Γράφει ο Αλέξανδρος Καρράς
Είναι γνωστό πως η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίθει από υπηρεσίες που εδρεύουν στην επικράτεια της, και μάλιστα, σχεδόν σε κάθε χώρα μέλος, υπάρχει η έδρα τουλάχιστον μίας. Αυτό είναι απόρροια της πολυπλοκότητας της κοινωνίας των ανθρώπων και των ζητημάτων που υφίστανται. Άλλο χαρακτηριστικό της Ένωσης είναι η πληθώρα διαδικασιών / δι-επαφών που υπάρχουν στο γραφειοκρατικά δομημένο οικοδόμημα της. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή αποτελούν το επίκεντρο με το οποίο κάθε υπηρεσία είναι συνδεδεμένη. Η πολιτική κατεύθυνση, η νομολογία, οι διαδικασίες και ο προϋπολογισμός καθορίζονται εκεί. Τέλος, το προσωπικό της Ένωσης προέρχεται από κάθε γωνιά της Ευρώπης, δημιουργώντας μια πολυπολιτισμική πλέξη που είτε επιδιώκεται συνειδητά ή μη, διαμορφώνει τα όρια της ταυτότητας του ευρωπαίου πολίτη. Σε αυτή την Ένωση, λοιπόν, υπάρχουν οχτώ συν μία υπηρεσίες (ή οργανισμοί) που δίνουν το στίγμα τους και προσφέρουν στο τομέα της Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης, που τόσο στενά συνδέεται με τη Δημοκρατία και τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής. Όμως πόσα ξέρουμε για αυτές τις υπηρεσίες και το έργο τους. Και το πιο σημαντικό, τι μας επιφυλάσσουν στο μέλλον κάποιες από αυτές;
Προτού απευθυνθούμε σε κάθε μία από τις προς θέαση υπηρεσίες, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως αυτές: 1) Χρηματοδοτούνται από την Ένωση, 2) το αντικείμενο τους μπορεί να είναι νομικό, διοικητικό, ρυθμιστικό, επιστημονικό ή/και τεχνικό, 3) ο χαρακτήρας της αποστολής τους κυμαίνεται από αυτό του παρατηρητή, σε συμβουλευτικό, ανεξάρτητης επιτήρησης, μέχρι και τη λήψη δεσμευτικών αποφάσεων και ελέγχου και 4) η λειτουργία τους μπορεί να έχει ως σκοπό να διαμορφώνει ή /και να εφαρμόζει τις Ενωσιακές πολιτικές, να ελέγξει την συμμόρφωση των μελών και να εγκαθιδρύσει προγράμματα συνεργασίας. Εξίσου καίριας σημασίας είναι να κατανοήσουμε, πως οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες και οργανισμοί, δεν μένουν στάσιμες, αλλά αναλόγως των συνθηκών, η αποστολή τους μπορεί, και πράγματι, αλλάζει. Η εξέλιξη τους αυτή, θα λέγαμε, αντιπροσωπεύει καλύτερα τα συμφέροντα των ευρωπαίων πολιτών και αποτελεί προϊόν των αντιπροσώπων τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε συνδυασμό με τις πολιτικές κατευθύνσεις των Ηγετών, την προετοιμασία που γίνεται στην Επιτροπή αλλά και τις συνθήκες που επικρατούν παγκοσμίως. Επιπλέον, οι υπηρεσίες και οργανισμοί της Ένωσης ενός τομέα συχνά συνεργάζονται επιχειρησιακά (Δες ημέρες κοινής δράσης για παράδειγμα) και υποστηρίζουν νομικά και ουσιαστικά το έργο των υπόλοιπων δρώντων. Τέλος όπως είναι λογικό, η αναφορά στα πλαίσια της συγκεκριμένης δράσης, αποτελεί μία επιδερμική προσέγγιση, που σκοπό έχει να γνωρίσει τις υπηρεσίες αυτές στους ευρωπαίους πολίτες.
Η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Ακαδημία, πιο γνωστή ως CEPOL, εδρεύει στη Βουδαπέστη, Ουγγαρία. Μετονομάστηκε σε Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κατάρτιση στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου το 2016, ύστερα από την υιοθέτηση του Κανονισμού 2015/2219 της Ε.Ε. Οι στόχοι και τα καθήκοντα της αναφέρονται εκτενώς στα άρθρα 3 & 4 του Κανονισμού, ενώ η συμβολή της στην έρευνα και η οριοθέτηση της συνεργασίας με τις εθνικές μονάδες των κρατών μελών αναφέρονται στα άρθρα 5 & 6 αντίστοιχα. Θα μπορούσαμε να δούμε τη CEPOL ως έναν πολύ-επίπεδο κόμβο α) παροχής υπηρεσιών κατάρτισης (ευρωπαϊκής παιδείας), β) ανταλλαγής, συλλογής, αποθήκευσης, ανάλυσης και διαμόρφωσης γνώσεων, γ) διεξαγωγής έρευνας και δ) συντονισμού των μετόχων διαφορετικών επιπέδων (ακαδημαϊκό, εταιρικό, ερευνητικό, υπηρεσιακό, επιχειρησιακό) προερχόμενων από τα κράτη μέλη, τρίτες χώρες και τις λοιπές υπηρεσίες και οργανισμούς της Ε.Ε. . Αν θέλαμε να συνοψίσουμε ακόμα περισσότερο, θα λέγαμε πως, η CEPOL συμβάλει στην πρόσβαση και προαγωγή της γνώσης, στη διαμόρφωση νέων ιδεών και επίλυση προβλημάτων, αγγίζοντας τον σημαντικότερο παράγοντα στο τομέα της ασφάλειας και εν γένη της επιβολής του νόμου, το ανθρώπινο δυναμικό, θέλοντας να καλλιεργήσει μία ευρωπαϊκή κουλτούρα ασφαλείας. Αυτή είναι και η σημαντικότερη συμβολή της υπηρεσίας αυτής, η ποιοτική βελτίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου με την ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση. Η οποία πρόσβαση παρέχεται μεταξύ άλλων, μέσω, πολύωρων εξ- αποστάσεως σεμιναρίων, ολιγόωρων διαδικτυακών μαθημάτων, ετήσιων συνεδρίων, περιοδικών εκδόσεων και την πρόσβαση σε δεκάδες εκδοτικούς οίκους και περιοδικά.
Συνεχίζοντας, θα αναφερθούμε στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, ή EIGE, με έδρα το Βίλνιους, Λιθουανία. Ιδρύθηκε το 2006 με τον Κανονισμό 2006/1922 της Ε.Ε. και έχει ως σκοπό τη προώθηση της ισότητας των φύλων, υλοποιώντας ένα πλήθος δράσεων μεταξύ των οποίων έρευνα, ανάπτυξη μεθοδολογικών εργαλείων, μέτρηση και ποσοτικοποίηση δεδομένων και σύναψή συνεργασιών με ποικίλους φορείς. Όπως η CEPOL, έτσι και το EIGE αποτελεί αντίστοιχα έναν κόμβο στον οποίο κατευθύνονται δεδομένα, έρευνα, και πληροφορίες που αφορούν τα φύλα στον εργασιακό, κοινωνικό και πολιτικό χώρο. Στη συνέχεια αυτά μεταφράζονται σε οδηγούς, εκθέσεις και εργαλεία που βοηθούν στη χάραξη πολιτικής. Ύστερα, μέσω των δράσεων του, του Ευρωπαϊκού Δικτύου που συντονίζει αλλά και της συνεργασίας του με φορείς, οργανισμούς και άλλους μετόχους, κοινοποιεί έγκυρες πληροφορίες και δεδομένα τόσο εντός Ένωσης (όργανα, επιτροπές και οργανισμούς της Ε.Ε. και των Κρατών-Μελών) όσο και εκτός. Σε αυτές τις δράσεις Στο ιστότοπο του EIGE, μπορεί κανείς να βρει τα πιο πρόσφατα project αλλά και να αναζητήσει εκθέσεις, έρευνες, εγχειρίδια και οδηγούς που αφορούν διακριτά θέματα της μελέτης της ισότητας των φύλων όπως την βία με βάση το φύλο, την αντιπροσώπευση των φύλων στον τομέα της ασφάλειας ή της λήψη αποφάσεων, την ύπαρξη σεξισμού στο εργασιακό περιβάλλον και πως μπορεί να σταματήσει, ακόμα και το δείκτη ισότητας ανά έτος και χώρα της Ε.Ε. . Περαιτέρω, η δημιουργία της πλατφόρμας Gender Mainstreaming, που αγγίζει ένα πλήθος πολιτικών τομέων μεταξύ των οποίων η κουλτούρα, η παιδεία, ο αθλητισμός και η επιχειρηματικότητα, διασφαλίζει πως οι πολιτικές της Ένωσης (σε κάθε επίπεδο και όργανο) λαμβάνουν υπόψη τα πιο πρόσφατα δεδομένα σχετικά με την ανισότητα των φύλων στην κοινωνία, είτε αυτά αφορούν υπάρχουσες είτε πιθανές μελλοντικές καταστάσεις. Τέλος, η έρευνα στη βία με βάση το φύλο κατέχει διακριτό τομέα εργασιών του ινστιτούτου, για την ανάδειξη του ζητήματος αλλά και τρόπων μείωσης του φαινομένου.
Ακολουθεί ο Οργανισμός Ναρκωτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή EUDA, όπως μετονομάστηκε προσφάτως με τον Κανονισμό 2023/1322 της Ε.Ε., με έδρα τη Λισαβόνα, Πορτογαλία και έναρξη εργασιών την 2/7/2024. Ο EUDA, αντικατέστησε το μέχρι πρότινος Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας ή EMCDDA που αρχικώς είχε ιδρυθεί το 1993 υπό την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και ακολούθως αναδιατυπώθηκε από τον Κανονισμό 2006/1920. Η αποστολή του και ο σκοπός του αναβαθμίστηκαν σημαντικά και περιλαμβάνει την πληροφόρηση και πρόκριση δράσεων σχετικά με τη κατάσταση που επικρατεί στην Ε.Ε. με τα ναρκωτικά και πρόδρομες ουσίες, και τις συνέπειες χρήσης αυτών σε κάθε τομέα που μπορούν να επηρεάσουν. Ο οργανισμός θα προσπαθεί να αναπτύξει λύσεις σχετικά με το φαινόμενο χρήσης ναρκωτικών, θα παράγει εκθέσεις, θα ενημερώνει και θα αποτελέσει κέντρο ολιστικής πληροφόρησης και κατανόησης αυτού του τόσο σημαντικού ζητήματος. Η πληροφόρηση και οι δράσεις απευθύνονται πρωταρχικά στα πολιτικά όργανα της Ε.Ε., των Κρατών-Μελών και επαγγελματιών στο χώρο, και σε δεύτερο χρόνο στην ακαδημαϊκή κοινότητα, διεθνείς φορείς, τρίτες χώρες και την κοινωνία. Τέλος, με την αναβάθμιση των αρμοδιοτήτων του, ο EUDA θα συντονίζει το Ευρωπαϊκό δίκτυο ενημέρωσης για τα ναρκωτικά και την τοξικομανία (ή δίκτυο Reitox), το δίκτυο εγκληματολογικών και τοξικολογικών εργαστηρίων και το ευρωπαϊκό σύστημα ειδοποίησης για τα ναρκωτικά, αποτελώντας έναν κόμβο γνώσης κατά των ναρκωτικών και των συνεπειών τους.
Προχωρώντας, θα ασχοληθούμε με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. ή FRA, με έδρα τη Βιέννη, Αυστρία. Ιδρύθηκε με τον Κανονισμό 2007/168 της Ε.Ε. και τροποποιήθηκε προσφάτως με τον Κανονισμό 2022/555 της Ε.Ε. . Σκοπός του FRA είναι να παρέχει στην Ε.Ε., τα Κράτη-Μέλη και επί της ουσίας σε όλη την επικράτεια της Ένωσης, έναν συμβουλευτικό ρόλο σχετικά με τις πολιτικές που ακολουθούνται ή πρόκειται να εφαρμοστούν, σε κάθε επίπεδο, υπό το πρίσμα των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Ο οργανισμός συνεργάζεται τόσο με κάθε Κράτος-Μέλος (με Κυβερνητικούς και Κοινωνικούς φορείς) όσο και με το Γραφείο των Δημοκρατικών Θεσμών και των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων (ODIHR) των Ηνωμένων Εθνών αλλά και τον οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), μεταξύ άλλων. Πιο ειδικά, ο FRA στοχεύει στην εγκαθίδρυση μιας κουλτούρας εντός της Ε.Ε. που σέβεται τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, μέσω της πολύ-επίπεδης προσέγγισης του. Όπως και στους προαναφερθέντες οργανισμούς, έτσι κι εδώ, η συλλογή δεδομένων και πληροφοριών, η δημιουργία μελετών, προτάσεων και ερευνών, και η ενημέρωση σχετικά, των διάφορων δρώντων αποτελεί μεγάλο μέρος του παραγόμενου έργου. Τέλος, διατηρούνται αρκετά σημαντικές βάσεις δεδομένων με στοιχεία ανά χώρα, και εργαλεία, ελεύθερα προσβάσιμα, όπως η e-learning πλατφόρμα του FRA, η βάση δεδομένων με εγκλήματα μίσους κατά μουσουλμάνων, βάση δεδομένων με τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλα.
Σειρά έχει ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο ή EUAA, με έδρα τη Βαλέτα, Μάλτα. Ο EUAA, ιδρύθηκε με τον Κανονισμό 2021/2303 της Ε.Ε. αντικαθιστώντας τον Κανονισμό 2010/439 του Ευρωπαϊκού Γραφείου Υποστήριξης Ασύλου. Σκοπός του EUAA είναι η εφαρμογή του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου (CEAS), που βασίζεται σε σημαντικό αριθμό ευρωπαϊκών νομοθετημάτων. Ο οργανισμός, μέσω της παροχής συμβουλευτικής, τεχνικής, νομικής και πρακτικής βοήθειας στα Κράτη-Μέλη, αποσκοπεί στην εναρμόνιση των πρακτικών στις Υπηρεσίες Ασύλου των Κρατών-Μελών της Ένωσης, πέραν από την σύννομη εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. Η διασφάλιση των δικαιωμάτων των αιτούντων ασύλου που επιδιώκεται, είναι σημαντική για τα άτομα, αλλά και για την Ένωση, καθώς προκρίνεται ως υπέρμαχος των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Πιο ειδικά ο EUAA, υποστηρίζει τις Υπηρεσίες Ασύλου των Κρατών-Μελών με ένα πλήθος δράσεων μεταξύ των οποίων η έκδοση οδηγιών, στρατηγικών, καλύτερων πρακτικών, συλλογή και μορφοποίηση δεδομένων και στατιστικών, δημιουργία τεχνολογικών υποδομών και διασύνδεση ειδικών και επαγγελματιών στο τομέα. Η υποστήριξη γίνεται και πιο απτά με την διάθεση του προσωπικού, που ξεπερνά τα 2000 άτομα, σε διάφορα στάδια εφαρμογής του CEAS, όπως στη λήψη συνεντεύξεων, μεταστέγασης ωφελούμενων, επαναπατρισμού, εκπαίδευσης άνω των 50,000 εθνικών αξιωματούχων, και πλέον με την αξιολόγηση του έργου των Υπηρεσιών Ασύλου. Ο οργανισμός αποτελεί παράγωγο της Μεταναστευτικής Κρίσης και η ύπαρξη του για τον συντονισμό των Κρατών-Μελών στην εφαρμογή του CEAS είναι κρίσιμη. Επιχειρησιακά, βρίσκεται σε 13 χώρες της Ε.Ε. με την Ελλάδα και την Ιταλία να μοιράζονται τη μερίδα του λέοντος όσον αφορά την αξιοποίηση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού του EUAA.
Επόμενος σταθμός, ο οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συνεργασία στο τομέα της ποινικής δικαιοσύνης ή Eurojust, με έδρα τη Χάγη, Κάτω Χώρες. Η Eurojust ιδρύθηκε με το Κανονισμό 187/2002 της Ε.Ε. και τροποποιήθηκε με το Κανονισμό 2018/1726 της Ε.Ε. όπου της αποδόθηκαν ακόμα περισσότερες αρμοδιότητες. Αποτελεί έναν κόμβο στον οποίο όλες οι εθνικές αρχές δικαιοσύνης συνδέονται μεταξύ τους για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος (διερεύνηση, δίωξη) και την διευκόλυνση του έργου τους επί της ουσίας, εντός και εκτός Ε.Ε. (70 περιοχές δικαιοδοσίας παγκοσμίως) . Σκοπός της Eurojust είναι να παρέχει μια ολοκληρωμένη, σύγχρονη και δομημένη υποστήριξη, προσαρμοσμένη στα μέτρα των αναγκών, στις εθνικές αρχές δικαιοσύνης και στους δημόσιους κατήγορους και η λειτουργία της είναι 24/7. Οι κοινές ομάδες ερευνών, που αποτελούνται από προσωπικό επιβολής του νόμου, δημόσιους κατήγορους και δικαστές, κατέχουν περίοπτη θέση μεταξύ των δυνατοτήτων της Eurojust, συμβάλλοντας απτά στο έργο της Δικαιοσύνης. Οι υποθέσεις στη Eurojust μπορούν να ξεκινήσουν είτε μέσω αιτήματος από αρχές εντός των Κρατών-Μελών (και Τρίτων-Χωρών), είτε από το EPPO, είτε με ιδία πρωτοβουλία. Ως βασική κατεύθυνση των δραστηριοτήτων της Eurojust αποτελούν τα 10 εγκλήματα προτεραιότητας (δυναμική λίστα), μεταξύ των οποίων το ηλεκτρονικό εγκλήματα, η τρομοκρατία, η διακίνηση ναρκωτικών και η εμπορία ανθρώπων. Ο αντίκτυπος της συγκεκριμένης υπηρεσίας, είναι εξαιρετικά σημαντικός, κι οδηγεί ετήσια σε χιλιάδες συλλήψεις, πάγωμα λογαριασμών και κατάσχεση ειδών αξίας δισεκατομμυρίων. Η Ε.Ε. καθίσταται πιο ασφαλής χάρεις το έργο των ανθρώπων αυτού του οργανισμού που λειτουργεί πέραν της 20ετίας.
Η υπηρεσία που ξεκίνησε το μακρινό 1991 ως το γραφείο ερευνών της κεντρικής Ευρώπης ή Europol, για την αντιμετώπιση της διακίνησης των ναρκωτικών και του οργανωμένου εγκλήματος, πλέον (2016) γνωστή ως ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία για την Επιβολή του Νόμου, έχει έδρα τη Χάγη, Κάτω Χώρες. Η Europol λειτουργεί σύμφωνα με τον Κανονισμό 2016/794 της Ε.Ε. όπως τροποποιήθηκε το 2022 για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών αδικημάτων. Είναι ένα δυναμικό κέντρο το οποίο διασυνδέει όλες τις αστυνομικές υπηρεσίες των Κρατών-Μελών, Τρίτων-Χωρών, και διεθνείς οργανισμούς, υποστηρίζοντας την ανταλλαγή πληροφοριών, με σκοπό την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, της τρομοκρατίας και του κυβερνοεγκλήματος στοχεύοντας σε ένα πιο ασφαλή κόσμο. Η Europol βρίσκεται στο «κέντρο της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας» και διαθέτει ένα εύρος υπηρεσιών, εργαλείων και τεχνολογική υποδομή που της επιτρέπει να συνεισφέρει ενεργά στη πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος. Σε αυτό εξυπηρετεί και ο θεσμός των «Guest Officers» που στελεχώνεται από έμπειρο και καταρτισμένο προσωπικό υπηρεσιών των Κρατών-Μελών προσωρινά αποσπασμένο σε επιχειρησιακά κέντρα και θέσεις εντός της έδρας της Europol. Εντός του οργανισμού λειτουργούν 5 σημαντικές λειτουργικές δομές: το Επιχειρησιακό και Αναλυτικό Κέντρο (OAC) που συνδέεται με τις κοινές ομάδες έρευνας που έχουμε αναφέρει, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Σοβαρού Οργανωμένου Εγκλήματος (ESOCC), το Ευρωπαϊκό Κέντρο για το Έγκλημα στον κυβερνοχώρο (EC3), Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας (ECTC) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Χρηματοοικονομικού και Οικονομικού Εγκλήματος (EFECC). Ο οργανισμός συμβάλει στην έρευνα και τη καινοτομία στο τομέα της Ασφάλειας και παρέχει εκπαιδευτικά προγράμματα.
Η όγδοη υπηρεσία που θα δούμε είναι ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Επιχειρησιακή Διαχείριση Συστημάτων ΤΠ Μεγάλης Κλίμακας στον Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης ή eu-LISA, με έδρα το Ταλίν, Εσθονία, επιχειρησιακό κέντρο στο Στρασβούργο, Γαλλία, και κέντρο επιχειρησιακής συνέχειας στο Sankt Johann im Pongau, Αυστρία. Ο οργανισμός ιδρύθηκε με το Κανονισμό 2011/1077 της Ε.Ε. και απέκτησε αναβαθμισμένο σκοπό και έργο με τον Κανονισμό 2018/1726 της Ε.Ε. . Ο eu-LISA διαχειρίζεται ή πρόκειται να, ένα πλήθος κρίσιμων υποδομών / συστημάτων της Ε.Ε. όπως τα Eurodac, EUROSUR, SIS II, VIS, EES, ETIAS, ECRIS-TCN, e-CODEX, και Sbms, παρέχει τεχνολογική υποστήριξη και συστηματικά εργάζεται για την εναρμόνιση των συστημάτων με τις τρέχουσες τεχνολογικές τάσεις.
Τέλος θα δούμε τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής ή Frontex, με έδρα τη Βαρσοβία, Πολωνία. Ιδρύθηκε με το Κανονισμό 2004/2007 της Ε.Ε. με, θα λέγαμε πολύ μικρό εύρος δραστηριοτήτων για το πεδίο που καλύπτει, και έφτασε με τον Κανονισμό 2019/1896 της Ε.Ε. να αποτελεί τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή υπηρεσία σε άτομα και προϋπολογισμό αυτή τη στιγμή. Αποτελεί το μόνο πραγματικό επιχειρησιακό άκρο της Ε.Ε., καθώς με την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, μέλος της οποίας είναι και οι Standing Corp, το επιχειρησιακό προσωπικό του οργανισμού, με εκτελεστικές εξουσίες και διακριτές ευθύνες σε σχέση με τη νομοθεσία (Εθνική-Ε.Ε.-Διεθνή) . Πλέον, η διαχείριση των Εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. αποτελεί υποχρέωση από κοινού μεταξύ Frontex & Κρατών-Μελών, ενώ υπάρχουν και συμφωνίες με Τρίτες-Χώρες. Ο οργανισμός επί της ουσίας έχει ως σκοπό την υλοποίηση της EIBM (European Integrated Border Management) με την διοικητική και επιχειρησιακή συνεισφορά του στα Κράτη-Μέλη, αλλά και γενικότερα με όλα τα μέσα και υποδομές που διαθέτει. Και είναι αρκετά.
Αρχικά ο οργανισμός μπορεί να υποστηρίξει τα Κράτη-Μέλη και Τρίτες-Χώρες με καταρτισμένο προσωπικό σε διάφορα προφίλ εξειδίκευσης στο τομέα της ασφάλειας, με υλικοτεχνική υποδομή και διοικητική μέριμνα και να συντονίσει τις δράσεις του μέσω της επιχειρησιακής της δομής. Περαιτέρω, υλοποιεί ή υποστηρίζει τις διαδικασίες επιστροφής, την εναέρια παρακολούθηση των συνόρων και τις διαδικασίες περί απονομής ασύλου. Διαθέτει κέντρο συλλογής και ανάλυσης δεδομένων και πληροφοριών, τοπικά συντονιστικά κέντρα σε κάθε χώρα που δραστηριοποιείται και Liaison Officers. Επενδύει στην καινοτομία και τη έρευνα, με πλήθος ερευνητικών προγραμμάτων να βρίσκονται σε διάφορα στάδια εξέλιξης, όπως νέα συστήματα ελέγχου επιβατών σε αεροδρόμια, χερσαία και υδάτινα σύνορα, συστήματα παρακολούθησης, συστήματα ελέγχου δεμάτων ταχυμεταφορικών εταιριών και άλλα, αποτελώντας σημαντικό κέντρο στην Ε.Ε. . Συμμετέχει στη καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος και λαμβάνει μέρος στις μέρες κοινής δράσης του EMPACT. Παρέχει εκπαίδευση με πλήθος προγραμμάτων και επιπέδων. Τέλος, αποτελεί ένα πολυεπίπεδο κόμβο διασύνδεσης διαφορετικών δρώντων και παραγόντων στη διαχείριση και προστασία των συνόρων. Εν κατακλείδι, η δραστηριοποίηση του Frontex είναι ολιστικής προσέγγισης σε σχέση με την υλοποίηση και τους στόχους της EIBM και το εύρος αυτής υπερβαίνει τις δυνατότητες πολλών εθνικών υπηρεσιών των Κρατών-Μελών.
Όμως το πιο σημαντικό δεδομένο, που συχνά παραβλέπετε, είναι η συγκέντρωση πολυάριθμου ποιοτικά ικανού προσωπικού είτε στο επιχειρησιακό πεδίο, είτε στο Αρχηγείο στη Βαρσοβία. Και αυτό είναι το πιο ουσιαστικό σε σχέση με το μέλλον του Οργανισμού, καθώς η παροχή ασφάλειας, είτε μέσω της Αστυνόμευσης, είτε μέσω της Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, είναι μία ανθρωποκεντρική υπόθεση, απαραίτητη για την διαβίωση σε πολυπληθείς δημοκρατικές κοινωνίες, όσο κι αν η τεχνολογία έρχεται να βοηθήσει και να καλύψει κενά. Η ποιότητα φέρνει τριβή, ο πλουραλισμός απόψεων και η ελευθερία έκφρασης ωθεί τη σκέψη και στη συνέχεια οδηγεί σε ιδέες που εφόσον το περιβάλλον επιτρέψει να εκκολαφθούν μετουσιώνονται σε καινοτομία και επομένως σε μια διαδικασία, τακτική, στρατηγική, εφαρμογή, υλικό, κάτι, που θα βελτιώσει την ζωή των ευρωπαίων πολιτών.
Καθώς φτάνουμε στο τέλος της παρουσίασης αυτών των τόσο σημαντικών Ευρωπαϊκών Υπηρεσιών / Οργανισμών, είναι ουσιαστικό για τον αναγνώστη να κατανοήσει πως δεν εργάζονται απομονωμένες. Η Ένωση και κυρίως οι νομοθέτες, δηλαδή οι ευρωπαίοι βουλευτές και το προσωπικό που εργάζεται μαζί τους στο Ευρωκοινοβούλιο, έχουν δαπανήσει ώρες, ημέρες και χρόνια στην αναζήτηση και εύρεση λύσεων σε κάθε τι που επηρεάζει τους ευρωπαίους πολίτες. Μάλιστα, ακόμα κι όταν μία σημαντική λύση βρεθεί, όπως η δημιουργία ενός οργανισμού, η Ένωση, συνεχίζει να ελέγχει το ετήσιο έργο του, τη χρήση του προϋπολογισμού του, τα αποτελέσματα που φέρνει, αν επιλύει και σε τι βαθμό νέα ζητήματα του πεδίου δράσης του. Εν τέλει, οι Ευρωβουλευτές αναθεωρούν και αναδιαμορφώνουν αυτόν τον οργανισμό, κάθε οργανισμό και κάθε νομοσχέδιο, ώστε να είναι πάντα όσο πιο κοντά γίνεται στις υφιστάμενες ανάγκες των ευρωπαίων πολιτών. Και γι΄ αυτό το λόγο θα πρέπει η ανάγκη του κάθε πολίτη να εκφραστεί μέσω της ψήφο του. Για την Ευρώπη μας.
Βιβλιογραφία
Καρράς Α. (2023). European Border and Coast Guard Agency: A Holistic Approach. Ιδρυματικό Αποθετήριο και Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΠΥΞΙΔΑ. Διαθέσιμο σε: http://www.pyxida.aueb.gr/index.php?op=view_object&object_id=10620
Καρράς Α. (2019). Μια Κοινωνικό-Οικονομική Ανάλυση της Αστυνόμευσης: Η Επιρροή της Αστυνόμευσης στην Κοινωνική Ευημερία. Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών ΠΕΡΓΑΜΟΣ. Διαθέσιμο σε: https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2961018
Kaeding M. (2020). More important than ever – EU agencies in times of crisis. European Institute of Public Administration. Διαθέσιμο σε: https://www.eipa.eu/publications/briefing/more-important-than-ever-eu-agencies-in-times-of-crisis/
Wright G. (2018). EU agencies: What are EU agencies and why do they matter?. Institute for Government. Διαθέσιμο σε: https://www.instituteforgovernment.org.uk/article/explainer/eu-agencies
CEPOL (2023). The Agency: Who are we?. Διαθέσιμο σε: https://www.cepol.europa.eu/about/the-agency
CEPOL (2022). CEPOL: Αποστολή, όραμα και αξίες. Διαθέσιμο σε: https://www.cepol.europa.eu/el
European Union (2023). European Institute for Gender Equality (EIGE). Διαθέσιμο σε: https://european-union.europa.eu/institutions-law-budget/institutions-and-bodies/search-all-eu-institutions-and-bodies/european-institute-gender-equality-eige_en
EIGE (2023). What is gender mainstreaming. Διαθέσιμο σε: https://eige.europa.eu/gender-mainstreaming/what-is-gender-mainstreaming?language_content_entity=el#toc-want-to-know-more-
EIGE (2023). Our work. Διαθέσιμο σε: https://eige.europa.eu/about/our-work?language_content_entity=el
EIGE (2023). Gender-based violence. Διαθέσιμο σε: https://eige.europa.eu/gender-based-violence?language_content_entity=el
Council of Europe (2024). What is gender mainstreaming. Διαθέσιμο σε: https://www.coe.int/en/web/genderequality/what-is-gender-mainstreaming
EMCDDA (2024). About the EMCDDA. Διαθέσιμο σε: https://www.emcdda.europa.eu/about_en
FRA (2024). Σχετικά με το FRA. Διαθέσιμο σε: https://fra.europa.eu/el/about-fra
FRA (2024). Areas of Work. Διαθέσιμο σε: https://fra.europa.eu/en/about-fra/what-we-do/areas-of-work
FRA (2024). Tools. Διαθέσιμο σε: https://fra.europa.eu/en/tools
EUAA (2024). What We Do. Διαθέσιμο σε: https://euaa.europa.eu/about-us/what-we-do
EUAA (2024). Country Operations. Διαθέσιμο σε: https://euaa.europa.eu/operations/country-operations
European Commission (2024). Common European Asylum System. Διαθέσιμο σε: https://home-affairs.ec.europa.eu/policies/migration-and-asylum/common-european-asylum-system_en
Eurojust (2024). Eurojust legal framework. Διαθέσιμο σε: https://www.eurojust.europa.eu/about-us/organisation/eurojust-legal-framework
Eurojust (2024). Who we are. Διαθέσιμο σε: https://www.eurojust.europa.eu/about-us/who-we-are
Eurojust (2024). What we do. Διαθέσιμο σε: https://www.eurojust.europa.eu/about-us/what-we-do
Eurojust (2024). How we do it. Διαθέσιμο σε: https://www.eurojust.europa.eu/about-us/how-we-do-it
Europol (2023). Σχετικά με την Europol. Διαθέσιμο σε: https://www.europol.europa.eu/about-europol:el
Europol (2023). Operations, Services & Innovation. Διαθέσιμο σε: https://www.europol.europa.eu/operations-services-and-innovation
eu-LISA (2023). Large-Scale IT Systems. Διαθέσιμο σε: https://www.eulisa.europa.eu/AboutUs/MandateAndActivities/CoreActivities/Pages/Large-Scale-It-Systems.aspx
eu-LISA (2023). Who We Are. Διαθέσιμο σε: https://www.eulisa.europa.eu/About-Us/Who-We-Are
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2015). Κανονισμός (ΕΕ) 2015/2219 σχετικά με τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κατάρτιση στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (ΕΑΑ) και για την αντικατάσταση και κατάργηση της απόφασης 2005/681/ΔΕΥ του Συμβουλίου. Διαθέσιμο σε: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:32015R2219
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2006). Κανονισμός (ΕΕ) 2006/1922 περί ιδρύσεως Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων. Διαθέσιμο σε: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32006R1922
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2023). Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1322 σχετικά με τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Ναρκωτικά (EUDA) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1920/2006. Διαθέσιμο σε: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=uriserv%3AOJ.L_.2023.166.01.0006.01.ELL&toc=OJ%3AL%3A2023%3A166%3ATOC
Official Journal of the European Union (2021). Regulation (EU) on the European Union Agency for Asylum and repealing Regulation (EU) No 439/2010. Διαθέσιμο σε: https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2021/2303
Official Journal of the European Union (2018). Regulation (EU) on the European Union Agency for Criminal Justice Cooperation (Eurojust), and replacing and repealing Council Decision 2002/187/JHA. Διαθέσιμο σε: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02018R1727-20231031
Εικόνα
Wallpaperjam (2024). Διαθέσιμο σε: https://wallpaperjam.com/wallpaper/statue-of-liberty-justice-scales-30786