γράφει η Χριστίνα Μουτάφη
Όλα ξεκίνησαν από τη δημοσιοποίηση μέσω του γερμανικού τύπου στις 17 Μάη 2019, ενός σκανδαλώδους βίντεο όπου εμφανίζεται ο μέχρι τότε αντικαγκελάριος της Αυστρίας ΧάιντςΚρίστιαν Στράχε να προβαίνει σε μία «πρωτοφανή πολιτική συναλλαγή», λίγο πριν τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2017 (σημειωτέωνότι από το 2017 συγκυβερνώντα Κόμματα είναι το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα του Κουρτς και το Κόμμα των Ελευθέρων του Στράχε). Συγκεκριμένα, ο Στράχε εμφανίζεται καθαρά στο βίντεο αυτό να υπόσχεται σε μια Ρωσίδα επιχειρηματία δημόσιες συμβάσεις με αντάλλαγμα την προεκλογική στήριξή της απέναντι στο ακροδεξιό Εθνικιστικό Κόμμα Ελευθέρων στις αυστριακές βουλευτικές εκλογές του 2017. Μετά από αυτή τη δημοσιοποίηση πολιτικής διαφθοράς, ο έως τότε αντικαγκελάριος Στράχε υπέβαλε την παραίτησή του στον καγκελάριο, η οποία και έγινε δεκτή.
Μετά την παραίτηση του Στράχε, ο πρόεδρος της Αυστρίας Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλενδήλωσε ότι είναι αναγκαία η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους πολιτειακούς θεσμούς. Συζήτησε το θέμα των πρόωρων εκλογών με τον καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος έβαλε τέλος στην κυβέρνηση συνασπισμού με την άκρα δεξιά και πρότεινε νέες εκλογές. Μετά την αποκάλυψη του πολιτικού σκανδάλου, ο καγκελάριος τόνισε ότι δεν είναι πλέον δυνατή η συνέχιση της συνεργασίας του κόμματός του με το Κόμμα των Ελευθέρων, καθώς και ότι συνεχίζει να μην είναι δυνατή μία συνεργασία με τους Σοσιαλδημοκράτες. Επεσήμανε, μάλιστα, ότι το Κόμμα των Ελευθέρων βλάπτει το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα, και ότι εκείνο που βάρυνε και υπήρξε προβληματικό στα λεγόμενα του Στράχε στο επίμαχο βίντεο ήταν οι ιδέες της κατάχρησης εξουσίας και οι χειρισμοί με τα χρήματα των Αυστριακών φορολογούμενων. Ο Κουρτς κατήγγειλε, λοιπόν, την κυβερνητική συνεργασία με το ακροδεξιό εθνικιστικό Κόμμα των Ελευθέρων. Αμέσως μετά την παραίτηση του αντικαγκελαρίου, χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν μπροστά από το Μέγαρο της Καγκελαρίας στο κέντρο της Βιέννης. Οι διαδηλωτές απαίτησαν την άμεση προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών και την παραίτηση του Κουρτς. Το Μέγαρο της Καγκελαρίας παρέμενε «υπό πολιορκία». Οι διαδηλωτές κατηγορούσαν τον Κουρτς για υποκρισία, αφού όπως έλεγαν ήξερε πολύ καλά με ποιους συνεργαζόταν.
“Υπόθεση Ίμπιζα” αποκαλείται το πρωτοφανές σκάνδαλο διαφθοράς και πολιτικής συναλλαγής, στο οποίο φέρεται να εμπλέκεται άμεσα ο αντικαγκελάριος και αρχηγός των Ελευθέρων Χάιντς – Κρίστιαν Στράχε. Η υπόθεση αυτή επέφερε ραγδαίες και ριζικές πολιτικές εξελίξεις. Επήλθε αμέσως διάλυση του συνασπισμού και στη συνέχεια ανατροπή της κυβέρνησης μειοψηφίας του Σεμπάστιαν Κουρτς από την πλειοψηφία της αυστριακής Βουλής. Κανονικά, οι επόμενες βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονταν τον Οκτώβριο του 2022. Η πρόωρη προσφυγή στην κάλπη κρίνεται, ωστόσο, αναγκαία ως επακόλουθο της κυβερνητικής κρίσης που συνταράσσει τη χώρα, εξαιτίας της “Υπόθεσης Ίμπιζα”.
Με την ανάθεση, την 30η Μαΐου 2019 από τον ομοσπονδιακό πρόεδρο Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν, εντολής σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης στην Μπριγκίτε Μπίρλαϊν, η οποία ηγείται πλέον αυτής ως η πρώτη γυναίκα καγκελάριος στην ιστορία της χώρας, η Αυστρία βιώνει πλέον την τέταρτη κατά σειρά κυβέρνησή της μέσα σε τρεις εβδομάδες, κάτι που αποτελεί ένα άνευ προηγουμένου ρεκόρ. Πριν από τρεις εβδομάδες, τη διακυβέρνηση της χώρας είχε ακόμη ο συνασπισμός του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος του καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτςμε το ακροδεξιό εθνικιστικό Κόμμα των Ελευθέρων, που βρίσκονταν στην εξουσία από τον Δεκέμβριο του 2017. Μετά τη διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού εξαιτίας της αποκάλυψης της “Υπόθεσης Ίμπιζα”, του πρωτοφανούς σκανδάλου διαφθοράς, που οδήγησε στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών, ακολούθησε μία πρώτη μεταβατική κυβέρνηση μειοψηφίας του Λαϊκού Κόμματος. Τις κενές θέσεις των υπουργών, μελών του Κόμματος των Ελευθέρων που είχαν αποπεμφθεί ή παραιτηθεί, ανέλαβαν τεχνοκράτες, ωστόσο την κυβέρνηση αυτή μειοψηφίας, υπό τον καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς, είχε ανατρέψει με πρόταση δυσπιστίας η πλειοψηφία της αυστριακής Βουλής.
Τελικά, την 30η Μαΐου, ο πρόεδρος Βαν ντερ Μπέλεν, έπειτα από σειρά διερευνητικών επαφών του με τους αρχηγούς των πέντε κοινοβουλευτικών κομμάτων, ανέθεσε την εντολή σχηματισμού της οριστικής πλέον υπηρεσιακής κυβέρνησης που θα οδηγήσει τη χώρα στις πρόωρες εκλογές της 29ης Σεπτεμβρίου 2019, στην πρόεδρο του Αυστριακού Συνταγματικού Δικαστηρίου Μπριγκίτε Μπίρλαϊν.
Η κατάρρευση του αυστριακού συνασπισμού δεν είχε αντίκτυπο μόνο στο αυστριακό πολιτικό γίγνεσθαι, αλλά και στο ευρωπαϊκό γενικότερα. Αποτέλεσε συντριπτική ήττα ενός από τα πιο επιτυχημένα λαϊκιστικά κόμματα στην Ευρώπη και μόλις μια εβδομάδα πριν από τις ευρωεκλογές, στις οποίες οι εθνικιστές από Βρετανία μέχρι Πολωνία επιδίωκαν να στείλουν ηχηρό μήνυμα ενάντια στο κατεστημένο. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Αυστρία αποτελούν, παράλληλα, ένα μήνυμα για το πόσο εύθραυστη πολιτικά είναι η Ευρώπη, καθώς η πτώση της δημοτικότητας πολλών κυρίαρχων κομμάτων καθιστά πιο ασταθείς τις κυβερνήσεις συνασπισμού.
ΠΗΓΕΣ
1)Απόστολος Στάικος «Σεμπάστιαν Κουρτς: ‘Μέχρι εδώ’- Πρόωρες εκλογές στην Αυστρία», διαθέσιμο στην ιστοσελίδα www.euronews.com
2) Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων «Το νωρίτερο στα μέσα Σεπτεμβρίου οι πρόωρες εκλογές στην Αυστρία», διαθέσιμο στην ιστοσελίδα www.kathimerini.gr