Γράφει η Δέσποινα Τούντα
Ο Καναδάς θεωρείται μία από τις πλέον γενναιόδωρες χώρες προς τους μετανάστες. Δέχεται κάθε χρόνο ένα μεγάλο αριθμό μεταναστών, ως αποτέλεσμα της φιλικής μεταναστευτικής πολιτικής που ακολουθεί. Ειδικότερα, το 2019, υπήρξε χώρα υποδοχής για 314 χιλιάδες ανθρώπους. Χαρακτηρίζεται εξάλλου ως μία χώρα πρότυπο στον συγκεκριμένο τομέα, αφού συνιστά πλέον μια πολυπολιτισμική κοινωνία. Ακολουθούσε, όμως, πάντα αυτή τη στάση προς τους μετανάστες; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό μπορεί να δοθεί μέσα από την εξέταση της εξέλιξης της εν λόγω πολιτικής.
Στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Καναδάς δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια χώρα φιλόξενη προς τους μετανάστες. Η μεταναστευτική του πολιτική υπήρξε ιδιαίτερα ρατσιστική, καθώς μπορούσαν να εντοπιστούν περιορισμοί φυλετικού και εθνικού χαρακτήρα. Επιπλέον, συγκεκριμένες κατηγορίες ατόμων αποκλείονταν από την είσοδο στη χώρα. Συγκεκριμένα, δεν μπορούσαν να διαμείνουν στον Καναδά άτομα από χώρες, όπως η Τουρκία και η Αυστροουγγαρία, που κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου πολέμησαν εναντίον του συνασπισμού στον οποίο ανήκε. Άλλες κατηγορίες ήταν άτομα που ενστερνίζονταν τον κομμουνισμό, αλλά ακόμα και Εβραίοι που διέφευγαν από την Ευρώπη εξαιτίας των διώξεων των Ναζί.
Η κατάσταση άρχισε να αλλάζει από τη δεκαετία του 1960 και μετά. Σταδιακά, η φυλή, το χρώμα του δέρματος και η εθνικότητα έπαψαν να αποτελούν παράγοντες που επηρεάζουν το ποιος έχει το δικαίωμα να μεταναστεύσει. Αντικαταστάθηκαν μάλιστα, από παράγοντες όπως οι επαγγελματικές δεξιότητες, το επίπεδο εκπαίδευσης, οι οικογενειακοί δεσμοί, καθώς και η γνώση γλωσσών και ιδιαίτερα των γαλλικών και των αγγλικών, των δύο επίσημων γλωσσών του Καναδά.
Ορόσημο της έναρξης μιας φιλικότερης μεταναστευτικής πολιτικής συνιστά η νομοθετική πράξη του 1976 περί μεταναστεύσεως (Immigration Act 1976), η οποία τέθηκε σε ισχύ το 1978. Με την πράξη αυτή, η οποία αφαίρεσε διακρίσεις και περιορισμούς, δόθηκε έμφαση στο ποιος μπορεί να γίνει δεκτός στον Καναδά και όχι στο ποιος θα πρέπει να εμποδίζεται να εισέλθει στη χώρα. Επίσης, δημιουργήθηκαν ορισμένες κατηγορίες μεταναστών: αυτοί που έκαναν μόνοι τους αίτηση, αυτοί που για ανθρωπιστικούς λόγους ζητούσαν καταφύγιο στον Καναδά –όπως οι πρόσφυγες–, αυτοί που είχαν μέλος της οικογένειας τους ήδη στη χώρα και επιθυμούσαν να έρθουν και οι ίδιοι και τέλος η κατηγορία των αποκαλούμενων οικονομικών μεταναστών που είχαν επαγγελματικές δεξιότητες, και είτε επιθυμούσαν να ανοίξουν επιχείρηση στον Καναδά είτε γενικότερα ήθελαν να επενδύσουν στη χώρα. Ωστόσο, η είσοδος δεν επιτρεπόταν σε άτομα που μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, την εθνική ασφάλεια, την προστασία και την τάξη.
Επιπρόσθετα, θα πρέπει να γίνει αναφορά στη γενικότερη πολιτική που έχει ακολουθήσει ο Καναδάς όσον αφορά στην πολυπολιτισμικότητα, καθώς αυτή έχει συνεισφέρει στη θετική αντιμετώπιση της μετανάστευσης. Η μετανάστευση εξάλλου έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του Καναδά ως μία κοινωνία που χαρακτηρίζεται από πολιτιστικό πλουραλισμό. Αρχικά, το 1971 ο Πρωθυπουργός Pierre Elliot Trudeau, σε δήλωσή του στη Βουλή των Κοινοτήτων, ανήγαγε την πολυπολιτισμικότητα ως επίσημη πολιτική. Στόχο είχε την διατήρηση της πολιτιστικής ελευθερίας όλων των ατόμων, την προώθηση του σεβασμού προς την πολιτιστική ετερογένεια και την αναγνώριση του δικαιώματος των εθνικών ομάδων να αναπτύσσουν τον πολιτισμό τους εντός της κοινωνίας του Καναδά. Σημαντική είναι ακόμα και η νομοθετική πράξη του 1988 για την πολυπολιτισμικότητα (Multiculturalism Act 1988), η οποία προσέφερε ένα πλαίσιο στην πολιτική που υιοθέτησε το 1971 η κυβέρνηση. Η πράξη αυτή αναγνωρίζει την πολυπολιτισμικότητα ως θεμελιώδη χαρακτηριστικό της κοινωνίας και τάσσεται υπέρ της διαφορετικότητας. Μεταξύ άλλων, προωθεί την κοινωνική ισότητα και το δικαίωμα των μειονοτήτων να απολαμβάνουν τον πολιτισμό τους.
Η μετανάστευση επιδιώκεται και από το ίδιο το κράτος του Καναδά διότι προσφέρει οφέλη. Με τη μετανάστευση ενισχύεται ο πλουραλισμός και η πολυφωνία και ακολούθως με αυτόν τον τρόπο ενδυναμώνεται και η δημοκρατία. Επιπλέον, παρατηρούνται και οικονομικά οφέλη. Οι μετανάστες προσφέρουν έσοδα στον Καναδά και συμβάλλουν στην οικονομία του, επιλέγοντας να σπουδάσουν, να εργαστούν και να δραστηριοποιηθούν στη χώρα. Παράλληλα, η μετανάστευση αποτελεί και λύση στο πρόβλημα έλλειψης εργατικού δυναμικού. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ο Καναδάς δίνει έμφαση στην υποδοχή ανθρώπων με καλή εκπαίδευση και προσόντα. Τέλος, η πολιτική της μετανάστευσης χρησιμοποιείται και βοηθητικά στη δημογραφική πολιτική για ρύθμιση του πληθυσμού.
Συμπερασματικά, ο Καναδάς δέχεται χιλιάδες μετανάστες κάθε χρόνο με αποτέλεσμα να θεωρείται μία από τις πλέον δημοφιλείς χώρες υποδοχής. Παρά την αρχική ρατσιστική πολιτική που ακολουθούσε, έχει κάνει σημαντικά βήματα, αποκτώντας μια εκ διαμέτρου αντίθετη στάση στο ζήτημα.
Πηγές
Elisabeth Smick, Canada’s Immigration Policy, Council on Foreign Relations, Ιούλιος 6, 2006. Διαθέσιμο σε https://www.cfr.org/backgrounder/canadas-immigration-policy
Gerald E. Dirks, Immigration Policy in Canada, The Canadian Encyclopedia, Φεβρουάριος 7, 2006. Διαθέσιμο σε https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/immigration-policy
Jean Burnet και Leo Driedger, Multiculturalism, The Canadian Encyclopedia, Ιούνιος 27, 2011. Διαθέσιμο σε https://thecanadianencyclopedia.ca/en/article/multiculturalism
Canadian Multiculturalism Policy, 1971, Canadian Museum of Immigration at Pier 21. Διαθέσιμο σε https://pier21.ca/research/immigration-history/canadian-multiculturalism-policy-1971
Canadian Multiculturalism Act, 1988, Canadian Museum of Immigration at Pier 21. Διαθέσιμο σε https://pier21.ca/research/immigration-history/canadian-multiculturalism-act-1988
Erin Duffin, Number of immigrants in Canada from 2000 to 2019, Statista, Οκτώβριος 30, 2019. Διαθέσιμο σε https://www.statista.com/statistics/443063/number-of-immigrants-in-canada/