Loading...
Latest news
Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική Επικαιρότητα

Ο Γάμος Ρωσίας – Κίνας με τις ευχές των ΗΠΑ

Γράφει ο Δημήτρης Άγας

Τι και αν ουσιαστικά πριν 32 χρόνια δόθηκε τέλος στον Ψυχρό Πόλεμo; Η διαμάχη, η αντιπαλότητα και η καχυποψία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας είναι βαθιά ριζωμένη και στις δύο χώρες, μην αφήνοντάς τες να σκεφτούν καθαρά και διπλωματικά. Έτσι, οι δύο χώρες, όσα χρόνια και αν περάσουν και όσες προσπάθειες και να γίνουν, ποτέ δεν καταφέρνουν να λύσουν τα προβλήματά τους. Οι ΗΠΑ, αν και αποτελούν την παγκόσμια υπερδύναμη, ποτέ δεν κατάφεραν να υποτάξουν τον Πούτιν, ο οποίος έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι δεν έχει καμία διάθεση να υποκύψει στις επιθυμίες των ΗΠΑ. Η αποστροφή των ΗΠΑ για τη Ρωσία δεν μπορεί, παρά να σπρώξει την Ρωσία στα χέρια της πανίσχυρης, πλέον, Κίνας.

Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου προέκυψε ένα μονοπολικό σύστημα, στο οποίο οι ΗΠΑ κυριαρχούσαν και δρούσαν όπως εκείνες συνέφερε, μην έχοντας κανέναν αξιόλογο αντίπαλο στο διάβα τους. Η ΕΣΣΔ ηττήθηκε στον Ψυχρό Πόλεμο, η Σοβιετική Ένωση « έπεσε » και αντικαταστάθηκε από τη Ρωσία, η οποία όντας ανίσχυρη και έχοντας στο τιμόνι τον Γέλτσιν, ήταν υποταγμένη στις ΗΠΑ. Η αντικατάσταση, όμως του Γέλτσιν από τον Πούτιν άλλαξε τις ισορροπίες, αφού ο συντηρητικός ηγέτης βοήθησε τη χώρα να σταθεί στα πόδια της και να θυμηθεί τα παλιά της μεγαλεία. Αυτό αυτομάτως σήμανε τη διαμάχη με τις ΗΠΑ, οι οποίες προσπαθούσαν να πάρουν στη σφαίρα επιρροής τους χώρες της Ανατολικής Ευρώπης για να περικυκλώσουν τη Ρωσία.

Επί προεδρίας Τραμπ(2016-2020) έγινε προσπάθεια γεφύρωσης στις σχέσεις των δύο χωρών, καθώς ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ είχε την άποψη πως η συμμαχία με τη Ρωσία ήταν μονόδρομος στην προσπάθεια ανάσχεσης της ανερχόμενης δύναμης Κίνας. Παρ’όλα αυτά, η σύμπλευση των δύο χωρών δε συνέβη ποτέ, καθώς το αμερικανικό « βαθύ κράτος » δεν θα μπορούσε ποτέ να επιτρέψει κάτι τέτοιο. Αν και το «βαθύ κράτος» αποτελείται από ανθρώπους διαφορετικών καταγωγών, ιδεολογιών και πολιτικών απόψεων, αυτό δεν σημαίνει ότι θα έχουν και διαφορετικές γνώμες για θεμελιώδη ζητήματα, όπως για παράδειγμα η αποστροφή για τη Ρωσία, που είναι βαθιά ριζωμένες στην αμερικανική κοινωνία. Πρόκειται για χαρακτηριστικό με το οποίο έχουν εμποτιστεί οι Αμερικανοί πολίτες και πολιτικοί από τον προηγούμενο αιώνα και κυρίως από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Όταν, λοιπόν, ο μέσος Αμερικάνος βλέπει την κυβέρνησή του να είναι φιλική προς την ορκισμένη εχθρό Ρωσία, νιώθει ότι κάτι δεν πάει καλά και δεν μπορεί να το ανεχθεί εύκολα, μη μπορώντας να διακρίνει καθαρά ότι μια τέτοια συμμαχία θα συνέφερε τη χώρα του.

Οι ΗΠΑ φοβούνται την Κίνα, η οποία αποτελεί για αυτές τον μοναδικό πραγματικό κίνδυνο όσον αφορά στην παγκόσμια πρωτοκαθεδρία. Η Κίνα, χωρίς να αγχώνεται, να βιάζεται και να κάνει σπασμωδικές κινήσεις, το οποίο αποτελεί χαρακτηριστικό της Δύσης, κάνει σωστές, στρατηγικές επιλογές και έχει ισχυροποιηθεί σημαντικά, απειλώντας πλέον επί ίσοις όροις την κυριαρχία των ΗΠΑ. Η Ρωσία με τη σειρά της φοβάται και αυτή την Κίνα, κυρίως διότι αισθάνεται να απειλείται από τους κινεζικούς πληθυσμούς που κατοικούν στα νοτιοανατολικά σύνορά της. Ταυτόχρονα όμως, η Ρωσία παραμένει αντίπαλος των ΗΠΑ, παρόλο που δεν αποτελεί πραγματική απειλή για αυτές, λόγω της οικονομίας και των δημογραφικών στοιχείων της.

Μέσα σε αυτό το περίπλοκο διεθνές σύστημα, με τις ΗΠΑ και Ρωσία να φοβούνται την Κίνα, ακούγεται λογικό για τις δύο χώρες να αφήσουν πίσω τις όποιες κόντρες τους και να συμμαχήσουν με σκοπό την ανάσχεση της χώρας της Ανατολικής Ασίας. Η αντιπαλότητα, ωστόσο των ΗΠΑ με τη Ρωσία δεν μπορεί να σταματήσει έτσι απλά και αντί οι δύο χώρες να οδηγηθούν σε συνεργασία, εν τέλει η διαμάχη τους συνεχώς αναζωπυρώνεται, όπως συμβαίνει τώρα με την περίπτωση της Ουκρανίας. Η εμμονή των Αμερικάνων να στρέφονται κατά της Ρωσίας, στρέφει τους δεύτερους απευθείας στην αγκαλιά της Κίνας. Με τον τρόπο αυτό, οι ΗΠΑ έχουν καταφέρει να φέρουν κοντά τις δύο χώρες, κάτι το οποίο δεν θα συνέβαινε με μια διαφορετική αντιμετώπιση της κατάστασης. Πρόκειται φυσικά για μια στρατηγική συμμαχία, η οποία στην προκειμένη φάση ικανοποιεί και τις δύο χώρες.

Η συμμαχία αυτή μόνο αρνητικά μπορεί να λειτουργήσει για τις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια συμμαχία που με τον καιρό ισχυροποιείται, το οποίο φαίνεται από τον γεγονός ότι οι δύο ηγέτες έχουν συναντηθεί πάνω από 30 φορές από το 2013 και μετά. Η Ρωσία είναι ο βασικός προμηθευτής όπλων για την Κίνα και ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής της σε πετρέλαιο, ενώ η Κίνα είναι ο βασικός εμπορικός εταίρος της Ρωσίας και ο νούμερο ένα ενεργειακός επενδυτής στη χώρα.

Οι ΗΠΑ έχουν χάσει την αίγλη του παρελθόντος και την τελευταία δεκαετία έχουν περάσει σε μία περίοδο σταδιακής παρακμής, η οποία αποτυπώνεται από τις κινήσεις τους στη διεθνή σκακιέρα. Δυσκολεύονται να αποδεχτούν και να διαχειριστούν την ισχυροποίηση της Κίνας και έχοντας πάντα μια καχυποψία απέναντι στη Ρωσία, έχουν καταφέρει να φέρουν πιο κοντά τις δύο χώρες με αποτέλεσμα να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο το ρήγμα με αυτές. Τώρα, οι ΗΠΑ δεν έχουν παρά να αφήσουν να προβλήματα του παρελθόντος πίσω και να πράξουν ορθολογικά, διότι σε αντίθετη περίπτωση θα δούμε την παρακμή της Δύσης τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα και την Κίνα να αποτελεί ισχυρότερο παίκτη, έχοντας τη Ρωσία ισχυρό σύμμαχό της.

Πηγές:

Aljazeera.com, Why are China and Russia strengthening ties? , 25 Νοεμβρίου 2021, διαθέσιμο σε: https://www.aljazeera.com/news/2021/11/25/why-are-russia-and-china-strengthening-ties

Ecfr.eu, It’s complicated: Russia’s tricky relationship with China, 17 Δεκεμβρίου 2021, διαθέσιμο σε: https://ecfr.eu/publication/its-complicated-russias-tricky-relationship-with-china/

Πηγή φωτογραφίας: reuters.com, Putin and Xi to discuss ‘aggressive’ talk from U.S. and NATO, Kremlin says, 14 Δεκεμβρίου 2021, διαθέσιμο σε: https://www.reuters.com/world/kremlin-says-putin-xi-discuss-tensions-europe-video-call-2021-12-14/