γράφει ο Γιώργος Αθανασόπουλος
Η Βενεζουέλα είναι μια χώρα, που παρόλο το μικρό μέγεθός της, προκαλεί έντονα το ενδιαφέρον της παγκόσμιας τάξης. Οι συχνές πολιτικές και οικονομικές κρίσεις απασχολούν την διεθνή επικαιρότητα ιδιαίτερα μετά την προεδρία του Μαδούρο στη χώρα. Η Βενεζουέλακατέχοντας τις πλοιυσιότερεςπετρελαιοπαραγωγικές πηγές στον κόσμο βρίσκεται συνεχώς εκτεθειμένη σε κινδύνους. Το ενεργειακό της πλεονέκτημα θεωρείται, ότι πολλές φορές την οδηγεί στην αβεβαιότητα και επισφάλεια, μιας και αποτελεί το μήλον της Έριδος για τις μεγαλύτερες διεθνείς εταιρίες και τις μεγάλες διεθνείς δυνάμεις. Άλλωστε, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έχουν εκμεταλλευτεί απείρως τα κοιτάσματα της Βενεζουέλας.
Μελετώντας τις εσωτερικές εξελίξεις, η Βενεζουέλα αποφάσισε να αλλάξει τους περισσότερους από τους βασικούς άξονες της εξωτερικής της πολιτικής, έτσι ώστε να αναδιαμορφώσει το χάρτη των διεθνών της σχέσεων, που καθόριζε αρκετά την πορεία της νεοεξελιχθείσας κατάστασης. Αρχικά, σκλήρυνε την στάση της απέναντι στον Παναμά, ο οποίος είχε επιβάλει κυρώσεις σε πρόσωπα και εταιρείες της χώρας κάτω από την πίεση των ΗΠΑ. Ωστόσο, η συγκεκριμένη ψυχρή σχέση βελτιώθηκε με τον Παναμά να οπισθοχωρεί και να προσπαθεί να επαναφέρει τον διάλογο και την εξομάλυνση των σχέσεών τους.
Πρόσφατα και συγκεκριμένα το Νοέμβριο του 2018, πραγματοποιήθηκε η έναρξη της Μπολιβαριανής Συμμαχίας για τους λαούς της Αμερικής με τη Συνθήκη Εμπορίου των Λαών στη Νικαράγουα με ξεκάθαρο στόχο την παρεμπόδιση της Αμερικής και ορισμένων χωρών να επέμβουν στην κυριαρχία και αυτοδιάθεση της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας. Ακολούθησε η περιοδεία του Υπουργού Εξωτερικών της Βενεζουέλας, ΧόρχεΑρεάσα, που αποσκοπούσε στην εξουδετέρωση της προπαγάνδας των ΜΜΕ που υπέσκαπτε τη νομιμότητα της εκλογής του Μαδούρο. Η συνεχής βολιδοσκόπηση της Αμερικής μέσω του αιτήματός της να από-νομιμοποιηθεί η διαδικασία εκλογής του Μαδούρο βρήκε αντίθετες αρκετές χώρες, ανάμεσά τους η Παλαιστίνη, η Λευκορωσία, ο Λίβανος, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, η Ινδονησία, η Γκαμπόν και η Ρωσία.
Η Βενεζουέλα, έχοντας να αντιμετωπίσει τον οικονομικό αποκλεισμό της Αμερικής μέσα από τις διαρκώς επιβαλλόμενες κυρώσεις της Κυβέρνησης Τραμπ, επιχειρεί να βρει εναλλακτικές γεωπολιτικές λύσεις και άλλους τρόπους χρηματοδότησης. Η αρχή έγινε με την Κίνα με την οποία υπεγράφησαν 28 Συμφωνίες όσον αφορά την οικονομία, την τεχνολογία, τα μεταλλεία, τα φάρμακα και τα τρόφιμα. Πραγματοποιήθηκε παράλληλη συνάντηση στην Τεχεράνη, κατά την οποία ενισχύθηκε η συνεργασία σε πρωτογενείς τομείς, όπως το πετρέλαιο, η τεχνολογία, η υγεία, η γεωργία και η στέγαση, ενώ επιτεύχθηκε συμμαχία οικονομικής συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και της Βενουζουέλας, με την πρώτη να έχει βλέψεις μέσω της Turkish Airlines να γίνει ένας από τους κύριους παρόχους υπηρεσιών στη χώρα. Επιπρόσθετα, η Βενεζουέλα διατηρεί καλές σχέσεις και με την Ρωσία. Ακόμα, το κλίμα ανησυχίας, έχει ωθήσει την χώρα να ενισχύσει την στρατιωτική ετοιμότητα της υπεράσπισης της κυριαρχίας της.
Οι ενέργειες της Βενεζουέλας δείχνουν μια αποφασιστική αντίσταση απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φόρα που η χώρα βρίσκεται στο χείλος της οικονομικής κατάρρευσης έχοντα υπάρξει και άλλες χρονικές περίοδοι, όπως το 2001 που κύρηξε πτώχευση.
Πηγαίνοντας λίγο πίσω στο χρόνο, μία από τις κυβερνήσεις που είχε κερδίσει τις εντυπώσεις ήταν η κυβέρνηση Τσάβες και η επιτυχία της αυτή οφειλόταν στο γεγονός, ότι πήρε πίσω τον έλεγχο της εθνικής εταιρείας πετρελαίου PDVSA επωφελούμενη τα έσοδα για την κατασκευή κοινωνικών υπηρεσιών και υποδομών. Επίσης, οι ανισότητες στην υγεία μειώθηκαν, ενώ περιορίστηκε η φτώχεια και βελτιώθηκε ο τομέας της εκπαίδευσης.
Όσον αφορά το Μαδούρο, με την άνοδο του στην πολιτική σκηνή της χώρας ξεκίνησαν να δημιουργούνται τα πρώτα προβλήματα. Η Βενεζουέλα βρίσκεται στην δύνη της κοινωνικής και πολιτικής κρίσης. Η διακυβέρνησή του έχει συνυφανθεί με μια πτώση στην κοινωνικο-οικονομική κατάσταση της Βενεζουέλας, με την εγκληματικότητα, τον πληθωρισμό, τη φτώχεια, την πείνα να αυξάνονται. Οι κριτικοί έχουν αποδώσει αυτό το γεγονός στις οικονομικές πολιτικές του Τσάβες και του Μαδούρο, ενώ ο Μαδούρο το έχει αποδώσει στην κερδοσκοπία και στον <<οικονομικό πόλεμο>> που έχουν διεξάγει οι πολιτικοί του αντίπαλοι.
Οι γενικότερες ελλείψεις στην Βενεζουέλα και η μείωση του βιοτικού επιπέδου οδήγησαν σε διαμαρτυρίες, οι οποίες ξεκίνησαν το 2014, ενώ κλιμακώνονται σε καθημερινή συχνότητα στο εσωτερικό της χώρας, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα 43 θανάτους και σημαντική μείωση στη δημοτικότητα του Μαδούρο. Η απώλεια αυτή στην δημοτικότητα του Μαδούροκατέδειξε την ανάγκη εκλογής μιας Εθνικής Συνέλευσης το 2015 υπό την ηγεσία της αντιπολίτευσης και ενός κινήματος το 2016, παρόλο που ο Μαδούρο εξακολουθεί να διατηρεί την εξουσία μέσω πολιτικών οργάνων, όπως το Ανώτατο Δικαστήριο, η εκλογική αρχή και ο Εθνικός Στρατός της χώρας.
Το 2019 ο Μαδούρο κερδίζει με 67% τις εκλογές που πιθανολογείται πως αποδίδεται σε ένα κλίμα εξαγοράς ψήφων. Οι ξένες δυνάμεις φαίνονται κυριολεκτικά διχασμένες σε αυτή την κατάσταση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Ρωσία βρίσκονται σε μια διαρκή κατάσταση ψυχρού πολέμου. Η Ρωσίαπροθυμοποιείται ακόμα και να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες της Βενεζουέλας, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες προειδοποιούν τη Ρωσία να απομακρυνθεί από τη χώρα. Αξίζει να αναφερθεί, πως στο πρόσφατο διάστημα έχουν συμβεί δύο μπλακ άουτ στην χώρα μέσα σε λίγες ημέρες, κάνοντας τον Μαδούρο να δηλώνει πως η πολιτική της Βόρειας Αμερικής είναι διαβολική.
Αναμφισβήτητα, οι εύφλεκτες πολιτικές εξελίξεις υποδεικνύουν πως υπάρχει σαφής αντίκρουση ξένων συμφερόντων με την Βενεζουέλα να βρίσκεται στη μέση της δακτυλίου πτέρνας. Το 24% του πληθυσμού χρήζει ανθρωπιστικής βοήθειας και υπάρχει έλλειψη ακόμα και των πιο βασικών ειδών προς κατανάλωση την ώρα που οι απειλές των Μεγάλων Δυνάμεων διαδέχονται η μία την άλλη με στόχο να κατακτήσει επιπλέουσα επιρροή στο Παγκόσμιο Σύστημα.
Τέλος, αυτό που θα πρέπει να γίνει είναι να δοθεί στον λαό η εξουσιοδότηση να αποφασίσει αμιγώς πιο θα είναι το μέλλον και να γίνει σεβαστό το δικαίωμα περί αυτοδιάθεσης των λαών. Εξάλλου σε ένα κράτος δικαίωμα στην εξουσία έχει μόνο ο λαός, κάτι που παρόλο που είναι το πιο βασικό συστατικό της Δημοκρατίας παραλείπεται από την πλειοψηφία των κρατών σε ολόκληρο τον πλανήτη.
ΠΗΓΕΣ
1) Μποτζίου Θ. Χρήστος, Η πολιτική κρίση στη Βενεζουέλα και οι διεθνείς αντιδράσεις, 15 Φεβρουαρίου 2019, το ΠΑΡΟΝ, διαθέσιμο σε: https://www.paron.gr/2019/02/15/i-politiki-krisi-sti-venezoyela-kai-oi-diethneis-antidraseis/
2) Τι ακολουθεί στη Βενεζουέλα; Τα τέσσερα πιο πιθανά σενάρια, 31/1?2019, Huffpost διαθέσιμο σε: https://www.huffingtonpost.gr/entry/ti–akoloethei–ste–venezoeela–ta–tessera–pio–pithana–senaria_gr_5c518808e4b0f43e410ccc23
3) Αφιέρωμα της Guardian στην ολοένα και επιδεινούμενη οικονομική κρίση της Βενεζουέλας, 22/6/2016, Bankingnews διαθέσιμο σε: http://bankingnews.gr/index.php?id=257687
4) Αλέξανδρος Μαράκης, ΔΝΤ: Η Βενεζουέλα είναι η πιο σύνθετη τέλεια καταιγίδα οικονομικών κρίσεων, 7/3/2019, skai.gr διαθέσιμο σε:
http://www.skai.gr/news/finance/article/398711/dd-i-venezouela-einai-i-pio-suntheti-teleia-kataigida-oikonomikon-kriseon/#ixzz5jnuJE4ki
5) Εμπάργκο σε εισαγωγές πετρελαίου από Βενεζουέλα εξετάζουν οι ΗΠΑ, 04/08/2017, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ διαθέσιμο σε: http://www.kathimerini.gr/921484/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/empargko-se-eisagwges-petrelaioy-apo-venezoyela-e3etazoyn-oi-hpa