του Γιάννη Πήλιουρα / Διεθνολόγος
Η μεταβλητή της ηγεσίας για την εξωτερική πολιτική
Η προσέγγιση που θέλει τους συμμετέχοντες στις αποφάσεις της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ να επηρεάζονται από τις προσωπικές τους αντιλήψεις και εκτιμήσεις (belief system) ή δοξασίες (κατά George) και όχι από τον πραγματικό και αντικειμενικό κόσμο (κατά Holsti) δεν είναι καινούργια.
Η προσπάθεια να εντάξουν οι αναλυτές τον πρόεδρο Τραμπ σε κάποια σχολή σκέψης ή πολιτική παράδοση συνεχίζεται καθώς ο νέος πρόεδρος δεν έχει επιδείξει σταθερότητα στις απόψεις του. Η προεκλογική του διαλεκτική σίγουρα μπορεί δικαιολογημένα να άλλαξε λόγω της θέσης του στο Λευκό Οίκο. Ο ρόλος (από Αντιπολίτευση, Κυβέρνηση) αλλάζει άρδην τη σημασία των λόγων αφού πλέον το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται ο Τραμπ είναι το ύψιστο αξίωμα που μπορεί να έχει ένας πολίτης στην υφήλιο.
Η προσήλωση του στα άμεσα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ, με τη στενή έννοια του όρου, τον κατέταξε στους νεοαπομονωτιστές ρεπουμπλικανούς, μια σύγχρονη εκδοχή της πολιτικής του προέδρου Άντριου Τζάκσον (jacksonian). Οι υποστηρικτές του Τραμπ θέλουν πρόεδρο των ΗΠΑ και όχι του πλανήτη. Η απομάκρυνση των αμερικανικών στρατευμάτων από τους πολέμους που δεν αφορούν τις ΗΠΑ και τις συμμαχίες που δεν προσφέρουν στην άμυνα των ΗΠΑ, η πάταξη της τρομοκρατίας με συντριπτικά χτυπήματα χωρίς απώλειες, η προστατευτική εμπορική πολιτική και το κράτος-οχυρό είναι τα “τζακσονικά” χαρακτηριστικά που και ο ίδιος ο Τραμπ είχε προαναγγείλει ότι θα έχει η προεδρία του.
Η επιλογή του Προέδρου να χτυπηθούν ευθέως οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Άσαντ με πυραύλους Τόμαχοκ και οι κινήσεις του εναντίον της Β. Κορέας, αφήνοντας ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα, δημιούργησαν αρνητική εντύπωση στους υποστηρικτές της “μη επέμβασης”. Η επέμβαση του αυτή, ήρθε για μια ακόμη φορά εναντίον των προηγούμενων tweets που είχε γράψει εναντίον της λογικής Ομπάμα να βομβαρδίζει συριακούς στόχους.
Από την άλλη πλευρά, η νεοσυντηρητική ατζέντα που καθόρισε εν πολλοίς την προεδρία Μπους με κύριο στόχο την αλλαγή καθεστώτος σε Αφγανιστάν και Ιράκ, φαίνεται πως θέλει να επηρεάσει και την πολιτική Τραμπ στη Συρία. Οι νεοσυντηρητικοί αρθρογράφοι και διανοούμενοι παρότι στήριξαν εν πολλοίς τη Χίλαρυ Κλίντον στην εκλογή προέδρου, υπερθεμάτισαν υπερ της επιλογής του Ντ. Τραμπ να βομβαρδίσει τη Συρία, προτρέποντας τον πρόεδρο των ΗΠΑ να ακολουθήσει μια νέα στρατηγική με αντικειμενικό σκοπό την αλλαγή της επικρατούσας ισορροπίας στη Συρία, μέσω της πτώσης του καθεστώτος του Άσαντ.
100 μέρες μετά την ανάληψη της ηγεσίας των ΗΠΑ, ο πρόεδρος Τραμπ βρίσκεται ενώπιον μεγάλων προκλήσεων που θα κληθεί να αντιμετωπίσει. Τόσο στη Β. Κορέα όσο και στη Συρία, οι ΗΠΑ καλούνται να λάβουν αποφάσεις για το πως θα αντιμετωπιστεί η ανισορροπία που διαφαίνεται στη Κορεατική Χερσόνησο με το πυρηνικό οπλοστάσιο του Κιμ Γιονγκ Ουν, όσο και η ισορροπία δυνάμεων στη Συρία και το μέλλον της περιοχής με ή χωρίς τον Άσαντ.
Ένα τυχαίο γεγονός, μια ανορθολογική επιλογή εκ μέρους των αντιπάλων του, μπορεί να οδηγήσει την ηγεσία του Ντ. Τραμπ στην ανταπόδοση ενός χτυπήματος. Γιατί το “Status and Prestige” του σημερινού προέδρου δεν έχει περιθώρια να αντέξει τις προκλήσεις.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία & Πηγές
Π. Βαρβαρούσης, Διεθνείς Σχέσεις και Εξωτερική Πολιτική στον 21ο αιώνα, Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2004
Αθ, Έλλις, Ο Τραμπ Πρόεδρος, η Ευρώπη χωρίς τις ΗΠΑ, Καθημερινή, 19.01.2017
AFP, Συντηρητικοί ιδεολόγοι εναντίον του Τραμπ, Καθημερινή, 06.03.2016
Ε. Μπέρση, Καθοριστική η επόμενη κίνηση Τραμπ στο Συριακό, Καθημερινή, 17.04.2017
R. Lowry, Donald Trump — The Jacksonian Candidate, National Review 24.11.2015
St. Inskeep, Donald Trump’s Secret? Channeling Andrew Jackson, nytimes.com, 17.02.2016
St. Inskeep, Donald Trump and the Legacy of Andrew Jackson, theatlantic.com, 30.11.2016
W. R. Mead, The Jacksonian Revolt, Foreign Affairs, March-April 2017
W. R. Mead, Andrew Jackson, Revenat, the American Interest, 17.01.2016
J. Stepman, Trump’s “America First” Policy Will Woo Jacksonians, the National Interest, 19.04.2017
F. Lucas, Trump’s First Big Foreign Policy Move a Departure From Stump Speeches, the Daily Signal, 07.04.2017
A. Coulter: Lassie, Come Home, Breitbart, 12.04.2017
Dov S. Zakheim Is Donald Trump a Realist?, National Interest, 17.03.2017
J. McCormack, McCain: North Korea Showdown Could Be Another Cuban Missile Crisis, the Weekly Standard, 26.04.2017
R. Kagan,It’ll take more than a missile strike to clean up Obama’s mess in Syria, Washington Post, 07.04.2017
J. Glaser, Status and Prestige Are Driving Trump’s Foreign Policy, the National Interest, 19.04.2017