Loading...
Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική Επικαιρότητα

Οι ενταξιακές προοπτικές της Τουρκίας στην Ε.Ε.

γράφει η Ζωή Κώτσου

 

Το 2015 στην έκθεση προόδου, η Ευρωπαϊκή Ένωση επέκρινε την Τουρκία για τις καταχρήσεις απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις παραβιάσεις απέναντι στη δημοκρατία. Αυτά δημιουργούν ένα ακόμα πρόβλημα στη λίστα για την Τουρκία, η οποία προσπαθεί να συμμετάσχει στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, τη μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ένωση, από το 1987. Όμως, η αυταρχική Τουρκική κυβέρνηση και οι αυστηρές αρχές δικαίου έχουν μόνο επιδεινωθεί. Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος Recep TayyipErdoğan, έχει ακολουθήσει πολιτικές οι οποίες υπονομεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία της γείτονος χώρας. Αυτό μας ωθεί να αναρωτιόμαστε αν η Τουρκία θα είναι ποτέ σε θέση να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

   Αρχικά, για να μπορέσει μια χώρα να εξασφαλίσει τα κριτήρια ένταξης στην Ε.Ε πρέπει να έχει σταθερούς θεσμούς όπως σταθερή δημοκρατία και κράτος δικαίου, να έχει λειτουργική οικονομία, μια κυβέρνηση που δρα μόνο με βάση τους κανόνες δικαίου, καθώς και να έχει την ικανότητα ανάληψης των υποχρεώσεων που απορρέουν από την ιδιότητα του κράτους – μέλους. Ζωτικής σημασίας είναι επίσης το γεγονός πως πρέπει να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και να προστατεύουν τις μειονότητες. Αν δεν προϋπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις στις υπό ένταξη χώρες, τότε απλά παραμένουν ‘υποψήφιες’ χώρες. Η Τουρκία είναι μία από τις χώρες οι οποίες δεν πληρούν τα παραπάνω κριτήρια και αξιολογούνται για να εκτιμηθεί η πρόοδος τους. Χώρες οι οποίες υποστηρίζουν αυτή την υποψηφιότητα είναι το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Η.Π.Α, ενώ από την άλλη, η Γερμανίδα Καγκελάριος Angela Merkel, ιστορικά διαφωνεί με μια πιθανή είσοδο της Τουρκίας στην Ε.Ε. Η αλήθεια είναι ότι η χώρα μετά από την δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Erdoğan, μόνο πραγματική δημοκρατία δεν βιώνει στο εσωτερικό της. Κατατάσσεται σε μια από τις χειρότερες από άποψη ελευθεριών στους δείκτες, χώρα. Ο Πρόεδρος ελέγχει τα περισσότερα μέσα επικοινωνίας και τα δορυφορικά κανάλια, ενώ έχει εντρυφήσει στη κοινωνία το φόβο μέσω των συλλήψεων και ακόμα δολοφονιών σε βάρος δημοσιογράφων.

 Από το 2006, η Τουρκία έχει ένα ισχυρό διπλωματικό χαρτί το οποίο και έχει χρησιμοποιήσει φέρνοντας σε δύσκολη θέση την Ε.Ε. Δεν είναι άλλο από την προσφυγική κρίση. Με αντάλλαγμα ένα τεράστιο ποσό, την παροχή visa free για τους Τούρκους που εισέρχονται στην ΕΕ, καθώς και την πιο γρήγορη ενταξιακή τους πορεία, συμφώνησαν να υποδέχεται χιλιάδες πρόσφυγες οι οποίοι κατευθύνονται μέσω της Ελλάδας και στην Ε.Ε. Μέσα στη μεγάλη προσφυγική κρίση και το αδιέξοδο των Ευρωπαίων ηγετών, έκλεισαν την συμφωνία για το ‘προσφυγικό’. Την ίδια χρονιά όμως με το πραξικόπημα εναντίον του Προέδρου, εκτροχιάστηκαν οι σχέσεις τους και αποφασίστηκε να μη δοθεί το μέρισμα στη Τουρκία. Από τότε υπάρχει μια πορεία μπρος και πίσω όσον αφορά τη υποψηφιότητα τους.

 Τι έχουν να πουν οι Τούρκοι πολίτες βέβαια για αυτό, άραγε επιθυμούν την ένταξη της χώρας τους; Όπως και στα περισσότερα ζητήματα που απασχολούν μια χώρα έτσι και σε αυτό, υπάρχει διχογνωμία ανάμεσα στους πολίτες. Ο διαχωρισμός είναι προφανής και κατανοητός. Από τη μία, είναι οι πολίτες που υποστηρίζουν την ανεξάρτητη από κάθε βοήθεια και αλληλεπίδραση Τουρκία και άρα τη μη ένταξή της στην ΕΕ, και από την άλλη πλευρά, είναι οι πολίτες που επιθυμούν την ένταξη καθότι πιστεύουν πως είναι και αυτοί Ευρωπαίοι πολίτες και μοιράζονται πολλές ίδιες αξίες με τα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά κράτη, είναι  η φιλελεύθερη ροή.

   Παρόλα αυτά, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε τον περασμένο Μάρτιο την αναστολή της ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε, βρίσκοντας την αντίδραση από την πλευρά της Τουρκίας με την δήλωση πως, ήταν μια μονομερής απόφαση του Κοινοβουλίου.

   Η ένταξη της χώρας τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο όντως φαντάζει κάτι το αδύνατο. Σε ό,τι κριτήριο και αν απαιτείται για να εισχωρήσουν, δεν έχει υπάρξει πρόοδος. Όλοι γνωρίζουν πως το μεγαλύτερο πρόβλημα πηγάζει από τον Πρόεδρο Erdoğan και τις ακραίες πολιτικές που ακολουθεί. Όμως, σιγά σιγά η χώρα φαίνεται να ξυπνά χάρη κυρίως στη νέα γενιά που ελπίζει για μια νέα σελίδα στη χώρα, πιο δημοκρατική και συνάμα Ευρωπαϊκή. 

 
Πηγές:

Φραγκούλης Σ. Φράγκος, Ποια Τουρκία Ποιοι Τούρκοι, Αθήνα, εκδ. οίκος ΛΙΒΑΝΗ, 2012
Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Εξωτερικών, Απρίλιος 26, 2019. Διαθέσιμο σε https://www.mfa.gr/en/foreign-policy/greece-in-the-eu/external-relations-enlargement.html?page=1?page=1
Daily Sabah, EU Affairs, European Parliament calls for suspension of Turkey’s EU accession process, Μάρτιος 13, 2019, διαθέσιμο σε:
Do Turks Want to Join the EU? Μάρτιος 13, 2019, διαθέσιμο σε: