γράφει ο Ευάγγελος Τασιόπουλος
Δύο χρόνια περίπου μετά την εκλογή του, ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump, μετά από ένα «μπαράζ» παράδοξων πολιτικών αποφάσεων, κυρίως στη σφαίρα εξωτερικής, αλλά και εσωτερικής πολιτικής, προχωρεί σε έναν εμπορικό πόλεμο (trade war) εναντίον της Κίνας και κλονίζει τα θεμέλια του παγκόσμιου εμπορίου. Με τον όρο «trade war», εννοείται η κατάσταση κατά την οποία δύο χώρες επιτίθενται η μια στην άλλη με τη μορφή αύξησης των δασμών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δυσχέρεια των οικονομικών και πολιτικών σχέσεων, όχι μόνο των εμπλεκόμενων χωρών, αλλά και άλλων τρίτων, σημειώνοντας έτσι μια παγκόσμια οικονομική αναταραχή.
Είναι πλέον γνωστό, πως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής χρωστούν περίπου 1,15 τρισεκατομμύρια δολάρια στην Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, καθιστώντας έτσι την τελευταία τον μεγαλύτερο πιστωτή των Η.Π.Α. Με άλλα λόγια, το μεγαλύτερο μέρος του αμερικανικού χρέους το κατέχει η Κίνα από τους ξένους πιστωτές. Ο Αμερικανός Πρόεδρος, αφού τόνισε πως οι εμπορικές πρακτικές του Πεκίνου είναι αθέμιτες και παράνομες, προχώρησε στην απειλή της επιβολής υψηλών δασμών στα εισαγόμενα κινεζικά προϊόντα, μιας και κατά τα λόγια του «η Κίνα εκμεταλλεύεται τις Ηνωμένες Πολιτείες και αυτό δεν είναι δίκαιο για τη χώρα». Ο κυριότερος λόγος που οδήγησε τον Trump στη διεξαγωγή του εμπορικού αυτού πολέμου είναι, εκτός από τις υποτιθέμενα αθέμιτες οικονομικές πολιτικές της Κίνας, το εμπορικό έλλειμμα που έχουν οι Η.Π.Α με την Κίνα, το οποίο ανέρχεται στα 375 δισεκατομμύρια δολάρια. Το αμερικανικό επιτελείο αποφάσισε να μειώσει το έλλειμμα αυτό με την αύξηση των δασμών. Αρχική ενέργεια του Προέδρου ήταν η επιβολή αυξημένων δασμολογικών φόρων σε εισαγωγές ηλιακών συλλεκτών τον Ιανουάριο του 2018, ενώ τον Ιούλιο του ίδιου έτους η αμερικανική κυβέρνηση αποφάσισε την επιβολή δασμών σε κινεζικά προϊόντα ύψους 34 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο Donald Trump συνέχισε να βομβαρδίζει την κινεζική πλευρά, καθώς τον Αύγουστο του 2018 προχώρησε σε περαιτέρω δασμολογική αύξηση σε προϊόντα του Πεκίνου κατά 16 δισεκατομμύρια δολάρια και το Σεπτέμβρη η επιβολή αυτή αυξήθηκε εκ νέου κατά 200 δισεκατομμύρια. Η Κίνα είχε δηλώσει, πως θα αντιδρούσε σε νέες επιβολές δασμών και οτι αυτές δε θα έμεναν αναπάντητές από το Υπουργείο Οικονομικών στο Πεκίνο. Μάλιστα, το Πεκίνο ανταπέδωσε τα πυρά, με επιβολή δασμών σε περίπου 128 προϊόντα εισαγόμενα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως αλουμίνιο, αεροπλάνα, αυτοκίνητα, σόγια, καρπούς και φρούτα∙ ταυτόχρονα σχεδίαζε περαιτέρω δασμολογική επιβολή ύψους 60 δις. δολαρίων σε διάφορα ακόμη αμερικανικά αγαθά. Παράλληλα με τις εξελίξεις αυτές, διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί και οικονομολόγοι προειδοποιούν, πως ο εμπορικός πόλεμος αυτός εγκυμονεί κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία. Ο Αμερικανός Υπουργός Εμπορίου όμως, υποστηρίζει οτι η κινεζική πλευρά δε θα υποστεί οικονομική ζημία και ότι οι δύο χώρες δε θα οδηγηθούν σε περαιτέρω οικονομικές διχόνοιες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται θορυβημένη από το μπαράζ αυτό των οικονομικών επιθέσεων. Εισηγήθηκε την εξαίρεσή της από τους επιθετικούς δασμούς των αμερικανών, κυρίως όσον αφορά τα εισαγώμενα προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου. Τελικά, η ευρωπαϊκή πλευρά εξασφάλισε την προσωρινή αναστολή επιβολής των δασμών στις υπηρεσίες άνθρακα και αλουμινίου, αλλά ταυτόχρονα παρουσιάζεται έτοιμη σε ενδεχόμενη εσπευσμένη επιβολή δασμών εις βάρος της, προετοιμάζοντας αντίμετρα ύψους 9 δις.ευρώ για αμερικανικά προϊόντα, όπως αναφέρει η Reuters. Με αυτά τα εμπορικά και οικονομικά μέτρα, προστατεύονται όλες οι χώρες της Ε.Ε, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Ποιος όμως είναι ο χαμένος της υπόθεσης; Ποιες είναι οι πιθανές εκβάσεις του εμπορικού πολέμου αυτού; Πέρα από τις οικονομίες των 2 κολοσσών, είναι πιθανό να πληχθούν οι οικονομίες και άλλων χωρών, ενώ πιθανότατα θα πληγεί και ο μέσος απλός πολίτης, καθώς έχουν φορολογηθεί αρκετά προϊόντα καθημερινής χρήσης, όπως το κρέας, τα κινητά τηλέφωνα και αυτοκίνητα. Τα αποτελέσματα από την άλλη πλευρά, του σκληρού αυτού εμπορικού πολέμου δεν έχουν ακόμη φανεί, καθώς είθισται σε τέτοιες πρωτοφανείς οικονομικές και εμπορικές περιπτώσεις τα αποτελέσματα να εκδηλώνονται μακροπρόθεσμα∙ αυτό όμως δε σημαίνει πως ένα μέρος των οικονομικών συνεπειών δεν έχει φανεί. Όπως εξηγήθηκε παραπάνω, ο απλός καταναλωτής είναι ο πρώτος που πλήττεται, μιας και όπως είναι φυσικό, η επιβολή των δασμών, οδηγεί σε αύξηση των τιμών, η οποία οδηγεί στην μείωση της κατανάλωσης, κάτι το οποίο, πιθανά, θα έχει και επιπτώσεις στο Α.Ε.Π. Ουσιαστικά, κανείς δε γνωρίζει, ούτε μπορεί να προβλέψει με σιγουριά ποιες θα είναι οι εκβάσεις του εμπορικού πολέμου μεταξύ Κίνας και Η.Π.Α, αλλά αν συνεχιστούν οι δασμολογικές επιβολές, υπάρχει ο κίνδυνος να μειωθεί η αξιοπιστία που εμπνέει διαχρονικά η οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών. και να επηρεαστεί το αμερικανικό δολάριο.
Βιβλιογραφία:
Paul Davidson, Trump trade war: Why he’s fighting it and how tariffs work, 31 August 2018, USA TODAY. Διαθέσιμο σε: https://eu.usatoday.com/story/money/2018/08/27/trump-trade-war-tariffs-how-they-work/988027002/?fbclid=IwAR1vvn0sqPPOEMyaTPOxfMR1E6aq72bCyJCfxTb3nzyoaL8EUaGfr6-Srg0
BBC News, Trade wars, Trump tariffs and protectionism explained, 26 July 2018. Διαθέσιμο σε :https://www.bbc.com/news/world-43512098?fbclid=IwAR1rPHzZoNIsMKiHgeXfu2nw4b_m6G1woNgGE7NLPvBAU_URQezIRCJf4Nc
KIMBERLY AMADEO, Trade Wars and How They Affect You, 25 October 2018, the balance. Διαθέσιμο σε: https://www.thebalance.com/trade-wars-definition-how-it-affects-you-4159973
Ο Εμπορικός Πόλεμος Κίνας-ΗΠΑ: Το Χρονικό, οι Επιπτώσεις, η Ε.Ε. και οι Πιθανές Εκβάσεις
