματος Αλλαγής να εκφράζει μερικές προτάσεις από το Σχέδιο Ελλάδα, ενώ ενδιαφέρουσα ήταν η απάντησή της στο ερώτημα του Δημοσιογράφου Ιορδάνη Χασαπόπουλου για το ενδεχόμενο ο επόμενος Υποψήφιος για Πρόεδρος της Δημοκρατίας να προέρχεται από το χώρο της Κεντροαριστεράςκαι για το εάν θα ψηφιστεί από το Κίνημα Αλλαγής, με τη Φώφη Γεννηματά να απαντάει αινιγματικά λέγοντας ότι θα κάνει τη δική της πρόταση για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κι ότι δεν πρόκειται να δώσει είδηση για ενδεχόμενη στήριξη σε πρόταση άλλων κομμάτων, ακόμα κι εάν ο υποψήφιοςπροέρχεται από το χώρο του Κινήματος Αλλαγής ή εν γένει της Κεντροαριστεράς.
Ένα από τα τελευταία πάνελ που έκλεψαν την παράσταση ήταν αυτό που η νέα γενιά πολιτικών από όλα τα δημοκρατικά κόμματα του Κοινοβουλίου βρέθηκε αντιμέτωπη μεταξύ της, με την πολιτική αντιπαράθεση να διατηρείται κυρίως σε χαμηλούς τόνους, χωρίς κορώνες διχασμού, τυχοδιωκτισμού, λαϊκισμού και δημαγωγίας. Ίσως αυτό δίνει την ελπίδα σε όλους τους νέους για την επόμενη μέρα, αυτή που η πολιτική θα έχει ουσία και συνεννόηση εθνικά κι όχι κορώνες που σκοπό θα έχουν να διχάσουν το κοινωνικό σύνολο.
Ο θεσμός του Delphi Economic Forum είναι αξιόλογος, εδραιωμένος και σίγουρα με τα χρόνια θα αναπτυχθεί κι άλλο. Παρευρέθηκαν 3.000 σύνεδροι, 600 διαφορετικοί ομιλητές από όλους τους χώρους, τις χώρες και τα επαγγέλματα, συγκεκριμένα οι καλεσμένοι ομιλητές προέρχονταν από 24 διαφορετικές χώρες, ενώ 150 δημοσιογράφοι από όλον τον κόσμο μετέδιδαν τον παλμό των εξελίξεων για πάνω από 95 διαφορετικές θεματικές ενότητες, μέσα σε 4 ημέρες, στο κέντρο της Ελλάδας, τους Δελφούς. Η θεματολογία ήταν διευρυμένη, η πολιτική και οι διεθνείς σχέσεις ήταν στο προσκήνιο, επισκιάζοντας τα οικονομικά ζητήματα, παρά το γεγονός ότι το Φόρουμ είναι οικονομικό και είχε θέμα την πρόκληση για μία ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, κάτι το οποίο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Η εμπειρία για όποιον παρευρεθεί εκεί είναι υπέροχη, ο κόσμος που δίνει το παρών είναι έτοιμος να συζητήσει με όλους όσοι είναι εκεί, η ευκαιρία για να διευρύνεις τις γνώσεις σε διάφορους τομείς είναι μοναδική, διότι μέσα σε λίγες μέρες έχεις ένα preview όλων των ζητημάτων που τρέχουν παράλληλα σε κάθε αναπτυγμένη κοινωνία. Σε λίγα χρόνια το Delphi Economic Forum, θα μπορεί κάλλιστα να συγκρίνει τις δυνάμεις του με το World Economic Forum. Είναι η ευκαιρία ο θεσμός αυτός να αναδείξει τους Δελφούς στο ελληνικό Davos.
Πηγή φωτογραφίας: Προσωπικό αρχείο της αρθογράφου από το Delphi Econonomic Forum, 2019