Η διασπορά και η χρήση όπλων μαζικής καταστροφής ή μη συμβατικών όπλων, παρά τις κατά καιρούς παρεμβάσεις της Διεθνούς Κοινότητας, εξακολουθεί να αποτελεί και σήμερα μια ιδιαίτερα σοβαρή απειλή για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου τα πυρηνικά όπλα αποτελούσαν μέσo αποτροπής στο διεθνές σύστημα. Τα κράτη που τα είχαν στην κατοχή τους αποτελούσαν τους κυρίαρχους του γεωπολιτικού παιχνιδιού θέτοντας τους όρους. Με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου η πυρηνική απειλή έπαψε πλέον να αποτελεί κύριο εργαλείο άσκησης πολιτικής.
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (OHE) με διαδοχικές παρεμβάσεις όπως, για παράδειγμα, η Συνθήκη Μη Διασποράς Πυρηνικών Όπλων του 1968, η Σύμβαση για την Απαγόρευση των Βιολογικών και Τοξικών Όπλων του 1972, η Σύμβαση για την Απαγόρευση Χημικών Όπλων του 1993 και η Συνθήκη για την Πλήρη Απαγόρευση Πυρηνικών Δοκιμών η οποία υπογράφηκε το 1996, έθεσαν το πλαίσιο για την αποτροπή χρήσης όπλων μαζικής καταστροφής. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το 1970 πραγματοποιήθηκε το πρώτο ψήφισμα του ΟΗΕ για την υπογραφή της Συνθήκης της Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων. Στη συνθήκη αναφέρεται ρητά πως “Κάθε Κράτος-Μέρος δεν αναλαμβάνει ποτέ και σε καμία περίπτωση να αναπτύξει, να δοκιμάσει, να παράγει, να κατασκευάσει, είτε με άλλο τρόπο να αποκτήσει, να κατέχει ή να αποθηκεύσει πυρηνικά όπλα ή άλλες πυρηνικές εκρηκτικές συσκευές” ή να “χρησιμοποιήσει ή να απειλήσει να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα ή άλλες πυρηνικές εκρηκτικές συσκευές”. Όμως, το Διεθνές Δικαστήριο το 1996, σε μία συμβουλευτική γνωμάτευση ανέφερε πως τα κράτη με πυρηνικά όπλα θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τη συνέχιση κατοχής τους, όταν αναφέρεται ότι η χρήση πυρηνικών όπλων μπορεί να είναι νόμιμη στην περίπτωση απειλής για την επιβίωση ενός κράτους. Τον Ιούλιο του 2017, στη συνθήκη προστέθηκε πως τα κράτη με πυρηνικά δεν θα μπορούσαν να προβούν σε χρήση τους. Η συνθήκη εγκρίθηκε από τα 2/3 του σώματος των 193 κρατών-μελών του ΟΗΕ και υιοθετήθηκε από 122 χώρες. Στις 20 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε Συμβούλιο Ασφαλείας στη Νέα Υόρκη όπου πενήντα χώρες με επικεφαλής τη Βραζιλία υπέγραψαν τη συνθήκη με καθαρά συμβολικό χαρακτήρα.
Εμπόδιο για την ουσιαστική υλοποίηση της Συνθήκης αποτελούν όλες οι μεγάλες πυρηνικές δυνάμεις της υφηλίου δηλαδή οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Γαλλία, η Ινδία, η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα, η Βρετανία, το Πακιστάν και το Ισραήλ. Παράλληλα, αποστασιοποιήθηκαν της υλοποίησης χώρες της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (ΝΑΤΟ), μεταξύ των οποίων η αξιοσημείωτη περίπτωση της Ιαπωνίας ως η μοναδική χώρα που έχει πληγεί από πυρηνικά. Η Ελλάδα κράτησε αρνητική στάση που ψήφισε για ακόμη μία φορά όχι, ακολουθώντας την συντασσόμενη γραμμή των ΗΠΑ προς όλα τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στο ΝΑΤΟ. Η υποστήριξη του ψηφίσματος ήταν ισχυρότερη από τις χώρες της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής, της Καραϊβικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει συγκεκριμένη κατεύθυνση ενάντια στη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής με στόχο την προώθηση του οικουμενικού χαρακτήρα της Σύμβασης για τα Χημικά Όπλα, τη στήριξη της πλήρους εφαρμογής της από τα κράτη-μέλη της Ένωσης, τη διεθνή συνεργασία στον τομέα των χημικών δραστηριοτήτων και την παροχή στήριξης για τη δημιουργία ενός συνεργατικού πλαισίου μεταξύ της χημικής βιομηχανίας, του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων και των Εθνικών Αρχών.
Παρόλα αυτά, εξακολουθούν να σημειώνονται επανειλημμένες παραβάσεις από χώρες της υφηλίου. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η Βόρεια Κορέα με τον ηγέτη της Κιμ Γιονγκ Ουν, όπου συνεχίζονται οι πυρηνικές δοκιμές, παρά τις κυρώσεις που έχει επιβάλλει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Συμπεραίνεται πως η Βόρεια Κορέα αρχίζει να αναδεικνύεται σε αυτοτελή πυρηνική δύναμη σύμφωνα με την πρόοδο που σημειώνει στα πυρηνικά όπλα και ο κίνδυνος ολοένα μεγαλώνει. Μέχρι στιγμής έχει γίνει πλήθος δοκιμών ατομικών βομβών καθώς και δύο επιτυχημένες εκτοξεύσεις διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων. Οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Βρετανία, μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, έχουν επικρίνει επανειλημμένα την πρωτοβουλία αυτή μέσα στους τελευταίους μήνες, επικαλούμενες την βόρειο κορεατική κρίση ως παράδειγμα μιας κατάστασης στον τομέα της ασφάλειας που καθιστά απαραίτητο το πυρηνικό όπλο.Παρόλα αυτά, ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας απειλεί πλέον ανοιχτά τις ΗΠΑ αναφέροντας πως με την οποιαδήποτε προσπάθεια παρέμβασης στην ανώτατη ηγεσία της χώρας, θα υποστούν τις αντίστοιχες συνέπειες.
Η χρήση πυρηνικών όπλων πρέπει πλέον να πάψει να αποτελεί επιλογή. Οι συνέπειες της είναι αναμφισβήτητα πολύ σοβαρές, ολέθριες και μη αναστρέψιμες τόσο για τους ανθρώπους όσο και για το περιβάλλον. Έχουν περάσει 72 χρόνια από τον πυρηνικό όλεθρο στο Ναγκασάκι και τη Χιροσίμα και η θλιβερή αυτή επέτειος πρέπει να μας υπενθυμίζει τα αποτελέσματα που επιφέρει η χρήση πυρηνικών.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
§ Newsroom Greece, CNN Greece. (2017). Αναταραχή σε όλο τον πλανήτη- η Βόρεια Κορέα εφάρμοσε πυρηνικές κεφαλές στους πυραύλους της. http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/92502/voreia-korea
§ Στυλιανού Σ. , (2017). Η χρήση μη συμβατικών όπλων στο διεθνές δίκαιο. Νομική Εφημερίδα Curia.gr https://curia.gr/i–xrisi–mi–simvatikon–oplon–sto–diethnes–dikaio/
§ Σωτηροπούλου Μ. ,CNN Greece. (2017). Ανυπολόγιστη η καταστροφή από ενδεχόμενη χρήση πυρηνικών όπλων (aud). http://www.cnn.gr/focus/story/98411/m-sotiropoyloy-anypologisti-i-katastrofi-apo-endexomeni-xrisi-pyrinikon-oplon-aud
§ Κούτσικα Ο. , Power Politics. (2017). Πυρηνική στρατηγική και Διεθνές Δίκαιο. https://powerpolitics.eu/πυρηνική-στρατηγική-και-διεθνές-δικα/