Γράφει η Μαρία Αζούκη
Στις αρχές Δεκεμβρίου σάλο προκάλεσε η είδηση της απόπειρας πραξικοπήματος στη Γερμανία. Με τα μέσα να κάνουν λόγο για οργανωμένη πολυμελή επίθεση, πολλοί με το άκουσμα της είδησης ανέτρεξαν στο «πραξικόπημα της Μπυραρίας» του Χίτλερ το 1923. Ίσως, επρόκειτο για μια επανάληψη των γεγονότων, επιβεβαιώνοντας πως ακόμη και μετά από 100 χρόνια η βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος είναι ακόμη απαγκιστρωμένη στο υποσυνείδητο των πολιτών.
8 Νοεμβρίου 1923, Μόναχο: Περί των 3000 επιχειρηματιών είχαν συγκεντρωθεί στην Μπυραρία «Löwenbräukeller», προκειμένου να παρακολουθήσουν την ομιλία του επικεφαλής της Κυβέρνησης Γκούσταφ φον Καρ. Στις 20:30 ο Αδόλφος Χίτλερ εισβάλλει στην μπυραρία και πυροβολεί στο ταβάνι αναφωνώντας «Η εθνική επανάσταση βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι κυβερνήσεις Βαυαρίας και Βερολίνου κατέρρευσαν. Σε λίγη ώρα θα σχηματίσουμε τη δική μας κυβέρνηση». Ρίχνοντας μια ματιά στη γερμανική επικρατούσα κατάσταση της εποχής εκείνης διαπιστώνεται ένα περιβάλλον αστάθειας και επίρριψης ευθυνών για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Αδόλφος Χίτλερ είχε ιδρύσει το λεγόμενο Εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα, ενώ περιφερόταν σε μπυραρίες διαδηλώνοντας την πολιτική προδοσία που υπέστη η Γερμανία μετά την ήττα στον Α΄Π.Π., καθώς υπέστη κυρώσεις αναλαμβάνοντας ουσιαστικά τις ευθύνες της.
Αν και οι πραξικοπηματίες προσπάθησαν με κάθε μέσο να επιβληθούν και να ανατρέψουν την Κυβέρνηση, οι αρχές κατάφεραν να καταστείλουν την οποιαδήποτε πραξικοπηματική κίνηση με κάθε μέσο. Αυτό, γιατί υπήρχαν πολλά τρωτά σημεία στην όλη προσπάθεια του Χίτλερ, όπως το γεγονός ότι δεν κατέλαβαν τους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάτι που έδωσε την ευκαιρία στην Κυβέρνηση να πληροφορηθεί για την εξέλιξη και τις κινήσεις των πραξικοπηματιών. Το πραξικόπημα απέτυχε και έστειλε τον Αδόλφο Χίτλερ στη φυλακή.
Δεκέμβριος 2022, Γερμανία: 3000 αστυνομικοί εξαρθρώνουν ακροδεξιά τρομοκρατική οργάνωση που επεδίωκε την κατάλυση του πολιτεύματος με πραξικόπημα. Επικεφαλής του πραξικοπήματος ήταν ο Ερρίκος 8ος «πρίγκιπας του Ρόις». Η συγκεκριμένη παραστρατιωτική οργάνωση δεν διαθέτει αμελητέο πλήθος μελών, καθώς αριθμεί περί τα 21.000 άτομα. Οι λεγόμενοι «Πολίτες του Ράιχ», όπως ονομάζονται, στόχευαν στην κατάληψη της εξουσίας με βία, στρατιωτικά μέσα, ακόμη και δολοφονίες, εγκαθιδρύοντας ένα καθεστώς που οι ίδιοι είχαν δομήσει.
Όπως απεδείχθη από τις έρευνες των Αρχών1, οι πραξικοπηματίες σχεδίαζαν να εισβάλουν δια της βίας στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο. Αυτό, θα επιτυγχανόταν χάρη στην πείρα των μελών της οργάνωσης, διότι συμμετείχαν πρώην αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων και άλλα έμπειρα μέλη. Ταυτοχρόνως, σύμφωνα με τις αρχές, η οργάνωση διέθετε τελευταίας τεχνολογίας δορυφορικά τηλέφωνα, ώστε να επιτυγχάνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η ενδοεπικοινωνία τους. Φαίνεται πως εδώ και ένα χρόνο τα μέλη εξασκούσαν τις δυνατότητές τους στη σκοποβολή, ενώ αρκετά μέλη διέθεταν άδεια οπλοκατοχής. Όσον αφορά τα χρήματα2 που βρέθηκαν στην κατοχή τους, αυτά κυμαίνονται στα 400.000 ευρώ σε μετρητά, αλλά και σε κοσμήματα, όπως επίσης βρέθηκαν και ράβδοι χρυσού τεράστιας αξίας. Συνελήφθησαν 25 άτομα με βαριές κατηγορίες για κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Καθίσταται έκδηλο το γεγονός πως ζούμε σε εποχή που η δημοκρατία νομοτελειακά έχει παγιωθεί και κάτι τέτοιο υποδηλώνει πως εξαιτίας αυτής της παγίωσης σαφώς και έχουν δημιουργηθεί μηχανισμοί που λειτουργούν επικουρικά στην προστασία της και κατ’ επέκταση στην μη ανατροπή της. Η Γερμανία διαθέτει ένα βαρύ παρελθόν και λόγω ιστορικών συγκυριών απέκτησε εμπειρία σε τέτοιου είδους απόπειρες ανατροπής. Κάτι τέτοιο, θα μπορούσε να υποδηλώνει πως οι Γερμανοί είναι πιο επιρρεπείς, λόγω της εμπειρίας τους. Ο Χίτλερ, οι ναζί, η «Άρια φυλή», οι ακροδεξιές ιδεολογίες άφησαν το στίγμα σε μια χώρα που ακόμη και σήμερα ζει με τις «παρακαταθήκες» του παρελθόντος. Ωστόσο, θα ήταν αφελές αν υποστηριζόταν ότι το γερμανικό έθνος είναι το μόνο που συνδέεται με τέτοιου είδους απόπειρες.
Η ακροδεξιά δεν ζει μόνο στη Γερμανία. Λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή διάσταση του φαινομένου και άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία χρόνια έχουν επιτρέψει την άνοδο αυτών των ιδεολογιών, εξαιτίας των αλλεπάλληλων κρίσεων και συνεχών ανακατατάξεων. Για παράδειγμα στην Ισπανία, η οποία βγήκε από μια δικτατορία και για δεκαετίες ήταν «καθαρή» από ακροδεξιά κινήματα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική άνοδος αυτών, ενώ ταυτοχρόνως η Ιταλία εξέλεξε πρωθυπουργό μια προσωπικότητα η οποία προέρχεται από νεοφασιστικό κόμμα. Η Ελλάδα αποτελεί, επίσης, ένα τέτοιο παράδειγμα με την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Πλέον με την απίστευτη διάδοση της πληροφορίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης τέτοιου είδους οργανώσεις δικτυώθηκαν και βρήκαν υποστηρικτές χιλιάδες ανθρώπους. Δεν θα ήταν περιττό να αναφερθεί και η συμβολή του covid που συνέδεσε τα μέλη των συνωμοτών έναντι του ιού.
Είναι φανερό, πως η Γερμανία αποτελεί το πρότυπο της ακροδεξιάς, καθώς το παρελθόν της έχει μείνει χαραγμένο στις μνήμες των ανθρώπων και καθημερινά αποτελεί εφαλτήριο για την ενίσχυση του ακροδεξιού ιδεώδους. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Simon Murden3 δεν μπορεί να αναλυθεί η κουλτούρα ενός έθνους χωρίς να υπάρξουν επικρίσεις. Αυτό, πρακτικά σημαίνει πως στην ανάλυση μιας κουλτούρας δεν καταφέρνει κανείς να δείξει πως λειτουργεί τελικά αυτή. Συνεπώς, δεν μπορεί η Γερμανία να κατηγορηθεί μεμονωμένα για την ανάδυση της ακροδεξιάς. Αυτό, γιατί υπάρχουν χιλιάδες ξεχωριστές κουλτούρες που στην προσπάθεια να αναλυθούν, δημιουργήθηκαν γενικεύσεις και προκαταλήψεις.
Η δημοκρατία και η ειρήνη δεν έπαψαν ποτέ να αποτελούν αιτήματα του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι. Με την πάροδο των χρόνων απεδείχθη πως χάρη σε αυτές λειτουργεί σωστά το σύστημα. Όσες παραστρατιωτικές οργανώσεις και αν υπήρξαν ή υπάρχουν δε θα καταφέρουν να πετύχουν τις προϋποθέσεις για το αύριο. Αυτό το πετυχαίνει η Δημοκρατία!
Πηγές:
- S.Murden (2013) Το πρόβλημα της ανάλυσης της κουλτούρας, Η παγκοσμιοποίηση της διεθνούς πολιτικής, εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ
- TIMELINE (2022). Γερμανία: Νέες αποκαλύψεις για τους ακροδεξιούς «Πολίτες του Ράιχ»-Σχεδίαζαν νέο στρατό με 286 ένοπλες μονάδες για το πραξικόπημα. Διαθέσιμο σε: https://timeline.gr/diethni/germania-nees-apokalypseis-gia-toys-akrodexioys-polites-toy-raich-schediazan-neo-strato-me-286-enoples-monades-gia-to-praxikopima/
- ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (2022). Γερμανία: Γλίτωσε πραξικόπημα-Ήθελαν νέο κράτος και στρατό. Διαθέσιμο σε: https://www.kathimerini.gr/world/562175479/germania-glitose-praxikopima-ithelan-neo-kratos-kai-strato/
- (εικόνα) https://www.newsit.gr/kosmos/germania-ayti-einai-i-organosi-polites-tou-raix-pou-sxediaze-praksikopima-o-sidirodromikos-pou-xristike-fyrer/3657173/