Loading...
Latest news
Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική Επικαιρότητα

Περιουσιολόγιο και έργα τέχνης

γράφει η Ανδρονίκη Χαρίση,

Μεγάλη συζήτηση λαμβάνει χώρα το τελευταίο διάστημα με θέμα την ένταξη των έργων τέχνης στο Περιουσιολόγιο. Μιλώντας για το Περιουσιολόγιο νοούμε την πλήρη καταγραφή της ακίνητης , της άυλης  καθώς και της κινητής περιουσίας ενός φορολογούμενου πολίτη. Το μέτρο αυτό, θεωρείται αναγκαίο ως εργαλείο άσκησης φορολογικής πολιτικής, στοχεύοντας ουσιαστικά μέσω της πλήρης καταγραφής των περιουσιακών στοιχείων του πολίτη στην πάταξη της φοροδιαφυγής. Στο περιορισμό των κοινωνικών ανισοτήτων, όπου τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα πλήττονται από την ιδιαίτερα βαριά φορολογία συμβάλλοντας η τελευταία στην περαιτέρω φτωχοποίηση τους.
Η νομοθετική αυτή διάταξη, έχει ψηφιστεί ήδη από το 2010, παρόλο που δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα. Στοχεύει όχι μόνο στη μείωση και εάν είναι δυνατόν στην εξάλειψη της φοροδιαφυγής, αλλά κυρίως στη συρρίκνωση των κοινωνικών ανισοτήτων μέσω της δημιουργίας ενός αξιοκρατικού φορολογικού συστήματος.
Ωστόσο σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (ΑΠΠΔ), η εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου παραβιάζει το δικαίωμα προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Διότι, ενώ έως τώρα στο Περιουσιολόγιο καταγράφονταν η υλική περιουσία, δηλαδή τα ακίνητα, τα αυτοκίνητα που διαθέτει ο φορολογούμενος και ούτω ο καθεξής, από την στιγμή που θα εφαρμοσθεί η διάταξη θα γίνεται καταγραφή πέρα των προαναφερθέντων στοιχείων και περιουσιακά στοιχεία, όπως το εισόδημα, καθώς και καταθέσεις ανεξαρτήτων εάν αυτές βρίσκονται εντός η εκτός συνόρων.
Επιπρόσθετα, θα περιλαμβάνει και καταγραφή ομολόγων, μετοχών, κοσμημάτων καθώς και έργων τέχνης. Η παρούσα διάταξη έχει επιφέρει ήδη μεγάλη αναταραχή στο “κόσμο της τέχνης”, προτού καν εφαρμοσθεί. Πιο συγκεκριμένα, τόσο συλλέκτες έργων τέχνης, όσο και οι ίδιοι οι δημιουργοί βρίσκονται σε αναστάτωση. Με τους πρώτους να αναζητούν, τόσο τρόπους να διαφυλάξουν την αξία των έργων τέχνης που βρίσκονται στην κατοχή τους, όσο και για να αποφύγουν να υποστούν τη διαδικασία να αποδείξουν πως απέκτησαν τα εν λόγω έργα τέχνης (μέσω αγοράς από γκαλερί, δημοπρασίες, κλπ). Έχουν αρχίσει ήδη να οδηγούνται, είτε στο να “κρύβουν” τις συλλογές έργων τέχνης που μπορεί να βρίσκονται στην κατοχή τους, είτε να  τα ρευστοποιούν, ή ακόμα και να τα μεταφέρουν σε χώρες του εξωτερικού που μπορούν να χαρακτηριστούν ως φορολογικοί παράδεισοι σε ότι αφορά τα έργα τέχνης. Για του λόγου το αληθές, το λιμάνι της Γενεύης αποτελεί έναν τέτοιο παράδεισο, όπου έργα τέχνης και αντικείμενα μεγάλης αξίας δύναται να αποθηκευτούν αφορολόγητα κάτω από άριστες συνθήκες.
Όσον αφορά, τώρα, στους δημιουργούς, το να συμπεριληφθούν να παράδειγμα πίνακες ζωγραφικής και γλυπτά στην καταγραφή του Περιουσιολόγιου θα επηρεάσει αρνητικά τον χώρο πωλήσεις και αγοράς έργων τέχνης. Μάλιστα, η διάταξη προβλέπει πως πέρα από την φορολόγηση των ίδιων των έργων τέχνης, θα φορολογείται και η ασφάλιση αυτών . Η οικονομική δυνατότητα ενός ατόμου, λοιπόν, να ασφαλίσει κάποιο έργο που βρίσκεται στην κατοχή του, θα λαμβάνεται υπόψιν ως περιουσιακό στοιχείο και θα συμπεριλαμβάνεται στο Περιουσιολόγιο.

Πιθανότατα, επίσης να υπάρξη και πτώση της αξίας των έργων τέχνης και συνεπώς της τιμής πώλησης λόγω της φορολόγησης, Οι χαμηλές, λοιπόν τιμές πώλησεις θα επηρεάσουν και το βιωτικό επίπεδο των δημιουργών. Οι οποίοι στον αγώνα τους για επιβίωση θα κληθούν να πωλήσουν τα έργα τους σε τιμες πενίας (!) Συνοψίζοντας, οι παραπάνω μεταρρυθμίσει θα λειτουργήσουν ως ντόμινο στην αγορά έργων τέχνης, αλλάζοντας ριζικά το τοπίο.
Τι συμβαίνει όμως σε κάποιες μεγάλες Ευρωπαϊκές πόλεις;



Ας εμβαθύνουμε, όμως λίγο περαιτέρω κι ας εξετάσουμε τι συμβαίνει και τι ισχύει σε κάποιες μεγάλες Ευρωπαϊκές χώρες σε σχέση με το Περιουσιολόγιο. Η γαλλική κυβέρνηση, δίνει τη δυνατότητα, εδώ και χρόνια στο Γάλλο πολίτη να προβεί σε αποπληρωμή των φόρων του μέσω της δωρεάς έργων τέχνης που μπορεί να διαθέτει ως προσωπική συλλογή. Στη Γερμανία μάλιστα, το Περιουσιολόγιο και ό,τι συνεπάγεται αυτό έχει κριθεί αντισυνταγματικό από το Ανώτατο Συνταγαμτικό Δικαστήριο, από το 1995.
Από την άλλη, όσον αφορά χώρες που βρίσκονται υπό καθεστώς οικονομικής εξυγίανσης, όπως η Ισπανία, το Περιουσιολόγιο θεωρείται απαραίτητο και αποτελεί ένα απο τα μέτρα που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και μάλιστα χαρακτηρίζεται ως μέτρο δημοσιονομικής πολιτικής. Ανακύπτει όμως, ένας κοινός αντίλογος, σε ότι αφορά την υπο εξέταση νομοθετική διάταξη, πως παρουσιάζει αξιοσημείωτες δυσκολίες, ως προς τον τρόπο αξιολόγησης του περιουσιακού στοιχείου που ονομάζεται τέχνη. Και έχει εγείρει εντάσεις, διότι στο εκάστοτε περιουσιακό στοιχείο που θα επιβληθεί για την απόκτηση αυτού, έχει ήδη πληρωθεί ο αντίστοιχος φόρος, όπως για παράδειγμα φόρος μεταβίβασης.
Το Περιουσιόλογιο, λοιπόν, υπό τη νέα μορφή που φαίνεται να λαμβάνει παραβιάζει την ιδιωτικότητα των πολιτών καλώντας τους να “λογοδοτήσουν”, για νόμιμες μορφές αγορών, που έχουν διενεργήσει στο παρελθόν. Θέτωντας ερωτήματα για τον τρόπο και τη διάρκεια φορολόγησης και δημιουργώντας την πεποίθηση πως η νομοθετική διάταξη που θα ισχύσει από το 2019, θα συμβάλει στη δημιουργία μιας μεγαλειώδους μάυρης αγοράς.