Γράφει η Ιωάννα Μαγγίνα
Στις 25 Οκτωβρίου 2021, ο ηγέτης των ενόπλων δυνάμεων του Σουδάν (SAF), Abdel Fattah al-Burhan, αποφάσισε να διαλύσει την παρούσα κυβέρνηση του πρωθυπουργού Abdullah Hamdok και να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Αυτή η πράξη θεωρήθηκε έγκλημα από το Σουδανικό Υπουργείο Εξωτερικών, καθώς μόνο ο πρωθυπουργός μπορεί να προβεί στην προαναφερθείσα κήρυξη. Ο Abdel Burhan, επίσης, ανακοίνωσε τη διάλυση του Συμβουλίου Εθνικής Κυριαρχίας, το οποίο είχε ιδρυθεί για να συμβάλλει στην ομαλή μετάβαση του Σουδάν προς την δημοκρατία μετά την εξέγερση του 2019 που είχε προκαλέσει την ανατροπή του Omar al-Bashir, και μάλιστα συνέλαβε και πολλά μέλη του. Ο ίδιος, δεσμεύτηκε για τη διεξαγωγή εκλογών το μεθεπόμενο καλοκαίρι και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2023, με το πρόσχημα ότι πλέον πρέπει να βρίσκονται στην εξουσία ικανά άτομα, τα οποία θα σέβονται τους πολίτες και θα εξυπηρετούν τα συμφέροντα τους. Έθεσε υπό κατ’ οίκον κράτηση, σε άγνωστη τοποθεσία, τον πρωθυπουργό, προπάντων διότι αρνήθηκε να ανακοινώσει την αποδοχή της κατάληψης εξουσίας από τον σουδανικό στρατό. Ταυτόχρονα, ο κρατούμενος Abdullah Hamdok καλούσε τον λαό να αντισταθεί σε αυτή τη βίαιη και μη ειρηνική ανατροπή του καθεστώτος. Ο στρατός διέκοψε τη σύνδεση στο διαδίκτυο σε όλη τη χώρα, ενώ παράλληλα εισέβαλε και συνέλαβε αρκετούς εργαζόμενους στα γραφεία ραδιοφωνίας και τηλεόρασης της περιοχής Ομντουρμάν, γειτονικής πόλης με την πρωτεύουσα Χαρτούμ. Επιπλέον, συνελήφθη ο επικεφαλής ανταποκριτής του Al Jazeera, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος από τον στρατό, χωρίς να δοθεί καμία εξήγηση για τον λόγο σύλληψης του.
Και ενώ συνέβαιναν τα παραπάνω, ο άοπλος λαός, εξαγριωμένος, βγήκε στους δρόμους και διαδήλωνε κατά του πραξικοπήματος και της στρατιωτικής παρουσίας στην πολιτική, διότι η χώρα μετά από τόσα χρόνια αυταρχικής διακυβέρνησης, μόλις είχε μπει στον δρόμο προς την δημοκρατία. Φωνάζοντας συνθήματα κατά του στρατού και κρατώντας πανό που έγραφαν: “καλύτερα να σε σκοτώσουν πάρα να συνεχίσουν να σε απειλούν, μην παραιτηθείς Hamdok”, ο λαός εξέφραζε την αγανάκτηση του προς το πρόσωπό του Abdel Burhan και την επιθυμία του για την αποκατάσταση της μεταβατικής κυβέρνησης. Πανεπιστημιακές επιτροπές, φοιτητές, δημόσιοι υπάλληλοι και γιατροί ήταν αρνητικά διακείμενοι προς το πραξικόπημα, με τους τελευταίους να δηλώνουν ότι θα σταματήσουν να εργάζονται στα στρατιωτικά νοσοκομεία και ότι θα εξυπηρετούν μόνο επείγοντα περιστατικά. Ο στρατός του Σουδάν κατέβαλε προσπάθεια για την καταστολή της εξέγερσης των πολιτών, χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα που είχε στην κατοχή του. Μέχρι τις 13 Νοεμβρίου έχουν σημειωθεί περίπου 20 θάνατοι, ενώ ο αριθμός των τραυματισμένων συνεχώς αυξάνεται.
Διεθνείς αντιδράσεις
Τα παραπάνω έκτροπα γεγονότα δεν θα μπορούσαν να μην προκαλέσουν τις αντιδράσεις των διεθνών φορέων και ξένων κυβερνήσεων.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Antonio Guterres ζήτησε την άμεση απελευθέρωση του πρωθυπουργού Abdullah Hamdok, καθώς και των αξιωματικών που συνελήφθησαν από τον εθνικό στρατό του Σουδάν και καταδίκασε το πραξικόπημα. Ο πολιτικός απεσταλμένος του ΟΗΕ, Volker Perthes δήλωσε τη βαθιά ανησυχία του για το πραξικόπημα και επισήμανε την ανάγκη του διαλόγου με καλή πίστη και ειρηνικό τρόπο, ώστε να αποκατασταθεί η συνταγματική τάξη. Επιπλέον, χαρακτήρισε ως απαράδεκτες τις προσπάθειες για υπονόμευση της μετάβασης του Σουδάν προς τη δημοκρατία.
Η ΕΕ, παρατηρώντας τις εξελίξεις στο Σουδάν έκρινε, επίσης, καταδικαστέα την απόφαση για πραξικόπημα αλλά και απαίτησε την άμεση απελευθέρωση των κρατουμένων από την παράνομη σύλληψη τους από τους στρατιώτες. Ο Josep Borrell τόνισε το δικαίωμα του λαού να διαμαρτύρεται με ειρηνικό τρόπο και την προφανή αποφυγή της αιματοχυσίας και των βιαιοπραγιών, στις οποίες προέβη ο στρατός του Σουδάν. Επιπλέον, ο Emmanuel Macron δήλωσε την υποστήριξη του στη μεταβατική κυβέρνηση του Σουδάν και την άμεση απελευθέρωση του πρωθυπουργού και των αξιωματικών. Το ίδιο υποστήριξε και η Γερμανία.
Οι ΗΠΑ εξέφρασαν τη βαθιά ανησυχία τους και υποστήριξαν ότι κάθε προσπάθεια που αποσκοπεί στην βίαιη αλλαγή του μεταβατικού καθεστώτος, θέτει σε κίνδυνο τις σχέσεις της με το Σουδάν και κατ’ επέκταση την αμερικανική βοήθεια προς αυτό. Επιπροσθέτως, η Κίνα ζήτησε την επίλυση των διαφορών για τη διατήρηση της σταθερότητας και της ειρήνης στην περιοχή, ενώ το Νορβηγικό Προσφυγικό Συμβούλιο δήλωσε την υποστήριξη του προς τον άμαχο πληθυσμό και την προστασία του.
Επιπλέον, η Αφρικανική Ένωση απαίτησε την άμεση επανέναρξη του διαλόγου, ώστε να τεθεί τέλος στις βιαιοπραγίες και ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας, ανήσυχος, εξέφρασε τη θλίψη του για το πραξικόπημα και έκανε έκκληση να τηρηθούν όλα τα συμφωνηθέντα κατά την μεταβατική περίοδο. Τέλος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος, αντίστοιχα, έκαναν λόγο για την συγκράτηση και τη διατήρηση των πολιτικοοικονομικών οφελών που έχουν επιτευχθεί και στην προτεραιότητα που πρέπει να δοθεί στην εθνική συναίνεση.
Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερθέντα, γίνεται αντιληπτό πως η κατάσταση στο Σουδάν βρίσκεται εκτός ελέγχου. Ο στρατός, ενώ θα έπρεπε να συμμορφώνεται προς τις διαταγές της πολιτικής ηγεσίας, αντιθέτως προβαίνει σε απάνθρωπες πράξεις αγνοώντας την μακροχρόνια προσπάθεια του κράτους να εκδημοκρατιστεί. Οι βιαιοπραγίες του θα έπρεπε να έχουν σταματήσει, καθώς ο λαός δεν προκαλεί χρησιμοποιώντας αθέμιτα μέσα, παρά μόνο υπερασπίζεται τα δικαιώματα και τις επιθυμίες του με ειρηνικό τρόπο, διαδηλώνοντας. Λέξεις όπως “σεβασμός”, “δικαιώματα”, “ειρήνη” φαίνεται να είναι άγνωστες στον εθνικό στρατό του Σουδάν, ο οποίος επιλέγει να επιβάλει με τη βία τη θέληση του για ανατροπή του καθεστώτος αντί να προχωρήσει σε διάλογο και διαπραγμάτευση. Το αν ο στρατός εν τέλει θα επιλέξει το δρόμο προς τις ειρηνικές συζητήσεις είναι άγνωστο αν και όλοι οι διεθνείς δρώντες ελπίζουν σε αυτό.
Βιβλιογραφία
- BBC, Sudan coup: Protests continue after military takeover, Οκτώβριος 30, 2021 Ανάκτηση από:
https://www.bbc.com/news/world-africa-59045020
- Carniegie Middle East Center, The military has taken power in Sudan and dissolved its transitional government, Οκτώβριος 26, 2021
Ανάκτηση από:
https://carnegie-mec.org/diwan/85647
- CNN, Massive crowds demonstrate against military takeover in Sudan, Οκτώβριος 30, 2021
Ανάκτηση από:
https://edition.cnn.com/2021/10/30/africa/sudan-coup-protests-intl/index.html
- DABANGA, World condemns Sudan’s military coup, US withdraws aid, Οκτώβριος 26, 2021
Ανάκτηση από:
- MADA MASR, Millions turn out across Sudan to defy military takeover, met with harsh violence from joint security forces, Οκτώβριος 30, 2021
Ανάκτηση από:
- Sudantribune, EU condemns crackdown on peaceful protests in Sudan, Νοέμβριος 14, 2021
Ανάκτηση από:
https://sudantribune.com/article222885/
- Πηγή εικόνας: Capital, Τι συνέβη με το πραξικόπημα στο Σουδάν, Νοέμβριος 1, 2021
Ανάκτηση από: