Γράφει ο Ηλίας Βρύνας
Η τρομοκρατία αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα. Μία από τις πτυχές που εμφανίζει αυτό το πρόβλημα, είναι η δημιουργία τρομοκρατών από πολύ μικρή ηλικία. Ο τρόπος με τον οποίο εκκολάπτεται η τρομοκρατία από την παιδική ηλικία μέχρι να μετατραπεί ένα παιδί σε φονικό όπλο, δεν είναι μόνο σύνθετος αλλά και πρωτοφανής για τις ανά την υφήλιο κοινωνίες. Η μεθοδολογία που ακολουθείται από την πλευρά των τρομοκρατών είναι συγκεκριμένη και αποτελείται από τρία στάδια: προσηλυτισμός, εκπαίδευση και εκτέλεση βίαιων πράξεων. Η κατανόηση αυτών των σταδίων είναι ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια, καθώς με αυτό τον τρόπο θα αναπτυχθούν στρατηγικές πρόληψης και αντιμετώπισης, προκειμένου να αποκοπεί ο κύκλος της τρομοκρατίας από τη ρίζα του.
Στις 20 Νοεμβρίου 1959 και στις 15 Δεκεμβρίου 1989, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε και αποφάσισε ομόφωνα, αντίστοιχα, τη διακήρυξη για τα δικαιώματα του παιδιού, θέλοντας να προστατέψει με αυτό τον τρόπο τη ζωή των παιδιών, θεσπίζοντας παράλληλα ένα αυστηρό πλαίσιο γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα. Δυστυχώς όμως, μερικά χρόνια αργότερα, ο κόσμος θα έβλεπε την εκμετάλλευση παιδιών στην πιο ακραία της μορφή. Η χρησιμοποίηση αυτών ως όπλα σε τρομοκρατικές επιθέσεις, ήταν πλέον μία θλιβερή πραγματικότητα. Μερικά από τα γεγονότα που προκάλεσαν παγκόσμιο σοκ είναι οι επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν σε Αφγανιστάν, Νιγηρία και Τουρκία, το διάστημα 2012 έως 2016. Ο απολογισμός φρικτός, με 76 ανθρώπινες απώλειες, και με την είδηση ότι οι δράστες δεν ξεπερνούσαν κατά μέσο όρο τα 14 έτη ζωής να κάνει το γύρω του κόσμου. Πώς όμως καταφέρνουν οι τρομοκράτες και οπλίζουν τα χέρια μικρών παιδιών;
Ο προσηλυτισμός αποτελεί ουσιώδη παράγοντα για την τρομοκρατία, καθώς διαμορφώνει τις εξτρεμιστικές ιδεολογίες που οδηγούν σε βίαιες πράξεις. Με τη χρήση δια ζώσης ή διαδικτυακής προπαγάνδας, η οποία παρουσιάζεται με οπτικοακουστικό υλικό, φωτογραφίες και κείμενα ακραίου θρησκευτικού περιεχομένου, επιτυγχάνεται η αλλοίωση των αντιλήψεων και η εμφύτευση ακραίων πεποιθήσεων στο νου. Ακόμη, μέσω της διαστρέβλωσης των ανθρώπινων αξιών, της αποδόμησης των αξιών της δημοκρατίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, καθώς και μέσω της υπόσχεσης για μία ιδανική επερχόμενη πραγματικότητα, δημιουργείται ένα περιβάλλον έντονης ψυχολογικής επιρροής και βίαιης επιβολής ψεύτικων δογμάτων και ιδεών. Συνεπώς, η εκ φύσεως αθωότητα και ο ψυχικός κόσμος ενός παιδιού δεν μπορούν παρά να καταρρεύσουν στην ολότητά τους.
Η εκπαίδευση σε ψυχολογικό, σωματικό και τεχνικό επίπεδο, αποτελεί το δεύτερο στάδιο της μεθοδολογίας των τρομοκρατών. Μέσω στοχευμένων ασκήσεων και με τη χρήση βίας, διαμορφώνεται ένα αιμοδιψές προφίλ, ανθεκτικό σε πληθώρα συναισθημάτων, σκληρών εικόνων και καταστάσεων που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια εκτέλεσης μιας τρομοκρατικής ενέργειας. Επιπλέον, η σωματική εκπαίδευση και η στρατιωτικού τύπου τεχνική κατάρτιση που παρέχεται, αναφορικά με τη χρήση όπλων και εφαρμογής τακτικών μάχης, συμβάλλουν στην απόκτηση δεξιοτήτων που απαιτούνται για την προετοιμασία και εκτέλεση επιθέσεων με ακρίβεια και αποτελεσματικότητα. Αυτή η εκπαίδευση ενισχύει την ικανότητά τους να ανταποκριθούν σε καταστάσεις έντασης και να επιτύχουν τους στόχους τους με στρατηγικό τρόπο. Κατά συνέπεια, η αναμενόμενη μετάβαση στην εκτέλεση μιας βίαιης πράξης αυξάνει το μέγεθος της απειλής που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες και καθιστά ευάλωτες την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια.
Η εκτέλεση μιας βίαιης τρομοκρατικής ενέργειας αποτελεί το τελευταίο στάδιο της δράσης ενός τρομοκράτη. Οι τρόποι υλοποίησής της είναι ποικίλοι και περιλαμβάνουν βομβιστικές επιθέσεις, απαγωγές, επιθέσεις με χρήση διαφόρων όπλων και πράξεις με προπαγανδιστικό πρόσημο. Σκοπός των πράξεων αυτών είναι η καλλιέργεια του αισθήματος του φόβου, με απώτερο στόχο την εργαλειοποίησή του για την ενίσχυση της εξουσίας των τρομοκρατών και την προώθηση των εξτρεμιστικών τους ιδεολογιών. Ωστόσο, η κατανόηση της σημασίας της πλύσης εγκεφάλου και στο τελικό αυτό στάδιο, αποτελεί σημείο κλειδί και ταυτόχρονα κρίσιμο βήμα για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό του φαινομένου της τρομοκρατίας.
Η εκκολαπτόμενη τρομοκρατία στις μικρές ηλικίες αποτελεί πλέον μία σκληρή πραγματικότητα. Η αντιμετώπισή της απαιτεί συνεχή προσπάθεια και καινοτομία σε θέματα ασφάλειας, σε διεθνές επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Πληροφοριών για θέματα ασφάλειας, αναδεικνύεται ως κρίσιμος παράγοντας σε αυτό το πεδίο. Ειδικότερα, με τη δοκιμαστική άσκηση εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Πρωτοκόλλου Κρίσεων που πραγματοποιήθηκε το 2021, έγινε ένα πρώτο και καθοριστικό βήμα για να αναπτυχθούν νέα μέτρα καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Ωστόσο, η αντιμετώπιση ενός τόσο σύνθετου φαινομένου απαιτεί πολυσύνθετη προσέγγιση. Κεντρικό πυλώνα αποτελεί η εκπαίδευση και η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των παιδιών, καθώς η ικανότητα να αναγνωρίζουν και να αντιλαμβάνονται τις όποιες προσπάθειες χειραγώγησης είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης. Επιπλέον, η παροχή υποστήριξης και προγραμμάτων ενίσχυσης της ψυχικής υγείας μπορούν να θωρακίσουν τον ευαίσθητο ψυχικό κόσμο ενός παιδιού και να το προετοιμάσουν κατάλληλα για τυχόν ψυχολογικές πιέσεις και σκέψεις αβεβαιότητας που κληθεί να αντιμετωπίσει. Τέλος, η επιμονή σε πολιτικές ανάπτυξης της ευημερίας των πολιτών, η δημιουργία μηχανισμών που προωθούν τη συνεργασία μεταξύ κρατών και οργανισμών, καθώς και η ανταλλαγή πληροφοριών και αποτελεσματικών τακτικών, είναι πρακτικές που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του φαινομένου της τρομοκρατίας, σε διεθνές επίπεδο.
Επομένως, μόνο μέσω συντονισμένης και συνεχούς προσπάθειας μπορούμε να επιτύχουμε την αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμηση της εκκολαπτόμενης τρομοκρατίας, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο ένα μέλλον όπου τα παιδιά θα μεγαλώνουν σε μία κοινωνία ειρήνης, ασφάλειας, συνεργασίας και αλληλεγγύης.
Βιβλιογραφία
Anat Berko (2012). The smarter bomb: Women and Children As Suicide Bombers. Εκδόσεις Rowman & Littlefield Publishers. Διαθέσιμο σε: https://rowman.com/ISBN/9781442278592/The-Smarter-Bomb-Women-and-Children-as-Suicide-Bombers-Updated-Edition
Europol (2021). Tabletop exercise hosted by Europol to disrupt terrorist content online. Διαθέσιμο σε: https://www.europol.europa.eu/media-press/newsroom/news/tabletop-exercise-hosted-europol-to-disrupt-terrorist-content-online
NBC News (2016). Turkey Suicide Bombing: Child Attacker Killed 51 at Wedding, Erdogan Says. Διαθέσιμο σε: https://www.nbcnews.com/news/world/turkey-bombing-child-bomber-killed-51-attack-wedding-erdogan-n635231
NBC News (2014). ISIS Trains Child Soldiers at Camps for ‘Cubs of the Islamic State: On the streets of Syria and Iraq, ISIS militants are building a small army — literally. Διαθέσιμο σε: https://www.nbcnews.com/storyline/isis-uncovered/isis-trains-child-soldiers-camps-cubs-islamic-state-n241821
Reuters (2012). Teenage bomber kills six near NATO headquarters in Kabul. Διαθέσιμο σε: https://www.reuters.com/article/idUSBRE88703N/
The Guardian (2015). Nigeria: bomb blast kills at least 19 at crowded market in Maiduguri. Διαθέσιμο σε: https://www.theguardian.com/world/2015/jan/10/nigeria-bomb-blast-maiduguri-young-girl-borno-state
United Nations (1959). Declaration of the Rights of the Child. Διαθέσιμο σε: https://digitallibrary.un.org/record/195831
United Nations (1989). Convention on the Rights of the Child. Διαθέσιμο σε: https://documents.un.org/doc/resolution/gen/nr0/547/84/img/nr054784.pdf?token=MvSXOdHqSYu9Fqapb7&fe=true
ΕΙΚΟΝΑ
Διαθέσιμη σε: https://www.businessinsider.com/hamas-kid-summer-camp-2016-8