Η πρόκληση των επερχόμενων ευρωεκλογών

γράφει η Μαριαλένα Σταγιάννη
Στις 23-26 Μαΐου του 2019 ορίστηκε η διεξαγωγή των επόμενων εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι εκλογές του 2019 θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμες καθώς, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης πενταετίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση κλήθηκε να αντιμετωπίσει μία σειρά απο κρίσιμα ζητήματα όπως το μεταναστευτικό και το BREXIT. Στις τελευταίες ευρωεκλογές, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν το 2014, παρατηρήθηκε υψηλό επίπεδο αποχής, 57,46 %, το υψηλότερο στην ιστορία των Ευρωεκλογών, οι οποίες λαμβάνουν χώρα από το 1979. Το υψηλό ποσοστό αποχής αντιπροσωπεύει, μεταξύ άλλων, μία γενικότερη δυσπιστία για τις πολιτικές της Ένωσης καθώς επίσης και ανεπάρκεια γνώσης από τους πολίτες σχετικά με αυτή.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ιδρύθηκε το 1952 ως Κοινή Συνέλευση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα και το 1962 μετονομάστηκε σε Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι το μοναδικό άμεσα εκλεγμένο όργανο από τους λαούς της Ένωσης. Έχει τριπλή έδρα, στις Βρυξέλλες, στο Στρασβούργο και στο Λουξεμβούργο. Ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου, ο οποίος απο τις 17 Ιανουαρίου του 2017 είναι ο Antonio Tajani, εκλέγεται για 2,5 έτη με δυνατότητα ανανέωσης θητείας. Το κοινοβούλιο έχει 3 βασικές λειτουργίες μέσα στην Ένωση. Έχει νομοθετικό, εποπτικό και δημοσιονομικό ρόλο. Οι σημαντικότερες αρμοδιότητες του είναι, μεταξύ άλλων, είναι η κατάρτιση του προϋπολογισμού της Ένωσης από κοινού με το Συμβούλιο, η έγκριση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου καθώς και η θέσπιση νομοθεσίας, επίσης από κοινού με το Συμβούλιο. Ειδικότερα, όσον αφορά τη νομοθεσία, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι διάφορες Επιτροπές, οι οποίες προετοιμάζουν τις εκάστοτε νομοθετικές πράξεις πριν την ψήφισή τους από την ολομέλεια, η οποία και εγκρίνει την νομοθεσία. Μία επιπλέον, εξίσου σημαντική αρμοδιότητα του Κοινοβουλίου, είναι η εκλογή του Προέδρου της Επιτροπής καθώς και η έγκριση, από αυτό, της Επιτροπής ως Σώμα.
Οι ευρωεκλογές διεξάγονται κάθε 5 χρόνια σε κρατικό επίπεδο και όχι σε ευρωπαϊκό. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την μεγάλη απόσταση που υπάρχει προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. H διεξαγωγή τους σε κρατικό επίπεδο σημαίνει ότι οι πολίτες κάθε κράτους-μέλους μπορούν να επιλέξουν τους υποψηφίους από εθνικές λίστες ή μέσω του συστήματος μεταβίβασης ψήφο με απλή αναλογική και όχι από μια ενιαία πανευρωπαϊκή λίστα υποψηφίων. Η ψηφοφορία είναι μυστική και καθολική. Σύμφωνα με την Συνθήκη της Λισαβόνας, η κάθε χώρα εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο από ένα αριθμό βουλευτών, ο οποίος είναι ανάλογος με τον πληθυσμό της. Ωστόσο, η αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας ορίζει ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να έχει λιγότερους από 6 ή περισσότερους απο 96 βουλευτές. Ο συνολικός αριθμός των βουλευτών είναι 750 συν τον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου. Θα πρέπει να τονισθεί ότι μετά την οριστικοποίηση της εξόδου της Βρετανίας από την Ένωση, ο αριθμός των βουλευτών θα μειωθεί σε 705. Οι 27 από τις 73 έδρες των πρώην Βρετανών ευρωβουλευτών θα διαμοιραστούν στα κράτη- μέλη με την ασθενέστερη εκπροσώπηση ενώ οι άλλες 46 θα παραμείνουν κενές με σκοπό τη μείωση του συνολικού αριθμού ή την διανομή τους σε μελλοντικά μέλη της Ένωσης.

Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως σε σχεδόν κάθε άλλο σύχρονο κοινοβούλιο, δραστηριοποιούνται διάφορες πολιτικές ομάδες, όπου οι βουλευτές εντάσσονται ανάλογα τις πολιτικές τους τοποθετήσεις και όχι με βάση την εθνικότητά τους. Για να συγκροτηθεί ένα κόμμα χρειάζεται την στήριξη τουλάχιστον 25 ευρωβουλευτών. Σήμερα, στο Κοινοβούλιο δραστηριοποιούνται 8 πολιτικές όμαδες με διαφορετική πολιτική δύναμη η καθεμία, ενώ υπάρχουν και ευρωβουλευτές οι οποίοι είναι ανεξάρτητοι. Παραδοσιακά, οι ισχυρότερες πολιτικές ομάδες είναι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και η Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατικών.
Αναλυτές που μελετούν τις επερχόμενες εκλογές υποστηρίζουν ότι τα αποτελέσματα

του Μαΐου θα φέρουν σημαντικές ανακατατάξεις στα ευρωπαϊκά έδρανα. Ειδικότερα, οι Σοσιαλιστές, ενδέχεται να χάσουν σημαντικό αριθμό θέσεων, στην περίπτωση που τελικά αποχωρήσει η Βρετανία από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς μεγάλο μέρος της δύναμης τους προέρχεται από τους Βρετανούς ευρωβουλευτές του Εργατικού Κόμματος. Όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το οποίο είναι το μεγαλύτερο κόμμα του Ευρωκοινοβουλίου αυτή τη στιγμή, προβλέπεται επίσης μείωση της πολιτικής του δύναμης. Κόμματα της αριστερής πτέρυγας όπως οι Πράσινοι ενδέχεται σημειώσουν μικρές απώλειες ή να παραμείνουν στάσιμα στον αριθμό. Τέλος, στα δεξιά και ακροδεξιά κόμματα, όπως οι Ευρωσκεπτικιστές και οι Εθνικιστές, αναλυτές θεωρούν πως θα υπάρξει ενδυνάμωση της δύναμής τους, αν αναλογιστούμε τα εθνικά εκλογικά αποτελέσματα πολλών κρατών όπως της Σουηδίας και της Γαλλίας όπου υπήρξε αύξηση της πολιτικής τους βάσης. Οι προσεχείς ευρωεκλογές είναι κρίσιμες για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς η νέα σύνθεση του Κοινοβουλίου θα καθορίσει τις πολιτικές πάνω στις οποίες θα πορευθεί η Ένωση τα προσεχή χρόνια.
ΠΗΓΕΣ
Ευρωπαϊκή Ένωση. (2018). Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – Ευρωπαϊκή Ένωση – European Commission. [online] Available at: https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-parliament_el [Accessed 4 Dec. 2018].
REUTERS. (2018). Polls suggest far-right to gain ground in 2019 EU vote. [online] Available at: https://www.reuters.com/article/us-eu-election-polls/polls-suggest-far-right-to-gain-ground-in-2019-eu-vote-idUSKCN1LS16F [Accessed 4 Dec. 2018].
The Independent. (2018). Europe’s centre-left parties poll below 20% for the first time ahead of EU elections. [online] Available at: https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/european-parliament-elections-2019-polls-centre-left-eu-brussels-latest-angela-merkel-a8608261.html [Accessed 4 Dec. 2018].
Europarl.europa.eu. (2018). EU elections: how many MEPs will each country get in 2019? | News | European Parliament. [online] Available at: http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20180126STO94114/eu-elections-how-many-meps-will-each-country-get-in-2019 [Accessed 4 Dec. 2018].
Europarl.europa.eu. (2018). Number of MEPs to be reduced after EU elections in 2019 | News | European Parliament. [online] Available at: http://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20180607IPR05241/number-of-meps-to-be-reduced-after-eu-elections-in-2019 [Accessed 4 Dec. 2018].
Europarl.europa.eu. (2018). Διατρέχω τον πίνακα | Αναζήτηση | Ευρωβουλευτές | Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. [online] Available at: http://www.europarl.europa.eu/meps/el/search/table [Accessed 4 Dec. 2018].
Europarl.europa.eu. (2018). Μετεκλογική ανάλυση 2014 ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2014 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ. [online] Available at: http://www.europarl.europa.eu/pdf/eurobarometre/2014/post/post_2014_survey_analitical_overview_el.pdf [Accessed 4 Dec. 2018].
αυτήτηφοράψηφίζω.eu. (2018). Αυτή τη φορά ψηφίζω – Ευρωπαϊκές εκλογές. [online] Available at: https://www.aftitiforapsifizw.eu [Accessed 4 Dec. 2018].