Loading...
Latest news
P and B brief

Βιώσιμη ανάπτυξη και Θεωρία Παιγνίων

Πηγή σχολιασμού: Pecunia et Bellum, blog του Διεθνολόγου Αλέξανδρου Σαηνίδη.

Η θεωρία των παιγνίων αποτελεί έναν από τους πλέον ενδιαφέροντες τρόπους σύνδεσης ζητημάτων διεθνών σχέσεων και οικονομικών. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες συνδέσεις αποτελεί εκείνη της έννοιας της βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς εμπεριέχει την έννοια ενός χρονικού παιγνίου μέσα της.  

Ένα παίγνιο, με απλά λόγια, αφορά τον τρόπο διανομής συμφερόντων ανάμεσα σε δρώντες.  Ένα απλό παράδειγμα θα ήταν αυτό της κοπής μιας πίτας. Αν όλοι στο τραπέζι συμφωνήσουν στην ίση διανομή, τα κομμάτια θα κοπούν ισομερώς και κανείς δεν θα εκφράσει παράπονο. Εάν, ωστόσο, ένας δρων κόψει ένα μεγαλύτερο κομμάτι από αυτό που του αναλογεί, ένας άλλος ή και όλοι οι υπόλοιποι θα λάβουν μικρότερο κομμάτι, καθώς η πίτα είναι περιορισμένου μεγέθους. Αντίστοιχα στον πόλεμο, ένα κράτος θα κατακτήσει έδαφος εις βάρος ενός, κατά κύριο λόγο, γειτονικού κράτους. Εάν όμως αναζητηθεί μία δίκαιη λύση, σε βαθμό που δεν πλήττονται σημαντικά τα εθνικά συμφέροντα, το κοινό κέρδος είναι η αποφυγή του κόστους του πολέμου. Ανάλογα, λοιπόν, με τον βαθμό συνεργασίας ανάμεσα με τους δρώντες, είναι διαφορετική και η διανομή των πόρων. Εάν η διανομή είναι ισομερής, με γνώμονα το κοινό συμφέρον, σαφώς είναι μετρημένοι οι πόροι που θα απολαύσει ο δρων. Ως αντάλλαγμα, όμως, επιτυγχάνεται η διαχείριση ρίσκου και η μερική αποφυγή μελλοντικών και οριζοντίων αντιμέτρων. 

Κλασικό αλλά και ιδιαίτερο παράδειγμα εφαρμογής της θεωρίας των παιγνίων για τις διεθνείς σχέσεις αποτελούν τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Εάν ένα κράτος, παραδείγματος χάριν εφαρμόζει μία βιομηχανική πολιτική, η οποία προσανατολίζεται προς την παραγωγή πλούτου σε βάρος του περιβάλλοντος, υπονομεύει τις προσπάθειες των υπολοίπων κρατών που τηρούν πρότυπα περιβαλλοντικής προστασίας. Μάλιστα, η συμβολή των υπολοίπων κρατών ενδέχεται να μην είναι επαρκής ώστε να τηρείται η ομοιόσταση του περιβάλλοντος. Εντούτοις, σε αντίθεση με τα εμφανώς διακριτά σύνορα των κρατών, το περιβάλλον, τα οικοσυστήματα, είναι συνδεδεμένα και διεθνικά, παρακάμπτοντας πολιτικούς περιορισμούς. Μία φυσική καταστροφή ενδέχεται να καταλήξει κοινό πρόβλημα, ειδικά για το κράτος που παραβιάζει τα ουσιαστικά πρότυπα περιβαλλοντικής προστασίας.

Συνεπώς, έχοντας σημειώσει τις παραπάνω λεπτομέρειες, η προτεινόμενη λύση ενσωματώνεται στην έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης. Η βιωσιμότητα στοχεύει στο βέλτιστο οικονομικό αποτέλεσμα τόσο για τον άνθρωπο όσο και για το περιβάλλον, στο παρόν αλλά και στο μέλλον. Η οριζόντια διάσταση της συνεργασίας για τα διεθνικά ζητήματα του περιβάλλοντος έχει ήδη αναφερθεί. Το πλέον ενδιαφέρον σημείο, ωστόσο, είναι η λεπτομέρεια σχετικά με την μέριμνα που χρειάζεται για το μέλλον. Η φράση αυτή μαρτυρά ότι τα παίγνια είναι συχνά σύνθετα, ενώ συχνά μπορούν να είναι και αντικρουόμενα. Σε ένα παίγνιο, δηλαδή, το κοινό συμφέρον των κρατών στο παρόν ενδέχεται να είναι εις βάρος του κοινού συμφέροντος στο μέλλον. Επομένως, η έννοια της βιωσιμότητας ορθά τονίζει την ύπαρξη ενός χρονικού ορίζοντα στα περισσότερα παίγνια που μπορούμε να σκεφτούμε. Αντίθετα, θα πρέπει να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στην υπεραπλούστευση μίας κατάστασης μέσω ενός παιγνίου, καθώς η επιλογή ενός ενδέχεται να προκαλέσει διαστρεβλώσεις αντίληψης. Τα παίγνια, όπως και τα μοντέλα, λειτουργούν καλύτερα όταν συνδυάζονται.