Loading...
Πρόσφατες αναλύσεις
Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική Επικαιρότητα

Η Αλβανία στους Ευρωατλαντικους θεσμούς ΝΑΤΟ και ΕΕ

Γράφει η Μαρία Ελένη Ζαχαρή

Όλες οι αλβανικές κυβερνήσεις, μετά το τέλος των κομμουνιστικών χρόνων θέλησαν να αποκτήσουν δεσμούς και να ενταχθούν στους διεθνείς  οργανισμούς. Οι κυβερνήσεις, οποία ιδεολογία και αν υποστήριζαν είχαν ως πρώτο στόχο πολιτικής τους την ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ. Η ένταξη της Αλβανίας στη βορειοατλαντική συμμαχία έγινε το 2009, με απόφαση της συνόδου του Βουκουρεστίου το 2008, βάζοντας άνω τελεία στην υποψηφιότητα της Β Μακεδονίας. Το ΝΑΤΟ βέβαια, δεν έχει επίσημα κριτήρια ένταξης  όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά γίνεται αναφορά σε αυτά στο κείμενο με τίτλο «Έκθεση για τη Διεύρυνση του ΝΑΤΟ». Μερικά από τα κριτήρια ένταξης είναι η λειτουργία δημοκρατικού πολιτεύματος με όρους πλουραλισμού και σεβασμού της διαφορετικότητας και η λειτουργία ενός  οικονομικού μοντέλου που βασίζεται στην οικονομία της αγοράς.1

Η  ένταξη της Αλβανίας έγινε καθαρά λόγω αμερικανικής επιμονής. Συμπεραίνοντας πως αυτή η έντονη υποστήριξη δεν ενίσχυσε ούτε το κράτος δικαίου, ούτε τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας, καθώς δεν πληρούνταν από την Αλβανία τα κριτήρια εισδοχής ως υποψήφιας χώρας. Ως επέκταση αυτού η Αλβανία άργησε να γίνει αποδεκτή και από την ΕΕ καθώς η ΕΕ έχει φανερά και πολύ πιο αυστηρά κριτήρια εισδοχής.

Οι ΗΠΑ μετά την εμπλοκή τους στην κρίση του Κοσσυφοπεδίου πήραν τον χαρακτηρισμό της προστάτιδα χώρας της Αλβανίας και οι Αλβανοί θεώρησαν  την Αμερική την χώρα που τους έδωσε  την ανεξαρτησία που τους αξίζει. Ως αντάλλαγμα η Αλβανία στήριξε την αμερικανική παρουσία στο Ιράκ.

Η Αλβανία, το 2008, συμπλήρωνε δέκα χρόνια από τον εμφύλιο του 1997 και την κρίση στο Κοσσυφοπέδιο. Η άμβλυνση της κρίση στο Κόσσοβο και η ένταξη στους διεθνείς οργανισμούς ήταν οι υποσχέσεις που έδινε κάθε πολιτικό αλβανικό κόμμα πριν τις εκλογικές αναμετρήσεις. Οι εκλογές χαρακτηρίστηκαν από συστηματικές παραποιήσεις των εκλογικών αποτελεσμάτων, έλλειψη αμερόληπτης και ανεξάρτητης δικαιοσύνης, πολιτική  διαφθορά και  υψηλά ποσοστά του οργανωμένου εγκλήματος. Για χρόνια υπήρχαν αναβολές στην ένταξη της χώρας στην ΕΕ με αναφορές να εφιστούν την προσοχή σε όλα αυτά τα ζητήματα. Τον Οκτώβριο του 2019 η ΕΕ απέρριψε την έναρξη των διαπραγματεύσεων ένταξης για την Αλβανία και αυτό έφερε την απογοήτευση του λαού της χώρας. Στις 24 Μαρτίου τελικά, οι υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων συμφώνησαν στην έναρξη των διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Την επόμενη μέρα τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη διεύρυνση και τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης εγκρίθηκαν επίσημα με γραπτή διαδικασία.

Ωστόσο, η οικονομία της Αλβανίας παρέμενε προβληματική, χωρίς παραγωγικότητα με υψηλά ποσοστά παράνομης οικονομίας και μεγάλη ανεργία. Η οικονομία της στηριζόταν κατά κύριο λόγο στα εμβάσματα που έστελναν οι  Αλβανοί μετανάστες σε φιλικά και συγγενικά πρόσωπα που παρέμεναν στην Αλβανία. Η αυξανόμενη διαφθορά και η έντονη επιθυμία γρήγορου πλουτισμού οδήγησε στην κατάρρευση της οικονομίας μέσα από τα σχήματα των πυραμίδων που υπήρχαν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Αλβανίας που με τη σειρά τους γρήγορα έφεραν εθνική κρίση.

Ακόμη, υπήρχαν δυσκολίες στην αναγνώριση των μειονοτικών δικαιωμάτων στους Βορειοηπειρώτες και δεν αποδίδονταν η ακίνητη περιουσία στους μόνιμους κατοίκους στα παράλια της Αλβανίας, γεγονότα που αποδεικνύουν την άνιση μεταχείριση προς της ελληνική μειονότητα.

Στρατιωτικά η χώρα ήταν αδύναμη λόγω της απομόνωσης και του εμφυλίου  και η συμβολή της Αλβανίας στο στρατιωτικό κομμάτι του ΝΑΤΟ ήταν συμβολική. Τα τελευταία χρόνια η Αλβανία άρχισε να  παρουσιάζει πιο δυναμική παρουσία στο στρατιωτικό κομμάτι του ΝΑΤΟ.

Συμπερασματικά, η Αμερική ήταν εκείνη που έδωσε την σταθεροποίηση της Αλβανίας στον Ευρωαντλαντικο θεσμό για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένους σκοπούς. Η ένταξη της χώρας δεν ήταν μια επιλογή που κάλυπτε τις ανάγκες της, αλλά ούτε και ανάγκη του ΝΑΤΟ για τα γεωστρατηγικά σχέδια του. Παρόλα αυτά η Αλβανία ποτέ δεν προσέγγισε άλλες συμμαχίες για να προωθήσει τα συμφέροντά της , σε αντίθεση με χώρες όπως η Βόρεια Μακεδονία.

 Βιβλιογραφία

1https://1997-2001.state.gov/regions/eur/fs_members.html

Κειμενα διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαθέσιμο σε: https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement

Επίσημα έγγραφα του ΝΑΤΟ ,αναζήτηση :διεύρυνση, διαθέσιμο σε: https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts.htm

International Monetary Fund “Albania Selected Issues,” International Monetary Fund, June 2016, 20, διαθέσιμο σε: https://www.imf.org/external/pubs/ft/scr/2016/cr16143.pdf