Γράφει ο Αλέξανδρος Δαλακούρας
Ο χουλιγκανισμός είναι μία από τις πιο παράξενες και άρρωστες συμπεριφορές που μπορεί να εκδηλώσει ένας άνθρωπος. Ιστορικά, το φαινόμενο των βίαιων συγκρούσεων μεταξύ υποστηρικτών –κυρίως ποδοσφαιρικών σωματείων– ξεκινάει πριν από πολλές δεκαετίες στην Αγγλία, από τότε που θεσμοθετήθηκαν οι βάσεις για τη σύγχρονη μορφή του ποδοσφαίρου. Ο χουλιγκανισμός, πλέον, συναντάται σε πολλές χώρες ανά την υφήλιο, δημιουργώντας πολλά και σημαντικά προβλήματα.
Είναι ευρέως γνωστό, ότι το πρόβλημα αυτό έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις και στη χώρα μας, με τα κρούσματα βίας, είτε λεκτικά είτε σωματικά, να παρουσιάζουν αυξητική τάση με την πάροδο του χρόνου. Περιστατικά βίας, λαμβάνουν πλέον χώρα και σε άλλες αθλητικές διοργανώσεις, εκτός του ποδοσφαίρου. Οι φανατικοί υποστηρικτές των ομάδων γενικότερα, προκαλούν συγκρούσεις και αναταραχές, οι οποίες οδηγούν, ως επί το πλείστον, σε φθορές και καταστροφές δημόσιων και ιδιωτικών περιουσιών. Επιπροσθέτως, και αυτό είναι το πιο σημαντικό, θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Έρευνες δείχνουν ότι οι ταραχοποιοί είναι συνήθως νεαρής ηλικίας. Σαφώς υπάρχουν χούλιγκανς μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι έχουν ως στόχο τη στρατολόγηση νέων μελών στις τάξεις των φανατικών οπαδών. Οι άνθρωποι αυτοί υπερασπίζονται με τεράστιο σθένος τα συμφέροντα των συλλόγων που υποστηρίζουν, μεταβαίνοντας σιγά σιγά στο πεδίο της παραβατικότητας και της ανομίας. Μάλιστα, προβάλλουν μέσα από τις ιστοσελίδες και τις σελίδες που διατηρούν στα μέσα μαζικής επικοινωνίας, αυτήν τη συμπεριφορά ως υγιή. Οι άνθρωποι αυτοί, διακατέχονται από άγνοια κινδύνου. Δε σέβονται τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των συνανθρώπων τους και προσπαθούν να επιβάλλουν την άποψη τους μέσα από συγκρούσεις.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, πολλοί από τους ερωτηθέντες εκφράζουν την πεποίθηση ότι σημαντικό ρόλο στη διαιώνιση των περιστατικών βίας παίζει και ο αθλητικός τύπος. Πολλές αθλητικές καθημερινές εφημερίδες ελέγχονται από συγκεκριμένα σωματεία και είναι προφανές ότι υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους και επιρρίπτουν τις ευθύνες στους αντιπάλους τους. Με αυτό τον τρόπο, έχουν τη δυνατότητα να επηρεάζουν τις μάζες των οπαδών και να τους οδηγούν έμμεσα στην εκδήλωση βίαιων περιστατικών. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν και εφημερίδες οι οποίες επιδίδονται σε αντικειμενική θεώρηση και αξιολόγηση των πραγμάτων και φροντίζουν να διαχωρίζουν τη θέση τους από τέτοια περιστατικά. Οι συγκρούσεις που λαμβάνουν χώρα μεταξύ των οπαδών δεν περιορίζονται μόνο στα γήπεδα, αλλά και εκτός αυτών. Τα λεγόμενα «ραντεβού θανάτου» αποτελούν πλέον καθημερινότητα, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου είναι συγκεντρωμένοι οι περισσότεροι φανατικοί υποστηρικτές. Μάλιστα, σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα, ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των ερωτηθέντων πιστεύει ότι τα φαινόμενα της βίας στον αθλητισμό είναι αποτέλεσμα της γενικότερης έκπτωσης των ηθικών αξιών και αρχών της σύγχρονης κοινωνίας, κάτι το οποίο συναντάται όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε έναν μεγάλο αριθμό χωρών παγκοσμίως. Σαφώς, η διαφθορά που κυριαρχεί στο ποδόσφαιρο και όχι μόνο, οδηγεί στην αγανάκτηση πολλών φανατικών, οι οποίοι επιδίδονται σε πράξεις βίας.
Φυσικά το πρόβλημα στην Ελλάδα (και εν γένει στα Βαλκάνια γενικότερα) έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις. Η Πολιτεία δείχνει ανέτοιμη να αντιμετωπίσει τέτοιους είδους φαινόμενα. Κατά την ταπεινή μου άποψη αυτό συμβαίνει κυρίως για δύο λόγους. Αφενός, γιατί υπάρχουν άνθρωποι που στελεχώνουν καίριες θέσεις στις αρμόδιες αρχές οι οποίοι δεν έχουν την ικανότητα να ηγηθούν μιας τέτοιας προσπάθειας και να πατάξουν τη βία (στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό) αφετέρου δεν επιθυμούν να το πράξουν, φοβούμενοι το πολιτικό κόστος που θα αντιμετωπίσουν. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, έχουν καταφέρει να περιορίσουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τα κρούσματα βίας εντός και εκτός των γηπέδων, επιβάλλοντας ιδιαίτερα αυστηρές ποινές, τόσο στους θύτες όσο και στα σωματεία, τα οποία αυτοί υποστηρίζουν. Δεν θα πρέπει, λοιπόν, να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών στην αντιμετώπιση περιστατικών βίας, σύμφωνα με την έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Είναι αδήριτη ανάγκη, η πάταξη τέτοιων φαινομένων, με την καθοδήγηση της Πολιτείας, η οποία πρέπει να προστατέψει τις ζωές και τις περιουσίες των πολιτών, καθώς και να διασφαλίσει την διατήρηση της τάξης. Επιπρόσθετα, οφείλουν οι ίδιοι οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι να απομακρύνουν από τις τάξεις τους κάθε παραβάτη και να πρωτοστατήσουν στην προστασία του «προϊόντος». Άλλωστε, η Ευρωπαϊκή Ένωση παροτρύνει και καθοδηγεί τα κράτη-μέλη ώστε αυτά να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τον χουλιγκανισμό. Τέλος, το σχολικό περιβάλλον, μέσα από την εκπαίδευση που παρέχει, θα πρέπει να είναι σε θέση να «θεραπεύει» ακραίες συμπεριφορές που συχνά αναπτύσσονται από μικρή ηλικία.
Συνοψίζοντας, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς καθώς και τα σωματεία οφείλουν να συνεργαστούν σε όλα τα επίπεδα ώστε να υπάρξει σαφής βελτίωση στον χώρο του ποδοσφαίρου και γενικότερα του αθλητισμού στη χώρα μας. Απαιτείται, επίσης και η αλλαγή νοοτροπίας εντός της κοινωνίας, για να εξαλειφθούν επιτέλους τα αρνητικά αυτά φαινόμενα και να μπορούν όλοι ανεξαιρέτως να απολαμβάνουν ένα όμορφο ποδοσφαιρικό και άλλο αθλητικό θέαμα.
Πηγές:
- Βασίλης Νέδος, Ένα συνεχές έγκλημα χωρίς τιμωρία, Η Καθημερινή, Μάρτιος 9, 2008.Διαθέσιμο σε: https://www.kathimerini.gr/society/315880/ena-syneches-egklima-choris-timoria/
- Γιάννης Μπιτζούνης, Ο Χουλιγκανισμός στην Ελλάδα, YOUNG PEOPLE. Διαθέσιμο σε: https://youngpeople.gr/%CE%BF-%CF%87%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1/
- Μηδενική ανοχή σε φαινόμενα χουλιγκανισμού και στημένων παιχνιδιών, Σύνοδος Ολομέλειας Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Φεβρουάριος 2, 2012. Διαθέσιμο σε: https://www.europarl.europa.eu/news/el/press-room/20120201IPR36950/medenike-anokhe-se-phainomena-khouligkanismou-kai-stemenon-paikhnidion
- Απόφαση του Συμβουλίου, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Απρίλιος 27, 2018. Διαθέσιμο σε: https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2018:0247:FIN:EL:PDF
- Πηγή εικόνας διαθέσιμη σε: https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/194775_grabatomenos-kai-loympen-hoyligkanismos