Γράφει ο Γιάννης Καραλής
Στη σύγχρονη κοινωνία, ο ψηφιακός μετασχηματισμός συνδέεται άρρηκτα με την καθημερινότητα μας. Oι ακόρεστες ανάγκες της κοινωνίας θέτουν στο προσκήνιο ένα αρκετά σημαντικό ερώτημα: Πώς η εξέλιξη της τεχνολογίας θα συμβάλει σε ασφαλείς και προσιτές τραπεζικές συναλλαγές για τους πολίτες, εξασφαλίζοντας, μέσω αυτού του τρόπου, σταθερότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα;
H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ως θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως επόπτης όλων των εμπορικών τραπεζών των χωρών που βρίσκονται εντός της, φέρει ως απάντηση το ψηφιακό ευρώ. Για να αντιληφθούμε εις βάθος την λειτουργία του ψηφιακού ευρώ στην σημερινή εποχή, καλούμαστε πρώτα να περιγράψουμε ποιες ακριβώς ανάγκες οδηγούν σε μια καινοτομία όπως αυτή του e-Euro και γιατί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προσπαθεί ενεργά μέσα από πιλοτικές προσπάθειες να δημιουργήσει έναν ενιαίο τρόπο ψηφιακής πληρωμής μεταξύ των καταναλωτών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς όμως να διακόψει τους υπόλοιπους τρόπους πληρωμής, όπως τα μετρητά, σεβόμενη τα ψηφιακά δεδομένα κάθε πολίτη.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία για τις πληρωμές το 2022, η ΕΚΤ εντοπίζει την αυξανόμενη χρήση των πληρωμών ανέπαφα με κάρτα. Σύμφωνα με τα δεδομένα αυτά, το 53,8% όλων των πληρωμών με κάρτα στην ζώνη του ευρώ ήταν ανέπαφες το δεύτερο εξάμηνο του 2022. Σε 13 από τις τότε 19 χώρες της Ευρωζώνης, περισσότερες από τις μισές από όλες τις πληρωμές με κάρτα ήταν ανέπαφες, αντανακλώντας, με αυτόν τον τρόπο, την υψηλή ζήτηση που υπάρχει για την τεχνολογία σε ολόκληρη την Ευρωζώνη.
Οι προαναφερθείσες ανέπαφες συναλλαγές πραγματοποιούνται σε τερματικά σημεία πώλησης που δεν απαιτείται από τους πελάτες να εισάγουν την κάρτα τους κατά την πληρωμή σε κάποιο αντίστοιχο μηχάνημα. Οι πελάτες απλώς κρατούν την κάρτα τους ή το smartphone τους με δυνατότητα ανέπαφης πληρωμής κοντά σε κάποια φορητή συσκευή. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο, το μερίδιο των ανέπαφων πληρωμών ως ποσοστό όλων των πληρωμών με κάρτα αυξήθηκε σχεδόν κατά το ένα πέμπτο το δεύτερο εξάμηνο του 2022 σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο, δηλαδή το πρώτο του έτους. Συμπερασματικά, η πραγματοποίηση ανέπαφων ψηφιακών πληρωμών δεν είναι μόνο ταχύτερη και βολική αλλά ταυτόχρονα και πιο ασφαλής εφόσον τα ψηφιακά δεδομένα του πολίτη είναι κρυπτογραφημένα καθώς ο ίδιος δεν χρησιμοποιεί το pin του.
Πριν αναλύσουμε τον όρο του ψηφιακού ευρώ, οφείλουμε να αντιληφθούμε την σημασία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην καθημερινότητα μας, για την ομαλή λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποτελείται από 4.000 άτομα, που, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες κεντρικές τράπεζες των Ευρωπαϊκών χωρών, ρυθμίζουν την νομισματική πολιτική, τα επιτόκια δανεισμού, την έκδοση του ευρώ και εποπτεύουν τις τράπεζες της Ευρωζώνης, εξασφαλίζοντας, έτσι, την «ανθεκτικότητα» του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Αναλυτικότερα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καθορίζει μέσω της νομισματικής πολιτικής τα επιτόκια που μεταβάλλουν τις τιμές των προϊόντων, έτσι ώστε να επιτευχθεί ισορροπία. Δεύτερον, η ΕΚΤ είναι υπεύθυνη για την έκδοση και τον διαμοιρασμό του ευρώ σε όλες τις εμπορικές τράπεζες εντός της Ευρωζώνης. Εκτός των παραπάνω, σε περιπτώσεις οικονομικής κρίσης, η ΕΚΤ προβαίνει σε νέες πολιτικές για την παροχή ρευστότητας σε όλες τις εμπορικές τράπεζες εντός της Ευρωζώνης. Επομένως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα ως θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σε διαδικασία υλοποίησης ενός νέου τρόπου πληρωμής τον οποίο θα αναλύσουμε στην συνέχεια.
Αναφορικά με το ψηφιακό νόμισμα, αυτό αποτελεί καινοτομία των σύγχρονων τάσεων της αγοράς και, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα συμβάλει στο όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να εξασφαλιστεί ασφάλεια και έλεγχο στις τραπεζικές συναλλαγές στο ευρωπαϊκό-κοινωνικό πλαίσιο. Μάλιστα, με τη χρήση της τεχνολογίας blockchain, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα είναι σε θέση να διερευνά τα κρυπτονομίσματα και την τεχνολογία που χρησιμοποιείται, έτσι ώστε να σταματήσουν φαινόμενα ηλεκτρονικής απάτης προς το συμφέρων τον ίδιων των πολιτών.
Το ψηφιακό ευρώ είναι ένας τρόπος πληρωμής, ο οποίος θα συνδέσει το μέσο πληρωμής δηλαδή την ψηφιακή έκδοση του ευρώ απευθείας με το θεσμικό όργανο και παράλληλα εκδότη, που το εκδίδει, δηλαδή με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Με την χρήση της τεχνολογίας του blockchain, το ψηφιακό ευρώ θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ηλεκτρονικά έχοντας την ίδια αξία με το συμβατικό ευρώ, με περισσότερες δυνατότητες για γρήγορες και φθηνές συναλλαγές. Ωστόσο, ο ακριβής τρόπος λειτουργίας του ψηφιακού ευρώ και οι λεπτομέρειες του συστήματος εξακολουθούν να είναι θέματα υπό συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο με την συμμετοχή εμπειρογνώμων.
Εν κατακλείδι, το ψηφιακό ευρώ θα έχει καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία και στην υλοποίηση ενός νέου τρόπου πληρωμών εφόσον θα καλύψει ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών αναγκών, αλλά, παράλληλα με την δημιουργία του, θα δημιουργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και αντίστοιχα και ως προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα καθώς μέσα από τους αντίστοιχους νομικούς κανονισμούς θα υπάρχει και ο αντίστοιχος έλεγχος του ψηφιακού ευρώ.
Πηγές
Μουρμούρης, Γ. (2023, Ιούνιος 29). Ψηφιακό ευρώ: Τι είναι, γιατί χρειάζεται και πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει – Οικονομικός Ταχυδρόμος – ot.gr. Οικονομικός Ταχυδρόμος. Διαθέσιμο σε: https://www.ot.gr/2023/06/29/diethni/psifiako-eyro-ti-einai-giati-xreiazetai-kai-pos-tha-mporouse-na-leitourgisei/
Gbrakos. (2023, Οκτώβριος 22). Τι είναι το Ψηφιακό Ευρώ(Digital Euro) ως νόμισμα. Διαθέσιμο σε: https://www.eprom.gr/ti-einai-to-psifiako-evro-digital-euro/
European Central Bank. (2023, Δεκέμβριος 11). Τι κάνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τι σημαίνει αυτό για σας. Διαθέσιμο σε: https://www.ecb.europa.eu/ecb/educational/explainers/tell-me-more/html/anniversary.el.html
Francesco Canepa( 2023, October 18 ) ECB starts preparation for digital euro in multi-year project. Διαθέσιμο σε: https://www.reuters.com/markets/currencies/ecb-starts-preparation-digital-euro-multi-year-project-2023-10-18/
Πηγή εικόνας: European council, council of the European Union. https://www.consilium.europa.eu/en/policies/digital-euro/