«Κατάσταση της Ένωσης», 2018: Κάλεσμα για μια πιο δυνατή Ευρώπη απευθύνει η Επιτροπή

γράφει η Καλλιόπη Λένναξ
Τετάρτη, 12 Σεπτεμβρίου 2018. Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ απευθύνει την ετήσια ομιλία του για την «Κατάσταση της Ένωσης» (State of the Union), ενώπιων της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Η ομιλία αυτή, συνδυαστικά με την επιστολή προθέσεων προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Υπουργών, δεσμεύει τα τρία θεσμικά όργανα να υλοποιήσουν όσα υπόσχονται έως τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019, στο Σίμπιου της Ρουμανίας.
Οι ομιλίες (εκθέσεις) για την «Κατάσταση της Ένωσης», με την πρώτη να πραγματοποιείται το Σεπτέμβριο του 2010 από τον Πρόεδρο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, στοχεύουν στην αποτίμηση των επιτευγμάτων του προηγούμενου έτους, τη λεπτομερή ανάδειξη των επικείμενων ενεργειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εντός του επόμενου έτους, όπως επίσης και τον προσδιορισμό των τρόπων αντιμετώπισης των προκλήσεων που ταλανίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Αξιολογώντας την έως σήμερα πορεία της ΕΕ, μπορούμε να αναφέρουμε ενδεικτικά πως η οικονομική ανάπτυξη, η απασχόληση και οι επενδύσεις βρίσκονται στο ζενίθ της τελευταίας δεκαετίας, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες που κατέχουν ηγετική θέση παγκοσμίως στους τομείς της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης, και τη θεαματική αύξηση των θέσεων εργασίας. Παράλληλα, εστιάζοντας και στον περιβαλλοντικό τομέα, αξίζει να αναφερθεί ότι οι προσπάθειες για τον περιορισμό των ρύπων στις μεταφορές, τα απόβλητα, τη γεωργία και τη χρήση της γης, με στόχο τη μείωσή τους κατά 40%, χαρακτηρίζονται ως αξιοσημείωτες. Βέβαια, εξίσου σημαντική πρόοδος σημειώθηκε και στον τομέα της μετανάστευσης, με μείωση κατά 60% των παράτυπων αφίξεων, αν και ο τομέας αυτός εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση και για τα επόμενα έτη. Ωστόσο, στόχοι οι οποίοι δεν κατάφεραν να υλοποιηθούν το διάστημα 2017-2018, παρατείνονται για το επόμενο έτος.
Στη φετινή ομιλία, ως βασικός στόχος παρουσιάζεται η οικοδόμηση μιας “πιο ενωμένης, ισχυρότερης και πιο δημοκρατικής Ένωσης” για το 2025, καθώς και η εξέλιξη της συζήτησης σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης των 27 – μετά την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας – κρατών. Αναμφίβολα, η ολοένα και αυξανόμενη αστάθεια και ανασφάλεια στο διεθνές περιβάλλον, καθιστά αναγκαία την ενίσχυση της δημοκρατικότητας της Ένωσης, με στόχο την βέλτιστη ανταπόκριση στις ανάγκες των πολιτών.
Ειδικότερα, με την επιστολή προς τον Πρόεδρο κ. Αντόνιο Ταγιάνι και τον Καγκελάριο της Αυστρίας, κ. Σεμπάστιαν Κουρτς, η Επιτροπή θέτει ως προτεραιότητα την ενίσχυση σε διεθνές επίπεδο του ρόλου του ευρώ έναντι του δολαρίου και υπογραμμίζει την ανάγκη για νέα ώθηση στην απασχόληση, την ανάπτυξη – κυρίως οικονομική –, τις επενδύσεις και την οικοδόμηση μιας αρραγούς εσωτερικής αγοράς. Η τελευταία απαιτεί, μεταξύ άλλων, τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, τη δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος δίκαιης φορολόγησης, και τη σύσταση ευρωπαϊκών αρχών εποπτείας, επιφορτισμένων με το έργο του ελέγχου των εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Την ίδια στιγμή, κρίνεται απαραίτητη μία εμπορική πολιτική, ικανή να “αντιμετωπίσει” την παγκοσμιοποίηση και υπεύθυνη για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων στην ΕΕ. Συγκεκριμένα, στα πλαίσια αυτής, προβλέπονται η σύναψη Συμφωνίας με την Ιαπωνία, τη Σιγκαπούρη, το Μεξικό, το Βιετνάμ, τη Χιλή, καθώς και η επίσπευση των εμπορικών διαπραγματεύσεων με την Αυστραλία.
Αναφορά, επίσης, γίνεται στην εφαρμογή πολιτικής για την κλιματική αλλαγή, ενώ φαίνεται πως θα καταβληθούν κοινές προσπάθειες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την διαχείριση των συνόρων μετανάστευσης και την κυβερνοασφάλεια. Εστιάζοντας στους δύο τελευταίους τομείς, ο πρόεδρος δήλωσε πως επρόκειτο να τεθούν φραγμοί στις ροές παράτυπων μεταναστών, μέσω της εφαρμογής νόμιμων διαύλων μετανάστευσης. Επίσης, ανέφερε ότι η Ιταλία διασώζει την τιμή της Ευρώπης και επαίνεσε την επιμονή και τη γενναιοδωρία της κατά τους χειρισμούς της στην μεταναστευτική κρίση. Εν συνεχεία, εξήγησε πως αναμένεται ο εφοδιασμός της Ένωσης με εργαλεία, ικανά να προστατεύουν τους ευρωπαίους χρήστες από τις απειλές στον κυβερνοχώρο, διατηρώντας τον, εντούτοις, ελεύθερο και ανοικτό. Σχετικό εργαλείο μπορεί να θεωρηθεί η εφαρμογή συστημάτων τεχνολογίας και επικοινωνιών, που διασφαλίζουν την ακεραιότητα των προσωπικών δεδομένων. Απώτερος στόχος των παραπάνω αποτελεί η εύρυθμη λειτουργία και η ασφάλεια εντός και εκτός της Ένωσης.
Η επικοινωνιακή προβολή της ΕΕ και η ανάδειξή της σε έναν ισχυρότερο παγκόσμιο παίκτη τίθεται και αυτή στο επίκεντρο των προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνοδευόμενη από μέτρα βελτίωσης της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) της Ένωσης, όπως επίσης και μία νέα συμμαχία Ευρώπης – Αφρικής, αποβλέποντας στην αναζωπύρωση των επενδύσεων στην περιοχή, τη δημιουργία 10 εκατομμυρίων θέσεων απασχόλησης εντός των επόμενων 5 χρόνων, και την χάραξη κοινής γραμμής πλεύσης απέναντι σε κοινές προκλήσεις. Χαρακτηριστική είναι και η πρόταση για κατάργηση της εποχιακής αλλαγής της ώρας, έτσι ώστε να εξαλειφθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, μιας και η εξοικονόμηση ενέργειας είναι πλέον οριακή.
Επιπρόσθετα, ο Ζ. Κ. Γιούνκερ στο λόγο του εστίασε και στην Ελλάδα, καθώς επαίνεσε τις ελληνικές “ηράκλειες” προσπάθειες, όπως τις χαρακτήρισε, επιβεβαιώνοντας την στήριξή του προς τη χώρα και τις προσπάθειές του για να εξασφαλίσει την παραμονή της στην ευρωζώνη. Δηλώνοντας υπερήφανος για τη μέχρι στιγμής πορεία της Ελλάδας, επεσήμανε πως η χώρα κατόρθωσε να φέρει σε πέρας το πρόγραμμα σταθερότητας και να “ξανασταθεί στα πόδια της”, κατόρθωμα εξαιρετικά σημαντικό για την εμπιστοσύνη των αγορών και την οικονομική της ανάκαμψη. Είναι σαφές πώς η Ελλάδα θα επωφεληθεί των μεταρρυθμίσεων για την απασχόληση, τη φορολογία, τη μετανάστευση, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο έως τις ευρωεκλογές της 23ης-26ης Μαΐου του 2019.
Επιλογικά, έχοντας ως γνώμονα τη δημιουργία “μιας Ευρώπης ικανής να προστατεύει, να ενδυναμώνει και να υπερασπίζεται τους πολίτες της”, και λειτουργώντας στη βάση της αμοιβαίας ανταλλαγής απόψεων μεταξύ των οργάνων της ΕΕ και των εθνικών κοινοβουλίων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύεται να υλοποιήσει όσα υποσχέθηκε, να υπερκεράσει τους φραγμούς που στέκονται ως ανάχωμα στο δρόμο της και να εξασφαλίσει πως το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου θα είναι ευοίωνο.
Πηγές:
State of the Union 2018: Annual State of the EU address by President Junker at the European Parliament, EC Europa, Σεπτέμβριος, 2018, Διαθέσιμο σε:
https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/soteu2018-brochure_el_4.pdf
State of the Union 2018: Annual State of the EU address by President Junker at the European Parliament, EC Europa, Σεπτέμβριος, 2018, Διαθέσιμο σε:
https://ec.europa.eu/commission/priorities/state-union-speeches/state-union-2018_el
Γιώργος Αποστολίδης, Ο Ζ.Κ.Γιούνκερ: Σεβασμός προς την Ε.Ε – To «παγκόσμιο» ευρώ, η Αφρική και η μετανάστευση, Αθήνα 9.84, Σεπτέμβριος, 2018, Διαθέσιμο σε:
http://athina984.gr/wp-site/2018/09/12/o-z-k-gioynker-gia-to-mellon-tis-e-e-i-dynami-to-eyro-i-afriki-kai-i-metanasteysi/ Rebecca Perring,
State of the Union: EU FINALLY wakes up and admits they got it WRONG on migrants, Sunday Express, Seprember 30, 2018, Διαθέσιμο σε: https://www.express.co.uk/news/world/1016326/state-of-the-union-2018-speech-jean-claude-juncker-EU-news-Farage-Verhofstadt-Brexit
10 προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περίοδο 2015-19, EC Europa, Σεπτέμβριος, 2018, Διαθέσιμο σε: https://ec.europa.eu/commission/priorities_el