Την ώρα που ο Πρόεδρος της Βενεζουέλας κηρύσσει την χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και οι πολίτες υποφέρουν από τις ελλείψεις σε τροφή, νερό και κυρίως στον τομέα της υγείας, αλλά και στις διακοπές των δικτύων υδροδότησης και ηλεκτροδότησης της χώρας, είναι πολύ σημαντική η ανάλυση των λόγων για τους οποίους οι χώρες που παράγουν πετρέλαιο και που η οικονομία τους βασίζεται σε αυτό, αντιμετωπίζουν τόσο μεγάλα οικονομικά και κατ’ επέκταση κοινωνικά προβλήματα.
Πετρελαιοπαραγωγές χώρες
Οι χώρες που παράγουν το περισσότερο πετρέλαιο ανά τον κόσμο είναι η Ρωσία, Σαουδική Αραβία, ΗΠΑ, Ιράν, Κίνα, Καναδάς, Ιράκ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μεξικό και Κουβέιτ.
Το 1960 στην Βαγδάτη από το Ιράν, το Ιράκ, η Βενεζουέλα, η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, δημιουργήθηκε ο Οργανισμός Πετρελαιοπαραγωγών Εξαγωγών Χωρών, ο οποίος πλέον είναι ένας διεθνής οικονομικός οργανισμός που ρυθμίζει τον τρόπο με τον οποίο θα διατεθεί το πετρέλαιο.
Συνέπειες των χωρών με οικονομική βάση το πετρέλαιο
Οι χώρες που παράγουν και βασίζονται τα έσοδα τους στο πετρέλαιο σε ενδεχόμενη πτώση των τιμών του πετρελαίου αντιμετωπίζουν μεγάλα οικονομικά και κατ’ επέκταση κοινωνικά προβλήματα με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν τις ακόλουθες συνέπειες:
1) Μεγάλα ελλείμματα
2) Περικοπές και λιτότητα
3) Πρόβλημα στην τροφή στο νερό στην υγεία
4) Διακοπές υδροδότησης και ηλεκτροδότησης
Σήμερα λοιπόν που η τιμή του πετρελαίου έχει σημειώσει κατακόρυφη πτώση όλο αυτό το καιρό, με τιμές που φτάνουν και τα 37 δολάρια το βαρέλι, έχει προκληθεί μεγάλο οικονομικό πρόβλημα.
Πέρα από τις χαμηλές τιμές πετρελαίου η κατάσταση των χωρών αυτών επιδεινώνεται με την υπερπροσφορά σε αργό πετρέλαιο σε όλο τον κόσμο. Μάλιστα η απόφαση του ΟΠΕΚ να συνεχίσει την υπεράντληση (αντί της μείωσης των ρυθμών , ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η ζήτηση από την Κίνα και άλλες αναπτυσσόμενες χώρες πιέζουν το πετρέλαιο σε ακόμα πιο χαμηλά επίπεδα.
Οι χώρες που μαστίζονται με οικονομικά προβλήματα σε περίπτωση πτώσεως των τιμών του πετρελαίου είναι κυρίως πέντε, με πρώτη εκ των πέντε να είναι η Βενεζουέλα.
Βενεζουέλα
Η Βενεζουέλα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο και το πετρέλαιο αποτελεί το 96% των εσόδων της. Η Κυβέρνηση της χρησιμοποιεί τα χρήματα από τα έσοδα για την κατασκευή κατοικιών, για δημόσια υγεία. Λόγω όμως της πτώσης των τιμών του πετρελαίου ο πληθωρισμός της έχει πάει στο 150% το 2015 και προβλέψεις αναφέρουν πως θα φτάσει πάνω από 200%. Ένας ακόμη παράγοντας που δείχνει το βάθος της κρίσης στην Βενεζουέλα είναι η υποχώρηση κατά 5,7% του ΑΕΠ για δεύτερη συνεχή χρονιά. Αντίστοιχη υποχώρηση του ΑΕΠ προβλέπεται και για το 2016.
Όλοι οι παραπάνω παράγοντες έχουν συντελέσει στην απόφαση του Προέδρου Μαδούρο να θέσει την χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης μεταφέροντας στον ίδιο παραπάνω αρμοδιότητες ως προς την νομισματική πολιτική. Βέβαια το αίτημα για παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης δεν έγινε αποδεκτό από το Κοινοβούλιο της Βενεζουέλας.
Σαουδική Αραβία
Το πετρέλαιο αποτελεί το 75% των εσόδων της με αποτέλεσμα η πτώση των τιμών του πετρελαίου να έχει επηρεάσει την χώρα και να της έχει δημιουργήσει μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Μάλιστα, η Κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα έλλειμμα της τάξεως των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το 2015, ενώ παράλληλα τέθηκαν σε ισχύ πρωτόγνωρα μέτρα λιτότητας.
Ένα από αυτά είναι η αύξηση κατά 40% της τιμής της βενζίνης στα βενζινάδικα προκειμένου να μπορέσει η χώρα να μπορέσει να καλύψει τις απώλειες της από την πτώση των τιμών του πετρελαίου.
Νιγηρία
Άλλη μία πετρελαιοπαραγωγός χώρα που πλήττεται άμεσα από τις αυξομειώσεις στις τιμές του πετρελαίου είναι η Νιγηρία. Για την Νιγηρία το πετρέλαιο αντιπροσωπεύει το 75% των εσόδων της και το 90% των εξαγωγών της. Με την μείωση των τιμών στο πετρέλαιο έχει δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα στην αποπληρωμή των χρεών της χώρας.
Για παράδειγμα σε κάποιες περιοχές οι δημόσιοι υπάλληλοι της χώρας έχουν να πληρωθούν επι μήνες, ενώ σε αρκετές περιοχές της Νιγηρίας γίνονται περικοπές στην ηλεκτροδότηση, ενώ υπάρχει και μεγάλη έλλειψη στην παροχή της βενζίνης στα βενζινάδικα.
Ρωσία
Για την Ρωσία το 50% των εσόδων της προέρχεται από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Η απότομη πτώση της τιμής του πετρελαίου ήρθε σε μία χρονική συγκυρία όπου η Ρωσία αντιμετώπιζε τις κυρώσεις των χωρών της Δύσης εξαιτίας της εμπλοκής στην κρίση στην Ουκρανία.
Μάλιστα αξίζει να αναφερθ
εί πως ο προϋπολογισμός της Ρωσίας βασίζεται σε μία τιμή γύρω στα 50 δολάρια στο βαρέλι για να είναι ισοσκελισμένος και με την τιμή να είναι πλέον στα 37 δολάρια, υπάρχουν σημαντικά ελλείμματα. Το ΔΝΤ προβλέπει μια νέα πτώση του ΑΕΠ της Ρωσίας για φέτος κατά 3,8% και κατά 0,6% μέσα στο 2016.
εί πως ο προϋπολογισμός της Ρωσίας βασίζεται σε μία τιμή γύρω στα 50 δολάρια στο βαρέλι για να είναι ισοσκελισμένος και με την τιμή να είναι πλέον στα 37 δολάρια, υπάρχουν σημαντικά ελλείμματα. Το ΔΝΤ προβλέπει μια νέα πτώση του ΑΕΠ της Ρωσίας για φέτος κατά 3,8% και κατά 0,6% μέσα στο 2016.
Ιράκ
Το Ιράκ αποτελεί άλλη μία από τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες που η οικονομία της βασίζεται στο πετρέλαιο. Μάλιστα οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου δυσκολεύουν την ανασυγκρότηση της χώρας, αλλά και τις πολεμικές επιχειρήσεις. Το Ιράκ αύξησε την παραγωγή του, αλλά δυστυχώς δεν αυξήθηκαν τα έσοδα του λόγω της μείωσης της τιμής.
Ένα από τα προβλήματα του Ιράκ είναι ότι διαθέτει αρκετά μεγάλο απόθεμα πετρελαίου, αλλά δεν έχει τις ορθές υποδομές για την εξόρυξη του καθώς οι υποδομές του είναι κατεστραμμένες και απαρχαιωμένες με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τις εκμεταλλευτεί σε μία τιμή αποδοτικότερη για την χώρα.
Τέλος, οι περισσότερες πετρελαιοπαραγωγές χώρες που τα έσοδα τους βασίζονται στον μαύρο χρυσό αντιμετωπίζουν μεγάλα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα ανάλογα με την ανατίμηση των τιμών του πετρελαίου, αλλά και της υπεράντλησης που έχει αποφασίσει να εφαρμόσει ως πολιτική ο ΟΠΕΚ.