Γράφει ο Παναγιώτης Στρακαλής
Η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών για το μετασχηματισμό επιχειρήσεων και υπηρεσιών αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχήματα που έχουν να κερδίσουν τα περισσότερα αναπτυγμένα και αναπτυσσόμενα, κυρίως, κράτη σε παγκόσμιο επίπεδο. Η χρήση τεχνολογίας αποτελεί εργαλείο που χρησιμοποιείται ώστε να πραγματοποιηθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας. Αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς, με αρκετές καινοτομίες να αναδεικνύονται, αλλά ενέχει αρκετά ακόμη περιθώρια βελτίωσης. Ο μετασχηματισμός θα πρέπει να είναι κάτι περισσότερο από μία απλή ψηφιοποίηση των διαδικασιών. Πρέπει να αποτελεί μετασχηματισμό πολλών παραγόντων, σε ουσιαστικό και δομικό επίπεδο. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ενεργειακού τομέα έχει γίνει θέμα συζήτησης τα τελευταία χρόνια ξεκινώντας να απασχολεί κυβερνήσεις, οργανισμούς, επιχειρήσεις αλλά και απλούς πολίτες, σε εγχώριο και παγκόσμιο επίπεδο. Τα τελευταία έτη και κυρίως μετά τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας, διαφαίνεται επιτακτικότερη η ανάγκη μετασχηματισμού της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω της ενεργειακής κρίσης, για την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών αλλά και της μείωσης του κόστους που θα επέλθει από αυτόν. Ο βαθμιαίος περιορισμός των αποθεμάτων των συμβατικών πηγών ενέργειας σε συνδυασμό με το συνεχώς αυξημένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα λόγω της κατάχρησης τους, χρίζουν άμεσο μετασχηματισμό.
Η ορθή διαχείριση, σε συνδυασμό με την χρήση έξυπνων δικτύων θα μετασχηματίσει τον κλάδο προς όφελος των καταναλωτών προς όλα τα επίπεδα. Η αύξηση του ποσοστού χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξηθεί και αυτήν μετά τον πλήρη ψηφιακό μετασχηματισμό. Ο εγχώριος και παγκόσμιος τομέας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αλλάζει ταχύτατα με έμφαση στη χρήση ΑΠΕ, ως αποτέλεσμα μιας βιώσιμης λύσης. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, κυρίως με χρήση αιολικής και ηλιακής ενέργειας, αποτελεί εκτός από τις φιλικότερες προς το περιβάλλον λύσεις και τις οικονομικότερες, στο σύνολο σχεδόν του πληθυσμού του πλανήτη. Πλέον ο τομέας της ενέργειας, σε εγχώριο και παγκόσμιο επίπεδο, καθώς στρέφεται καθημερινά σε καινοτόμες εναλλακτικές μορφές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, καλείται να αντιμετωπίσει την ενεργειακή μετάβαση με τη βοήθεια τεχνολογικών εργαλείων. Οι ισχυρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές αυξάνουν πλέον την ανάγκη εκσυγχρονισμού του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, εκτός από τις μεθόδους παραγωγής, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι για την αύξηση στην χρήση των ΑΠΕ και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός σε όλους τους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας αναμένεται να πραγματοποιηθεί και στον κλάδο της ενέργειας λόγω της μετατροπής του καταναλωτή και σε παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας. Η μετατροπή της μονόδρομης διασύνδεσης σε αμφίδρομη, οδηγεί στην ανάγκη μετασχηματισμού και εισόδου νέων ευφυών δικτύων και νέων τεχνολογιών διαχείρισης της παροχής. Με τον τρόπο αυτό ο εκσυγχρονισμός του υφιστάμενου ηλεκτρικού δικτύου σε έξυπνο δίκτυο, περιλαμβάνει τα σχετιζόμενα με αυτό, μεταξύ σημείου παραγωγής-κατανάλωσης. Η αύξηση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου και η πολυπλοκότητα των δικτύων αυξάνει τον μετασχηματισμό του κλάδου δημιουργώντας μία νέα γενιά καταναλωτών και παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας ταυτόχρονα. Τα εξειδικευμένα λογισμικά χειρίζονται με ακρίβεια και αποτελεσματικότητα ολόκληρο το ηλεκτρικό δίκτυο και το σύνολο του εξοπλισμού που είναι συνδεδεμένο, βελτιστοποιώντας τις παρεχόμενες υπηρεσίες και τη λειτουργία του. Η παραγωγή και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας επιτυγχάνεται με τη χρήση έξυπνων λειτουργικών συστημάτων διαχείρισης, όπου συλλέγουν πολλαπλά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, μεγιστοποιώντας τη διείσδυση ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα με τη χρήση ειδικών αλγορίθμων. Η χρήση τεχνολογικών εφαρμογών συλλογής και ανάλυσης δεδομένων από πολλαπλές πηγές σε πραγματικό χρόνο, εξασφαλίζουν πλέον ασφαλή διείσδυση ηλεκτρικής ενέργειας παραγόμενης από ανανεώσιμες πηγές. Η εύρυθμη λειτουργία του δικτύου, με τον τρόπο αυτό, δεν επηρεάζεται από το ενεργειακό μείγμα.
Αρκετές εταιρείες του κλάδου σε παγκόσμιο επίπεδο αλλάζουν την εταιρική τους ταυτότητα και εισέρχονται με δυναμισμό στη νέα εποχή των ψηφιακών-έξυπνων δικτύων. Εξάλλου, είναι σημαντικό, ο ψηφιακός μετασχηματισμός να επέλθει και με τον εκσυγχρονισμό και η ψηφιοποίηση όλων των εταιρειών του κλάδου. Τόσο οι εταιρείες παροχής, όσο και οι εταιρείες παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, οφείλουν να βελτιώσουν το σύνολο των παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς και την εσωτερική οργάνωση και λειτουργία τους. Επιπρόσθετα ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα πρέπει να επεκταθεί και στο δίκτυο διανομής τόσο σε εθνικό κυρίως όσο και διεθνές επίπεδο. Η αυτοματοποίηση των διαδικασιών σε συνδυασμό με τη διαρκή παρακολούθηση και την ανάλυση επιχειρησιακών δεικτών και την υλοποίηση πληροφοριακών συστημάτων διοίκησης, οδηγούν στην ουσιαστική βελτιστοποίηση των επιχειρησιακών αποδόσεων των εταιρειών του κλάδου.
Εν κατακλείδι, είναι ξεκάθαρο ότι εκτός από την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα επιφέρει και μείωση του κόστους παραγωγής και χρήσης. Μοναδικό μειονέκτημα εκτός από το κόστος της επένδυσης στο μετασχηματισμό, αποτελεί η απαίτηση διαφορετικού συνόλου δεξιοτήτων, ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί απρόσκοπτα η κάθε οντότητα και μετά τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Οι μεγαλύτεροι οργανισμοί και οι εταιρείες πρέπει να αξιοποιήσουν τις πιο σύγχρονες λύσεις για να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και να εξοικονομήσουν χρηματικούς πόρους. Μέσω της βιώσιμης λειτουργίας και ανάπτυξης του ψηφιακού μετασχηματισμού στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, επιτυγχάνεται ακόμη και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η ανταγωνιστικότητα στον κλάδο αυξάνεται επιπρόσθετα και από την μετατροπή αρκετά σημαντικού ποσοστού των καταναλωτών και σε παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Ο μετασχηματισμός θα πρέπει να είναι πλήρης και σε όλες τις διαστάσεις του κλάδου. Ήδη διαφαίνεται η ανάγκη μεταστροφής του τεχνολογικού κλάδου που χρησιμοποιείται από τον κλάδο της ηλεκτρικής ενέργειας προς μια βιώσιμη λύση που όμως ενδέχεται να επιτευχθεί μεταγενέστερα από τα πρώτα στάδια της ενεργειακής κρίσης που βιώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Τέλος, η αξιοπιστία και η αποδοτικότητα του υπάρχοντος ηλεκτρικού δικτύου θα αυξηθεί, διορθώνοντας τα όποια προβλήματα δημιουργούνται λόγω της μετάβασης στη χρήση ΑΠΕ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Πηγές:
- D. Matt and E. Rauch (2020), SME 4.0: The Role of Small- and Medium-Sized Enterprises in the Digital Transformation. Palgrave Macmillan, Cham, pp. 3-36.
- ΕΚΤ (2020), Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός των ελληνικών επιχειρήσεων 2016-2018. Αθήνα: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου
- Ο Ψηφιακός μετασχηματισμός στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, διαθέσιμο σε: http://www.kathimerini.gr/life/technology/561378583/o-psifiakos-metaschimatismos-ston-tomea-tis-ilektrikis-energeias/
- Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας», διαθέσιμο σε: http://www.europarl.europa.eu/factsheets/el/sheet/70/renewable-energy
Εικόνα: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός στο επίκεντρο της στρατηγικής του ΣΕΚΕΕ διαθέσιμο σε: http://www.emea.gr/news/578833/o-psifiakos-metaschimatismos-epikentro-tis-stratigikis-sekee/