Γράφει η Κατερίνα Καρυδά
Αναμφισβήτητα, αν και η εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού έχει επιφέρει καταστροφικές συνέπειες σε όλο το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, το ενδιαφέρον όλων στρέφεται στην υπερδύναμη των ΗΠΑ, η οποία καλείται να ανασυγκροτήσει την οικονομία της και να αποκαταστήσει τον ηγεμονικό της ρόλο στο παγκόσμιο περιβάλλον, κατέχοντας τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπινων απωλειών μέχρι τώρα και αντιμετωπίζοντας σημαντικές εσωτερικές προκλήσεις. Στο επίκεντρο όλων, ο Αμερικανός Πρόεδρος Donald Trump, ο οποίος κατηγορείται για να την κακή διαχείριση του ζητήματος της πανδημίας, φαίνεται ότι εκμεταλλεύεται επιδέξια τις εξελίξεις τόσο στο εξωτερικό όσο και εσωτερικό της χώρας στα πλαίσια της προεκλογικής του εκστρατείας, εντείνοντας με αυτό τον τρόπο την πόλωση και την αναστάτωση της αμερικανικής κοινωνίας.
Στις 4 Φεβρουαρίου 2020, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, απηύθυνε την τρίτη ομιλία του για την κατάσταση της ένωσης (State of the Union Address), η οποία αποτέλεσε το συνονθύλευμα των πολιτικών αποφάσεων που έλαβε η κυβέρνηση υπό την προεδρία του αλλά και ένα μέσο να υπενθυμίσει στον αμερικανικό λαό την τήρηση των υποσχέσεων που έδωσε, εστιάζοντας κυρίως σε θέματα όπως η οικονομική ανάπτυξη, η δημιουργία θέσεων εργασίας και η αύξηση της ασφάλειας στην χώρα. Ωστόσο, οι εξελίξεις δείχνουν ότι ο Trump έχει έρθει αντιμέτωπος με την μεγαλύτερη πρόκληση της τετραετούς θητείας του μέχρι τώρα και μάλιστα εν όψει των εκλογών του Νοεμβρίου, η αντιμετώπιση της οποίας θα κρίνει και το τελικό αποτέλεσμα.
Ή μήπως όχι;
Προς το παρόν, τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι ο πλανητάρχης καθυστέρησε να δράσει και αμέλησε να εφαρμόσει μια στρατηγική για την αντιμετώπιση του ιού και την προστασία του αμερικανικού λαού. Οι ασαφείς και αόριστες δηλώσεις του, η τάση να επιτίθεται στους δημοσιογράφους, η άγνοια για την καταπολέμηση του Covid-19 και η άμεμπτη στάση του, έχουν κινητοποιήσει τα μέσα ενημέρωσης εναντίον του. Παρ’ όλα αυτά, διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι ο Πρόεδρος έχει ήδη δρομολογήσει την στρατηγική επανεκλογής του πίσω από την πολιτική που ακολουθεί για τον κορωνοϊό. Αρχικά, σχεδόν σε όλες τις συνεντεύξεις τύπου που πραγματοποιεί, αρνείται να αναλάβει την οποιαδήποτε ευθύνη για τα θύματα της πανδημίας και τείνει διαρκώς στο να κατηγορεί την Κίνα για την ανικανότητά της να περιορίσει τον ιό εντός της επικράτειάς της. Αντιθέτως, επαινεί την κυβέρνησή του για την αποτελεσματική και έγκαιρη κινητοποίηση, διευκρινίζοντας μάλιστα στις 16 Απριλίου ότι οι κυβερνήτες των Πολιτειών είναι οι μόνοι υπεύθυνοι για τις αποφάσεις που αφορούν την δημόσια υγεία ή την επανέναρξη των σχολείων και των επιχειρήσεων. Με αυτό τον τρόπο, σε κάθε περίπτωση οι κυβερνήτες θα πρέπει να λογοδοτήσουν είτε για την κατάρρευση της οικονομίας αν συνεχίσουν την απαγόρευση της κυκλοφορίας, είτε για την αύξηση των κρουσμάτων, εάν την άρουν. Παράλληλα, ο Πρόεδρος εξέφρασε την υποστήριξη του στις διαδηλώσεις που πραγματοποιούνται κατά της απαγόρευσης της κυκλοφορίας, επισημαίνοντας πως η επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας είναι αναγκαία παρά τον τεράστιο αριθμό των θανάτων λόγω του ιού. Μάλιστα, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, πολλές από τις διαδηλώσεις αυτές υποκινήθηκαν από συμμάχους που υποστηρίζουν την επανεκλογή του Trump. Έτσι, ήδη από τα τέλη Απριλίου, αναφέρεται όλο και περισσότερο στην άρση της απαγόρευσης και καλεί τους Αμερικανούς πολίτες να επιστρέψουν στις δουλειές τους, ακριβώς γιατί, όπως ανέφερε και στην συνέντευξη τύπου στις 11 Μαΐου, θεωρεί πως η παραμονή στα σπίτια μπορεί επίσης να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια ανθρώπινων ζωών.
Λαμβάνοντας αυτά υπ’ όψη, η τρέχουσα πολιτική κατάσταση και οι δύσκολες συνθήκες του κορωνοϊού έχουν προκαλέσει μία πόλωση και αρκετές συγκρούσεις στο εσωτερικό της αμερικανικής κοινωνίας, η οποία σύντομα θα κληθεί να διαμορφώσει και το εκλογικό αποτέλεσμα. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση της βρετανικής εταιρείας Ipsos για το Reuters, δείχνει τον αντίπαλο του Trump και υποψήφιο πρόεδρο με το κόμμα των Δημοκρατικών, Joe Biden, να έχει το προβάδισμα με 42% έναντι 36% του νυν Προέδρου. Παρ ’όλα αυτά, αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι το τελικό αποτέλεσμα δεν μπορεί ακόμα να καθοριστεί με ακρίβεια, τόσο γιατί κάποιοι αμφισβητούν τον διαφανή και αξιόπιστο τρόπο με τον οποίο θα διεξαχθούν οι εκλογές, αλλά και γιατί πιστεύουν ότι ο Trump έχει μια ισχυρή εκλογική βάση. Πράγματι, το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων ελέγχει νομοθετικά 29 Πολιτείες ενώ το κόμμα των Δημοκρατικών 19, που σημαίνει ότι το πρώτο έχει και περισσότερους πιθανούς Εκλέκτορες στη διάθεση του. Παράλληλα, ο νυν Πρόεδρος φαίνεται ότι έχει συσπειρώσει γύρω του ένα μεγάλος μέρος του επιχειρηματικού κόσμου καθώς από την αρχή της θητείας του στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη και κυρίως στις μεγάλες επιχειρήσεις αλλά επίσης και την πλειοψηφία του αγροτικού πληθυσμού στις υπαίθριες περιοχές. Ο κομματικός διχασμός είναι πλέον αποτυπωμένος σε γεωγραφικό επίπεδο, με τους Δημοκρατικούς να κυριαρχούν σε μεγάλες αστικές περιοχές, στις οποίες ξέσπασαν και τα πρώτα κρούσματα κορωνοϊού και στις οποίες έγινε ευκολότερα δεκτή η απόφαση της κοινωνικής απόστασης. Αντίθετα, η αύξηση των θανάτων στα προάστια και στις μικρές, αγροτικές περιοχές δεν ανέστειλαν τις διαδηλώσεις οπαδών του Trump για την άρση της απαγόρευσης κυκλοφορίας. Για την περαιτέρω κινητοποίηση αυτών των οπαδών ο Αμερικανός Πρόεδρος χρησιμοποιεί εργαλειακά τις έννοιες της ασφάλειας και της προστασίας των Αμερικανών πολιτών για να προωθήσει την αντιμεταναστευτική του ρητορική, όπως φάνηκε από τις δήλωσή του στις 21 Απριλίου, για την αναστολή των μεταναστευτικών ροών εντός των ΗΠΑ.
Συμπερασματικά, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει κατά πόσο θα ληφθεί υπόψη στην εκλογική απόφαση των Αμερικανών η αποτυχημένη έκβαση της πολιτικής για τον κορωνοϊό, η οποία μέχρι τώρα έχει στοιχίσει την ζωή σε πάνω από 80000 συμπολίτες τους. Η αλήθεια είναι ότι οι καταστροφικές συνέπειες της πανδημίας ενέτειναν ακόμα περισσότερο την δικομματική και κοινωνική σύγκρουση, τη στιγμή που η συνοχή και η συλλογική προσπάθεια έπρεπε να υπερτερούν, και αυτό γιατί η πολιτική για την αντιμετώπιση της πανδημίας έδωσε τη θέση της στις προεκλογικές εκστρατείες και στην απόδοση ευθυνών για τα λάθη που πραγματοποιήθηκαν και όχι σε μία αποτελεσματική και έγκαιρη στρατηγική. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν θα παραιτηθεί εύκολα και η δικαίωση της πολιτικής του θα αποδειχτεί μόνο μέσα από το εκλογικό αποτέλεσμα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- President Donald Trump delivers his third State of the Union Address, House of Representatives. Διαθέσιμο σε: https://www.house.gov/feature-stories/2020-2-5-president-donald-trump-delivers-his-third-state-of-the-union-address
- Joe Lockhart, Trump’s devious — and brilliant — coronavirus election strategy, CNN, April 18, 2020. Διαθέσιμο σε: https://edition.cnn.com/2020/04/17/opinions/trump-strategy-to-shift-blame-on-coronavirus-and-economy-lockhart/index.html
- William A. GalstonWednesday, State of the Union: A preview of Trump’s reelection strategy, Brookings, February 5, 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.brookings.edu/blog/fixgov/2020/02/05/state-of-the-union-a-preview-of-trumps-reelection-strategy/
- David Smith, Trump gives up on virus fight to focus on economic recovery – and re-election, The Guardian, May 5, 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.theguardian.com/us-news/2020/may/05/donald-trump-coronavirus-economic-recovery
- Remarks by President Trump in a Press Briefing on COVID-19 Testing, Official website of White House, May 11, 2020. Διαθέσιμο σε:
https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/remarks-president-trump-press-briefing-covid-19-testing/
- Jeffrey Davis, How Donald Trump Could Steal the Election, The Atlantic, March 29, 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.theatlantic.com/ideas/archive/2020/03/coronavirus-election/608989/
- Joe Lockhart, Trump’s Covid-19 reelection strategy, CNN, April 2, 2020. Διαθέσιμο σε: https://edition.cnn.com/2020/04/01/opinions/trump-covid-19-response-reelection-strategy-lockhart/index.html
- Michael Martina, Jarrett Renshaw, Tim Reid, How Trump allies have organized and promoted anti-lockdown protests, Reuter, April 22, 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-trump-protests/how-trump-allies-have-organized-and-promoted-anti-lockdown-protests-idUSKCN2233ES
- Ipsos Poll Conducted for Thomson Reuters, Core Political Data, April 29, 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.ipsos.com/sites/default/files/ct/news/documents/2020-04/2020_reuters_tracking_-_core_political_coronavirus_tracker_04_29_2020_.pdf
- Jonathan Rodden, How America’s Urban-Rural Divide Has Shaped the Pandemic, Foreign Affairs, April 20, 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.foreignaffairs.com/articles/2020-04-20/how-americas-urban-rural-divide-has-shaped-pandemic
- Σωτήρης Παναγιώτης, ΗΠΑ: Οι εκλογές, η στρατηγική Τραμπ και το δίλημμα των Δημοκρατικών, Το Βήμα,15.02.2020. Διαθέσιμο σε: https://www.tovima.gr/2020/02/15/world/ipa-oi-ekloges-i-stratigiki-tramp-kai-to-dilimma-ton-dimokratikon/
- State Partisan Composition, National Conference of State Legislatures, Mach 31, 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.ncsl.org/research/about-state-legislatures/partisan-composition.aspx