Γράφει η Πένυ Πασσάκου
Η Γαλλία ανέλαβε την εναλλασσόμενη προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. για το πρώτο εξάμηνο του 2022, διαδεχόμενη τη Σλοβενία. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν παρουσίασε το φιλόδοξο πρόγραμμα της χώρας του κατά την ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο, με το βλέμμα στραμμένο και στις επερχόμενες εθνικές εκλογές. Η εκλογή του άλλωστε το 2017 έγινε στη βάση ενός φιλοευρωπαϊκού προγράμματος που παρείχε και τις κύριες γραμμές πολιτικής για τις προτεραιότητες της γαλλικής προεδρίας σήμερα. Η επίτευξη αποτελεσμάτων στους τομείς των προτεραιοτήτων του ειδικά μέχρι τις εκλογές του Απριλίου, του έδινε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να κλείσει με θετικό πρόσημο το 4ετες πολιτικό του έργο και να χρησιμοποιήσει τις επιτυχίες του στην προεκλογική του εκστρατεία.
Οι γαλλικές προτεραιότητες
Το παρουσιαζόμενο πρόγραμμα αποτελεί ένα κράμα προτάσεων από Γάλλους πολίτες, προτεραιοτήτων άλλων κυβερνήσεων της ΕΕ, όπως αυτές εκφράστηκαν σε συναντήσεις με Γάλλους αξιωματούχους, και προσωπικών προτάσεων του Ε. Μακρόν που συζητήθηκαν στις Βρυξέλλες από την ανάληψη των καθηκόντων του μέχρι και σήμερα. Φτάνει έτσι να απαριθμεί 60 προτεραιότητες και να καλύπτει σχεδόν κάθε τρέχον ζήτημα της Ένωσης. Κατά την ομιλία του ο Γάλλος πρόεδρος αναφέρθηκε στην ανάγκη ανάληψης κοινών πρωτοβουλιών στο τομέα άμυνας και ασφάλειας, στην προάσπιση του κράτους δικαίου και της φιλελεύθερης δημοκρατίας, στην απειλή της κλιματικής αλλαγής, ενώ δεν δίστασε να αναφερθεί στην αναγνώριση του δικαιώματος στην άμβλωση ως κατοχυρωμένο ανθρώπινο δικαίωμα. Το τελευταίο διαθέτει ιδιαίτερο συμβολισμό διότι έγινε μπροστά στη νέα Πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου που είναι γνωστή για την εναντίωση της στις αμβλώσεις. Προχώρησε μάλιστα στην πρόταση να συζητηθεί η προσθήκη στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., τόσο του δικαιώματος στην άμβλωση όσο και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Το ζήτημα της άμυνας και της ασφάλειας κατείχε περίοπτη θέση στην εν λόγω ομιλία, με τον Ε. Μακρόν να τονίζει πως οι συνεχόμενες εντάσεις και απορρυθμίσεις που λαμβάνουν χώρα στη γειτονιά μας δημιουργούν την ανάγκη η Ε.Ε. να λειτουργεί συλλογικά, ζητώντας αύξηση των επενδύσεων στον αμυντικό τομέα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έφερε μάλιστα σαν παράδειγμα την Ελλάδα, η οποία έχει επωμιστεί μεγάλο μέρος των δαπανών στο πεδίο αυτό, τη στιγμή που άλλα κράτη- μέλη παραμένουν πολύ μακριά από το νατοϊκό στόχο του 2% του ΑΕΠ για αμυντικές δαπάνες. Σκοπός του είναι να αναβαθμιστεί η διαπραγματευτική δύναμη της Ένωσης και η ικανότητά της να «συμμορφώνει» όσους απειλούν να διαταράξουν τη διεθνή τάξη.
Από την άλλη, εξέφρασε τη λύπη του για τα φαινόμενα αποδυνάμωσης του κράτους δικαίου σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Δεσμεύτηκε όμως να το προστατέψει προκρίνοντας την προσέγγιση του διαλόγου και όχι της σύγκρουσης με τα κράτη-μέλη που προβαίνουν σε σημαντικές παραβιάσεις, όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία. Η αποφυγή μιας συγκρουσιακής λογικής εξυπηρετεί καλύτερα την επίτευξη ενότητας στην ΕΕ, αναγκαίας προκειμένου να επέλθουν αποτελέσματα ιδίως στους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, ενώ ταυτόχρονα διατηρεί τα κράτη αυτά εντός «ευρωπαϊκού ελέγχου» αντί να τα απομονώνει. Μόνο μέσα από τη συνεργασία θεωρεί πως θα προωθηθούν δευτερεύουσες προτεραιότητες του όπως οι απαραίτητες επενδύσεις για τη κλιματική και τεχνολογική μετάβαση, η θέσπιση κοινού κατώτατου μισθού και η ρύθμιση των ψηφιακών κολοσσών.
Εξαιρετική σημασία φάνηκε να προσδίδει επίσης στην πολιτική γειτονίας και τη μεταναστευτική πολιτική. Πέραν του ότι έχει αναδειχθεί σε βασικό τομέα ευρωπαϊκής πολιτικής τα τελευταία χρόνια, αποτελεί φλέγον θέμα στο εσωτερικό της Γαλλίας. Οι Γάλλοι ψηφοφόροι ενδιαφέρονται σημαντικά για την αναχαίτηση των μεταναστευτικών ροών και τα προβλήματα κοινωνικής ασφάλειας που θεωρούν ότι τις ακολουθούν. Με το βλέμμα στις εθνικές εκλογές, ο Ε. Μακρόν δεν μπορεί παρά να προωθήσει μεταρρυθμίσεις στους προαναφερθέντες τομείς προκειμένου να εναρμονιστεί με τις απαιτήσεις των Γάλλων πολιτών. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως λύση έχει παρουσιαστεί τα τελευταία χρόνια η συστηματική προώθηση των στενών σχέσεων με τρίτα κράτη και η προσπάθεια αναβάθμισης των επαφών της μαζί τους προκειμένου μέσω της κοινής συνεννόησης να υφίσταται έλεγχος των μεταναστευτικών ροών προς όφελος της ΕΕ. Αναγνωρίζοντας το σημαντικό ρόλο των αφρικανικών χωρών στην αναχαίτηση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών, η συνεργασία μαζί τους φαντάζει μονόδρομος. Ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος έκανε εκτενή αναφορά στη σχέση των δύο ηπείρων και έδειξε να τους αναγάγει σε σημαντικό εταίρο. Στα πλαίσια της απόκτησης μιας νέας μορφής συμμαχίας μαζί τους, προγραμμάτισε συναντήσεις και μεγάλες διασκέψεις μεταξύ της Ευρώπης της Αφρικής αλλά και της Ασίας. Έτσι τον περασμένο Φεβρουάριο επιτεύχθηκε συμφωνία για μία νέα εταιρική σχέση μεταξύ Αφρικανικής και Ευρωπαϊκής Ένωσης προσβλέποντας στην αλληλεγγύη, την ασφάλεια, την ειρήνη, τη βιώσιμη και διαρκή οικονομική ανάπτυξη και ευημερία για τους πολίτες, αλλά και τη συνένωση ανθρώπων, περιφερειών και οργανώσεων.
Η διαμεσολάβηση με Ρωσία και οι εθνικές εκλογές
Η συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί ένα ζήτημα που έχει κληθεί η ΕΕ να αντιμετωπίσει με διπλωματικά μέσα, καθώς η όποια στρατιωτικής φύσεως επέμβαση θα έφερνε τον πλανήτη στα πρόθυρα ενός τρίτου παγκοσμίου πολέμου . Ο Γάλλος Πρόεδρος έχει αναλάβει τα ηνία της διπλωματικής προσπάθειας, με σκοπό του την παύση των εχθροπραξιών και γι’ αυτό το λόγο βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τον Β. Πούτιν. Η προσωπική διπλωματία με το Ρώσο Πρόεδρο δεν έχει αποδειχθεί ικανή για να επιφέρει το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, καταλογίζοντας έτσι στο Μακρόν μια συνεχιζόμενη αποτυχία, ενώ δεν έχει εμπνεύσει ούτε μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση πέρα από την επιβολή κυρώσεων που δεν αποφασίζεται πάντοτε με την απόλυτη συμφωνία όλων των κρατών.
Η επιμονή του Ε. Μακρόν για διατήρηση της επικοινωνίας με τη ρωσική πλευρά αντί για μια πιο σκληρή προσέγγιση μπορεί να ερμηνευτεί υπό το πρίσμα της σταθερής στρατηγικής του απέναντι στη ρωσική πλευρά. Αρχικά, η διαχρονική στάση του έναντι της Ρωσίας υπήρξε εξαιρετικά φιλική και στηριζόταν στην πεποίθηση ότι η τελευταία αποτελεί κομμάτι της Ευρώπης, προωθώντας μια εταιρική σχέση μαζί της τη στιγμή που πολλά ευρωπαϊκά κράτη-μέλη εξακολουθούσαν να την βλέπουν εχθρικά λόγω της ύπαρξή τους στην ΕΣΣΔ. Φυσικά η σημερινή κατάσταση μοιάζει να δικαιώνει την επιλογή των χωρών αυτών να χαρακτηρίζουν τη Ρωσία επικίνδυνη, αν και ταυτόχρονα θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι με τη στάση τους αυτή υποβάθμιζαν την προσπάθεια σύνδεσης της Ρωσίας με την υπόλοιπη Ευρώπη, άποψη που συμμεριζόταν και προωθούσε ο ίδιος ο Μακρόν.
Ακόμα και στο ράλι των προεδρικών εκλογών, η συνεχόμενη ενασχόληση του Μακρόν με τη ρωσική εισβολή στη Ουκρανία χρησιμοποιήθηκε από τους αντιπάλους του προκειμένου να τον κατηγορήσουν ότι δεν ενδιαφέρεται για τους Γάλλους και τα εσωτερικά προβλήματα της χώρας τους. Φυσικά η εν λόγω ρητορική αποτελεί κλασικό επιχείρημα λαϊκισμού που όμως στη Γαλλία, όπως και σε άλλες χώρες αποδίδει αποτελέσματα στους χρήστες της. Ιδιαίτερα στην περίπτωση των Γάλλων ψηφοφόρων που ναι μεν θέλουν τη χώρα τους να πρωταγωνιστεί σε διεθνές επίπεδο, αλλά από την άλλη επιθυμούν να νιώθουν ότι οι ίδιοι αποτελούν σημείο αναφοράς στις προεκλογικές εκστρατείες, είναι σίγουρο πως επέφερε ψήφους στην ακροδεξιά υποψηφία Μ. Λεπέν. Εξαρχής άλλωστε η ανάληψη διπλωματικού ρόλου στον εν λόγω πόλεμο ενείχε τον κίνδυνο να περάσουν σε δεύτερη μοίρα ή να φανεί ότι περνούν οι προεδρικές εκλογές.
Επίλογος
Ο Ε. Μακρόν επιθυμεί την ισχυροποίηση της Ε.Ε. κάτι που επιβεβαιώθηκε μέσα από το γαλλικό πρόγραμμα για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία αναπόφευκτα έφερε σε δεύτερη μοίρα πολλούς από τους φιλόδοξους στόχους που παρουσιάστηκαν τον περασμένο Ιανουάριο, αλλά δεν απέκλεισε την υιοθέτηση πολιτικών βασισμένων στις προτεραιότητες της γαλλικής προεδρίας, προσδίδοντας της επιτυχημένο χαρακτήρα.
Βιβλιογραφία
- Cohen, R. (2022, March 28). President Macron’s Unending Russia Diplomacy. The New York Times. https://www.nytimes.com/2022/03/28/world/europe/macron-france-russia-ukraine.html
- Good, R. (2022, January 1). France sets out an ambitious programme for its presidency of the European Union. Euronews. https://www.euronews.com/2022/01/01/france-sets-out-an-ambitious-programme-for-its-presidency-of-the-european-union
- NEWS WIRES. (2022, February 22). French presidential race: Macron diplomacy in Ukraine crisis keeps challengers at a distance. France 24. https://www.france24.com/en/france/20220222-french-presidential-race-macron-diplomacy-in-ukraine-crisis-keeps-challengers-at-a-distance
- Newsroom. (2022, January 1). E.E.: Η Γαλλία αναλαμβάνει την εναλλασσόμενη προεδρία. Καθημερινή. https://www.kathimerini.gr/world/561653143/e-e-i-gallia-analamvanei-tin-enallassomeni-proedria/
- Programme of the Presidency – French Presidency of the Council of the European Union 2022. (2022, March 7). French Presidency of the Council of the European Union. https://presidence-francaise.consilium.europa.eu/en/programme/programme-of-the-presidency/
- Szewczyk, B. M. J. (2022, June 21). Macron’s Vision for European Autonomy Crashed and Burned in Ukraine. Foreign Policy. https://foreignpolicy.com/2022/04/08/macron-putin-france-russia-ukraine-europe-sovereignty-strategy/
- Παλαιολόγος, Γ. (2022a, January 19). Μακρόν στην Ευρωβουλή: Ανάγκη επενδύσεων στην άμυνα – Η Ελλάδα έχει επωμιστεί μεγάλο βάρος. Καθημερινή. https://www.kathimerini.gr/politics/561676588/makron-stin-eyrovoyli-anagki-ependyseon-stin-amyna-i-ellada-echei-epomistei-megalo-varos/
- Παλαιολόγος, Γ. (2022b, January 19). Μακρόν στην Ευρωβουλή: Να παραμείνουμε ανεξάρτητοι σε έναν βίαιο κόσμο. Καθημερινή. https://www.kathimerini.gr/world/561676309/makron-stin-eyrovoyli-na-parameinoyme-anexartitoi-se-enan-viaio-kosmo/
- Παλαιολόγος, Γ. (2022c, January 20). Προεκλογική η ομιλία Μακρόν στην Ευρωβουλή. Καθημερινή. https://www.kathimerini.gr/world/561677191/proeklogiki-i-omilia-makron-stin-eyrovoyli/
- Clinkemaillié, T. (2022, January 3). La présidence française de l’Union européenne en sept questions. Les Echos. https://www.lesechos.fr/monde/europe/la-presidence-francaise-de-lunion-europeenne-en-sept-questions-1375916
- V.L.A.O. (2022, April 1). PFUE : quel bilan pour la présidence française du Conseil de l’UE à mi-parcours ? Touteleurope.eu. https://www.touteleurope.eu/presidence-du-conseil-de-l-union-europeenne/pfue-quel-bilan-pour-la-presidence-francaise-du-conseil-de-l-ue-a-mi-parcours/
Πηγή Μέσου: ιστότοπο ertnews.gr