γράφει ο Γιώργος Αθανασόπουλος,
ΕΛΛΑΔΑ και ΤΟΥΡΚΙΑ: δυο χώρες που βρίσκονται η μία δίπλα στην άλλη, η μία απέναντι από την άλλη. Δυο χώρες με μία πάρα πολύ μεγάλη ιστορία αλλά και μεγάλες διαφορές. Αναμφισβήτητα, αυτές οι δύο χώρες έχουν απασχολήσει την Παγκόσμια Κοινότητα πάρα πολλές φορές, αφού οι μεταξύ τους σχέσεις σε συνδυασμό με την γεωπολιτική τους θέση στον Παγκόσμιο Χάρτη προσκρούει και ταυτόχρονα ικανοποιεί διάφορα συμφέροντα. Δεν είναι άλλωστε διόλου τυχαία η ένταξή τους ως μέλη του ΝΑΤΟ την ίδια χρονική περίοδο (1952).
Επίσημη αναφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις έγινε μετά την ανεξαρτητοποίηση του ελληνικού κράτους από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1832 και αφορά στις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ της Ελληνικής και Τούρκικης Δημοκρατίας. Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτών είναι η εναλλασσόμενη εχθρότητα και συμφιλίωση (όπως για παράδειγμα, η δημιουργία ζωνών των χωρικών υδάτων (ΑΟΖ)).
Αν γίνει μια μικρή ιστορική αναδρομή μπορούν να γίνουν εύκολα αντιληπτά τα πολυάριθμα γεγονότα που αναζωπύρωναν τις εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών. Η Ελλάδα και οι Τουρκία, λοιπόν, πρωταγωνίστησαν σε τέσσερις μεγάλους πολέμους: τον Ελληνοτουρκικό το 1897, τον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο μεταξύ του 1912 – 1913, τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο μεταξύ του 1914 – 1918, καθώς και τον Ελληνο – τουρκικό πόλεμο των ετών 1918 – 1922. Παρόλο που η προαναφερόμενη ένταξή τους στο ΝΑΤΟ εξομάλυνε κατά κάποιο τρόπο το αρνητικό κλίμα, οι σχέσεις τους επιδεινώθηκαν εκ νέου με μια σειρά αλλεπάλληλων γεγονότων, όπως η απέλαση των Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη το 1960, το δυσεπίλυτο Κυπριακό Ζήτημα, η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, καθώς επίσης και οι συνεχόμενες αντιπαραθέσεις σχετικά με την κυριότητα ορισμένων νησιών του Αιγαίου Πελάγους.
Ένα ακόμα σημαντικό πρόβλημα που είχαν να αντιμετωπίσουν οι δυο χώρες είναι το ζήτημα της μετανάστευσης, αφού και οι δύο αποτελούν δίαυλο λαθραίων ή νόμιμων μεταναστευτικών ροών από ισλαμικά, κυρίως, κράτη. Το πρόσφατο συμβάν που απασχόλησε όλο τον κόσμο ήταν το αποτυχημένο πραξικόπημα της Τουρκίας το 2016, που αύξησε την αστυνόμευση και την στρατιωτική ετοιμότητα του ελληνικού κράτους. Μετά από αυτή την μικρή ιστορική αναδρομή και φθάνοντας στην σημερινή πραγματικότητα, που απασχολεί και πιο έντονα το συγκεκριμένο άρθρο, παρατηρείται πως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έρχονται πάλι στο προσκήνιο με την σύλληψη δύο Ελλήνων στρατιωτικών επειδή έκαναν περίπολο παράνομα σε περιοχή στον Έβρο. Το ζήτημα έχει πάρει σοβαρές διαστάσεις, αφού οι κρατούμενες μετρούν ήδη πολλές μέρες μέσα στην φυλακή. Υπάρχουν, επίσης, έντονες ανησυχίες ενόψει της εθνική γιορτής της χώρας μας που πλησιάζει και ενόψει των ασκήσεων ετοιμότητας που πραγματοποιούνται μεταξύ των δύο κρατών. Αναμφίβολα, οι δηλώσεις του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Ρετζέπτ Ταγίπ Ερντογάν, και η στάση της Ευρώπης διατηρεί την κατάσταση τεταμένη. Βέβαια, οι τόνοι έχουν πέσει αλλά η τουρκική προκλητικότητα παραμένει.
Όπως μπορεί ευλόγως να διαπιστωθεί, το χάσμα μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας δεν έχει σταματήσει να υφίσταται παρ’ όλες τις αμφίπλευρες προσπάθειες για συμβιβασμούς. Κατά κοινή παραδοχή έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την αποτελμάτωση των διενέξεων και των αντιπαραθέσεων, αλλά ο δρόμος για την πλήρη ολοκλήρωση και τα επιθυμητά αποτελέσματα των προσπαθειών δεν έχει λήξει. Αυτό που οφείλουν να κάνουν και τα δύο κράτη είναι να σέβονται τις διαφορετικότητες και ιδιαιτερότητές τους και να μην ενδίδουν στα τρωτά σημεία των σχέσεών τους.