Γράφει η Κωνσταντίνα Σανιδά
Το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Κλίμα είναι μια πρωτοβουλία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης που στόχο έχει την παρότρυνση των κατοίκων των κρατών-μελών της Ε.Ε να συμμετάσχουν στην οικοδόμηση μιας πιο πράσινης Ευρώπης. Βασικοί πυλώνες του είναι η ενημέρωση σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τις επιρροές αυτής, καθώς και η εφαρμογή λύσεων με σκοπό την ανάπτυξη και την εδραίωση ενός ευρωπαϊκού κινήματος για το κλίμα. Ως μέρος της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας, το Σύμφωνο επιδιώκει να αποτελέσει εφαλτήριο για ανταλλαγή απόψεων και ιδεών γύρω από την κλιματική κρίση και την αντιμετώπιση αυτής. Πιο αναλυτικά, στοχεύει στη διαμόρφωση μιας πιο ανταγωνιστικής και αποδοτικής από πλευράς πόρων Ευρωπαϊκή Ένωση, σεβόμενη τους περιβαλλοντικούς κανόνες. Στόχος είναι, λοιπόν, η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, δηλαδή, μια ευρωπαϊκή ήπειρος με μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Σύμφωνη με τις ιδέες του Ευρωπαϊκού Συμφώνου είναι και η Συμφωνία του Παρισιού, η οποία υπεγράφη στις 22 Απριλίου του 2016 και στοχεύει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και στη σταθεροποίηση της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε επίπεδα κάτω των 2 βαθμών Κελσίου σε σύγκριση με το 1990, με ταυτόχρονες προσπάθειες για την επίτευξη του 1,5 βαθμού. Με αυτόν τον τρόπο θα υπάρχει η δυνατότητα προσαρμογής στις αρνητικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος. Επίσης, σύμφωνα με τη Συμφωνία αυτή, κάθε χώρα πρέπει να καθορίσει, να σχεδιάσει και να αναφέρει τακτικά τη γενικότερη συμβολή της στις προσπάθειες που γίνονται για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Συγκεκριμένα, οι συνεισφορές που πρέπει να κάνει κάθε χώρα για την επίτευξη του παγκόσμιου στόχου ονομάζονται εθνικά καθορισμένες συνεισφορές, χωρίς η υιοθέτηση αυτών να είναι δεσμευτική. Αυτό αποτελεί ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ανωτέρω Συμφωνίας – δίνοντας έμφαση στην οικοδόμηση συναίνεσης, επιτρέπει εθελοντικούς και εθνικά καθορισμένους στόχους, χωρίς να είναι νομικά δεσμευτικοί.
Πώς όμως μπορεί κανείς να συμβάλλει άμεσα συμμετέχοντας στις δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το κλίμα;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να συμμετάσχει ενεργά στην πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το κλίμα. Ένας από αυτούς είναι να δρα ως Πρεσβευτής του Συμφώνου, δηλαδή μέσω των ενεργειών του να εμπνέει τους άλλους, ώστε να συμμετέχουν στην πρωτοβουλία της Ε.Ε και να υιοθετούν πρακτικές οι οποίες θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη μιας πιο βιώσιμης και πιο πράσινης Ευρώπης. Ως πρεσβευτής του Συμφώνου θα έχει τη δυνατότητα να συνεργαστεί και με άλλους πολίτες και να ανταλλάξει απόψεις σχετικά με την πολιτική και την πρωτοβουλία της Ε.Ε για την υιοθέτηση πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον, από όλους τους πολίτες των κρατών-μελών, ευαισθητοποιώντας τους για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις αυτής. Θα πρέπει, επίσης, να επικοινωνεί με τις διαδικτυακές ομάδες του Συμφώνου τουλάχιστον κάθε τρίμηνο, να προωθεί τις περιβαλλοντικές καμπάνιες του Συμφώνου μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, των καναλιών επικοινωνίας της Γραμματείας του Συμφώνου ή και μέσω των εκστρατειών προβολής των Πρεσβευτών του Συμφώνου, αλλά και να συμμετέχει ενεργά σε εκδηλώσεις τόσο εθνικού όσο και ευρωπαϊκού επιπέδου.
Εν ολίγοις, ένας Πρεσβευτής του Συμφώνου θα πρέπει να αποτελεί παράδειγμα για τους άλλους, μέσω των ενεργειών και των πρωτοβουλιών του, και να προωθεί τις ιδέες και τις δράσεις της Ε.Ε. Πέρα από τη δράση του ως Πρεσβευτής του Συμφώνου, μπορεί κανείς να συμβάλλει στο εγχείρημα της Ε.Ε και ατομικά, αλλάζοντας τις συνήθειες της καθημερινότητάς του. Μπορεί, δηλαδή, να αναβαθμίσει το σπίτι του σε έναν χώρο καθαρής ενέργειας χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή, αλλά και κάνοντας ανακύκλωση με συνέπεια. Θα μπορούσε, επίσης, ο κάθε Ευρωπαίος να ελαττώσει τη χρήση του αυτοκινήτου, το οποίο εκπέμπει επιβλαβή για την ατμόσφαιρα αέρια, και να προτιμά εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης, οι οποίοι δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον, όπως το ποδήλατο ή τα νέα υβριδικά ή ηλεκτρικά οχήματα. Ακόμη, θα ήταν ιδιαίτερα σημαντική ως προς την προώθηση της ιδέας του Συμφώνου, η διεξαγωγή γόνιμων διαλόγων με ανθρώπους, τους οποίους συναναστρέφεται κανείς και μπορεί να επηρεάσει αλλά και να εμπνεύσει, ώστε να ακολουθήσουν και αυτοί ένα μοντέλο ζωής κοντά στα πρότυπα που θέτει η Ε.Ε.
Αξιοσημείωτη είναι και η συμβολή της Ελλάδας στα παραπάνω. Συγκεκριμένα, έλαβε χώρα η διοργάνωση του “Skyros Project”, από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής σε συνεργασία με το Λιμενικό Ταμείο Σκύρου, φορέα Διοίκησης και Εκμετάλλευσης του Λιμανιού της Λιναριάς, και επικεφαλής την καθηγήτρια κ. Κωνσταντίνα Σκαναβή. Μέσω του έργου αυτού προωθήθηκε η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, στα πλαίσια της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα περιελάμβανε την “Ακαδημία Περιβαλλοντικών Εκπαιδευτών”, μέσω της οποίας εκπαιδεύονταν όσοι επιθυμούσαν να υιοθετήσουν μια πιο φιλική προς το περιβάλλον συμπεριφορά. Πιο συγκεκριμένα, με το λιμάνι ως κύριο εργαλείο για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, φοιτητές από όλον τον κόσμο είχαν την ευκαιρία μέσα από πραγματικές συνθήκες να εκπαιδευτούν σε ένα νέο τρόπο περιβαλλοντικής συμπεριφοράς. Μέσα από την εκπαίδευση αυτή οι ίδιοι οι εκπαιδευόμενοι μετέπειτα, προωθούσαν την υιοθέτηση υπεύθυνης συμπεριφοράς απέναντι στο περιβάλλον.
Συμπερασματικά, από τα προαναφερθέντα εξάγεται το συμπέρασμα πως η κλιματική αλλαγή είναι κρίσιμη και η υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Συμφώνου είναι επιτακτική, γι’ αυτό και η Ε.Ε έχει δεσμευτεί να δράσει άμεσα, κινητοποιώντας όλους τους Ευρωπαίους. Άλλωστε, μια από τις βασικές αξίες του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το κλίμα είναι η πολυμορφία και ο μη αποκλεισμός, η δυνατότητα, δηλαδή, όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως επαγγέλματος και κοινωνικής ομάδας, να συμμετέχουν ενεργά στις συζητήσεις και στις δράσεις για το μέλλον της Ευρώπης. Έτσι και η Ελλάδα, ως κράτος-μέλος της Ε.Ε αλλά και ως χώρα ιδιαίτερα ευάλωτη στις τρέχουσες κλιματικές συνθήκες, θα πρέπει να υιοθετεί τα εν λόγω πρότυπα και να προωθηθεί ακόμα περισσότερα όχι μόνο η συγκεκριμένη δράση, αλλά και κάθε σχετική ενωσιακή πολιτική.
Πηγές:
Ευρωπαϊκή Ένωση. (2024) European Climate Pact. Διαθέσιμο σε: https://climate-pact.europa.eu/about/about-pact_el
Energypress. (25.11.2021). Η Ελλάδα ξεχωρίζει στις δράσεις για το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Κλίμα. Διαθέσιμο σε: https://energypress.gr/news/i-ellada-xehorizei-stis-draseis-gia-eyropaiko-symfono-gia-klima
Αθήνα 9.84 (20.06.2022). Το Skyros Project, ένα πρόγραμμα δράσης και ελπίδας για το περιβάλλον. Διαθέσιμο σε: https://athina984.gr/2022/06/20/k-skanavi-to-skyros-project-ena-programma-drasis-kai-elpidas-gia-to-perivallon/
Πηγή εικόνας:
Law Spot. (11.07.2018). Οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κλιματική αλλαγή. Διαθέσιμο σε: https://www.lawspot.gr/nomika-nea/oi-stohoi-tis-eyropaikis-enosis-gia-tin-klimatiki-allagi-infographic