Γράφει ο Γιώργος Μούσουλλου
Εν έτη 2020, εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρόλο που έχουν γίνει μεγάλα βήματα προόδου σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπάρχουν χώρες που κατανοούν και επιθυμούν να παρέχουν ποιοτική ζωή σε όλους τους πολίτες της χώρας τους και άλλες χώρες που παρουσιάζουν φαινόμενα πολιτειακής απάθειας ή αλλιώς αδιαφορίας. Αυτή η αδυναμία κάποιων κρατών μελών της ΕΕ να νομοθετήσουν υπέρ των ανθρώπων με αναπηρίες δεν συμβαδίζει με τις ίδιες τους τις δεσμεύσεις προς τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.
Η Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες κυρώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Δεκέμβρη του 2010, θέτοντας τις κατευθυντήριες γραμμές για τα κράτη μέλη. Οι χώρες της ΕΕ υιοθέτησαν τη Σύμβαση και πια θεωρείτε μέρος του εθνικού δικαίου, προσδίδοντας έτσι δεσμευτικό χαρακτήρα. Η Σύμβαση αυτή είναι πολύ σημαντική αφού είναι το μοναδικό εργαλείο που διαθέτουμε σήμερα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για το σχεδιασμό μιας κοινής στρατηγικής κοινωνικής πολιτικής των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά τα άτομα με αναπηρίες.
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η σύμβαση τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2011. Σύμφωνα με αυτή, τα συμβαλλόμενα μέρη υποχρεούνται να στέλνουν πληροφορίες περιοδικά στα Ηνωμένα Έθνη, σχετικά με την εφαρμογή αυτών. Η πρώτη αναφορά προς τα Ηνωμένα Έθνη έγινε στις 5 Ιουνίου του 2014 και η τελευταία μέχρι σήμερα ήταν τον Ιανουάριο του 2017, ενώ η επόμενη προβλέπεται να πραγματοποιηθεί το 2021. Η ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία 2010-2020 στοχεύει στην προώθηση μιας Ευρώπης χωρίς φραγμούς και στην ενδυνάμωση των ατόμων με αναπηρίες. Ο σκοπός είναι οι πολίτες με αναπηρίες να μπορούν να απολαμβάνουν όλα τους τα δικαιώματα και να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία.
Αν και πανευρωπαϊκά, ομολογουμένως, η κατάσταση έχει μεταβληθεί προς το καλύτερο, υπάρχουν ακόμα περιπτώσεις διάκρισης, αντίθετης αυτής των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων. Ειδικότερα, στη χώρα μας, τον Ιούλιο του 2019, άνθρωποι με πολλαπλές αναπηρίες δέχθηκαν ρατσισμό από στρατιωτικό Ιερέα καθώς αρνήθηκε να κοινωνήσει παιδιά με πολλαπλές αναπηρίες, υποστηρίζοντας πως «δεν καταλαβαίνουν» και ότι «μπορεί να φτύσουν». Η πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ΚΚΠΠΚΠ), κ. Καρασαββίδου Συλβάνα, επιβεβαίωσε το περιστατικό αναφέροντας ακόμη ότι παρά την παρέμβαση του ταξίαρχου, ο ιερέας δεν μεταπείστηκε. Ακόμα ένα εξίσου σημαντικό περιστατικό διάκρισης πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Κύπρο, εξαγριώνοντας ολόκληρη την κοινωνία. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε στις 21 Μαΐου 2020 τη μη επιστροφή στα σχολεία, παιδιών με αναπηρίες, προβλήματα υγείας και γενικά όσων παιδιών συνοδεύονται από σχολικούς συνοδούς, μια απόφαση η οποία παραβιάζει κατάφορα τις δεσμεύσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας απέναντι στον ΟΗΕ. Μετά από καταγγελίες, η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού Λοττίδη, εξέδωσε σχετική έκθεση στις 21 Μαΐου σχετικά με την ανακοίνωση του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, λέγοντας πως εισηγείται να επανεξεταστεί άμεσα η ανακοίνωση του Υπουργείου ζητώντας να ληφθούν αποφάσεις οι οποίες θα ευνοούν την πρόσβαση όλων των μαθητριών και μαθητών στα σχολεία, χωρίς καμία διάκριση.
Είναι κοινά παραδεκτό ότι τα πιο πάνω παραδείγματα θύμωσαν όλους τους πολίτες με την ελάχιστη ενσυναίσθηση. Έρευνα που διεξήχθη το Δεκέμβριο του 2019 από την Κάπα Research, έδειξε ότι το 87% των συμμετεχόντων πιστεύουν ότι «πρέπει να προωθούνται πολιτικές κοινωνικής ένταξης για τα άτομα με αναπηρίες γιατί είναι ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ενώ φαίνεται πλέον ότι η κοινωνία είναι έτοιμη και ζητά την αλλαγή, από την άλλη πλευρά υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι με αξιώματα που αδυνατούν ή δεν θέλουν να βαδίσουν προς την κατεύθυνση της προόδου και της ευημερίας.
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι η αδιαφορία από μεριάς αξιωματούχων και οι συνεχόμενες διακρίσεις από τους ιδίους, σίγουρα καταπατούν τις ίδιες τις δεσμεύσεις των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χρειάζεται θάρρος και πολιτική πρωτοβουλία ώστε να θεσπιστούν νόμοι και νέες υποδομές που θα διευκολύνουν τη ζωή των ανθρώπων με αναπηρίες. Αναμφισβήτητα, τα ρατσιστικά αυτά περιστατικά δεν αφορούν μόνο τους ανθρώπους με αναπηρίες, αλλά και κάθε ευρωπαίο πολίτη που επιθυμεί την ευτυχία και την ευημερία των συνανθρώπων του. Η ουσιαστική προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί τη βάση ενός ανθρωποκεντρικού πολιτισμού για τον οποίο εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να αγωνιζόμαστε. Σήμερα, έχουμε ανάγκη από ανθρώπους που θέλουν να φτιάξουν μια καλύτερη κοινωνία για όλους, σεβόμενοι το δίκαιο. Τα μηνύματα αγάπης, ίσων δικαιωμάτων και κοινωνικής ισότητας είναι πιο σημαντικά από ποτέ. Άλλωστε, το βασικό σύνθημα της Γαλλικής Επανάστασης όπου επηρέασε ολόκληρη την Ευρώπη, ήταν το «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα» (Liberte, Egalite, Fraternite).
Πηγές:
- Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις και κοινωνική ένταξη: Άτομα με αναπηρία, Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Διαθέσιμο σε: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1137&langId=el
- United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities, European Commission. Διαθέσιμο σε: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1138&langId=en
- Επίτροπος Διοικήσεως: Παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών ΑμεΑ – Η κυρία Μαρία Στυλιανού Λοττίδη με άμεση παρέμβασή της ζητάει να ληφθούν αποφάσεις για ευνοϊκότερη μεταχείριση στα παιδιά με αναπηρίες, Η Καθημερινή, Μάιος 21, 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.kathimerini.com.cy/gr/kypros/paideia/epitropos-dioikiseos-parabiasi-ton-dikaiomaton-ton-paidiwn-me-eidikes-anagkes
- Έρευνα για τα άτομα με αναπηρία, Κάπα Research, Δεκέμβριος 2019. Διαθέσιμο σε: https://www.athensvoice.gr/sites/default/files/ereuna-gia-amea.pdf
- European disability strategy 2010-2020, European Commission. Διαθέσιμο σε: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1484&langId=en
- Ιερέας αρνήθηκε να κοινωνήσει παιδιά με πολλαπλές αναπηρίες, CNN Greece, Αύγουστος 1, 2019. Διαθέσιμο σε: https://www.cnn.gr/news/ellada/story/186132/iereas-arnithike-na-koinonisei-paidia-me-pollaples-anapiries
- Φωτογραφία: Marcus Aurelius, Photo of Person Using Wheelchair, Uploaded at April 03, 2020. Διαθέσιμο σε: https://www.pexels.com/photo/photo-of-person-using-wheelchair-4064339/