γράφει η Μαρία Μπαϊρακτάρη
Η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας, αποτελεί ένα από τα μείζονα θέματα αυτή την περίοδο σε διεθνές επίπεδο. Τι ορίζουμε όμως ως στρατιωτική ισχύ;
Η στρατιωτική ισχύς δεν αναφέρεται μόνο στον αριθμό των διατιθέμενων μέσων, αλλά αυτά θα πρέπει να συνεκτιμώνται με τις ιδιότητες των δυνάμεων (προσωπικού και μέσων) όπως ηθικό, πολεμική πείρα, ηγεσία, σύγχρονο ή όχι υλικό, αξιοπιστία, τεχνικά χαρακτηριστικά κλπ, καθώς και με το επιχειρησιακό περιβάλλον στο οποίο ενεργεί μια δύναμη. Όταν για παράδειγμα μια δύναμη δεν δύναται να αναπτύξει και να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις ικανότητές της, είναι αυτονόητο ότι η μαχητική της ισχύς μειώνεται. Τα κύρια μέσα και οπλικά συστήματα πρέπει να αξιολογούνται με βάση ενδεικτικούς συντελεστές οι οποίοι εξαρτώνται από τα εξής στοιχεία: τη δύναμη-σύνθεση, τον εξοπλισμό καθώς και τα επιχειρησιακά και τεχνικά χαρακτηριστικά.
Πολλά κράτη, έχοντας όλα τα άνωθεν προαπαιτούμενα, έχουν ως στόχο να εδραιωθούν στην διεθνή σκηνή και να πετύχουν τους στόχους τους, χρησιμοποιώντας αυτό που ονομάζουμε στρατιωτική ισχύ ως ένα μοχλό πίεσης. Η Τουρκία διαθέτει μια σημαντική γεωπολιτική αξία στην διεθνή σκηνή. Δια μέσου των στοιχείων που έχουν συλλεχτεί από την «Global Fire Power 2019», η Τουρκική Αϊντιλίνκ δημοσιεύει το δυναμικό των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, όπου η κατάταξη του Τουρκικού στρατού καταλαμβάνει την 9η θέση από 137 χώρες. Πιο αναλυτικά, το ανθρώπινο δυναμικό του Τουρκικού στρατού ανέρχεται στους 410.500 μάχιμους στρατιώτες (σύμφωνα με στοιχεία που έχουν κοινοποιηθεί το 2017). Αναφορικά με τα άρματα μάχης, η Τουρκία διαθέτει 3.778 τανκς, 7.550 Θωρακισμένα και 1.013 αντιαρματικά, ενώ ο αμυντικός προϋπολογισμόςανέρχεται στα 18 δισεκατομμύρια δολάρια. Αξιοσημείωτο στοιχείο αποτελεί ακόμα πως η Τουρκία διαθέτει αρκετά υψηλά επίπεδα στην παραγωγή και στα αποθέματα πετρελαίου. Επίσης, η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει μια μεγάλη ανοδική πορεία στην κατασκευή δικών της οπλικών συστημάτων με δική της τεχνογνωσία. Υπολογίζεται πως περίπου το 65% του εξοπλισμού της παράγεται στην επικράτεια της.
Η Τουρκία διατηρεί αναθεωρητική εξωτερική πολιτική που, αναδεικνύοντας σε συνδυασμό και με τα προαναφερθέντα στοιχεία ένα πιο δυναμικό πρόσωπο όχι μόνο στην Μεσόγειο αλλά και σε ευρύτερο περιφερειακό επίπεδο. Η γειτονική χώρα διατηρεί εχθρική στάση έναντι των Κούρδων, κάτι το οποίο είχε ως αποτέλεσμα τον πόλεμο ανάμεσα στην Τουρκία και στην Συρία, και εν συνεχεία τροφοδότησε εντάσεις ανάμεσα στις σχέσεις Άγκυρας και Ουάσιγκτον. Η Τουρκική επιχείρηση (Κλάδος Ελαίας) η οποία ξεκάθαρα αντίκειται στο Διεθνές Δίκαιο με την εισχώρηση της στις 20 Ιανουαρίου στο τμήμα της Βορειοδυτικής Συρίας, απέβλεπε στην αποτροπή δημιουργίας μιας ανεξάρτητης κουρδικής κρατικής οντότητας στην Συρία.
Ένα ενδεχόμενο που προσπαθεί διαχρονικά η Τουρκία να αποφύγει, είναι εκείνο ενός ανεξάρτητου Κουρδικού κράτους. Οι Κούρδοι αποτελούν μια εθνική ομάδα περίπου 35.000.000 ατόμων αθροιστικά σε Συρία, Ιράν, Ιράκ και Τουρκία.
Ένα ακόμα σημαντικό θέμα για την Τουρκική εξωτερική πολιτική αποτελούν οι διπλωματικές σχέσεις ανάμεσα στο Κατάρ και την Τουρκία. Η Τουρκία κατάφερε να προχωρήσει σε αμυντική συμφωνία με το Κατάρ ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ οι Τουρκικές επενδύσεις στο Κατάρ αγγίζουν το 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια.
Δια μέσου της στρατιωτικής στήριξης, που παρέχει η Τουρκία στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας στην Τρίπολη με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Φαγιέζ αλΣάρατζ, και εκμεταλλευόμενης της κατάστασης που επικρατεί στην χώρα της Βόρειας Αφρικής, η Τουρκία πιθανότατα να επιδιώξει οριοθέτηση της ΑΟΖ, θίγοντας τα συμφέροντα της Ελλάδος. Θετικό στοιχείο σε όλη αυτή την πολιτική πίεση που ασκεί η Τουρκία στην Λιβύη είναι η στάση των ΗΠΑ, που από τι φαίνεται στέκεται στο πλευρό της Ελλάδος.
Ένα ακόμα αξιοσημείωτο γεγονός, αποτελεί η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας τόσο με τα Σκόπια όσο και με την Αλβανία. Οι πωλήσεις οπλικών συστημάτων στις βαλκανικές χώρες από πλευράς της Τουρκίας, υποδεικνύει πως προσπαθεί για ακόμα μια φορά να περικυκλώσει την Ελλάδα με όσους περισσότερους δυνητικούς της συμμάχους.
Η πολιτική παρουσία στο κοινοβούλιο την Βουλγαρίας με 37 «φιλοτουρκικούς» βουλευτές που επηρεάζουν την γραμμή της εκεί κυβέρνησης αποτελούν ακόμα έναν μοχλό πίεσης στα Βαλκάνια.
Σε ένα πιθανό σενάριο εξοστρακισμού της Τουρκίας από το πρόγραμμα παραγωγής των μαχητικών αεροσκαφών F-35, προειδοποιεί πως θα στραφεί άμεσα τόσο σε αγορά ρώσικων μαχητικών όσο και στην ανάπτυξη δικών της μαχητικών αεροσκαφών και βαλλιστικών πυραύλων με σκοπό τόσο την εγχώρια χρήση όσο και την εξαγωγή τους.
Το πιο ισχυρό χαρτί της τώρα παίζεται στην Ανατολική Μεσόγειο που απαιτεί de facto συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της περιοχής εις βάρος της Ελληνικής και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όλα αυτά καθιερώνουν την Τουρκιά ως μία (περιφερειακή) δύναμη στην γεωπολιτική σκακιέρα και το σίγουρο είναι πως η Ελλάδα θα χρειαστεί να παρακολουθεί συνεχώς τις δραστηριότητες της Τουρκίας στην περιοχή και να αντιδρά σθεναρά όταν βάλλονται τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Πηγές
Ελλάδα-Τουρκία: Σύγκριση στρατιωτικής ισχύος και οικονομικών μεγεθών, Πενταπόσταγμα Ενημέρωσης, Ελληνοτουρκικά, Ιούνιος 16, 2019, διαθέσιμο σε:
https://www.pentapostagma.gr/2019/06/%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE.html
Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΚΟΥΡΔΩΝ, Τι είναι ο πόλεμος που κάνει τώρα η Τουρκία βόρεια Συρία -Ο ρόλος ΗΠΑ, Ρωσίας, iefimerida, Κόσμος, Φεβρουάριος 14, 2018, διαθέσιμο σε
https://www.iefimerida.gr/kosmos/bryxelles-poia-onomata-paizoyn-komision-kai-ekt
Τα λάθη του Ερντογάν στο κουρδικό ζήτημα, Η Καθημερινή, Κόσμος, Φεβρουάριος 28, 2016, διαθέσιμο σε
Περσικός Κόλπος: Οι υπόγειες διαδρομές Κατάρ-Τουρκίας και ο ρόλος του Τραμπ, «Πόλεμος» λόγω ISIS, Tempo24, Κόσμος, Ιούνιος 07, 2017, διαθέσιμο σε
Να στρέψει τη Λιβύη κατά της Ελλάδας επιχειρεί η Τουρκία!, Ηχηρό χαστούκι απο τις ΗΠΑ και μήνυμα Αποστολάκη από το Ισραήλ, Star, Πολιτική, Ιούλιος 02 ,2019, διαθέσιμο σε
https://www.star.gr/eidiseis/politiki/466570/toyrkia-epixeirei-na-strepsei-th-libyh-kata-ths-elladas
Η Τουρκία πουλάει όπλα και Μουσουλμανισμό σε Σκόπια και Αλβανία,Voria, Άποψη, Μάϊος 23, 2019, Καλλισθένης εν δήμω , διαθέσιμο σε
https://www.voria.gr/article/i-tourkia-poulai-opla-ke-mousoulmanismo-se-skopia-ke-alvania
Τραβάει το σχοινί η Τουρκία: Αν δεν πάρει τα F-35, θέλει να αγοράσει ρωσικά μαχητικά, news247, Άμυνα, Ιούλιος 01, 2019, διαθέσιμο σε
https://www.news247.gr/amyna/travaei-to-skoini-i-toyrkia-an-den-parei-ta-f-35-thelei-na-agorasei-rosika-machitika.7468335.html